ساعت بدن چیست؟ چگونه ساعت بدن را تنظیم کنیم؟
ساعت بدن چیست؟
اختلال در ساعت طبیعی بدن می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلف شود. تمامی موجودات زنده دارای دوره‌های خاصی برای انجام فعالیت‌های ضروری خود هستند. این فعالیت‌ها در جانوران شامل خوردن، خوابیدن، جفت‌گیری، مهاجرت، خواب زمستانی و تقسیم سلول‌ها می‌باشد، و در گیاهان شامل جوانه‌زنی و واکنش‌های مربوط به نور است. از تمامی این دوره‌ها، مهم‌ترین آنها دوره‌های شبانه‌روزی هستند که به نام ریتم شبانه‌روزی شناخته می‌شوند.
اهمیت ساعت بدن چیست؟
هر یک از ما بخشی از طبیعت هستیم و طبیعت دارای رفتارهای دوره‌ای است که بر فیزیولوژی ما تأثیرگذار است. به تازگی دانشمندان دریافتند که ریتم‌های ساعت بیولوژیکی بدن، هر کدام نقشی ویژه در تنظیم کارکردهای مختلف بدن دارند.
مهم‌ترین ریتم ما همان چرخه ۲۴ ساعته است که شامل عواملی مانند دمای بدن، تولید هورمون و کارکرد سیستم عصبی به مثل گرسنگی، خواب و بیداری، و دفع مواد زائد است.
علاوه بر این، برخی از ریتم‌ها به صورت ماهانه و فصلی نیز وجود دارند؛ مثل عادات ماهانه زنان و بیوریتم مردان. همچنین بعضی از این چرخه‌ها با جزر و مد دریاها و حتی کیهان در ارتباط هستند و بر روی وضعیت جسمی و عاطفی ما تأثیر می‌گذارند.
از منظر زیست‌شناختی، زمان اهمیت حیاتی دارد. فعالیت‌هایی که در زمان مناسب انجام می‌شوند، می‌توانند باعث بهبود انرژی و تعادل بدن شوند، در حالی که اگر در زمان نامناسب انجام شوند، می‌توانند باعث خستگی و عدم تعادل گردند. برای نمونه، بهترین زمان برای جذب مواد غذایی در بدن بین ساعت ۸ شب تا ۴ صبح و بهترین زمان برای دفع مواد زائد بین ۴ صبح تا ۱۲ ظهر است.
چرخه‌های روزانه به دو نیمه روز و شب تقسیم می‌شوند که هر کدام شامل سه دوره چهار ساعته برای خوردن، خوابیدن و دفع هستند. تأثیر این دوره‌ها در محیط به خوبی محسوس است. به طور مثال، در غروب، بعد از پایان کار، احساس آرامش و میل به سکوت پیدا می‌شود. شب‌ها هم تمایل به نشستن و استراحت بیشتر می‌شود. اگرچه در مناطق شلوغ ممکن است این سکوت به راحتی حس نشود.
بهترین زمان برای صرف شام ساعت ۶ یا ۷ بعد از ظهر است چون فرایند گوارش باید تا ساعت ۱۰ شب به پایان برسد. زیرا هضم غذا نیاز به افزایش متابولیسم بدن دارد که می‌تواند خواب را مختل کند. همچنین زمان خواب شب به فعالیت‌های روزانه بستگی دارد.
بهترین زمان خواب تقریباً ساعت ۱۰ شب است. اگر خوابیدن را به تأخیر بیندازید، خود را از یک خواب خوب که باعث ترشح هورمون‌ها و جذب مواد مغذی می‌شود، محروم کرده‌اید و با این کار ممکن است صبح‌ها احساس خستگی و کسالت کنید.
چرخه خواب را نباید دست کم بگیرید. خواب منبع مهمی برای انرژی و حفظ تعادل وزن است. یک نکته مهم دیگر این است که بیدار شدن در صبحگاه، حدود ساعت ۶، احساساتی مانند شادابی، چالاکی و نشاط را برای شما به ارمغان می‌آورد و زمان مناسبی برای شروع یک روز جدید است.
به همین اندازه که مردم باید به خوردن و ورزش کردن توجه کنند، باید به ریتم‌های طبیعی بدنشان هم اهمیت دهند. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که بیدار ماندن بعد از زمان خواب می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. در موش‌هایی که با چربی کبد و سطح بالایی از کلسترول مواجه بودند، ساعت زیستی آنها به هم ریخته بود.
