تولک در طیور | نحوه صحیح و کامل تولک بردن طیور (2 نکته مهم)

تولک و اهمیت تولک اجباری طیور

تولک به معنی ریزش دوره‌ای پرها و رشد مجدد آنهاست. این یک فرایند طبیعی در بین پرندگان است، که در آن آنها به طور معمول میزان غذایی که می‌خورند را کاهش می‌دهند و تولید تخم را متوقف می‌کنند تا پر و بال آنها جایگزین شود.

پرندگان در طبیعت، به ویژه در فصل پاییز، با کم شدن نور روز و دسترسی به غذا، وارد مرحله تولک می‌شوند. اما تولک اجباری یک فرایند غیرطبیعی است.

تولک اجباری می‌تواند به عنوان یک راهکار مدیریتی موثر عمل کند و به مرغداران کمک کند تا تخم‌ مرغ‌های بیشتری به دست آورند و هزینه‌ها را کاهش دهند.

این فرایند می‌تواند باعث افزایش عمر گله تا 105 هفته شود.

مرغ‌های تخمگذار معمولاً در پایان دو سال تخمگذاری، برای توقف تولید تخم و ترمیم بدنشان به تولک می‌روند تا در دوره بعدی دوباره شروع به تخمگذاری کنند.

استفاده از تولک اجباری در مزارع تخم مرغ به طور گسترده‌ای انجام می‌شود تا هزینه‌ها کمتر شود و سود بیشتری بدست آید.

طبق تحقیقات انجام شده در آمریکا، 83 درصد از تولیدکنندگان تخم مرغ در سال 1999 از تولک اجباری برای طیور (مرغ، خروس و بوقلمون) استفاده کرده‌اند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که 2/74 درصد مرغداری‌ها در آمریکا از برنامه تولک اجباری در طیور، شامل مرغ، خروس و بوقلمون بهره‌مند شده‌اند.

از این میزان، 1/62 درصد یک بار و 1/12 درصد دو بار اقدام به تولک اجباری کرده‌اند. در برخی مناطق، 93 درصد از گله‌ها به تولک می‌روند.

تولک اجباری به عنوان بخشی از برنامه بهینه‌سازی برای استفاده از پولت‌های جایگزین در مزارع تخمگذار به کار می‌رود.

مزارعی که از تولک استفاده نمی‌کنند، به طور متوسط به 4/8 گله جدید برای هر سالن تخمگذاری در طول یک دوره 10 ساله نیاز دارند.

اما اگر از تولک یک بار استفاده کنند، به 7/8 گله جدید نیاز خواهند داشت. در برنامه بدون تولک، سن فروش مرغ‌ها 110 هفته در نظر گرفته می‌شود.

زمانی که از تولک اجباری استفاده نمی‌شود، یک سالن پرورش پولت می‌تواند پولت‌های مورد نیاز برای هر سالن را تأمین کند. اما اگر از برنامه یک بار تولک استفاده شود، یک سالن پرورش می‌تواند پولت‌ مورد نیاز برای 5 سالن را فراهم کند و اگر از تولک اجباری دو مرتبه استفاده شود، یک سالن می‌تواند پولت مورد نیاز 7 سالن را تأمین کند.

هدف از برنامه تولک اجباری، ترمیم دستگاه تولید مثل مرغ‌ها در یک گله است.

برای اینکه بعد از تولک، عملکرد مرغ‌ها بهتر شود، باید تمامی تولید تخم متوقف شود و دستگاه تولید مثل کاملاً تحلیل برود.

از آنجایی که کاهش وزن به طور جدی با تحلیل دستگاه تناسلی مرتبط است، باید وزن بدن مرغ‌ها در طول اجرای برنامه تولک به دقت بررسی شود.

زمان اجرای پرریزی اجباری طیور (مرغ تخم‌گذار)

تصمیم برای اجرای تولک اجباری در یک گله باید بر اساس اصول مدیریتی و تحلیل وضعیت اقتصادی مرغدار صورت گیرد.

مرغدار می‌تواند زمان تولک را طوری برنامه‌ریزی کند که تولید تخم‌مرغ در زمانی که قیمت بالا است، بیشتر باشد.

اگر قیمت تخم مرغ بالا و کیفیت آنها خوب باشد، معمولاً تولیدکنندگان زمان تولک را به تأخیر می‌اندازند و در صورتی که کیفیت پایین باشد، تولک به سرعت انجام می‌شود.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که وقتی گله‌ها در سنین پایین‌تر به تولک می‌روند، مقدار تولید تخم مرغ و پیک تولید بعد از این پروسه افزایش می‌یابد.

“`

خواهد بود.

اگر قیمت پولت‌های جایگزین پایین باشد، انگیزه‌ای برای به تولک بردن گله وجود نخواهد داشت.

اگر از برنامه تولک استفاده نشود، واحدهای پرورش پولت به 47 درصد جوجه ی بیشتری نیاز خواهند داشت تا پولت مورد نیاز واحدهای تولید تخم مرغ را تامین کنند.

این امر به وجود گله مادر، مؤسسات جوجه‌کشی و واحدهای پرورش پولت نیاز دارد.

بیشتر بخوانید:

مقایسه بین سیکل اول و دوم پرریزی در طیور

موفقیت یک برنامه تولک اجباری با بررسی عملکرد گله در سیکل دوم تخم‌گذاری مشخص می‌شود.

استاندارد مشخصی برای تولید در دوره دوم وجود ندارد.

تجربه‌های مزرعه‌ای و آزمون‌های انجام شده اهداف مالی تولید در سیکل دوم را مشخص کرده‌اند.

مقایسه عملکرد گله در دوره دوم با تولید در دوره اول مقایسه مناسبی است.

معمولاً گله‌های تولک رفته 60 عدد تخم مرغ کمتر در مقایسه با مرغ‌های موجود در سالن تولید می‌کنند.

اگر به صورت روزانه محاسبه شود، این میزان 15 درصد کمتر خواهد بود. همچنین پیک تولید آنها نیز 10 درصد کمتر از پیک تولید در دوره اول خواهد بود.

مثالی از این اختلاف‌ها در جدول 1 ارائه شده است.

مقدار تولید تخم مرغ در دوره ی اول و دوم مرغ‌های تولک رفته

مهمترین آنها عبارتند از:

1. عملکرد نسبی پولت‌ها و گله‌های تولک رفته
2. هزینه و قیمت تخم مرغ
3. دان و پولت‌های جایگزین

معمولاً بعد از یک دوره تولک بردن اجباری، میزان تخم مرغ‌های تولیدی در سیکل دوم به اندازه سیکل اول نخواهد بود،

به نظر می‌رسد این واقعیت به همراه کاهش تعداد تخم مرغ‌های گله باعث می‌شود که از روش تولک بردن استفاده نشود، اما معمولاً کاهش هزینه نسبت به پولت‌های جایگزین این هزینه‌ها را جبران می‌کند.

بنابراین برنامه تولید مجدد باید به عنوان یکی از عوامل اقتصادی مورد توجه قرار گیرد.

عوامل زیادی بر این موضوع تأثیر دارند، از جمله:

1. هزینه تخم آوردن مجدد گله:
   هزینه تخم آوردن پرنده پس از دوره تولک بردن اجباری به مراتب کمتر از هزینه پرورش یک پولت از زمان تولد تا مرحله بلوغ خواهد بود.
   این موضوع به‌عنوان مهمترین عامل در تصمیم‌گیری برای اجرای برنامه تولک بردن اجباری محسوب می‌شود.
2. استهلاک هزینه پرورش:
   هزینه پرورش پولت یا هزینه دوران تولک بردن اجباری که از انتهای اولین سیکل تولید شروع و تا شروع تولید مجدد گله ادامه دارد، باید در برآورد هزینه تولید تخم مرغ لحاظ شود.
   اگرچه هزینه نگهداری یک مرغ در دوره تولک رفتن کمتر از هزینه پرورش یک پولت است، ولی تعداد تخم مرغ تولیدی او در سیکل دوم به مراتب کمتر خواهد بود.
3. مقایسه تلفات:
   معمولاً نسبت تلفات هفتگی در خلال سیکل‌های متوالی تولید کمی پایین‌تر از سیکل اول است.
   اگر نسبت تلفات هفتگی در سیکل اول ۲/۰ درصد باشد، این نسبت در سیکل دوم حدود

“`html
۱۸/۰ درصد و در سیکل سوم به میزان تقریبی ۱۶/۰ درصد خواهد بود

مصرف دان :
طبیعتاً مصرف دان از زمان اوج تولید تا پایان دوره تخمگذاری در تمام سیکل‌ها یکسان خواهد بود

طول مدت تخمگذاری :
مدت زمان مفید تخمگذاری در اولین سیکل تولید بیشتر از دومی است.
معمولاً دومی تنها بین ۷ تا ۹ ماه ادامه دارد

میزان تولید :
درصد تخم‌مرغ‌های تولید شده در سیکل دوم، نسبت به ماه مشابه در سیکل اول کمتر است.
در هنگام اوج تولید، میزان تولید تخم‌مرغ حدود ۷ تا ۱۰ درصد کمتر از اوج سیکل اول بوده و در سیکل‌های بعد می‌کند که این کاهش شدیدتر خواهد بود.

اندازه‌ی تخم‌مرغ :
اندازه‌ی تخم‌مرغ در سیکل دوم بزرگ‌تر می‌شود. این امر تنها زمانی مثبت است که برای تخم‌مرغ‌های بزرگ‌تر، بازار مناسبی وجود داشته باشد.

کیفیت پوسته :
کیفیت پوسته در دوره‌ی اول تولید بسیار بهتر از سیکل دوم است.

کیفیت تخم‌مرغ :
زمانی که پس از ۱۲ ماه تولید، برنامه‌ی پرریزی اجباری انجام می‌شود، بهبود در شاخص‌های کیفیت تخم‌مرغ بعد از این مرحله به وضوح احساس می‌شود.
به طور کلی، می‌توان گفت که کیفیت آلبومین، شاخص کندل، ضخامت پوسته، وزن چگالی و بافت پوسته بهبود پیدا می‌کند.

انواع تولک بردن طیور (مرغ، خروس، بوقلمون)

گله‌ی تخمگذار می‌تواند یک یا چند بار تولک برود.

دو نوع برنامه‌ی تولک بردن معمولاً استفاده می‌شود که به این صورت هستند:

1. برنامه دو سیکلی:
   این برنامه شامل یک بار تولک رفتن و دو دوره تولید تخم‌مرغ است. در این برنامه معمولاً پس از حدود ۱۰ ماه تولید، گله را تولک می‌کنند. بعد از دوره‌ی تولک، مجدداً طیور را به تولید برمی‌گردانند و در سن حدود ۲۴ ماهگی برای فروش به بازار عرضه می‌کنند.
2. برنامه چند سیکلی:
   این برنامه شامل دو یا چند بار تولک رفتن و سه یا چند دوره تولید تخم‌مرغ است. ابتدا بعد از ۹ ماه تولید، گله را تولک می‌کنند و بعد از طی این دوره، آن‌ها را برای دوره‌های کوتاه‌تر تولید نگه می‌دارند. سپس در سنین حدود ۳۰ ماهگی یا بیشتر برای فروش به بازار عرضه می‌شوند. برنامه‌ی تولک بردن چند سیکلی به ندرت از برنامه‌ی دو سیکلی سودمندتر است اما از نظر کیفیت تخم‌مرغ قابل توجه است.

بیشتر بخوانید::

روش‌های تولک‌برداری مرغ، خروس و بوقلمون

امروزه چندین روش برای اجرای برنامه‌ی تولک اجباری در صنعت تولید تخم‌مرغ به کار می‌رود.

این روش‌ها به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه هر کدام را به تفصیل توضیح خواهیم داد:

1. حذف یا محدود

“““html
تغذیه مرغ و خروس

2. استفاده از خوراک با مواد مغذی کمتر
3. استفاده از افزودنی‌های خوراکی

1. روش اجباری تولک مرغ و خروس با استفاده از گرسنگی (کاهش یا قطع خوراک)

برنامه تولک اجباری با استفاده از گرسنگی شامل سه مرحله است:

1. مرحله‌ی تولید بیش از حد
2. مرحله‌ی گرسنگی و کاهش وزن
3. بازگشت به تولید پس از دوره‌ی گرسنگی

1. مرحله‌ی تولید بیش از حد

1. وزن‌کشی

برای موفقیت در برنامه تولک، باید به دقت وزن مرغ‌ها اندازه‌گیری شود. این وزن قبل از شروع دوره تولک یکی از نشانه های کلیدی در این فرآیند است.

یک هفته پیش از قطع خوراک، باید چند قفس را به صورت تصادفی در نقاط مختلف سالن انتخاب کرد و تمام مرغ‌های آن قفس‌ها را وزن کرد.

نمونه‌ها باید از همه طبقات و ساختمان‌های سالن گرفته شود.

این قفس‌ها باید نشانه‌گذاری شوند تا بتوان در مراحل بعدی مرغ‌های همان قفس‌ها را دوباره وزن کرد.

2. مدت زمان گرسنگی

بیشتر روش‌های تولک نیاز به گرسنگی برای متوقف کردن تخم‌گذاری دارند.

تحقیقات زیادی پیرامون مدت زمان گرسنگی انجام شده است.

برخی محققان به این نتیجه رسیده‌اند که مدت گرسنگی باید تا زمانی ادامه یابد که وزن مرغ به سطح مطلوبی برسد و این معمولاً حداقل ۱۰ روز یا بیشتر است.

در برنامه‌های دیگر، مدت زمان گرسنگی کوتاه‌تر (۴ تا ۵ روز) استفاده شده و نشان داده‌اند که نتایج مشابهی با روش‌های گرسنگی طولانی‌تر دارند.

پژوهشگران گزارش داده‌اند که مرغ‌هایی که ۴ روز گرسنه بودند، خیلی سریع‌تر از مرغ‌هایی که ۱۰ یا ۱۴ روز گرسنه ماندند، شروع به تخم‌گذاری کردند،

اما تولید تخم مرغ آنها در ۳۶ هفته پس از این برنامه تولک نسبتاً پایین بود.

3. مقدار کاهش وزن

کاهش وزن لازم برای تحلیل کامل دستگاه تولید مثل به وزن اولیه مرغ‌ها وابسته است.

کاهش وزنی که مورد نظر است، بازتاب‌دهنده اوزان متفاوت پیش از دوره تولک می‌باشد.

عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند روش‌های رسیدن به این هدف را تحت تاثیر قرار دهند.

---

2. مرحله‌ی گرسنگی و کاهش وزن

در این مرحله، کاهش وزن باید به دقت ثبت شود و با وزن هدف که در مرحله پیش از تولک معرفی شده، مقایسه گردد.

وزن تمام پرندگانی که پیش از شروع تولک وزن شده‌اند باید در این مرحله نیز دوباره وزن شود.

توزین باید ۷ تا ۹ روز قبل از قطع خوراک انجام شود و میانگین کاهش وزن روزانه محاسبه گردد.

از روی کاهش وزن، می توان روزی را که پرنده به وزن مورد نظر خواهد رسید، برآورد کرد.

پرندگان داخل قفس‌های نشانه‌گذاری شده باید هر دو روز وزن شوند.

دو روز قبل از رسیدن به وزن پیش‌بینی شده، باید پرندگان روزانه وزن شوند.

قدرت زنده‌مانی در مرحله‌ی قطع خوراک

قدرت زنده‌مانی در این مرحله باید بالای ۹۸ درصد باشد. اگر در این مرحله کاهش قدرت زنده‌مانی مشاهده شود، این کاهش هنگام رسیدن گله به وزن هدف خواهد بود.

اگر گله با چالش‌هایی مثل بیماری، حضور مایکوتوکسین در خوراک، یا تنش‌های محیطی مواجه شود که تولید تخم مرغ و قدرت زنده‌مانی را در دوره اول تولید تحت تاثیر قرار دهد،

قدرت زنده‌مانی ممکن است به کمتر از ۹۸ درصد کاهش یابد. میزان این کاهش به نوع و شدت چالش و مدت زمانی که گله از آن چالش فاصله گرفته است، بستگی دارد.

قبل از شروع برنامه تولک، باید رکوردهای تولید گله بررسی شوند، اگر در ۸ تا ۱۰ هفته آخر دوره اول تولید چالش قابل توجهی وجود داشته باشد، ممکن است قدرت زنده‌مانی در طول برنامه تولک کمتر از حد طبیعی باشد.

اگر این چالش‌ها شدید و در…

“““html

هفته‌های آخر بهتر است برنامه‌ی تولک‌بری اجرا نشود.

بیشتر بخوانید::

---

عوامل موثر بر کاهش وزن مرغ، خروس و بوقلمون

1. تاثیر فصل بر روی کاهش وزن:

در هوای خنک، پرنده‌ها سریع‌تر وزنشان را از دست می‌دهند.

اگر این کاهش وزن خیلی سریع رخ دهد، سیستم تولید مثل آن‌ها به خوبی کار نمی‌کند.

اگر یک گله پرنده، کاهش وزن غیر طبیعی را زودتر از 12 روز بعد از قطع غذا انجام دهد، یعنی دمای سالن خیلی پایین بوده است.

برای گله‌ای که به سرعت کاهش وزن داشته، باید به محض رسیدن به وزن مناسب، غذای محدود داده شود.

6.8 کیلوگرم از جیره شماره یک تولک (جدول 3) به ازای هر 100 پرنده تا 11 روز بعد از قطع غذا باید تامین شود. در این سن، تغذیه کامل می‌تواند مجدداً انجام شود.

این روش به حفظ وزن بدن کمک کرده و سیستم تولید مثل را به خوبی نشان می‌دهد.

در شرایط عادی، تغذیه محدود توصیه نمی‌شود، مگر اینکه کاهش وزن به دلیل دمای پایین سالن (کمتر از 72 درجه فارنهایت) یا جریان هوای زیاد (بیشتر از 500 فوت در دقیقه) رخ دهد که در این صورت، تغذیه محدود توصیه می‌شود.

دمای بالای سالن باعث توقف کاهش وزن می‌شود. اگر این کاهش وزن تا 18 روز پس از قطع غذا ادامه پیدا نکرد، باید تغذیه محدود را آغاز کرد و 4.5 کیلوگرم از جیره شماره یک تولک (جدول 3) را به ازای 100 پرنده مصرف کرد.

2. تجهیزات سالن:

تجهیزات سالن هم بر کاهش وزن تاثیر دارد. بسیاری از عوامل مربوط به سالن و تجهیزات ممکن است باعث کاهش یکنواختی در گله شوند.

این عوامل شامل اختلاف دما، مشکلات تهویه، مشکلات مرتبط با تغذیه، و بیماری‌ها یا انگل‌ها هستند.

آگاهی از این عوامل برای ما بسیار مهم است.

در داخل سالن ممکن است مناطقی وجود داشته باشد که پرنده‌هایی با وزن بیشتر در آن‌ها باشند.

برای مثال، پرندگان در قفس‌های مختلف ممکن است از نظر وزن متفاوت باشند.

در این حال، مرغ‌های هر طبقه می‌توانند به‌طور جداگانه وزن‌کشی شوند و برای هریک وزن هدف جداگانه‌ای تعیین شود تا مرغ‌هایی که به وزن مورد نظر رسیدند، 6.8 کیلوگرم به ازای هر 100 قطعه خوراک بگیرند و وزن آن‌ها ثابت بماند و سایر مرغ‌ها هم به وزن هدف برسند.

در مکان‌هایی که تغذیه‌ی مرغ‌ها با وزن‌های مختلف ممکن نیست، باید شرایطی که باعث عدم یکنواختی در گله می‌شود را حذف کرد.

اگر وزن پرندگان بسیار متغیر باشد، نتایج برنامه تولک‌بری چندان رضایت‌بخش نخواهد بود.

3. تاثیر نژاد بر کاهش وزن:

تحقیقات نشان داده‌اند که نژادهای مختلف در کاهش وزن با هم تفاوت دارند.

سرعت کاهش وزن خیلی کم بر عملکرد گله پس از اجرای برنامه‌ی تولک‌بری تاثیر می‌گذارد.

مقایسه‌ی عملکرد نژادهای مختلف بدون توجه به این مورد چندان اعتبار نخواهد داشت.

---

انواع روش‌هایی که باعث کاهش وزن می‌شوند

1. روش معمولی تولک‌بری طیور

این موارد کلیات برنامه را در جدول زیر نمایش می‌دهد. در اینجا به ذکر اطلاعات مفید دیگر می‌پردازیم:

1. از زمان شروع تولک‌گرفتن تا دو هفته پس از شروع تخم‌گذاری مجدد، صدف‌ها را به‌طور مجزا در اختیار گله قرار دهید، سپس به تدریج به میزان محدود قبلی برگردانید.
2. دستگاه‌های دان باید به اندازه کافی تأمین شوند تا همه‌ی گله بتوانند در یک زمان دان مصرف کنند.
3. برنامه‌ریزی کنید که مرغ‌های گله‌های مادر بین 1 تا 2 هفته دیرتر از مرغ‌های گله‌های تجاری شروع به تخم‌گذاری کنند.

“““html

روز	دان		آب	نور (ساعت)
1 و 2	هیچ		میدهیم	8 ساعت
3	طیور مادر تخم‌گذار 4.5 کیلوگرم به ازای 100 قطعه مرغ	طیور مادر نژاد گوشتی 6.8 کیلوگرم به ازای 100 قطعه مرغ	میدهیم	8 ساعت
4	هیچ		میدهیم	8 ساعت
5	مثل روز سوم		میدهیم	8 ساعت
6	هیچ		میدهیم	8 ساعت
7	مثل روز سوم		میدهیم	8 ساعت
8	هیچ		میدهیم	8 ساعت
9	مثل روز سوم		میدهیم	8 ساعت
10 الی 55 تا 60	به برنامه محدودیت غذایی برگشت داده شده و حدود 75% دان در اختیار آن ها قرار گیرد		میدهیم	8 ساعت
61	مصرف دان تمام وقت مرغ های نژاد تخمگذار	مصرف دان تمام وقتمرغ های نژاد گوشتی	میدهیم	16 تا 14 ساعت

2. برنامه تولک بردن کالیفرنیای (برنامه بدون جیره بندی آب، ویژه مناطق گرمسیری) برای طیور

روش دیگر به تولک بردن که به نام برنامه کالیفرنیایی شناخته می‌شود، در این روش، مصرف کامل دان برای مدتی طولانی متوقف می‌شود و در این زمان فقط از غلات خرد شده برای تغذیه گله استفاده می‌شود.

چون در این برنامه آب هیچ وقت محدود نمی‌شود، طی در هوای گرم، پرندگان به شدت تشنه نمی‌شوند، بنابراین این روش برای شرایط گرم بسیار مناسب است.

وقتی که دان به پرندگان داده نمی‌شود، باید پودر صدف در اختیار آن‌ها گذاشت. تقریباً یک هفته بعد از قطع دان، پرندگان ضعف خواهند داشت.

تا زمانیکه تلفات افزایش نیافته، نباید دان به گله داده شود. اگر بعد از یک یا دو روز پس از 10 روز گرسنگی، دان دوباره در اختیار پرندگان قرار گیرد، آثار ضعف آن‌ها برطرف می‌شود.

معمولاً در این برنامه در روز پنجم یا ششم، تولید به صفر می‌رسد.

بعد از 10 روز که مرغ‌ها غذای کافی ندارند، وزن آن‌ها به طور میانگین 25% کاهش خواهد یافت که این کاهش وزن بعد از 7 هفته تغذیه با دان کامل جبران می‌شود.

اگر محدودیت غذایی تا 14 روز ادامه یابد، نتیجه بهتری نسبت به محدودیت 10 روزه می‌تواند داشته باشد.

توجه : می‌توان مصرف غلات خرد شده را در دوره‌های کوتاه مدتی قطع کرد یا در دوره‌های بلندتر به مدت طولانی‌تری ادامه داد.

روز	دان	آب	نور
1- 10	هیچ	آب	8 ساعت
11 – 28	مصرف غلات خرد شده به طور کامل	آب	8 ساعت
29 به بالا	مصرف دان آردی دوران تولید به طور کامل	آب	16 ساعت

3. برنامه تولک بردن کارولینای شمالی (بیشترین تاکید بر کاهش وزن است) برای مرغ

سومین روش مشهور برای تولک بردن که در دانشگاه ایالت کارولینای شمالی معرفی شده است، شامل یک دوره پیش تولک به مدت هفت روز است که در آن قبل از قطع دان، لامپ‌ها در طول شب روشن نگه داشته می‌شود تا نور برای 24 ساعت تأمین گردد.

این روش به مدیریت مزرعه کمک می‌کند تا مصرف دان و نور را همزمان کاهش دهد.

در روش کارولینای شمالی، بیشترین تمرکز بر کاهش وزن است و برای دستیابی به چنین کاهش وزنی، حدود 14 روز یا بیشتر زمان نیاز دارد.

بعد از اینکه کاهش وزن حاصل شد، برای مدت 2 روز به مرغ‌ها روزانه 45 گرم دان داده می‌شود.

سپس به مدت 28 روز از دان تغذیه با پروتئین بالا (15-16 درصد) و کلسیم 2 درصد استفاده می‌شود و بعد از آن به دان معمولی برمی‌گردند.

در سه هفته اول، به مرغ‌ها 12 ساعت از کل ساعات نور داده می‌شود به طوری که در روز 21، حداقل 13 ساعت نور فراهم شود. برنامه نور عادی از روز 35 آغاز می‌شود.

روز	دان	آب	نور
1 – 10	20000 میلی گرم اکسید روی در هر کیلوگرم دان تخمگذار	آزاد	8 ساعت
11 به بعد	قطع روی و تغذیه کامل با جیره مرغ تخمگذار	آزاد	14-16 ساعت

---

معایب برنامه تولک اجباری از طریق اعمال گرسنگی برای مرغ و خروس

در بیشتر برنامه‌های تولک
“““html

قطع مصرف خوراک به مدت 5 تا 14 روز به صورت اجباری انجام می‌شود.

این عمل باعث ایجاد استرس شدید در مرغ‌ها می‌شود و در نهایت منجر به متوقف شدن تولید تخم و تحلیل رفتن دستگاه تناسلی می‌گردد.

پس از اتمام دوره‌ی تولک‌برداری، دستگاه تولیدمثل مرغ‌ها دوباره به حالت قبل بازمی‌گردد.

در زمان گرسنه نگه داشتن مرغ‌ها، رفتارهای جدیدی در پرنده‌ها دیده می‌شود که قبلاً مشاهده نمی‌شد.

این رفتارها شامل نوک زدن به دان‌خوری‌ها و بیشتر شدن حالت تهاجمی است که می‌تواند به جراحات در سایر مرغ‌ها منجر شود.

افزایش مرگ و میر نیز یکی دیگر از پیامدهای گرسنگی دادن به مرغ‌های تخم‌گذار است.

استرس ناشی از قطع خوراک می‌تواند سیستم ایمنی مرغ‌ها را ضعیف کرده و حساسیت آن‌ها به آلودگی سالمونلایی (سالمونلا انتریتیدیس) را افزایش دهد.

در زمان اجرای برنامه تولک‌برداری، تعداد باکتری‌های سالمونلا انتریتیدیس که مرغ‌ها دفع می‌کنند، بیشتر از زمان تغذیه عادی است و این باکتری‌ها ممکن است از طریق تخم‌مرغ به مصرف‌کنندگان منتقل شوند.

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها برآورد کرده است که 75 درصد شیوع سالمونلا انتریتیدیس به دلیل مصرف تخم‌مرغ خام یا کم‌پخته است.

عفونت با سالمونلا انتریتیدیس می‌تواند منجر به اسهال، استفراغ، تهوع و درد شکم شود و در برخی موارد حتی باعث مرگ گردد.

در حال حاضر تلاش‌های زیادی برای پیدا کردن جایگزینی به جای قطع خوراک در برنامه‌های پرریزی اجباری در حال انجام است.

---

3. بازگرداندن گله به تولید

برای اینکه گله به حالت تولید برگردد، باید از جیره‌های مناسب و برنامه نوری صحیح استفاده کرد و تولید باید طی 2 تا 3 هفته به 50 درصد برسد.

با دادن مقدار مناسب جیره غذایی و نور می‌توان به‌سرعت گله را به تولید برگرداند.

1. معمولاً گله‌ها در سن 10 هفتگی تولک برده می‌شوند، اما اگر زودتر انجام شود، تولید در دوره بعدی بیشتر خواهد بود.
2. گله‌هایی که در دوره اول تولید دارای تاریخ تولید خوبی بوده و سالم باشند، تحت برنامه تولک‌برداری قرار می‌گیرند.
3. حدود یک هفته قبل از شروع برنامه باید گله را علیه بیماری‌های برونشیت عفونی و نیوکاسل واکسینه کرد.
4. سه روز قبل از شروع برنامه تولک‌برداری، ویتامین‌ها و الکترولیت‌ها را از طریق آب آشامیدنی به مرغ‌ها می‌دهیم.
5. مرغ‌های ضعیف و بیمار باید حذف شوند، زیرا این مرغ‌ها در طول دوره عدم خوراک جان خود را از دست می‌دهند.
6. در طول برنامه تولک‌برداری، باید کاهش وزنی معادل 25 تا 30 درصد صورت گیرد تا چربی اطراف دستگاه تناسلی از بین برود، که حداقل به 10 روز نیاز دارد.
7. در بیشتر برنامه‌های تولک‌برداری، محرومیت غذایی تا زمانی که تلفات به کمتر از 2 درصد برسد ادامه می‌یابد.

بیشتر بخوانید::

---

2. استفاده از جیره‌هایی با مواد مغذی پایین یا تولک بردن بدون حذف خوراک در مرغ و خروس

در سال‌های اخیر، انجمن حمایت از حیوانات توصیه کرده که از روش‌های دیگری به جز گرسنگی دادن برای تولک بردن مرغ‌ها استفاده شود.

این روش‌ها برای مراکز تولید تخم‌مرغ پیشنهاد شده است.

این روش شامل تغذیه مقادیر کم مواد مغذی یا افزودن مکمل‌های غذایی به جیره است تا تولید تخم متوقف شود.

روش محدودیت مواد غذایی در کشورهای که اجازه قطع خوراک را نمی‌دهند، استفاده می‌شود.

این روش همچنین با مصرف کم نمک یا سدیم، کلسیم و با جیره‌های الیاف بالا انجام می‌شود و همچنین با افزودن موادی مانند روی، آلومینیوم و یدید پتاسیم به خوبی عمل می‌کند.

اولین مرحله در برنامه‌های تولک‌برداری بدون حذف خوراک، کاهش طول مدت روشنایی به 8 ساعت است.

برنامه 8 ساعت

“““html

روشنایی تا تحقق دو هدف زیر ادامه خواهد داشت:

1. کاهش 20 درصدی وزن بدن
2. توقف تولید تخم مرغ به مدت 2 تا 3 هفته.

توقف تولید در این روش مانند روش حذف خوراک سریع نخواهد بود.

جیره‌ها باید کم‌انرژی و کم‌نمک باشند و الیاف بالایی داشته باشند.

نمونه‌ای از این جیره‌ها در جدول 4 ارائه شده است. مهم است که جیره‌ها از نظر پروتئین و مواد معدنی متعادل باشند.

نسبت کلسیم به فسفر موجود باید 2:1 باشد.

در روش‌هایی که بر اساس عدم حذف خوراک هستند، میزان مرگ و میر نسبت به روش حذف خوراک پایین‌تر است.

پس از اینکه تولید تخم مرغ حداقل به مدت 2 تا 3 هفته متوقف شد، باید برنامه نوری مشابه با آنچه در زمان پولت استفاده می‌شود، اجرا گردد.

زمان لازم برای رسیدن به پیک تولید در روش‌های دیگر، غیر از روش گرسنگی طولانی است.

مرغ‌های تخم‌گذار تولید تخم را زمانی متوقف می‌کنند که تحریک نوری یا تامین مواد مغذی آنها کاهش یابد.

اولین قدم در برنامه‌های تولک‌برداری غیر از روش گرسنگی، کاهش طول مدت روشنایی به 8 ساعت است.

مرغ‌ها باید در برنامه 8 ساعت روشنایی نگهداری شوند تا به دو هدف کاهش 20 درصدی در وزن بدن و توقف تخمگذاری به مدت 2 تا 3 هفته برسند و برای تخمگذاری آماده شوند.

در برنامه تولک، به جز حذف یا محدودیت خوراک، حداقل به 5-6 هفته زمان برای اطمینان از توقف کامل تخمگذاری و کاهش وزن تمام مرغ‌ها نیاز است.

مرغ‌ها همانند روش معمول تولک که با حذف یا محدودیت غذا انجام می‌شود، به سرعت شروع به تخمگذاری نخواهند کرد.

جیره‌های تولک در سایر روش‌ها باید کم‌انرژی و کم‌سدیم باشند و الیاف زیادی داشته باشند.

این نوع جیره‌ها (جدول 4) می‌تواند به طور آزاد در طول برنامه تولک‌برداری به مرغ‌ها داده شود.

به این دلیل که جیره از نظر انرژی پایین است، کاهش وزن 10-20 درصدی بسته به شرایط مرغ‌ها بیشتر از برنامه تولک اتفاق خواهد افتاد.

اگر وزن گله پیش از تولک 1550 گرم باشد، کاهش وزن کمتر از زمانی خواهد بود که وزن گله 1800 گرم باشد.

3. تولک بردن از طریق افزایش روی برای مرغ و خروس (استفاده از افزودنی‌های خوراک)

در سال‌های اخیر، تولک بری اجباری با تجویز مقادیر بالای روی در جیره بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تغذیه با مقدار بالای روی در جیره با افزودن روی یا اکسید روی یا استات روی، ظرف مدت 5 تا 7 روز موجب قطع تولید تخم مرغ خواهد شد و سه تا چهار هفته بعد از حذف روی اضافی از جیره، تولید تخم مرغ دوباره آغاز می‌شود.

استفاده از روی به صورت اکسید روی قابل تحمل‌تر از استات روی و یا سولفات روی است.

پژوهشگران دیگر دریافتند که استفاده از روی در جیره به مدت 16 روز در مقایسه با 8 روز، موجب کاهش پیک تولید می‌شود، اما ماندگاری تولید تخم مرغ را بهتر خواهد کرد.

در گله‌های مادر، استفاده از روی به مقدار 20000 پی‌ام برای مدت 5 روز، باروری و درصد جوجه درآوری را به مدت 14 تا 28 روز در دوره بعدی کاهش داده است.

تعدادی از پژوهشگران گزارش داده‌اند که مقدار بالای روی در جیره نتایجی مشابه با حذف دان داشته است. فرآیند دقیق تأثیر روی اضافی در جیره و دخالت آن در اوولاسیون و تولید تخم مرغ هنوز مشخص نیست.

برخی ادعا می‌کنند که مقادیر بالای روی در جیره موجب بی‌اشتهایی می‌شود. فرآیندهای احتمالی دیگر نیز وجود دارد، از جمله اینکه روی در ترشح انسولین دخالت دارد و سطح قند خون و ادرار را افزایش می‌دهد، باعث از دست دادن آب بدن، سوختن چربی‌ها و پروتئین می‌شود و با برهم زدن ذخیره کلسیم در استخوان‌ها، دفع آن از راه مدفوع و ادرار را افزایش می‌دهد.

همچنین تصور شده که روی و کلسیم خون اثر متقابلی بر یکدیگر دارند، به این معنا که روی می‌تواند موجب کاهش کلسیم و رسیدن آن به سطح بحرانی شود که برای تولید و آزاد شدن گنادوتروپین‌ها ضروری است.

در این صورت به احتمال زیاد، این عنصر در حد دومین پیام‌رسان بین سلولی فراتر از گیرنده‌ها در تخمدان مطرح می‌باشد.

یک فرضیه نیز وجود دارد…

“`

زمانی که از روی برای تولک بری استفاده می‌شود، روی باعث توقف فعالیت تخمدان می‌شود و در نتیجه سطح پلاسمایی گنادوتروپین‌ها در سطح بالایی باقی می‌ماند. وقتی که روی از جیره حذف می‌شود، این توقف برطرف می‌گردد. به همین دلیل است که تولک بری ناشی از تجویز روی، سریع‌تر از تولک بری ناشی از حذف دان شروع می‌شود.

محققان بعداً متوجه شدند که روی بر تشکیل پیام‌آور داخل سلولی که دورتر از گیرنده LH است تأثیر می‌گذارد و مانع تولید پروژسترون می‌شود. همچنین شواهد نشان می‌دهد که روی، تولید را از طریق FSH که برای فعالیت آنزیم‌هایی که زنجیر کناری سیتوکرم را می‌شکنند ضروری است، سرکوب می‌کند و از ورود تخمک‌های بیشتر به چرخه فعالیت فولیکول در تخمدان تا زمان حذف روی جلوگیری می‌کند.

---

تولک بردن با استفاده از ید (نمک) بالا در جیره

اضافه کردن ید به مقدار بالا به شکل یدورپتاسیم باعث توقف تولید تخم مرغ به مدت 5 تا 7 روز می‌شود و 2 تا 3 روز پس از حذف ید از جیره، تولید تخم مرغ دوباره آغاز می‌گردد. سطح پایین ید به مقدار 2500 ppm یا کمتر، در توقف تولید تخم مرغ کاملاً مؤثر نیست.

گزارش‌های مختلفی وجود دارد در مورد عملکرد مرغ‌های تخم‌گذار در برابر جیره بدون نمک که به عنوان روش تولک بری استفاده می‌شود. برخی محققان دریافته‌اند که مقدار کم نمک در جیره تقریباً همانند حذف کامل دان عمل می‌کند، در حالی که در دیگر گزارش‌ها سبب توقف کامل تولید نشده است. این تفاوت‌های نتیجه‌گیری ممکن است به دلیل تغییر در مصرف سدیم آب در زمان کاهش نمک جیره باشد.

