سوهان یکی از شیرینی‌های سنتی و محبوب ایرانی است که اغلب به‌عنوان سوغات شهرهایی مانند قم شناخته می‌شود. این شیرینی لطیف، خوش‌طعم و پرکالری از ترکیب موادی همچون جوانه گندم، آرد، شکر، زعفران، روغن، و خلال بادام تهیه می‌شود و در انواع مختلفی مانند سوهان عسلی، سوهان کنجدی و سوهان بادامی عرضه می‌گردد.
با وجود محبوبیت بالای سوهان، گاهی ممکن است این شیرینی طعمی تلخ به خود بگیرد که نه‌تنها از کیفیت آن می‌کاهد، بلکه برای سلامت نیز خوشایند نیست. همچنین، در میان انواع مختلف سوهان، نوع کنجدی آن نه‌تنها طعم خاصی دارد، بلکه سرشار از مواد مغذی و خواص درمانی است. در ادامه، به بررسی علل تلخ شدن سوهان و معرفی خواص سوهان کنجدی می‌پردازیم.
علت تلخ شدن سوهان؛ بررسی فنی و تجربی
تلخ شدن سوهان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از کیفیت مواد اولیه تا نحوه پخت و نگهداری آن را در بر می‌گیرد. در این بخش، مهم‌ترین دلایل را بررسی می‌کنیم.
1. سوختن شکر یا کارامل شدن بیش‌ازحد
یکی از مهم‌ترین دلایل تلخی سوهان، حرارت دادن بیش از اندازه شکر است.
-
شکر در دمای بالا به‌سرعت کارامل می‌شود.
-
اگر دما کنترل نشود، کارامل تلخ می‌شود و مزه‌ی نهایی را خراب می‌کند.
-
استفاده از شعله‌ی زیاد در فرآیند پخت سوهان منجر به سوختن ترکیبات شیرین می‌شود.
2. استفاده از روغن نامناسب یا سوخته
کیفیت روغن مصرفی در سوهان‌پزی اهمیت بالایی دارد. روغن‌های بی‌کیفیت یا سوخته، طعم تلخ و زننده‌ای به محصول می‌دهند.
-
استفاده از روغن‌های نباتی بازیافتی یا مانده
-
حرارت زیاد هنگام تفت دادن آرد یا جوانه گندم در روغن
-
نگهداری نادرست روغن در محیط گرم و مرطوب
3. نگهداری طولانی‌مدت یا نامناسب
سوهان محصولی روغنی است که در صورت نگهداری در شرایط نامناسب، ممکن است دچار تغییر طعم شود.
عوامل تأثیرگذار بر تلخی در نگهداری:
-
مجاورت با نور مستقیم خورشید
-
بسته‌بندی غیراستاندارد و نفوذ هوا
-
نگهداری در دماهای بالا
4. استفاده از مواد اولیه نامرغوب
کیفیت بادام، کنجد، آرد و دیگر مواد اولیه در طعم نهایی سوهان نقش دارد.
-
کنجد یا مغزهای مانده و فاسد ممکن است تلخی ایجاد کنند.
-
استفاده از زعفران تقلبی یا رنگ‌های مصنوعی نیز می‌تواند طعم ناخوشایند ایجاد کند.
چگونه از تلخ شدن سوهان جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از تلخ شدن سوهان در تهیه‌ی خانگی یا صنعتی، رعایت نکات زیر الزامی است:
-
تنظیم دقیق دما و زمان پخت
استفاده از حرارت یکنواخت و ملایم برای جلوگیری از سوختن شکر و روغن. -
انتخاب مواد اولیه تازه و باکیفیت
از مغزها و کنجد تازه، روغن تصفیه‌شده و آرد مرغوب استفاده شود. -
تست طعم در مراحل پخت
قبل از اتمام پخت، نمونه کوچکی از سوهان را تست کرده و طعم را بررسی کنید. -
بسته‌بندی مناسب و نگهداری در مکان خشک و خنک
استفاده از ظروف دربسته‌ی غیرشفاف و بدون نفوذ هوا.
بررسی خواص سوهان کنجدی؛ ترکیبی خوش‌طعم و مقوی
سوهان کنجدی نوعی از سوهان است که در آن کنجد بو‌داده نقش اصلی دارد. این شیرینی علاوه بر طعم خاص، فواید زیادی برای بدن دارد.
خواص کنجد به‌کاررفته در سوهان کنجدی
کنجد سرشار از مواد مغذی است که تأثیرات مثبتی بر سلامت دارند:
| ماده‌ی مغذی | نقش در بدن |
|---|---|
| کلسیم | تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها |
| منیزیم | کاهش استرس و تقویت عملکرد عضلات |
| فیبر | کمک به عملکرد گوارشی و کاهش کلسترول |
| آنتی‌اکسیدان‌ها | مقابله با رادیکال‌های آزاد و پیری زودرس |
| ویتامین E | افزایش شفافیت پوست و جلوگیری از التهابات پوستی |
مزایای مصرف سوهان کنجدی
-
تقویت سیستم ایمنی بدن
به‌دلیل وجود روی و سلنیوم در کنجد. -
افزایش انرژی
چربی‌های مفید و قند طبیعی موجود در سوهان، انرژی قابل توجهی فراهم می‌کند. -
مناسب برای کودکان و دانش‌آموزان
به‌عنوان یک میان‌وعده مغذی برای تقویت حافظه و افزایش تمرکز. -
جایگزین سالم‌تر نسبت به شیرینی‌های صنعتی
اگر به‌صورت خانگی تهیه شود و مواد طبیعی داشته باشد، سوهان کنجدی گزینه‌ای مناسب‌تر از بسیاری از تنقلات فراوری‌شده است.
راهنمای انتخاب سوهان کنجدی باکیفیت از بازار
برای خرید سوهان کنجدی سالم و خوش‌طعم، به نکات زیر توجه داشته باشید:
-
ظاهر براق و بدون لکه‌های سوخته
-
بسته‌بندی با تاریخ تولید و انقضای مشخص
-
بوی تازه و عاری از بوی تند یا ماندگی
-
کنجد طلایی یا کرم رنگ (نه تیره یا سوخته)
نکاتی برای تهیه سوهان کنجدی خانگی بدون تلخی
اگر قصد تهیه سوهان کنجدی در خانه را دارید، این نکات می‌تواند به موفقیت شما کمک کند:
-
کنجد را با حرارت ملایم تفت دهید تا فقط کمی طلایی شود.
-
شکر را تا مرحله‌ی کارامل شدن کنترل‌شده حرارت دهید.
-
از ترکیب کره حیوانی با روغن گیاهی تصفیه‌شده استفاده کنید.
-
پس از ترکیب مواد، خمیر را سریع پهن کرده و اجازه دهید در هوای آزاد سرد شود.
نکات کلیدی برای تهیه و نگهداری سوهان سالم و خوش‌طعم
برای داشتن تجربه‌ای خوشایند از مصرف سوهان، چه نوع کنجدی و چه ساده، رعایت اصولی مثل انتخاب مواد اولیه تازه، کنترل دما در فرآیند پخت و نگهداری در شرایط مناسب بسیار مهم است. سوهان کنجدی علاوه بر طعم دلپذیر، منبعی غنی از مواد مغذی است که می‌تواند جایگزین سالمی برای تنقلات ناسالم باشد.
اگر علاقه‌مند به یادگیری طرز تهیه سوهان‌های خانگی یا شناخت بیشتر خواص شیرینی‌های سنتی هستید، مطالعه سایر مقالات مرتبط می‌تواند شما را به سمت یک سبک زندگی آگاهانه‌تر هدایت کند.
چرا سوهان کنجدی تلخ می شود؟
سوالی که برای بسیاری پیش می آید این است که چرا سوهان کنجدی گاهی مزه تلخی دارد. این طرز تهیه گاهی پس از درست کردن سوهان کنجدی، ممکن است تلخ شود. در این متن به این سوال پاسخ خواهیم داد و همچنین به طرز تهیه سوهان کنجدی و خواص آن خواهیم پرداخت.
سوهان کنجدی یک نوع شیرینی سنتی و محبوب است. تلخی سوهان کنجدی معمولاً به دو دلیل اتفاق می‌افتد. اول اینکه هنگام درست کردن سوهان، شکر یا عسل نباید زیاد حرارت ببیند و بسوزد. یعنی وقتی شکر آب می‌شود، باید فوراً از روی حرارت برداشته شود و نباید اجازه بدهید تا تغییر رنگ زیادی کند و سوخته شود.
دلیل دوم تلخی سوهان کنجدی به کنجد مربوط می‌شود. اگر کنجد زیاد سرخ شود و بسوزد، باعث تلخی سوهان می‌شود. بنابراین بهتر است خودتان کنجد را تفت دهید یا اگر از بیرون کنجد بو داده تهیه کردید، مطمئن شوید تلخ نبوده باشد.
طرز تهیه سوهان کنجدی ساده
روش‌های مختلفی برای تهیه سوهان کنجدی وجود دارد، اما این کار خیلی سخت نیست و شما می‌توانید با چند ماده ساده آن را در خانه درست کنید.
مواد لازم :
۱ لیوان یا ۱ پیمانه کنجد
۱ لیوان یا ۱ پیمانه شکر
۲۵ گرم کره
طرز تهیه :
اگر کنجدهای شما خام هستند، ابتدا باید آن‌ها را تفت دهید. سپس تمامی شکر را در تابه‌ای بریزید و تابه را روی گاز با حرارت متوسط قرار دهید. کمی صبر کنید تا شکر کاملاً آب شود. توجه کنید که باید اجازه بدهید شکر به آرامی آب شود و آن را هم نزنید، فقط گهگاهی تابه را تکان دهید.
زمانی که شکر به رنگ طلایی درآمد، می‌توانید آن را هم بزنید. وقتی که تمام شکرها آب شدند، کره را به تابه اضافه کنید و سریعاً با شکر مخلوط کنید تا یکدست شود. حالا کنجد بو داده را به مواد اضافه کنید و خوب تفت دهید تا همه مواد نرم شوند. اگر بیش از ۲ دقیقه هم بزنید، تبدیل به سوهان می‌شود.
حالا می‌توانید مواد را روی سطحی مثل فویل یا سینی استیل بریزید و صاف کنید. سپس آن را برش دهید. همچنین می‌توانید با یک قاشق مقداری از مواد را روی سطح نچسب بریزید تا به شکل دایره‌ای و پولکی درآید. سوهان کنجدی شما آماده است. برای نگهداری از آن، باید سوهان را در ظرفی دربسته در یخچال قرار دهید.
طرز تهیه سوهان کنجدی توری شکل
طرز تهیه این نوع سوهان به صورت زیر است:
مواد لازم :
شکر ۱۱۰ گرم
کره ۵۰ گرم
کنجد ۶۰ الی ۷۰ گرم
خامه ۲ قاشق غذا خوری
آرد ۲ قاشق غذا خوری
زعفران دم کرده غلیظ ۱ قاشق غذا خوری
گلاب، پودر دارچین، هل و زنجبیل (به دلخواه)
طرز تهیه :
برای درست کردن سوهان کنجدی توری، ابتدا کره را در ظرفی بریزید و بر روی گاز با حرارت متوسط بگذارید تا کاملاً آب شود. بعد از آب شدن کره، شکر را اضافه کنید و کمی هم بزنید تا شکر کمی حل شود.
حالا زعفران را اضافه کنید و سپس خامه را بیافزایید. خوب هم بزنید تا مخلوط به یکدست تبدیل شود. پس از اینکه مواد کاملاً مخلوط شد، آن را از روی حرارت بردارید. اکنون آرد و کنجد را اضافه کنید و آنقدر هم بزنید تا همه چیز یکدست شود.
۵ روش متفاوت و خوشمزه برای تهیه سوهان گردویی + عکس
کف سینی یک کاغذ روغنی بگذارید و روی آن با یک قاشق به فواصل ۵ الی ۷ سانتی از مواد سینی را در فر با دمای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهید. مواد خیلی سریع شروع به جوشیدن و حباب زدن می‌کنند. پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه، دور سوهان‌ها کمی تیره می‌شود. در این مرحله، سینی را از فر خارج کنید.
وقتی سوهان کنجدی کاملاً سرد شد، می‌توانید آن‌ها را از کاغذ روغنی جدا کنید. زیرا مواد در حین جوشیدن باید دما بالا باشد تا حالت مخصوص توری به خود بگیرد. همچنین قبل از ریختن مواد روی کاغذ روغنی، حتماً آن را خوب چرب کنید.
خواص سوهان کنجدی
سوهان کنجدی به خاطر داشتن کنجد خواص زیادی دارد. کنجد دارای آهن، روی، منیزیم، منگنز و کلسیم و همچنین فیبر است. به این دلیل، برای بهبود گردش خون، سلامت استخوان‌ها، رفع کم‌خونی، کاهش فشار خون و … بسیار مفید است.