اصول کاشت و پرورش خارمریم (2 نکته مهم)

معرفی گیاه خارمریم

خارمریم با نام انگلیسی Milk thistle و نام علمی Silybum marianum از خانواده Asteraceae، یک گیاه دارویی دوساله است که به طور طبیعی در کنار جاده‌ها، زمین‌های بایر و حاشیه مزارع در اروپا و آسیا رشد می‌کند و در ایران نیز به وفور یافت می‌شود.

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که خارمریم فقط یک علف هرز است و هیچ فایده‌ای ندارد. اما در واقع این گیاه دارای خواص دارویی بسیار مفیدی است. خارمریم گیاهی بلند با گل‌های بزرگ و خاردار است که سال‌هاست خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضد ویروسی آن بررسی شده است. همچنین به خاطر ترکیب شیمیایی به نام سیلیمارین که در خود دارد، به عنوان یک داروی مفید برای بیماری‌های کبد شناخته می‌شود.

سیلیمارین یک نوع از فلاونوئیدها (شامل سیلیبینین، سیلیدینین و سیلیکریستین) است که به بهبود سلول‌های کبدی که تحت تاثیر مواد سمی آسیب دیده‌اند، کمک می‌کند.

مشخصات گیاه شناسی خارمریم

برگ‌های خارمریم بزرگ و تخم‌مرغی شکل هستند و دارای خارهایی در لبه‌های دندانه‌دار می‌باشند.值得注意 است که در اطراف رگبرگها، لکه‌های سفیدی وجود دارد. گل‌های این گیاه لوله‌ای و بزرگ هستند و معمولاً به رنگ‌های صورتی و بنفش دیده می‌شوند که در ماه‌های اردیبهشت و خرداد شکوفا می‌شوند. ریشه‌اش ضخیم و ساقه‌اش ساده و بدون کرک است و قدری شاخه‌دار می‌باشد. میوه آن براق و قهوه‌ای مایل به سیاه است و بذرهای زرد رنگ درون آن قرار دارند.

نیازهای محیطی خارمریم

برای رشد خوب، خارمریم به هوای گرم و نور آفتاب نیاز دارد. خاکی که در آن کشت می‌شود نباید خیلی سبک و عاری از مواد مغذی باشد. در ابتدا باید به آبیاری منظم توجه کنید و همچنین اطمینان حاصل کنید که زمین دارای زهکش خوبی باشد.

دما: بذرهای خارمریم در دمای ۸ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند، اما دمای ایده‌آل برای جوانه‌زنی بذر، بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد است.

نور: خارمریم به نور زیاد و هوای گرم نیاز دارد.

خاک:این گیاه را می‌توان در هر نوع خاکی کشت کرد، اما خاک‌های بسیار شنی و فاقد مواد مغذی برای کشت خارمریم مناسب نیستند و می‌توانند عملکرد آن را کاهش دهند. همچنین خارمریم نسبت به بسیاری از علف‌کش‌ها حساس است.

روش تکثیر خارمریم

کشت این گیاه از طریق بذر انجام می‌شود و باید به صورت نواری کار گذاشته شود تا برداشت آن به راحتی انجام شود. بعد از کاشت، باید آبیاری مناسبی انجام شود تا رشد بهتری داشته باشد. اگر منطقه سرد است، باید در بهار و اگر گرم است، در پاییز کاشت کنید. توجه داشته باشید که اگر کشت بهار را عقب نیندازید، این کار به ساقه می‌رسد و تولید گیاه کاهش نخواهد یافت.

نکات و شرایط لازم قبل از کاشت بذر خارمریم

قبل از اینکه تصمیم بگیرید خارمریم را در حیاط خانه‌تان بکارید، اطمینان حاصل کنید که کاشت این گیاه در منطقه شما ممنوع نیست. بعضی افراد آن را به عنوان علف هرز می‌شناسند و فروش و خرید آن را ممنوع کرده‌اند. همچنین از آنجایی که خارمریم به سرعت تکثیر می‌شود، باید دقت کنید که در هنگام کشت به نقاط دیگر نرشد. گل‌های خارمریم دارای 200 دانه هستند که به…
“`

سرعت انتشار و رشد خار مریم بسیار زیاد است. این گیاه در دماهای بین صفر تا 30 درجه سانتی‌گراد به خوبی رشد می‌کند و می‌تواند تا یک دهه به رشد خود ادامه دهد. رشد این گیاه بعد از پراکنده شدن دانه‌هایش بسیار دشوار است. دانه‌های خار مریم برای دام‌ها سمی هستند، بنابراین اگر قصد کاشت آن را دارید، باید اجازه ندهید که دام‌ها به آن دسترسی داشته باشند و یا اگر دامدار هستید باید این گیاه را در خارج از مزرعه بکارید.

کاشت بذر گیاه خار مریم

با وجود همه نگرانی‌هایی که در مورد این گیاه وجود دارد، کشت و رشد آن بسیار ساده است. خار مریم می‌تواند در هر نوع خاکی رشد کند و در شرایط خشک هم مقاوم است. شما می‌توانید این گیاه را بکارید و سپس آن را به حال خود رها کنید تا به رشد خود ادامه دهد. اما برای بهتر شدن نتیجه، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. مکانی با نور خورشید یا سایه‌ی کم برای کشت انتخاب کنید.
2. دانه‌ها را در بهار بلافاصله بعد از آخرین یخبندان بکارید.
3. سه یا چهار دانه را در عمق 6 میلی‌متر بکارید.
4. بین بذرهای خار مریم حدود 75 تا 90 سانتی‌متر فاصله گذاشته و بکارید.
5. 24 ساعت قبل از کاشت، دانه‌ها را در آب بخیسانید.
6. پس از کاشت، به گیاهان نازک توجه کنید تا به گیاهان قوی و بزرگ تبدیل شوند و فاصله‌ها باید رعایت شود.
7. دانه‌های گیاه خار مریم پس از سه هفته در دمای 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند.

اگر قصد دارید بذرهای خار مریم را در خانه بکارید، باید حدود دوماه قبل از آخرین سرما دانه‌ها را تهیه کنید. ابتدا گلدان‌ها را با ماسه و کود پر کرده و سپس مانند مراحل بالا عمل کنید. بذرهای خار مریم در داخل خانه بعد از دو سال گل می‌دهند، اما اگر در خارج از خانه با مراقبت‌های خوب بکارید، ممکن است بعد از یک سال گل دهند و سالیانه رشد کنند.

خار مریم حشرات مانند زنبورها و پروانه‌ها را جذب می‌کند و همچنین بسیاری از نوع‌های پرندگان از دانه‌های آن برای تغذیه استفاده می‌کنند. در اواخر تابستان یا اوایل پاییز که گیاه خشک می‌شود، پرندگان از ساقه‌های آن هم تغذیه می‌کنند زیرا ساقه‌ها شامل دانه‌های خوراکی نیز می‌باشند.

برداشت و جمع آوری گیاه خار مریم

زیرا گیاه خار مریم خارهای زیادی دارد، باید هنگام برداشت گل‌ها یا لمس ساقه‌ها از دستکش‌های thick استفاده کنید. یک گیاه خار مریم ممکن است بیش از 6000 دانه داشته باشد که از این میزان حدود 90 درصد آن قابل کشت مجدد است.

اگر قصد دارید دانه‌ها را جمع‌آوری کنید و می‌خواهید آنها را قبل از آنکه گیاهان به طور کامل رشد کنند برداشت کنید، با توجه به اینکه اگر گیاهان مراقبت کافی نداشته باشند، سرهای دانه‌ها به تنهایی از بین می‌روند، این کار ممکن است دشوار باشد. هنگامی که گل‌های خاردار شروع به خشک شدن می‌کنند (عمولا در پاییز)، دانه‌های سفیدی، به نام پاپوس، تولید می‌کنند. برای استخراج و جداسازی دانه‌ها از گل، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. سر گیاه را از پایه یا انتهای آن ببرید.
2. سرهای بریده شده را در یک کیسه تمیز قرار داده و به مدت یک هفته در جایی گرم بگذارید تا کاملا خشک شوند.
3. گل‌های خشک شده را در یک کیسه کرباسی قرار داده و با دست فشار دهید تا برگ‌ها و گلبرگ‌ها پودر شده و از دانه‌ها جدا شوند.
4. یک بار دیگر صاف کنید تا برخی پوشال‌های ناخواسته را بگیرید.
5. هنگامی که دانه‌ها را کاملا جدا و تمیز کردید، آنها را در یک مکان سرد و تاریک قرار دهید و استفاده کنید.

بیماری‌ها و آفات خارمریم

از آفات مهمی که ممکن است گیاه خارمریم را تحت تاثیر قرار دهد، سرخرطومی گرده‌خوار است. برای از بین بردن این آفت، می‌توان از آفت‌کش وفاتوکس به میزان ۳ تا ۳.۵ کیلوگرم در هر هکتار استفاده کرد. یکی از بیماری‌های شایع در این گیاه، سفیدک سطحی است که باعث می‌شود میوه‌های گیاهان مبتلا به این قارچ، پوک شوند. برای کنترل این بیماری، می‌توان از قارچ‌کش‌های سولفوره یا سایر قارچ‌کش‌های مناسب مانند آفاگون یا تریفمین استفاده کرد.

خواص خارمریم

• خارمریم یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند بدن را در برابر سرطان محافظت کند.
• گلوتاتیون موجود در این گیاه سموم کبد را از بدن خارج می‌کند.
• این گیاه به افرادی که سنگ صفرا دارند کمک می‌کند و می‌تواند باعث دفع آن شود و همچنین از بروز سنگ صفرا جلوگیری می‌کند.
• یکی از خواص مهم خارمریم این است که مصرف آن می‌تواند اثر درمانی داروهای شیمی‌درمانی را افزایش دهد.
• این گیاه می‌تواند سطح کلسترول بد خون را کاهش و کلسترول خوب را افزایش دهد.
• برای افراد مبتلا به دیابت نوع دو که بدن به انسولین مقاوم است، مصرف این گیاه می‌تواند این مقاومت را کاهش دهد.
• تمام قسمت‌های این گیاه خاصیت دارویی دارند، ولی دانه‌های آن منبع غنی‌تری از مواد دارویی به شمار می‌روند.
• خارمریم برای درمان التهاب و ناراحتی‌های پوستی نیز بسیار مناسب است.

بیشتر بخوانید: