روش کاشت و تکثیر گیاه خرفه (2 نکته مهم)
معرفی گیاه خرفه
خرفه که به زبان انگلیسی به آن Purslane می‌گویند، گیاهی یک ساله از خانواده پرتولاکاسه (Portulacaceae) است و نام علمی آن Portulaca Oleracea است. این گیاه دارای برگ‌های گوشتی و بذرهای کوچک سیاه رنگ است. معمولاً این گیاه به ارتفاع حداکثر 40 سانتی‌متر می‌رسد و در مناطق مختلفی مانند ایران، استرالیا، هند، شمال آفریقا و آمریکا رشد می‌کند.
خرفه گیاهی یکساله است که ساقه‌هایی به رنگ قرمز و برگ‌های سبز و آبدار دارد. گل‌های این گیاه به رنگ زرد روشن هستند و معمولاً در صبح بین ساعت 9 تا 11 باز می‌شوند. ارتفاع این گیاه نیز به 40 سانتی‌متر می‌رسد.
گیاه شناسی خرفه
خرفه دارای برگ‌های گرد و کشیده با ساقه‌ای گوشتی و به رنگ قرمز مایل به بنفش است. گل‌های آن در انتهای ساقه‌ها و به رنگ زرد دیده می‌شود و در اوایل صبح می‌ماند. ریشهٔ این گیاه صاف و با انشعابات فیبری است که می‌تواند به اعماق خاک نفوذ کرده و از رطوبت زیرین خاک بهره‌برداری کند. این گیاه معمولاً در باغچه‌ها، کنار جوی‌ها و در مناطق مرطوب به‌صورت خودرَوی رشد می‌کند. هرچند ممکن است در ابتدا به نظر بی‌اهمیت بیاید، اما تحقیقات جدید نشان داده‌اند که این گیاه لقب اکسیر جهانی (Global panacea) را از سازمان بهداشت جهانی کسب کرده و به‌عنوان یکی از رایج‌ترین گیاهان دارویی در جهان شناخته شده است.
این سازمان بیان کرده که قسمت‌های هوایی این گیاه، از جمله برگ‌ها، ساقه‌ها و بذرهای آن، برای استفاده دارویی مورد توجه هستند. خرفه معمولاً به‌صورت خودرو در باغچه‌ها و مناطق مرطوب رشد کرده و قبلاً به‌عنوان علف هرز از آن دور می‌شد، اما اکنون تحقیقات مهمی بر روی آن انجام شده است.
روش کاشت و پرورش خرفه
کاشت خرفه ممکن است سخت به نظر برسد، چرا که شما هنگام تلاش برای یافتن آن، متوجه می‌شوید که معمولاً آن را به‌عنوان علف هرز دور می‌ریخته‌اید. برای کشت این سبزی، می‌توانید از بذر آن استفاده کنید یا با قلمه‌گیری از شاخه‌های گیاه، اقدام کنید. خرفه به نور کامل خورشید نیاز دارد تا به خوبی رشد کند. این گیاه در برابر نوع خاک یا مواد مغذی حساس نیست اما در خاک‌های خشک‌تر رشد بهتری دارد. برای کاشت بذر خرفه کافی است بذرها را بر روی سطح خاک که برای کشت در نظر گرفته‌اید بپاشید.
نیازی نیست که بذرها را با خاک بپوشانید، بلکه باید نور کافی دریافت کنند تا جوانه بزنند. اگر می‌خواهید از قلمه‌ها برای تکثیر این گیاه استفاده کنید، کافی است شاخه‌های بریده شده را بر روی خاک قرار دهید و به آنها آب بدهید تا به‌زودی ریشه بزنند.
بهترین زمان برای کاشت خرفه در بهار و پاییز است. بذرها باید در عمق نیم سانتی‌متری خاک به‌صورت دستی یا ردیفی کاشته شوند. بذرها را به صورت متراکم بکارید و کمی خاک روی آنها بپاشید و تا زمان جوانه زدن آنها خاک را مرطوب نگه دارید. همچنین می‌توانید بذرها را هشت هفته قبل از پایان سرما داخل گلدان بکارید و سپس در زمان مناسب به بیرون منتقل کنید.