در پایان هفته اول، مشاهده شده که مصرف دان به میزان 10 تا 14 درصد کاهش می‌یابد و این کاهش در هفته‌های دوم، سوم و چهارم به ترتیب به 22، 30 و 45 درصد می‌رسد. جیره‌ای با سدیم کم تأثیر منفی بر کلیه‌ها و بافت‌های غدد فوق کلیوی می‌گذارد و باعث از دست دادن آب بدن می‌شود. گله‌های مادرگوشتی نسبت به تخم‌گذاران تجارتی مقاوم‌تر در برابر جیره‌های کم‌نمک هستند، که احتمالاً به خاطر تغذیه بیشتر آنها در طول روز است. بنابراین حذف نمک از جیره به‌نظر نمی‌رسد که روش مؤثری برای تولک بری گله‌های مادر گوشتی باشد.

بیشتر بخوانید::

---

تولک بردن به وسیله ی استفاده جیره‌هایی با کلسیم پایین

پرندگانی که به مدت چهار روز بدون دان مانده‌اند، تنها با تغذیه بی کربنات کلسیم در این چهار روز به تولید تخم مرغ ادامه می‌دهند. بنابراین تصور می‌شود که کلسیم اولین ماده مغذی است که با محدودیت غذایی می‌تواند تخمک‌گذاری را در زمان تولک محدود کند.

در حالی که نیاز مرغ‌های تخم‌گذار به کلسیم 75/2 درصد است، فراهم کردن 3/0 تا 56/0 درصد کلسیم در جیره می‌تواند تولید را به طور مؤثر کاهش یا قطع کند. پس از بازگشت به جیره‌ای با کلسیم عادی، تولید تخم مرغ پس از 21 روز آغاز می‌شود. روش تعیین سطح کلسیم در آب ممکن است بر روی نتایج مطالعات اثر بگذارد. مشخص شده که جیره‌های کم‌کلسیم به واسطه تأثیری که بر هورمون گنادوتروپین دارند، مانع از اوولاسیون می‌شوند.

علاوه بر این، پروژسترون تولید شده ناشی از تحریک LH از سلول‌های گرانولوزا به دسترسی به کلسیم وابسته است. با این حال، تولید در مرغ‌هایی که با روش حذف دان تولک برده می‌شوند، بهتر از آنهایی است که با جیره حاوی کلسیم پایین تولک برده شده‌اند.

---

ترکیب روش‌های مختلف برای تولک بردن مرغ‌های تخم‌گذار

ثابت شده است که ترکیب دو یا چند روش مانند جیره حاوی کلسیم پایین و روی بالا یا جیره بدون نمک با روی به مقدار 7500 ppm در مرغ‌های تخم‌گذار مؤثر است.

تولک بردن به وسیله‌ی استفاده از هورمون‌های تولید مثلی با مصرف 20 میلی‌گرم پروژسترون، چه به صورت تزریق و چه به صورت مخلوط در دان، ظرف 2 تا 4 روز تولید تخم مرغ قطع می‌شود. و در عرض 7 تا 12 روز تولک رفتن مرغ‌ها شروع می‌شود و پس از 3 تا 4 هفته از حذف آن، تولید تخم مرغ دوباره آغاز می‌شود. سایر هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون، FSH، PMS، LH و پرولاکتین نیز می‌توانند به عنوان عواملی مؤثر در تولک بری طیور تخم‌گذار عمل کنند.

“`html

تجارتی مورد استفاده قرار داد.

---

استفاده از محصولات دارویی برای تو لک بردن طیور

ترکیباتی مثل ان هپتین یا متالیبور، تاموکسیفن، نیکاربازین در تولک بری مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

1. ان هپتین به میزان 1/0 تا 15/0 درصد به مدت 7 تا 10 روز باعث قطع تولید تخم‌مرغ می‌شود و تولید تخم‌مرغ سه تا چهار هفته بعد از حذف آن از خوراک دوباره آغاز می‌گردد.
2. نیکاربازین به مقدار 4/0 درصد در غذا باعث کاهش مصرف خوراک شده و در نتیجه، پس از 4 تا 10 روز، تولید تخم‌مرغ متوقف می‌شود.
3. متالیبور به مقدار 150 ppm در خوراک به مدت دو هفته، باعث قطع تولید به مدت سه روز می‌گردد، و 48 روز بعد از حذف آن، تولید به 50 درصد بازمی‌گردد.
4. تاموکسیفن وقتی به مقدار 20 تا 80 میلی‌گرم به شکل تزریق عضلانی مصرف شود، موجب قطع تولید تخم‌مرغ در مدت چهار روز می‌گردد و مصرف خوراک نیز 30 تا 50 درصد کاهش می‌یابد.

---

نتیجه‌گیری:

به دلیل مخالفت با روش قبلی یعنی تولک بری از طریق قطع خوراک به خاطر آسایش حیوانات،

روش‌های شیمیایی و هورمونی توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

تغذیه با خوراکی که حاوی روی است به مقدار 5000 تا 7500 ppm و حتی خوراک‌های بدون نمک یا کم نمک یا کلسیم به مقدار کمتر از 3/0 درصد در خوراک، نشان می‌دهد که این روش‌ها نیز همانند روش‌های مرسوم مانند قطع خوراک در تولک بری مؤثر می‌باشند.

علاوه بر این، متالیبور، تستوسترون، FSH، PMS، LH و پرولاکتین نیز به نظر می‌رسد که در فرآیند تولک بری طیور تخمگذار میان‌سال، چه به صورت تجویز سیستمیک و چه به صورت مخلوط در خوراک، بسیار مؤثر هستند.