آیا شما هم تا به حال با این مشکلات مواجه شده‌اید؟ آیا احساس کسالت و گیجی کرده‌اید؟ یا دچار درد معده، حالت تهوع، بی‌خوابی یا خواب آلودگی شده‌اید؟
برخی افراد ممکن است گاهی درد در بدن، گرفتگی عضلانی، سردرد یا سایر مشکلات را تجربه کنند. این علائم می‌تواند به دلیل کمبود استراحت کافی و ناتوانی اندام‌های بدن در ترمیم آسیب‌های روزمره باشد. اگر به این علائم کوچک و جزئی توجه نکنید و آنها را درمان نکنید، ممکن است به مشکلات پزشکی جدی‌تری تبدیل شوند. بدن ما یک برنامه دقیق برای ترمیم و مراقبت دارد که در زمان‌های خاصی از روز انجام می‌شود.
اگر با این برنامه آشنا باشید، می‌توانید از فعالیت‌هایی که در ساعات خاصی انجام می‌دهید، پرهیز کنید و به اعضای بدن اجازه استراحت بدهید. در این مقاله از سلامت رضیم، با تشریح ساعت بدن، به بررسی برخی از اندام‌های بدن که برای بازیابی خود نیاز به استراحت دارند، می‌پردازیم:
ریه‌ها:
از ساعت 3 تا 5 صبح، ریه‌ها شروع به کار می‌کنند تا سموم را از بدن خارج کنند. به همین دلیل ممکن است صبح‌ها بعد از بیدار شدن سرفه کنید، زیرا ریه‌ها در حال دفع سموم باقی‌مانده هستند.
روده بزرگ یا کولون:
از ساعت 5 تا 7 صبح، کولون به کار می‌پردازد و مواد زائد بدن را دفع می‌کند. برای حمایت از این فرآیند، مطمئن شوید که به روده بزرگ خود آب کافی می‌رسانید. همچنین، بهتر است صبح‌ها قهوه نخورید زیرا می‌تواند مانع جذب آب شده و عملکرد روده بزرگ را مختل کند.
معده:
از ساعت 7 تا 9 صبح، معده به استراحت نیاز دارد تا عملکرد بهتری داشته باشد. بهتر است روزتان را با یک وعده غذایی سبک و قابل هضم، مانند آبمیوه شروع کنید. سعی کنید صبحانه را به موقع بخورید تا بدن زمان کافی برای شکستن و هضم آن داشته باشد.
طحال:
از ساعت 9 تا 11 صبح، بدن فعال شده و پاکسازی می‌شود و به سیستم ایمنی بدن در تولید آنتی‌بادی‌هایی برای مبارزه با آلرژی و عفونت کمک می‌کند. اگر طحال شما به درستی کار نکند، ممکن است نتواند از آسیب‌های میکروسکوپی در بدن جلوگیری کند.
قلب:
از ساعت 11 صبح تا 1 بعدازظهر، قلب به تعمیر و پاکسازی خود می‌پردازد و روزانه کلسترول را دریافت می‌کند. این زمان فعال‌ترین زمان برای قلب است و حدود 70 درصد حملات قلبی در این ساعات روی می‌دهد.
بنابراین، مراقبت از قلب و خوردن غذاهای سالم، به ویژه در این ساعات، بسیار اهمیت دارد.
روده کوچک:
از ساعت 1 تا 3 بعدازظهر، روده کوچک به هضم غذا ادامه می‌دهد. اگر در این ساعات احساس نفخ یا سوزش معده دارید، می‌تواند به خاطر عملکرد روده کوچک در حین هضم غذا باشد. بهتر است از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید تا روده بتواند به خوبی غذا را هضم کند.
کلیه‌ها و مثانه:
از 3 بعدازظهر تا 7 شب، سیستم ادراری کار می‌کند و خون را تصفیه می‌کند و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. ممکن است در این ساعات احساس خستگی کنید و نیاز به خواب داشته باشید؛ در این مدت بهتر است از غذاهای سنگین یا نوشیدنی‌های گازدار دوری کنید زیرا ممکن است روند تعمیر سیستم ادراری را مختل کند.
