آنگوزمان (ANGWZMAN) چیست ؟

آنگوزمان چیست ؟

آنگوزمان یک واژه نادرست و غیرمعروف است. برخی افراد به اشتباه آمبودزمان را آنگوزمان می‌نامند و در ادامه درباره مفهوم آمبودزمان صحبت خواهیم کرد.

با یک جست‌وجوی ساده مشخص می‌شود که واژه «انگوزمان» وجود ندارد! در واقع، تلفظ صحیح این کلمه «آمبودزمان» است.

دادآور یا آمبودزمان (به انگلیسی ombudsman) به شخص یا دفتری گفته می‌شود که بی‌طرف است و مسئولیت دارد به عنوان نماینده مردم، تخلفات و نقض حقوق آن‌ها توسط دولت یا سازمان‌ها را بررسی کند. این کار معمولاً توسط دولت یا پارلمان به آمبودزمان سپرده می‌شود و او غالباً آزادی عمل زیادی دارد.

هدف از تأسیس دفاتر آمبودزمان، حمایت از حقوق مردم در برابر سوءاستفاده‌های اداری است؛ به عبارت دیگر، آمبودزمان یک نوع ناظر غیرقضایی برای پایش درست اجرا شدن قوانین در کشور و حمایت از حقوق و آزادی‌های افراد می‌باشد.

ویژگی این نوع رسیدگی غیرقضایی، ساده بودن روند و سریع بودن در پاسخ به شکایات است. به همین دلیل، آمبودزمان در کشورهای مختلف جهان محبوبیت دارد.

این نهاد شکایت‌ها را دریافت کرده و آن‌ها را مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد و سپس بر اساس قوانین و مقررات خود به مقام‌های مسئول راهنمایی‌های لازم را ارائه می‌دهد.

در برخی کشورها، دستگاه‌هایی مانند سازمان بازرسی کل کشور یا دیگر نهادها وظایفی مشابه با آمبودزمان دارند. در ایران، سازمان بازرسی کل کشور به عنوان آمبودزمان ایران فعالیت می‌کند.

واژه آمبودزمان که با تلفظ اصلی «اُمبودس‌مان» بیان می‌شود، یک واژه سوئدی است که در اصل به معنای «نماینده» می‌باشد و کارکرد آمبودزمان از سنت‌های اسکاندیناوی نشأت گرفته است. در تاریخ چین و کره نیز نهادهایی با عملکرد مشابه وجود داشته که از آن‌ها به عنوان بازرسان مخفی سلطنتی یاد می‌شد و در کشورهای اسلامی هم نهادی به نام دیوان مظالم وظایف تقریباً مشابه‌ای داشته است.