آشنایی با داروی ضد حساسیت پزودوافدرین (2 نکته مهم)

موارد مصرف پزودوافدرین

پزودوافدرین (Pseudoephedrine) یک داروی ضد احتقان است که برای رفع احتقان بینی یا سینوس‌ها، مشکل در شیپور استاش، التهاب حاد شیپور استاش، عفونت گوش میانی و مشکلاتی که به دلیل تغییرات فشار جو ایجاد می‌شوند، استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر پزودوافدرین

پزودوافدرین با تاثیر بر گیرنده‌های آلفا آدرنرژیک در مجاری تنفسی، موجب تنگ شدن رگ‌ها و کاهش تورم در بینی می‌شود و باعث می‌شود که بینی بهتر نفس بکشد. این دارو همچنین می‌تواند به تخلیه ترشحات سینوس‌ها کمک کرده و شیپور استاش را که مسدود شده است، باز کند.

فارماکوکینتیک پزودوافدرین

این دارو در کبد به میزان کمتری متابولیزه می‌شود و اثر آن بعد از 15 تا 30 دقیقه شروع می‌شود. اثر دارو بعد از 30 تا 60 دقیقه به حداکثر می‌رسد و حدود 3 تا 4 ساعت ادامه دارد. دارو از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و حدود 55 تا 75 درصد از مقدار مصرف شده به صورت تغییر نیافته دفع می‌شود. دفع دارو در ادرار اسیدی سریع‌تر انجام می‌شود.

مقدار مصرف پزودوافدرین

برای کاهش احتقان بینی و شیپور استاش:

• بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: 60 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت مصرف می‌شود و حداکثر مقدار مصرف 240 میلی‌گرم در روز است.
• کودکان 6 تا 12 سال: 30 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت مصرف می‌شود و حداکثر مقدار مصرف 120 میلی‌گرم در روز است.
• کودکان 2 تا 6 سال: 15 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت مصرف می‌شود و حداکثر مقدار مصرف 60 میلی‌گرم در روز است، یا به ازای هر کیلوگرم 4 میلی‌گرم یا 125 میلی‌گرم بر متر مربع مساحت بدن که به چند قسمت تقسیم می‌شود.

مصرف پزودوافدرین در دوران حاملگی

C – مطالعات حاکی از آن است که این دارو در حیوانات عوارض جانبی دارد و مطالعات کافی برای انسان در دسترس نیست. با این حال، ممکن است مزایای استفاده از آن در زنان حامله بیشتر از خطرات احتمالی آن باشد. یا اینکه هیچ تحقیقی در مورد این دارو در حیوانات و یا انسان انجام نشده است.

مصرف پزودوافدرین در شیردهی

پزودوافدرین به شیر ترشح می‌شود و ممکن است در نوزادان زخم پوست و بی‌قراری ایجاد کند (اما اطلاعات محدود است). همچنین ممکن است تولید شیر در برخی از زنان کاهش یابد.

موارد احتیاط در رابطه با مصرف پزودوافدرین

افرادی که مشکلات تیروئید، دیابت، بیماری‌های قلبی، فشار چشم بالا یا بزرگ شدن پروستات دارند باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند زیرا ممکن است عوارض آن را تشدید کند. همچنین افراد مسن و کسانی که مشکل تنگی در دستگاه گوارش دارند باید مراقب باشند.

هشدارها در رابطه با مصرف پزودوافدرین

1. در افرادی که بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، دیابت، گلوکوم، پرکاری تیروئید و یا بزرگ شدن پروستات دارند، باید با احتیاط بسیار دارو تجویز شود.
2. از آنجا که بسیاری از سالمندان به بزرگ شدن پروستات مبتلا هستند، دوز دارو در این افراد باید تنظیم شود.
3. پزودوافدرین نباید با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) همزمان مصرف شود و اگر نیاز به استفاده از آن باشد، باید حداقل دو هفته بعد از قطع این داروها مصرف شود.

نکات قابل توصیه در مورد پزودوافدرین

1- ممکن است باعث خشکی دهان شود و برای…

مصرف یخ، جویدن آدامس بدون شکر یا شکلات می‌تواند مفید باشد.
2- اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، اگر ظرف یک ساعت به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما اگر بیش از یک ساعت از زمان مصرف گذشته باشد، آن را نخورید و به مصرف معمول دارو ادامه دهید.
3- بسیاری از داروهای بدون نسخه ممکن است شامل موادی باشند که مشابه اثرات سمپاتیک دارند و می‌توانند باعث بروز اثرات خطرناک شوند.
مصرف در سالمندان: افراد مسن ممکن است نسبت به اثرات این دارو حساس‌تر باشند. بنابراین، ممکن است نیاز به مصرف مقدار کمتری از آن داشته باشند. مصرف بیش از حد این دارو ممکن است باعث توهم، تضعیف سیستم عصبی مرکزی، حملات تشنجی و حتی مرگ در بیماران بالای 60 سال شود.

عوارض جانبی پزودوافدرین

• اعصاب مرکزی: عصبانیت، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، سرگیجه، ضعف، بی‌خوابی، سردرد، خواب‌آلودگی، منگی، ترس، اضطراب، لرزش، توهم.
• قلبی – عروقی: کلاپس قلبی – عروقی، تند ضربان قلب، طپش قلب، آریتمی.
• دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، خشکی دهان.
• سایر عوارض: رنگ‌پریدگی، مشکلات تنفس، سوزش ادرار.

توجه: اگر حساسیت شدید، آریتمی قلبی یا فشار خون بالا ایجاد شد، باید مصرف دارو را متوقف کنید.

تداخلات دارویی پزودوافدرین

• اگر این دارو با سایر داروهای مشابه مصرف شود، ممکن است عوارض بیشتری ایجاد کند و خطر مسمومیت را بالا ببرد. همچنین، مصرف همزمان با رزرپین و متیل دوپا می‌تواند اثرات کاهنده فشار خون این داروها را کاهش دهد.
• مسدودکننده‌های بتا ممکن است باعث افزایش اثرات تنگ‌کننده عروق سودوافدرین شوند.
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای ممکن است اثرات این دارو را کم کنند.
• داروهای مهارکننده MAO ممکن است اثرات تنگ‌کننده عروق پزودوافدرین را تشدید کنند.

موارد منع مصرف پزودوافدرین

• اگر به سمپاتومیمتیک‌های آمینی حساسیت دارید، نباید این دارو را مصرف کنید.
• برای افرادی که بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا شدید، گلوکوم، پرکاری تیروئید، بزرگ شدن پروستات دارند و همچنین تا 14 روز بعد از قطع مصرف مهارکننده‌های MAO، مصرف این دارو ممنوع است.
• ایمنی مصرف پزودوافدرین در کودکان زیر 6 سال ثابت نشده است.
• در افرادی که فشار خون بالا یا بیماری قلبی دارند، باید با احتیاط مصرف شود.

مسمومیت با پزودوافدرین و درمان آن

علائم بالینی: افزایش عوارض جانبی عمومی، به ویژه حملات تشنجی، آریتمی قلبی، تهوع و استفراغ.

درمان: شامل القای استفراغ و شستشوی معده در طول چهار ساعت بعد از بلع دارو است. ذغال فعال تنها در صورتی مؤثر است که دارو طی یک ساعت مصرف شده باشد. اگر عملکرد کلیه خوب باشد، افزایش ادرار بیمار می‌تواند دفع دارو را افزایش دهد. در صورت مصرف مقادیر زیاد دارو باید از تحریک شدید ادرار خودداری شود. مراقبت از علائم حیاتی، وضعیت قلبی و غلظت الکترولیت‌ها اهمیت دارد. تزریق وریدی پروپرانولول ممکن است عوارض قلبی را کنترل کند. همچنین، تزریق وریدی دیازپام می‌تواند برای کنترل دلیریوم یا تشنجات مفید باشد. تزریق وریدی محلول رقیق شده کلرور پتاسیم ممکن است برای درمان کاهش پتاسیم خون تجویز شود.

نکات پزشکی پزودوافدرین

“`html

برای اینکه خواب شما دچار مشکل نشود، بهتر است دارو را حداقل 2 ساعت قبل از خواب مصرف کنید.

داروهای مشابه پزودوافدرین

• اکسی متازولین
• تریامسینولون
• فلوتیکازون
• فنیل افرین
• فنیل پروپانولامین
• تریامسینولون (اسپری مایع بینی)

شرایط نگهداری پزودوافدرین

این دارو باید در دماهای بین 2 تا 30 درجه سانتی‌گراد و در بسته‌بندی اصلی و دور از نور نگهداری شود.

بیشتر بخوانید: