بیماری هیپرلیپیدمی (Hyperlipidemia) چیست ؟ (2 نکته مهم)
“`html
هیپرلیپیدمی انواع مختلفی دارد؛ برخی از آنها ارثی (فامیلیال) هستند و برخی دیگر بر اثر بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های کبدی یا رژیم غذایی نامناسب به وجود می‌آیند. نوع چربی خون بالا می‌تواند شامل کلسترول یا تری گلیسیرید باشد و انواع خاص‌تری مانند کیلومیکرون‌ها را نیز شامل می‌شود.
زمانی که درباره کلسترول صحبت می‌کنیم، دو اصطلاح مهم وجود دارد که باید بدانید. هیپرلیپیدمی به معنای داشتن مقدار زیادی چربی مثل کلسترول و تری گلیسیرید در خون است. یکی از انواع هیپرلیپیدمی زمانی رخ می‌دهد که کلسترول LDL (بد) شما در خون بیش از حد بالا باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به جمع شدن چربی در شریان‌ها و افزایش خطر انسداد شود.
خبر خوب این است که با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی‌تان، می‌توانید کلسترول بالا را کنترل کرده و خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را کاهش دهید. اگر سن شما بیشتر از ۲۰ سال است، هر ۶ ماه یک بار آزمایش چربی خون انجام دهید و نتیجه را با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت نیاز، او برای شما درمان مناسب را تجویز کند.
علایم هیپرلیپیدمی :
۱. بزرگ شدن طحال و کبد (در بعضی از انواع)
۲. وجود حلقه‌های سفید رنگ در اطراف مردمک چشم (در برخی انواع)
۳. وجود گرهک‌های زرد رنگ چربی در پوست زیر چشم‌ها، در ناحیه آرنج و زانو و همچنین در تاندون‌ها
علل بیماری:
افزایش چربی‌های مضر خون مانند کلسترول و تری گلیسیرید
کاهش چربی‌های مفید خون مانند HDL (این نوع چربی‌ها به از بین بردن کلسترول و تری گلیسیرید کمک می‌کنند)
خون شامل انواع مختلف چربی‌ها (لیپیدها) است که با پروتئین‌های خون ترکیب شده و لیپوپروتئین‌ها را تشکیل می‌دهند.
لیپوپروتئین‌ها انرژی لازم را تأمین می‌کنند و مواد اولیه‌ای برای ساخت برخی از بافت‌ها و هورمون‌ها فراهم می‌آورند. لیپوپروتئین‌ها حاوی کلسترول و تری‌گلیسرید هستند.
کلسترول خون در انواع مختلف لیپوپروتئین‌ها پراکنده شده است، از جمله لیپوپروتئین‌های پرچگال (HDL)، کم‌چگال (LDL) و بسیار کم‌چگال (VLDL).
اگر میزان LDL (کلسترول بد) بیش از حد طبیعی باشد، در دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند و سبب آترواسکلروز می‌شود. HDL (کلسترول خوب) نقش محافظتی دارد و از رسوب کلسترول بد جلوگیری می‌کند. هر نوع از افزایش چربی خون ممکن است ارثی باشد یا به دلیل یک اختلال دیگر به وجود آمده باشد.
عوامل افزایش‌دهنده خطر:
۱. الکلی بودن
۲. کم‌کاری تیروئید
۳. دیابت شیرین
۴. سابقه خانوادگی افزایش چربی خون
۵. مصرف قرص‌های تنظیم خانواده یا استروژن
۶. نفروز (یک نوع بیماری کلیوی که در آن کلیه مقدار زیادی پروتئین دفع می‌کند).
۷. رژیم غذایی نامناسب که حاوی چربی اشباع شده و کلسترول زیاد است.
راه های پیشگیری:
رژیم غذایی کم‌چربی داشته باشید. اگر دیابت دارید، برنامه درمانی خود را با دقت رعایت کنید. آزمایش اندازه‌گیری سطح کلسترول و انواع آن را انجام دهید.
عواقب مورد انتظار:
معمولاً با رعایت رژیم غذایی صحیح و مصرف دارو قابل درمان یا کنترل است.
عوارض احتمالی:
آترواسکلروز. این بیماری یکی از علل عمده بیماری‌های قلبی (بیماری رگ‌های قلب) و سکته مغزی و همچنین نارسایی کلیه و خونرسانی ناکافی به اعضای بدن به شمار می‌آید. التهاب حاد لوزالمعده.
درمان هیپرلیپیدمی :
برای تشخیص، آزمایش خون برای اندازه‌گیری چربی‌های خون به صورت ناشتا انجام می‌شود. برای برخی از بیماران، تنها تغییر در رژیم غذایی ممکن است درمان کافی باشد؛ اما برای برخی دیگر ممکن است…
“`
برای کاهش چربی‌های خون، ممکن است به دارو نیاز داشته باشید.
استرس می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را که یکی از عوارض رایج بالا رفتن چربی خون است، افزایش دهد. بنابراین سعی کنید استرس‌های زندگی‌تان را کمتر کنید. تکنیک‌های آرام‌سازی و تمدید اعصاب را یاد بگیرید. همچنین، سیگار را ترک کنید. زیرا سیگار کشیدن باعث می‌شود چربی‌ها سریع‌تر در رگ‌ها رسوب کنند.
داروها:
در حال حاضر داروهای زیادی برای کنترل چربی‌های خون وجود دارند. با کمک و مشاوره پزشکتان بهترین دارو را انتخاب کنید. اگر به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت یا مشکلات تیروئید دچار هستید، از قرص‌های تنظیم خانواده استفاده نکنید و به روش‌های دیگر مراجعه کنید.
فعالیت:
برای فعالیت بدنی محدودیتی وجود ندارد، مگر اینکه مفاصل شما به دلیل رسوب چربی ضعیف شده باشد یا از بیماری‌های قلبی رنج ببرید. ورزش منظم می‌تواند به کاهش وزن و کنترل استرس کمک کند و همچنین ممکن است بدن شما را در پاکسازی چربی‌های خون بعد از غذا موثرتر کند.
رژیم غذائی:
رژیم غذایی کم‌چربی (به‌ویژه چربی‌های اشباع‌شده) داشته باشید. برای مشاوره درباره رژیم غذایی مناسب، با پزشکتان صحبت کنید. اگر اضافه‌وزن دارید، سعی کنید وزن خود را کاهش دهید. هرچه وزنتان بیشتر باشد، بدن شما چربی بیشتری تولید می‌کند. همچنین هرگز الکل ننوشید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائمی از افزایش چربی خون دارید یا سابقه خانوادگی این مشکل را دارید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر به علائم جدید و غیرقابل‌توجیه دچار شدید، حتماً با پزشک صحبت کنید، چون داروهای درمانی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