خرفه باید در مکانی پر نور کاشته شود و بعد از رشد بذرها، فاصله بین گیاهان را به 5 تا 10 سانتی‌متر تنظیم کنید. جوانه زنی سریع اتفاق می‌افتد و بهتر است تا قبل از جوانه زنی خاک مرطوب باشد. کمتر از یک ماه بعد از کاشت بذر، در دمای مناسب (20 تا 30 درجه)، می‌توانید گیاهان خود را برداشت کنید. هنگام برداشت، به جای اینکه گیاه را از ریشه درآورید، سرشاخه‌ها را به ارتفاع 5 تا 15 سانتی‌متر جدا کرده و استفاده کنید.
اگر می‌خواهید از قلمه‌های گیاه خرفه برای تکثیر این گیاه آبدار استفاده کنید، ابتدا شاخه‌های بریده شده را بر روی خاکی که می‌خواهید خرفه را در آن بکارید، بگذارید. سپس به قلمه‌ها آب دهید تا در عرض چند روز ریشه بزنند.
نیازهای اکولوژیک خرفه
خاک: برای رشد خرفه، خاکی مناسب است که ترکیبی از خاک باغچه، رس و مقداری ماسه باشد. این گیاه به آب زیادی نیاز دارد و باید به طور مرتب آبیاری شود. بهترین رشد خرفه در خاک‌های غنی با مقدار مناسب مواد مغذی امکان‌پذیر است و وضعیت فسفر خاک در بهبود رشد آن خیلی موثر است. همچنین، داشتن نیتروژن کافی برای رشد مطلوب خرفه ضروری است.
نور:این گیاه به نور زیادی نیاز دارد، به خصوص حدود 4 ساعت آفتاب مستقیم در طول روز. بنابراین، پنجره جنوبی برای نگهداری آن بسیار مناسب است، اما پنجره شمالی هم قابل قبول است.
آبیاری:خیلی‌ها فکر می‌کنند که خرفه و سایر گیاهان گوشتی شبیه کاکتوس‌ها هستند، اما این درست نیست. کاکتوس‌ها تیغ دارند و سوخت و ساز پایینی دارند، در حالی که گیاهان گوشتی مانند خرفه سوخت و ساز و رشد بالایی دارند. برای آبیاری خرفه، هفته‌ای 2 بار کافی است یا هر زمان که خاک خشک شد، آن را آبیاری کنید.
دما: متاسفانه بعضی‌ها هنوز این گیاهان را با کاکتوس‌ها اشتباه می‌گیرند. گیاه خرفه و خانواده‌اش به هوای خنک (حدود 12 درجه در شب و 25 درجه در روز) نیاز دارند و دماهای بالا می‌تواند باعث نرم شدن ساقه‌ها و تغییر رنگ برگ‌ها شود.
تغذیه: این گیاه را در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز ماهی یکبار با کودهای کامل تغذیه کنید و در زمستان بگذارید گیاه استراحت کند. عموماً کود مخصوص بنفشه آفریقایی برای خرفه بسیار مناسب است.
مراقبت از گیاه خرفه
مراقبت از خرفه پس از آغاز رشد بسیار آسان است. لازم نیست کار خاصی انجام دهید. ویژگی‌هایی که بسیاری از افراد را به حذف آن از خاک وا می‌دارد، به شما کمک می‌کند تا بدون زحمت آن را پرورش دهید. فقط توجه داشته باشید که به‌طور منظم آن را برداشت کنید و از کنترل خارج نشود. قبل از اینکه خرفه به گل بنشیند، باید برگ‌ها را برداشت کنید تا از گسترش زیاد آن جلوگیری کنید. همچنین به یاد داشته باشید که خرفه یکساله است. اگرچه این گیاه می‌تواند بذر تولید کند، اما اگر می‌خواهید سال آینده هم از آن استفاده کنید، باید در پایان فصل مقداری از بذرهای آن را جمع کنید و برای سال بعد بکارید تا دیگر نیازی به پیدا کردن قلمه‌های جدید نداشته باشید. اگر می‌خواهید نوع وحشی آن را برداشت کنید، ابتدا مطمئن شوید که این گیاهان با آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها درمان نشده‌اند.
بیشتر بخوانید:
