با انواع کودهایی که حاوی اسید آمینه هستند آشنا شوید (2 نکته مهم)
“`html
کدام کودها حاوی اسید آمینه هستند؟
کودها حاوی اسید آمینه: گیاهان نیز مثل همه موجودات زنده دارای پروتئین هستند و برای ساخت آن‌ها، نیاز به ترکیب أسیدهای آمینه دارند. این اسیدهای آمینه تأثیر زیادی بر تولید میوه و ثمره گیاه دارند و به بهینه‌سازی مصرف انرژی در هنگام فتوسنتز کمک می‌کنند. برای همین در کشاورزی از این نوع کودها استفاده می‌شود. با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد این کودها صحبت کنیم.
کود آمینو اسید، یک واحد سازنده پروتئین است که با پاشش بر روی گیاه، کمک زیادی به فرآیند پروتئین‌سازی در گیاه می‌کند. در واقع، هر گیاه برای رشد و نمو به 20 نوع مختلف آمینو اسید نیاز دارد که در پروتئین‌سازی نقش دارند. این آمینو اسیدها گروهی از مولکول‌های آلی هستند که با هم ترکیب می‌شوند تا زنجیره‌های بلندتری به نام پلی پپتید بسازند.
این زنجیره‌های بلند در ساخت انواع مختلف پروتئین‌ها که در همه جانداران و گیاهان وجود دارند، نقش دارند. در مراحل اولیه رشد گیاه و هنگام تجزیه پروتئین‌ها، آمینو اسیدها جزء مهمی از ساختار اولیه گیاه هستند. چون تولید این اسیدها نیازمند شرایط محیطی مناسب و مصرف مقدار زیادی انرژی است، متخصصان کشاورزی برای جلوگیری از کمبود آن‌ها، از این نوع کود استفاده می‌کنند.
درواقع، آمینو اسیدها تأثیر زیادی در افزایش انرژی و بهبود فعالیت‌های زیستی گیاه دارند و در رشد آن نیز مؤثرند. هدف از استفاده از کودهای حاوی آمینو اسید، افزایش بهره‌وری، تقویت تحمل گیاه در برابر بحران‌های محیطی و بالا بردن کیفیت محصولات کشاورزی است. حالا که با کود آمینو اسید آشنا شدیم، وقت آن است که خواص و تأثیر آن بر گیاهان را بررسی کنیم.
معرفی خواص و ویژگی‌های کود اسید آمینه
همانطور که پیشتر گفتیم، اسید آمینه یکی از عوامل اصلی در پروتئین‌سازی در گیاه است و از جوانه‌زنی تا رشد و نمو گیاه نقش مهمی دارد. بنابراین، کودهای حاوی اسید آمینه فواید زیادی در رشد و باروری گیاهان دارند. در ادامه برخی از خواص این کود را معرفی می‌کنیم:
کمک به فتوسنتز در گیاهان و افزایش سبزینگی، جوانه‌زنی و میوه‌دهی.
افزایش مقاومت گیاه در برابر شرایط نامساعد و فشارهای محیطی مانند سرما، گرما، شوری خاک، خشکی و آفات.
بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و باغی، افزایش قند و پروتئین گیاهی، بهبود طعم و رنگ گیاه، و همسان‌سازی وزن و اندازه میوه‌ها و گیاهان.
افزایش توانایی گیاه در جذب مواد معدنی و مغذی و بهبود فرآیند جذب، تجزیه و انتقال مواد غذایی در گیاه.
پیشگیری از انسداد روزنه‌های هوا در سطح گیاه و کمک به باز و بسته شدن آن‌ها، اثری سریع در گیاه و جذب مستقیم توسط موجودات مختلف گیاهی و کمک به رشد سریع‌تر و کاهش زمان نمو.
تأثیر مثبت بر ماندگاری کودهای نیتروژنه و پتاسه و فراهم‌آوری بیشتر این نوع کودها برای گیاه.
تحریک گرده‌افشانی در گیاه با فعال‌سازی هورمون‌های مؤثر در گلدهی و میوه‌دهی.
حال که با خواص کودهای آمینو اسید در گیاهان آشنا شدیم، وقت آن رسیده که با انواع مختلف این کودها و تأثیر و خواص هر یک در رشد و نمو گیاهان آشنا شویم.
انواع کود آمینو اسید و کاربرد آن‌ها
آمینو اسیدها یکی از مواد آلی اساسی برای رشد گیاهان هستند و تا به حال بیش از 100 نوع آن‌ها در طبیعت شناسایی شده است. از این تعداد، تنها 20 نوع برای استفاده در موجودات زنده قابل کاربرد هستند. آمینو اسیدها به طور کلی در دو دسته ضروری و غیرضروری تقسیم‌بندی می‌شوند.
