اطلاعات کامل در مورد کلیسای مسروپ مقدس شهر مشهد (+ تصاویر)

“`html
کلیسای مسروپ مقدس، مشهد
به گزارش رضیم به نقل از ساعد نیوز: کلیسای مسروپ مقدس مربوط به دوره پهلوی است و در میدان دهم دی شهر مشهد واقع است. این کلیسا در سال ۱۹۴۱ میلادی توسط ارمنیهای ساکن مشهد ساخته شد. طرح کلیسا به شکل مستطیل و به سمت شرق و غرب است، با محراب در طرف شرق. همچنین دیوارهای شمالی و جنوبی کلیسا دارای پنجرههایی هستند که نور را وارد میکنند.
این کلیسا یک زیرزمین دارد که شامل تعدادی دریچه به سمت خارج است تا از ورود رطوبت به داخل جلوگیری کند. به همین دلیل، کف کلیسا بالاتر از سطح زمین اطراف آن قرار دارد و برای ورود به کلیسا، پلههایی در جلوی ورودی غربی طراحی شدهاند. برج ناقوس نیز بالای این پلهها قرار دارد.
سقف کلیسا به جز قسمت محراب که گنبدی با نورگیرهای متعدد دارد، با شیروانی پوشیده شده است. همچنین در اطراف کلیسا، ساختمانهای اداری و مدرسه ارامنه مشهد وجود دارد.
کلیسای مسروپ مقدس چه تاریخچهای دارد؟
اگر به تاریخ علاقه دارید، قطعاً میدانید که نادرشاه، آخرین پادشاه ایران که به سرزمینهای دیگر حمله میکرد، از خراسان شروع کرد. پس از پیروزیها، ارامنهای که در منطقه جلفا زندگی میکردند، به مشهد منتقل شدند و سالها در این شهر ساکن شدند.
اما ارامنه مشهدی نتوانستند به زودی کلیسا بسازند و این شرایط تا دوران پهلوی ادامه داشت. تا اینکه در سال ۱۹۴۱، فرصت ساخت کلیسا مهیا شد. ارامنه نام “مسروپ” را که یکی از قدیسان ارمنی است، برای این کلیسا انتخاب کردند. جالب است که مسروپ ماشتوش، الفبای ارمنی را اختراع کرده و به همین دلیل در بین ارامنه شخصیتی مهم به شمار میرود. همچنین در شهرهایی چون اراک، رشت و شیراز هم کلیساهایی با نام مسروپ مقدس وجود دارد.
بعد از مشکلات زیاد، بالاخره کلیسای مسروپ مقدس بنا شد. اما همزمان با ساخته شدن این کلیسا، مهاجرت ارامنه از مشهد آغاز شد و به همین دلیل کلیسا به رونق نیفتاد و به مکانی کمجمعیت تبدیل شد.
در نهایت، این کلیسا به ثبت ملی رسید. اکنون نزدیک به ۸ دهه از ساخت آن میگذرد و در طول این مدت چندین بار مرمت شده است، اما هنوز هم به تعمیر و نگهداری نیاز دارد. این کلیسا اکنون به مکانی آرام و آرامشبخش تبدیل شده که میتوان در آن گردش کرد.
فضا و معماری ساخت کلیسای مسروپ مقدس مشهد
کلیسای مسروپ مقدس در مشهد بر روی زیر بنایی به مساحت ۳۰۰ متر مربع ساخته شده است. اولین سند شهرداری برای آن در سال ۱۳۳۰ صادر شد. بعد از اتمام ساخت کلیسا، بخشهایی مانند مدرسه آرین و ساختمان اداری و کتابخانه نیز به آن اضافه شده است.
معماری کلیسا به شکل ذوزنقهای است و دو گنبد مخروطی با صلیب آهنی در بالای آن قرار دارد. گنبدها از آجر ساخته شده و ناقوس کلیسا که در زمان جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی به کلیسا اضافه شد، در جلفای اصفهان ساخته شده است. اکنون فقط یک درب ورودی کلیسا فعال است و بالای آن کتیبهای وجود دارد که نام سازندگان و تاریخ ساخت را بیان میکند. البته در ابتدای ساخت، ۳ درب ورودی برای کلیسا در نظر گرفته شده بود که دو درب آن بسته شدهاند.
این کلیسا در مشهد کمتر شناخته شده و حتی مردم محلی هم اطلاعات زیادی درباره آن ندارند. ویژگی خاص این کلیسا، طاق ستوندار مستطیل شکلی است که برای نمای خارجی درب ورودی در نظر گرفته شده است, و محراب در ضلع شرقی قرار دارد. نور کلیسا از طریق پنجرههای شمالی و جنوبی تامین میشود. همچنین بخش اصلی کلیسا بالاتر از سطح زمین قرار گرفته و چندین پنجره زیرزمینی ساخته شده تا رطوبت فضای کلی کاهش یابد. همانطور که پیشتر گفتیم، کلیسای مسروپ مشهد دو گنبد مخروطی دارد که گنبد بزرگتر مربوط به تالار اصلی است.
“`
دور تا دور کاشی سفید با طراحیهای سبز وجود دارد. گنبد کوچکتری هم بالای درب ورودی اصلی قرار دارد. همچنین یک گنبد دیگری به شکل شیروانی بزرگ و آهنی هست که کمتر کسی درباره آن صحبت میکند.
کتابخانه کلیسای مسروپ مقدس در جنوب و مدرسه آرین ارامنه در شمال واقع شده است. این مدرسه در ابتدا ۸ کلاس و سالن اجتماعات داشت، اما بعداً بهخصوص از دهه ۵۰ به بعد، بسیاری از ارامنه از ایران رفتند و مدرسه بیاستفاده ماند. حتی حالا که فقط ۴ خانواده در مشهد زندگی میکنند، از این مدرسه استفادهای نمیشود به جز مراسمهای ویژه مذهبی که نیاز به مدرسه ندارند. به همین خاطر، شورای خلیفهگری ارامنه آن را فروخته است.
کلیسای مسروپ مقدس در دو طبقه ساخته شده که طراحی هر دو طبقه مشابه است. محراب کلیسا در سمت شرق قرار دارد که فقط برای مراسم مذهبی استفاده میشود و فقط کشیشها میتوانند وارد آن شوند. در سالن اصلی یک خطابه با ارتفاع بلند وجود دارد که برای بعضی از مراسمها از آن استفاده میکنند.
وقتی به کلیسای مسروپ مقدس در مشهد وارد میشوید، درب بزرگ قهوهای رنگی را میبینید که روی آن صلیبهای سفیدی نصب شده است. این درب ورودی سالن اصلی است. لوسترهای بزرگ و زیبا، کاشیهای کرمرنگ ستونها و تابلوهای ارزشمند به همراه فرش قرمز و نیمکتهای چوبی از ویژگیهای مهم این فضا هستند.
کلیسای مسروپ مقدس چه اشیایی را نگهداری میکند؟
این کلیسا در مشهد مانند سایر کلیساهای کشور، محل نگهداری اشیای قدیمی و با ارزش است. یکی از اولین آثار با ارزش در این کلیسا که به موزه تهران منتقل شده، تابلو سوزندوزی شده از لحظهای است که حضرت مریم، حضرت عیسی مسیح را به آغوش میکشد. همچنین ظروف نقره باستانی با ارزش نیز در این مکان نگهداری شدهاند.
از دیگر اشیای این کلیسا، صلیب فلزی مخصوصی است که برای مراسم تقدس روی میز نان و شراب قرار میدهند و این صلیب در شهر کاشان ساخته شده است.
نقاشیهای اهدایی کلیسا هم با قدمت ۳۰ تا ۷۰ سال هستند.
کتابخانه کلیسا در مشهد محل نگهداری انجیل به زبانهای فارسی و ارمنی و همچنین ۴۰۰۰ جلد کتاب بود. این کتابها که به زبانهای روسی و ارمنی هستند، در سال ۱۳۴۰ شمسی توسط ارامنه سبزوار و قوچان به این کلیسا اهدا شدهاند. یکی از اشیای با ارزشی که در این موزه نگهداری میشود، کتاب سنگی ۱۷۰ ساله است.
مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس چگونه است؟
همانطور که گفتیم، این کلیسا با وجود جذابیتهای بسیار، بازدید از آن محدودیتهایی دارد. بنابراین، پیشنهاد میکنیم قبل از رفتن به سمت کلیسا، از بازبودن آن مطمئن شوید. با توجه به مکان شما، میتوانید مسیرهای مختلفی را برای رسیدن به کلیسا انتخاب کنید. اگر میخواهید با مترو به کلیسا بروید، سوار مترو غدیر شوید و در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید. فاصله این ایستگاه تا کلیسا مسروپ حدود ۱۰ دقیقه است.