بررسی رابطه بین سنگ کلیه و دیابت (2 نکته مهم)
“`html
ارتباط بین سنگ کلیه و دیابت؛ نقش قند خون بالا در بروز سنگ کلیه
سنگ کلیه و دیابت با هم ارتباط نزدیکی دارند. تشکیل سنگ‌های کلیه به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما دیابت نوع 2 با افزایش قند خون می‌تواند به تشکیل کریستال‌های اسید اوریکی کمک کند.
متخصصان می‌گویند که قند خون بالا می‌تواند یکی از دلایل اصلی آسیب به کلیه‌ها و تشکیل کریستال‌های معدنی باشد. در واقع، دیابت نوع 2 باعث می‌شود که کلیه‌ها نتوانند به درستی آمونیوم تولید کنند، و این باعث کاهش PH ادرار می‌شود.
زیر این شرایط، ادرار شما اسیدی‌تر خواهد شد و این امر باعث می‌شود که سنگ‌های اسید اوریک در کلیه تشکیل شوند. انسولین، که هورمونی بسیار مهم برای کنترل قند خون است، در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به درستی عمل نمی‌کند. به همین دلیل، دیابت می‌تواند باعث آسیب‌های زیادی، از جمله تشکیل سنگ در کلیه شود.
تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که دیابت نوع 2 دارند، دو برابر دیگران در معرض خطر ایجاد سنگ‌های کلیه هستند. حتی درمان با انسولین که برای کنترل قند خون مفید است، می‌تواند این خطر را افزایش دهد. هرچه قند خون شما بالاتر باشد، احتمال ابتلا به سنگ کلیه بیشتر می‌شود.
برای مشاوره بیشتر، می‌توانید به دکتر اورولوژی مراجعه کنید یا به صورت آنلاین با دکتر صحبت کنید.
تصویر کلیه سالم و دارای سنگ در افراد دیابتی، نشان می‌دهد که قند خون بالا می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
سنگ کلیه زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی مثل کلسیم، اگزالات و اسید اوریک در ادرار وجود داشته باشد و بدن نتواند آن‌ها را حل کند. این امر منجر به رسوب کریستال‌های معدنی در ادرار می‌شود. این کریستال‌ها به عنوان سنگ کلیه شناخته می‌شوند و قند خون بالا باعث افزایش میزان آن‌ها در ادرار می‌شود. قند خون بالا شده موجب اسیدی‌تر شدن ادرار خواهد شد که منجر به تشکیل سنگ‌های کلیه به نام سنگ‌های اسید اوریک می‌گردد.
علاوه‌بر دیابت، عوامل دیگری هم در ایجاد سنگ کلیه موثرند:
- رژیم غذایی پر از قند، پروتئین و سدیم
- اضافه وزن
- بیماری‌هایی که بر کلیه تاثیر دارند
- سابقه خانوادگی سنگ کلیه
- جراحی روده
- برخی داروها
دیابت چگونه خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد؟
این مسئله به سه روش زیر اتفاق می‌افتد:
ادرار اسیدی
افراد مبتلا به سنگ کلیه و قند خون بالا، دارای ادرار اسیدی هستند. کلیه افراد دیابتی به سختی قادر به تولید آمونیوم است که این امر باعث اسیدی شدن ادرار آن‌ها می‌شود.
زیرا PH ادرار این افراد در مقایسه با افراد بدون قند خون کمتر است. برخی نوع سنگ‌های کلیه در ادرار اسیدی‌تر بهتر تشکیل می‌شوند، مانند کریستال‌های اسید اوریک که در PH پایین بیشتر شکل می‌گیرند.
کلسیم ادرار بالاتر
معمولا ارتباط دیابت با سنگ کلیه به اسید اوریک بسیار مشهود است، اما نمی‌توان تاثیر آن را در تشکیل سنگ کلیه کلسیمی نادیده گرفت.
مقاومت به انسولین در دیابت نوع 2 باعث می‌شود که میزان کلسیم در ادرار افزایش یابد و این شرایط را برای تشکیل کریستال‌های معدنی اگزالات کلسیمی فراهم می‌آورد.
سیترات ادرار کم
افرادی که قند خون بالایی دارند، سطح سیترات ادرار آن‌ها پایین است. در واقع، باید سیترات پایین را با اسید بالا در ادرار مرتبط دانست.
وجود سیترات در ادرار مانع از تشکیل سنگ کلیه کلسیمی می‌شود، بنابراین وجود سیترات کم به دلیل قند خون بالا، می‌تواند خطر تشکیل کریستال‌های معدنی در کلیه را افزایش دهد.
تغذیه سالم برای سنگ کلیه و دیابت
افراد مبتلا به سنگ کلیه و دیابت باید سبک زندگی خود را تغییر دهند تا…
“`
داشتن سلامتی مهم است. تغذیه سالم می‌تواند تأثیر زیادی بر روی دیابت و احتمال بروز سنگ کلیه داشته باشد.
بیشتر افراد برای کاهش قند خون خود از غذاهایی استفاده می‌کنند که ممکن است در درازمدت باعث ایجاد کریستال‌های معدنی در کلیه‌ها شود. بنابراین، دانستن این‌که چه غذاهایی را باید بخورید و از چه خوراکی‌هایی باید پرهیز کنید، اهمیت زیادی دارد.
خوشبختانه بین رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کلیه و دیابت، شباهت‌هایی وجود دارد. برخی از انتخاب‌های غذایی مناسب شامل موارد زیر هستند:
1. در طول روز آب زیاد بنوشید
نوشیدن آب یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از سنگ کلیه است. اگر در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید، بدن شما حدود 2 لیتر ادرار تولید خواهد کرد. یادتان باشد که بهتر است آب را به‌طور مداوم در تمام طول روز بنوشید.
اگر فقط صبح مقدار زیادی آب بنوشید، در باقی ساعات روز ممکن است حجم ادرار کاهش یابد و خطر تشکیل سنگ کلیه، به خصوص در افراد مبتلا به دیابت، افزایش یابد. بهترین انتخاب برای مایعات آب است، زیرا باید بدون قند باشد.
2. سبزیجات را در هر وعده غذایی بگنجانید
سبزیجاتی که انتخاب می‌کنید باید غیر نشاسته‌ای باشند، به این معنی که باید از سبزیجاتی مانند نخود سبز، ذرت، سیب‌زمینی و کدو حلوایی پرهیز کنید.
اگر سنگ کلیه شما از نوع اگزالات است، باید مصرف سبزیجات با برگ تیره را محدود کنید. اما از آنجایی که بیشتر افرادی که قند خون بالا دارند، به سنگ کلیه اسید اوریک مبتلا هستند، می‌توانند در هر وعده غذایی از سبزیجات استفاده کنند. آزمایش ادرار 24 ساعته نوع سنگ شما را مشخص خواهد کرد و به شما کمک می‌کند رژیم غذایی مناسب‌تری داشته باشید.
3. پروتئین‌های سالم مصرف کنید
سنگ‌های اسید اوریک رایج‌ترین نوع سنگ کلیه در افراد دیابتی محسوب می‌شوند. این سنگ‌ها معمولاً به دلیل مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی و دیگر غذاهای دریایی تشکیل می‌شوند.
همچنین پروتئین‌های فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس و ژامبون برای افراد مبتلا به دیابت که مستعد سنگ کلیه هستند، بسیار مضر است.
بنابراین، پروتئین‌هایی که انتخاب می‌کنید باید از نوع سالم باشند، مانند سینه مرغ یا بوقلمون، تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی و ماهی‌های حاوی امگا 3. از پروتئین‌های گیاهی نیز می‌توانید لوبیا، چشم بلبلی، عدس، گردو و تخمه آفتابگردان استفاده کنید.
4. کربوهیدرات‌های سالم را حذف نکنید
برخی از افراد مبتلا به دیابت کربوهیدرات را کاملاً از رژیم غذایی خود حذف می‌کنند، که این کار اشتباه است. شما باید کربوهیدرات‌های سالم را به اندازه کافی مصرف کنید. بهترین انتخاب‌ها عبارتند از:
- میوه
- غلات کامل (نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و ماکارونی با غلات)
- ذرت
- نخود سبز
- کدو حلوایی
5. وعده‌های غذایی خود را با لبنیات کم چرب همراه کنید
مصرف لبنیات کم چرب می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه از نوع اگزالات کلسیمی را در افراد دیابتی کاهش دهد. شما می‌توانید با انتخاب لبنیات کم چرب مثل ماست، شیر و پنیرهای کم نمک، رژیم غذایی صحیحی برای کنترل سنگ کلیه و دیابت داشته باشید.
با داشتن سبک زندگی سالم و رعایت عادت‌های غذایی صحیح، می‌توانید تأثیر قند خون بالا را بر روی ایجاد سنگ کلیه کاهش دهید.
نکات مهم در مورد سنگ کلیه و دیابت
کنترل قند خون می‌تواند باعث بهبود مقاومت به انسولین شود و خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. بنابراین، علاوه بر رژیم غذایی مناسب، به نکات زیر برای کاهش عوارض ناشی از سنگ کلیه و دیابت توجه کنید:
- به‌طور منظم ورزش کنید.
- تناسب اندام خود را حفظ کنید.
- تا جای ممکن از استرس دوری کنید.
- مصرف تنباکو و سیگار را کاهش دهید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
تغییرات در سبک زندگی و عادت‌های غذایی سبب افزایش بروز سنگ کلیه در دهه‌های اخیر شده است. این مشکل به‌ویژه در افراد دیابتی بیشتر دیده می‌شود.
منبع : درمانکده