گروه ضروری برای گیاهان نمی‌توانند تجزیه شوند و گروه غیرضروری می‌توانند به وسیله گیاه استفاده و تجزیه شوند؛ اما آمینو اسیدهای موجود در طبیعت نمی‌توانند به طور مستقیم برای گیاهان مورد استفاده قرار گیرند. برای استفاده گیاه از آمینو اسیدها باید این مواد را از روش‌های زیر به دست آورد:
- هیدرولیز اسیدی
- هیدرولیز اسیدی تحت کنترل
- هیدرولیز آنزیمی
کودهای آمینو اسید شامل آمینو اسیدهای مهمی برای گیاهان هستند از قبیل گلیسین، لیزین، تریپتوفان، لوسین، ایزولوسین، هیستیدین، سیستئین، آرژنین، متیونین، ترئونین، سرین، تیروزین، گلوتامیک اسید، آلانین، فنیل آلانین، والین، اسید آسپارتیک و پرولین.
گلیسین: یکی از نخستین عوامل مؤثر در رشد گیاه است.
“““html
است که در ایجاد دسته‌های پیرول مورد نیاز است و به گیاه در تجزیه کلروفیل کمک می‌کند.
لیزین: در تنظیم باز شدن روزنه‌ها و جذب اسید آمینه تأثیر دارد؛ همچنین برای ساخت کلروفیل استفاده می‌شود.
تریپتوفان: به عنوان یک عامل مؤثر در تولید اکسین در گیاه به کار می‌رود.
لوسین: این آنزیم به افزایش مقاومت گیاه در برابر شوری آب و خاک و همچنین کمک به جوانه‌زنی در دانه‌های گرده کمک می‌کند.
ایزولوسین: نقش مؤثری در افزایش مقاومت گیاه به شوری آب و خاک و همچنین در جوانه‌زنی دانه‌های گردو و ایجاد پیوستگی در گیاه دارد.
هیستیدین: به جذب اسید آمینه با تنظیم گشایش روزنه و حفره‌های برگ‌ها کمک می‌کند.
سیستئین: یکی از عوامل مؤثر در کلاته کردن و کم کردن اثر فلزات سنگین در گیاه است.
آرژنین: به افزایش مقاومت گیاه در برابر شوری آب و خاک و کاهش اثرات منفی محیط بر گیاهان کمک می‌کند.
متیونین: باعث افزایش فعالیت گیاه در زمان گرده‌افشانی و بهبود کیفیت رشد و باردهی گیاه می‌شود. علاوه بر این، به عنوان محرکی برای تولید اتیلن عمل می‌کند.
ترئونین: یکی از تأثیرگذارترین اسیدهای آمینه در افزایش مقاومت گیاه در شرایط تنش است و همچنین در فرآیند گرده‌افشانی نیز مؤثر است.
سرین: نقش آن در انتقال دانه گرده میان گیاهان و انجام لقاح گیاهی مشخص است.
تیروزین: این نوع اسید آمینه نیز در انتقال گرده گیاهان و مقاومت در برابر تنش‌های محیطی مؤثر است.
گلوتامیک اسید: یکی از مؤثرترین‌ها در کلات کردن عناصر گیاهی و همچنین پیش ساز کلروفیل محسوب می‌شود.
آلانین: یکی از اسیدهای آمینه مهم برای رشد گیاهان است و به تجزیه کلروفیل، تنظیم گشایش روزنه‌ها و همچنین انتقال گرده کمک می‌کند و در برابر شرایط سخت مانند خشکی و سرما مقاوم است.
فنیل آلانین: تأثیر مثبت در گرده‌افشانی و لقاح گیاهان دارد.
والین: یکی از اسیدهای آمینه تقویت‌کننده گیاه در برابر شرایط نامناسب جوی است و در گرده‌افشانی، لقاح و جوانه‌زنی نقش دارد.
اسید آسپارتیک: در جوانه‌زنی بذر گیاه و همچنین در جذب و تجزیه اسید آمینه در گیاه مؤثر است.
پرولین: به افزایش مقاومت گیاه در برابر شرایط جوی نامناسب مثل شوری و خشکی کمک می‌کند و همچنین در جوانه‌زنی دانه‌های گردو نقش دارد.
نحوه استفاده از کودهای اسید آمینه
حالا که با انواع کودها و کاربرد و خواص آن‌ها برای گیاهان آشنا شدید، نوبت به روش استفاده از این کودها برای نتیجه بهتر است. کود اسید آمینه در مراحل رشد گیاهان زراعی و باغی استفاده می‌شود. از آنجا که هر گیاه شرایط و مراحل رشد متفاوتی دارد، بنابراین طرز مصرف کود برای هر گیاه متفاوت است. همچنین، کودهای اسید آمینه به صورت مایع و پودری ارائه می‌شوند که نوع آن نیز بر نحوه استفاده از آن تأثیر دارد.
کود پودری را به صورت پاشش دستی به خاک می‌زنند و کود مایع را می‌توان از طریق سیستم آبیاری یا محلول‌پاشی به خاک رساند. زمانی که کود به خاک اضافه می‌شود، موجب می‌شود تا مواد مغذی به ریشه‌های گیاه آسان‌تر برسند. کود اسید آمینه به صورت پاشش مستقیم بر روی سطح خاک، موجب جذب یکنواخت مواد مغذی گیاه می‌شود.
