آشنایی با آمپول تیروفیبان و موارد مصرف آن (2 نکته مهم)
تیروفیبان در چه مواردی تزریق می‌شود؟
تیروفیبان (Tirofiban) برای جلوگیری از حملات قلبی زودرس در بیمارانی که دچار آنژین ناپایدار یا حمله قلبی طی 12 ساعت گذشته هستند، استفاده می‌شود.
تیروفیبان همچنین در سندرم حاد کرونری (ACS) همراه با هپارین برای بیمارانی که تحت درمان پزشکی هستند و افرادی که در حال انجام آترکتومی یا آنژیوپلاستی به روش PTC هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نام‌های تجاری: Aggrastat
موارد مصرف تیروفیبان
- درمان سندرم کرونر حاد (مثل آنژین ناپایدار یا حمله قلبی بدون افزایش قطعه ST) همراه با هپارین
- برای درمان حمایتی در زمان PCI (مداخله زیر جلدی) برای حمله قلبی با افزایش قطعه ST
- درمان حمایتی بیماری ایسکمیک پایدار قلب (مثل PCI انتخابی)
مکانیسم اثر تیروفیبان
این دارو یک آنتاگونیست برگشت‌پذیر فیبرینوژن است که به گیرنده GbIIb/IIIa که بر روی سطح پلاکت‌ها قرار دارد متصل می‌شود و در فرایند تجمع پلاکتی نقش دارد. هنگام تزریق وریدی، این دارو می‌تواند اثر خود را بسته به دوز و غلظت نشان دهد. در صورتی که بر اساس دستور پزشک مصرف شود، می‌تواند بیشتر از 90 درصد تجمعات پلاکتی را پس از 30 دقیقه انفوزیون مهار کند و این اثر بعد از پایان انفوزیون که قابل برگشت است، کاهش می‌یابد.
فارماکوکینتیک تیروفیبان
- توزیع: 35% به صورت آزاد
- متابولیسم: به طور محدود از طریق کبد متابولیزه می‌شود.
- نیمه عمر: 2 ساعت
- دفع: از طریق ادرار (65%) و مدفوع (25%) عمدتاً به صورت داروی تغییر نیافته
- کلیرانس: در افراد میانسال 26-19% کاهش می‌یابد.
مقدار مصرف تیروفیبان
این دارو از طریق انفوزیون داخل وریدی به صورت زیر مصرف می‌شود: ابتدا با دوز 400ng/kg/min به مدت 30 دقیقه و سپس 100ng/kg/min برای حداقل 48 ساعت و تا حداکثر 108 ساعت ادامه داده می‌شود.
مصرف تیروفیبان در دوران حاملگی
در دسته B است. تحقیقات کافی در مورد تأثیر این دارو در حیوانات نشانه‌ای از خطر برای جنین نشان نداده است. اما تحقیقات کافی در زنان باردار صورت نگرفته است. برخی مطالعات حاکی از این بوده‌اند که در سه ماهه اول بارداری خطری برای جنین وجود ندارد و شواهدی از خطر در دوران‌های دیگر بارداری نیز وجود ندارد.
مصرف در دوران شیردهی تیروفیبان
مشخص نیست که آیا این دارو در شیر مادر ترشح می‌شود یا نه، بنابراین بیمار باید تصمیم بگیرد که آیا متوقف کردن مصرف دارو یا شیردهی بهترین گزینه است.
موارد منع مصرف تیروفیبان
- حساسیت شدید به تیروفیبان یا سایر ترکیبات موجود در فرمولاسیون
- خونریزی فعال داخلی یا سابقه خونریزی در 30 روز اخیر
- سابقه خونریزی مغزی
- سرطان‌های مغزی
- ناهنجاری شریانی-وریدی یا آنوریسم
- سابقه ترومبوسیتوپنی بعد از مواجهه اخیری با دارو
- سابقه سکته مغزی طی 30 روز اخیر یا هرگونه سکته هموراژیک
- عمل جراحی وسیع یا ضربه شدید جسمی در چند ماه اخیر
- سابقه، علائم یا شواهدی مبنی بر قطع شدگی آئورت
- فشار خون شدید (فشار سیستولیک بیشتر از 180mmHg یا دیاستولیک بیشتر از 110mmHg)
عوارض جانبی تیروفیبان
- عوارض قلبی و عروقی: بریدگی در عروق قلبی، کاهش سرعت ضربان قلب، ورم.
- عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی: گیجی، واکنش‌های ناخواسته، تب، سردرد.
- عوارض گوارشی: حالت تهوع.
- عوارض ادراری و تناسلی: درد در ناحیه لگن.
- عوارض خونی: کاهش شمارش پلاکت‌ها.
- عوارض عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد در پاها.
- عوارض دیگر: تعریق بیش از حد.
تداخلات دارویی تیروفیبان
- داروهای ضد انعقاد: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- کلوپیدوگرل: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- دکستران: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- دیپیریدامول: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- مهار کننده‌های گیرنده GP IIb/IIIa: اثرات دارویی افزایش می‌یابد. مصرف همزمان مجاز نیست.
- هپارین: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد و تأثیر بر ACT دارد.
- لووتیروکسین: سرعت حذف تیروفیبان افزایش می‌یابد.
- NSAIDs: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- امپرازول: سرعت حذف تیروفیبان افزایش می‌یابد.
- ترومبولیتیک‌ها: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- تیکلوپیدین: احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
اثر تیروفیبان بر آزمایش‌های تشخیصی
ممکن است باعث کاهش سطح هموگلوبین، هماتوکریت و شمارش پلاکت‌ها شود.
مسمومیت با تیروفیبان و درمان آن
مصرف بیش از حد تیروفیبان می‌تواند باعث خونریزی شود. درمان باید بر اساس وضعیت بالینی بیمار انجام شود؛ باید تزریق دارو متوقف یا تغییر داده شود. همودیالیز می‌تواند دارو را از بدن خارج کند.
هشدارها در رابطه با تیروفیبان
- خونریزی، شایع‌ترین عارضه در درمان با این دارو است.
- در بیمارانی که تعداد پلاکت‌های آن‌ها کمتر از 150000/mm3 است، بیمارانی با رتینوپاتی خونریزی‌دهنده، بیماران دیالیزی مزمن و در ترکیب با داروهای مؤثر بر انعقاد باید با احتیاط مصرف شود.
- بیماران با اختلال کلیوی شدید نیاز به کاهش دوز دارند.
توصیه های دارویی تیروفیبان
- تزریق وریدی با استفاده از تجهیزات و تکنیک‌های استریل باید انجام شود.
- هیچ داروی دیگری نباید به محلول تیروفیبان اضافه شود و باید محلول را به طور مستقیم از کیسه خارج کنید، نه با سرنگ.
- در ارتباطات سری باید از ظرف‌های پلاستیکی استفاده نشود، زیرا ممکن است باعث ورود هوا و آمبولی شود.
- بعد از 24 ساعت از شروع تزریق، محلول استفاده نشده باید دور انداخته شود.
- می‌تواند با همان کاتتری که هپارین تزریق می‌شود، تزریق شود.
- تیروفیبان باید تا غلظت 50 میکروگرم در میلی‌لیتر رقیق شود.
- برای آنژین ناپایدار و MI بدون افزایش ST، دوز اولیه باید در 30 دقیقه تزریق شود و سپس ادامه تزریق انجام شود.
- برای مداخله زیر جلدی کرونری (PCI) می‌توان دوز اولیه را در 3 دقیقه تزریق کرد.
ملاحظات اختصاصی تیروفیبان
- “`html
- دارو نباید با غلظت بیش از 50 میکروگرم در میلی‌لیتر (mcg/ml) به صورت تزریق وارد بدن شود.
- این دارو را می‌توان با هپارین از یک کاتتر تزریق کرد.
- در طول مصرف این دارو، باید تعداد کاتترها و سوزن‌ها، مثل کاتترهای شریانی، وریدی، ادراری، لوله نازوگاستریک و تزریق‌های عضلانی به حداقل برسد. همچنین، لاین وریدی نباید از رگ‌های غیرقابل فشار مانند وریدهای ساب‌کلاوین و ژوگولار گرفته شود.
- بیشترین خطر خونریزی از کاتتر شریان فمورال است. قبل از خارج کردن کاتتر از رگ، باید هپارین به مدت 3 تا 4 ساعت قطع شود و زمان aPTT (آزمایش رقیق شدن خون) به زیر 45 ثانیه برسد. همچنین، حداقل 4 ساعت قبل از ترخیص بیمار از بیمارستان، باید هموستاز محل خروج کاتتر برقرار شده باشد.
- قبل از شروع درمان، باید 6 ساعت پس از تجویز دوز بالا و همچنین به صورت روزانه در طول درمان، سطح هموگلوبین (Hgb)، هماتوکریت و شمارش پلاکت‌ها را بررسی کرد.
نکات مهم برای بیمار در حین تزریق تیروفیبان
- بیمار باید هرگونه احساس ناراحتی یا فشار در قفسه سینه یا هر عارضه دیگری را به پزشک گزارش کند.
- استفاده از این دارو در کودکان تأثیر و ایمنی آن تأیید نشده است.
شرایط نگهداری تیروفیبان
این دارو باید در دمای بین 15 تا 25 درجه سلسیوس و دور از نور و رطوبت نگهداری شود.
داروهای مشابه تیروفیبان
- آبسیکسی ماب
- سیلوستازول
- کلوپیدوگرل
- اپتی فیباتاید
- پراسوگرل
- تیکلوپیدین
- تیکاگرلور
سایت رضیم
“`
