آشنایی با داروی بنزتروپین و عوارض جانبی آن (2 نکته مهم)
“`html
موارد مصرف بنزتروپین
بنزتروپین (Benztropine) برای درمان نشانه‌های بیماری پارکینسون و حرکات ناخودآگاه که ممکن است به دلیل عوارض جانبی بعضی از داروهای روانپزشکی (مثل کلرپرومازین یا هالوپریدول) ایجاد شود، به کار می‌رود. بنزتروپین جزو دسته داروهای آنتی کولینرژیک است که با مسدود کردن یک ماده طبیعی به نام استیل کولین عمل می‌کند. این داروها به کاهش سفتی عضلات، کاهش عرق و تولید بزاق، و بهبود توانایی راه رفتن در افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند، کمک می‌کنند.
آنتی کولینرژیک‌ها می‌توانند اسپاسم‌های شدید عضلات کمر، گردن و چشم‌ها را که گاهی نتیجه مصرف داروهای روانپزشکی هستند، متوقف کنند. همچنین می‌توانند دیگر عوارض جانبی مثل سفتی عضلات را کاهش دهند. اما در درمان مشکلات حرکتی ناشی از دیسکینزی تاردیو مؤثر نیستند و ممکن است وضعیت آنها را بدتر کنند.
اشکال دارویی بنزتروپین : آمپول و قرص.
مکانیسم اثر بنزتروپین
این دارو با مسدود کردن نسبی گیرنده‌های سیستم کولینرژیک در مغز، به برقراری تعادل بین فعالیت‌های سیستم‌های کولینرژیک و دوپامینرژیک کمک می‌کند. علاوه بر این، اثرات بی‌حسی موضعی و ضد هیستامین نیز دارد.
فارماکوکینتیک بنزتروپین
این دارو به خوبی از طریق خوراکی جذب می‌شود و به راحتی وارد سیستم عصبی مرکزی می‌شود. متابولیسم این دارو در کبد صورت می‌گیرد و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. اثر دارو بعد از ۲-۱ ساعت از مصرف خوراکی و چند دقیقه بعد از تزریق وریدی آغاز می‌شود و تا ۲۴ ساعت ادامه پیدا می‌کند.
روش درست مصرف بنزتروپین
- قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی درون بسته را به دقت بخوانید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا با اطلاعات دارویی و عوارض جانبی احتمالی آشنا شوید.
- دوز مصرف بنزتروپین از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً طبق دستوری که پزشک به شما داده است، مصرف کنید. معمولاً دوز اولیه کم است و سپس با توجه به نیاز فرد تنظیم می‌شود.
- دارو را به صورت منظم و در یک ساعت مشخص مصرف کنید.
- بهتر است بنزتروپین را ۴-۲ بار در روز مصرف کنید، و این کار باید همراه با غذا یا قبل از خواب انجام شود.
- اگر بعد از ۳-۲ روز مصرف دارو علائم شما بهبود نیافت، یا وضعیت شما بدتر شد، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
- اگر فراموش کردید که دوز داروی روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید، هرچه زودتر دارو را مصرف کنید؛ اما اگر نزدیک به زمان دوز بعدی آن است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و نباید برای جبران آن موعود دو دوز را با هم استفاده کنید.
مقدار مصرف بنزتروپین
خوراکی: مقدار 0.5-1 میلی‌گرم (معمولاً هنگام خواب) مصرف می‌شود. این مقدار ممکن است تا حداکثر 6 میلی‌گرم در روز افزایش یابد. مقدار نگهدارنده آن 1-4 میلی‌گرم در روز است که می‌تواند یک‌جا یا در چند نوبت مصرف شود.
تزریقی: مقدار 1-2 میلی‌گرم از راه عضلانی یا وریدی تزریق می‌شود، که در صورت نیاز این مقدار مجدداً مصرف می‌شود.
هشدار درباره مصرف بنزتروپین
برخی از داروها را نمی‌توان در شرایط خاصی تجویز کرد و بعضی دیگر در صورت نیاز به درمان مکمل تجویز می‌شوند؛ بنابراین قبل از مصرف بنزتروپین، پزشک باید از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورتی که باردار هستید یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
- اگر به بیماری گلوکوم چشم مبتلا هستید.
- اگر در دستگاه گوارش خود مشکل یا انسدادی دارید.
- اگر به کولیت اولسراتیو دچار شده‌اید.
- اگر سنگ کیسه صفرا دارید.
- اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید. این شامل تمامی داروهایی است که به شما تجویز شده یا حتی داروهایی که بدون نسخه پزشک خریداری کرده‌اید، از جمله داروهای گیاهی و مکمل‌ها.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی خاصی را دارید.
“““html
عوارض مصرف بنزتروپین
همه داروها می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، اما بسیاری از افراد هیچ عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. برخی از عوارض در عرض چند روز بعد از شروع مصرف دارو از بین می‌روند. اگر یکی از این علائم ادامه پیدا کرد، حتماً به پزشک اطلاع دهید:
- سرگیجه و خواب آلودگی
- حالت تهوع و درد شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست
- خشکی دهان
- تاری دید
- حالت گر گرفتگی
اگر علائم دیگری دارید که فکر می‌کنید به خاطر استفاده از بنزتروپین ایجاد شده، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض مصرف بیش از حد (مسمومیت با بنزتروپین )
هرگز بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک، این دارو را استفاده نکنید. اگر متوجه شدید کسی دچار مسمومیت شده و علائمی مانند ضربان قلب سریع یا آرام، تنفس سطحی و کم عمق، تشنج، از دست دادن تعادل، تب، گرم بودن یا خشکی پوست، بزرگ شدن مردمک چشم، تغییر در بینایی، تغییر در مقدار ادرار، سردرگمی، توهم، تنگی نفس، غش یا ضعف را نشان داد، به سرعت با اورژانس تماس بگیرید.
موارد منع مصرف بنزتروپین
- به تاریخ انقضای بنزتروپین توجه کنید و اگر دارویی که دارید تاریخ آن گذشته، از آن استفاده نکنید.
- هرگز بنزتروپین را به کسی دیگر حتی اگر علائم مشابه شما را دارد، تجویز نکنید.
- تداخل دارویی بنزتروپین را بررسی کنید و اگر دارویی مصرف می‌کنید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود مشورت کنید.
- بنزتروپین نباید در کودکان کمتر از ۳ سال استفاده شود.
مصرف بنزتروپین در دوران بارداری و شیردهی
گروه C: مطالعات بر روی حیوانات نشان داده‌اند که ممکن است این دارو اثرات جانبی بر روی جنین داشته باشد، اما شواهد کافی برای انسان وجود ندارد. با این حال، ممکن است مزایای استفاده از این دارو در زنان باردار بیشتر از خطرات آن باشد.
مصرف در شیردهی : بنزتروپین ممکن است در شیر مادر ترشح شود و احتمالاً باعث مسمومیت در نوزاد گردد. زنان شیرده بهتر است از این دارو استفاده نکنند. بنزتروپین همچنین ممکن است تولید شیر را کاهش دهد.
تاثیر مصرف بنزتروپین بر رانندگی
بنزتروپین می‌تواند باعث تاری دید، خواب آلودگی و سرگیجه شود، پس بهتر است از رانندگی و کار با ماشین آلات پرهیز کنید.
تداخلات دارویی بنزتروپین
تداخل دارویی می‌تواند عملکرد داروها را تغییر دهد و خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای تجویزی و غیر تجویزی و داروهای گیاهی، تهیه کنید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز داروهایی که مصرف می‌کنید را نیز بیان کنید.
“`
بدون اینکه با دکتر خود مشورت کنید، هیچگاه تغییراتی در درمان خود ایجاد نکنید یا دارو را قطع نکنید.
- برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از: داروهای آنتی کولینرژیک و پراملینتید.
- اگر از داروهایی استفاده می‌کنید که موجب خواب‌آلودگی می‌شوند، به دکتر یا داروساز خود اطلاع دهید. این داروها شامل الکل، آنتی‌هیستامین‌ها (مثل ستیریزین و دیفن‌هیدرامین)، داروهای خواب و اضطراب (از جمله آلپرازولام، دیازپام و زولپیدم)، شل‌کننده‌های عضلانی، داروهای بیهوشی، داروهای ضد تشنج و مسکن‌ها (مثل کدئین) هستند.
- برچسب روی تمام داروهای خود را (مانند داروهای آلرژی، سرماخوردگی و سرفه) بررسی کنید چون مواد تشکیل‌دهنده اکثر آنها می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند. از دکتر یا داروساز خود درباره مصرف این داروها سؤال کنید.
توصیه های دارویی بنزتروپین
1- از قطع ناگهانی درمان خودداری کنید.
2- این دارو ممکن است بر انجام کارهایی که نیاز به دقت و مهارت دارند مثل رانندگی تأثیر بگذارد.
شرایط نگهداری از بنزتروپین
- دارو را دور از دسترس کودکان نگه‌دارید.
- این دارو را در مکانی خشک و خنک و به دور از گرما و نور مستقیم نگهداری کنید.
داروهای هم گروه بنزتروپین
- بی‌پریدین
- پروسیکلیدین
- تری‌هگزیدیل