روش دیگری که گیاه می‌تواند از خواص کود آمینو اسید بهره‌مند شود، پاشش کود بر روی برگ گیاه است که معمولاً این کار با کود محلول در آب انجام می‌شود. به این ترتیب، کود با استفاده از دستگاه‌های مخصوص یا آب‌پاش به روی برگ‌های گیاهان و درختان پاشیده می‌شود. جذب از این طریق توسط برگ‌های گیاه انجام می‌شود و این روش نیز در افزایش…
“`
عملکرد گیاه مهم است.
میزان مصرف اسید آمینه
- میزان کودی که برای سبزیجات استفاده می‌شود در هر هکتار بین 3 تا 5 لیتر محلول است.
- برای محصولات باغی و زراعی، مقدار کود در هر هکتار به ترتیب 4 تا 5 لیتر برای گیاهان گلخانه‌ای و 5 تا 7 لیتر برای باغ مرکبات است.
- در باغ پسته، اندازه کود استفاده شده در هر هکتار 7 تا 9 لیتر است.
- محصولاتی مثل زیتون و انگور در هر هکتار به 8 تا 9 لیتر از کود محلول نیاز دارند.
پس از روش مصرف، زمان مصرف کودهای اسید آمینه هم بسیار مهم است؛ زیرا زمان مناسب مصرف می‌تواند تأثیر بیشتری بر رشد و پیشرفت گیاه بگذارد.
زمان مصرف کود آمینو اسید
هر گیاه با توجه به شرایط مختلف ممکن است در زمان‌های متفاوت نیاز به کوددهی داشته باشد؛ از این رو فرمول خاصی برای زمان مصرف کود وجود ندارد. به طور کلی برای سبزیجاتی که برگ آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند شاهی و ریحان، بهترین زمان برای کوددهی در ابتدای رشد گیاه است. این زمان به دلیل اینکه باعث رشد بیشتر برگ‌ها می‌شود، مفید است و محصول را پربارتر می‌کند.
کوددهی در گیاهان برگ‌دار تا هفته آخر قبل از برداشت گیاه امکان‌پذیر است. با این حال در محصولاتی که زمان مشخصی برای گلدهی دارند و گل آن‌ها اهمیت زیادی دارد، بهترین زمان برای پاشش کود بعد از جابه‌جایی نشاء و قبل از گلدهی است. همچنین بعد از به ثمر رسیدن گل و پیش از برداشت محصول نیز می‌توان از کود آمینو اسید استفاده کرد.
در محصولات میوه‌ای، بهترین زمان مصرف کود حاوی اسید آمینه به ویژه نوع متیونین نزدیک برداشت محصول است. دلیل این امر تأثیر متیونین به عنوان پیش‌ساز اتیلن است که در رنگ‌دهی و میوه‌دهی محصول نقش مهمی دارد.
همچنین، همانطور که اشاره کردیم، کودها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر یک از آنزیم‌های اسید آمینه نیز نقش متفاوتی را در رشد و پیشرفت گیاه ایفا می‌کنند. امروزه در بازار، بیشتر محصولات ترکیبی از انواع مختلف آمینواسیدها با درصدهای متفاوت هستند.
در این حالت، با خرید این نوع کودهای اسید آمینه، زمان و میزان مصرف کمی تغییر می‌کند. دلیل این تفاوت در زمان مصرف واقعاً درصد هر آمینو اسید موجود در کود است. چون اکثر این کودها درصدهای کافی از آمینواسیدها را دارند، می‌توان از آن‌ها در هر زمان استفاده کرد. بنابراین شما می‌توانید این کودها را بلافاصله بعد از کاشت، در زمان ثمر‌دهی و باردهی گیاه یا در هر مرحله دیگری از رشد و تا ده روز قبل از برداشت محصول استفاده کنید.
اگرچه استفاده از کودهای حاوی اسید آمینه برای رشد گیاهان ضروری نیست، اما تأثیر مثبت در رشد گیاه دارد. با توجه به نقش مثبت این کودها، نمی‌توان بیش از حد از آن‌ها استفاده کرد.
بهترین شرایط محیطی برای مصرف کود اسید آمینه
در واقع بهترین روش جذب اسیدهای آمینه از طریق روزنه‌های موجود در سطح برگ‌های گیاهان است. بعد از جذب این مواد، بخش کوچکی از طریق غشاء سلولی وارد گیاه می‌شود و بعد از چند ساعت به قسمت‌های در حال رشد گیاه منتقل می‌گردد.
زمان‌هایی که نباید کود دهی انجام شود شامل هوای ابری، وزش باد و بارندگی است. حدود 8 ساعت بعد از کود دهی، گیاه به مقدار مناسب کودهای اسید آمینه را جذب می‌کند. بنابراین بهترین زمان برای پاشش محلول کود قبل از طلوع خورشید و یا بعد از غروب آن است. دلیل این امر این است که در این زمان‌ها، روزنه‌های گیاهی باز هستند و این موضوع موجب افزایش جذب و نفوذ آمینو اسید به داخل گیاه می‌شود.
منبع : ساعد نیوز