پانکراس:
از ساعت 7 شب تا 9 شب، پانکراس و کلیه‌ها هر دو در حال کار هستند. پانکراس کربوهیدرات‌ها را به قند تبدیل می‌کند. اگر در این ساعات احساس خواب‌آلودگی کردید، ممکن است به این دلیل باشد که بدن شما به استراحت نیاز دارد تا پانکراس کار خود را انجام دهد.
رگ‌های خونی شریانی:
از ساعت 9 تا 11 شب، سیستم عروقی به تعمیر می‌پردازد. در این زمان ممکن است احساسی مانند سردرد، خستگی و خواب‌آلودگی داشته باشید، پس بهتر است به خواب بروید تا رگ‌های خونی زمان کافی برای ترمیم خود داشته باشند. آنها نیاز دارند تا خون را به قسمت‌های مختلف بدن منتقل کنند و ضعیف بودن ممکن است به آنها آسیب برساند.
کبد
“`html
کیسه صفرا:
از ساعت 11 شب تا 3 صبح، کیسه صفرا و کبد برای پاکسازی سموم فعالیت می‌کنند. اگر در این زمان احساس ناخوشی کنید، نشان می‌دهد که کبد به خوبی کار نمی‌کند و باید تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی‌تان ایجاد کنید.
از ساعت 6 صبح تا 23 در بدن ما چه می‌گذرد؟
بیایید نگاهی به فعالیت بدن در ساعات مختلف شبانه‌روز بیندازیم. از ساعت 6 صبح که اکثر افراد برای شروع روز بیدار می‌شوند، تا ساعت 23 که برخی به خواب رفته و برخی دیگر هنوز بیدارند، چه اتفاقاتی در بدن می‌افتد؟ این موضوع بسیار جالب است و در ادامه شرح خواهیم داد.
بدن در ساعت 6 صبح:
اعضای بدن در این زمان با ترشح هیدروکورتیزون بیدار می‌شوند. این یکی از راه‌هایی است که بدن برای بیدار شدن از خواب استفاده می‌کند؛ متابولیسم شروع به فعالیت کرده و پروتئین و انرژی ذخیره شده برای انجام فعالیت‌های روزانه به جریان می‌افتند.
بدن در ساعت 7 صبح:
در این ساعت بدن هنوز ضعیف است و زمان مناسبی برای فعالیت‌های سنگین نیست. بهتر است به جای ورزش صبحانه بخورید، زیرا دستگاه گوارش در این زمان به خوبی فعالیت می‌کند.
بدن در ساعت 8 صبح:
در این ساعت هورمون‌های زیادی ترشح می‌شود، بنابراین باید بیشتر مراقب سلامت خود باشید. به گفته کارشناسان، سیگار کشیدن در این زمان می‌تواند عوارض بیشتری نسبت به سایر ساعات روز ایجاد کند.
بدن در ساعت 9 صبح:
بدن به طور کامل بیدار شده و انرژی زیادی دارد. جالب است بدانید که در این زمان عوارض ناشی از تزریق آمپول به حداقل می‌رسد و بدن مقاومت بیشتری در برابر اشعه ایکس دارد، بنابراین این ساعت بهترین زمان برای تزریق آمپول و واکسن است.
بدن در ساعت 10 صبح:
این ساعت اوج انرژی و فعالیت‌های بدنی است و بدن آماده است تا فعالیت‌های روزانه را انجام دهد. یک نکته مهم: بین ساعت‌های 10 تا 12 احتمال سکته قلبی بیشتر است.
بدن در ساعت 11:
اگر قرار است به مرکز درمانی بروید و معاینه قلبی شوید، این ساعت مناسب نیست، زیرا ضربان قلب و گردش خون در این زمان مناسب نیست و ممکن است در معاینات قلبی مشکلاتی پیش بیاید. در این ساعت، بدن برای حل مسائل ریاضی و فرمول‌های پیچیده در بهترین حالت خود قرار دارد.
بدن در ساعت 12:
در این ساعت ممکن است احساس خواب‌آلودگی کنید، زیرا اسید معده بیشتر ترشح می‌شود و خون‌رسانی به مغز کاهش می‌یابد. به همین دلیل خواب نیمروزی می‌تواند خطر سکته قلبی را کاهش دهد.
بدن در ساعت 13:
در اواسط روز، بهره‌وری بدن 20 درصد کاهش می‌یابد و انرژی کمتری دارد. در این ساعت، کیسه صفرا به خوبی فعالیت می‌کند و در حال هضم غذای ناهار است.
بدن در ساعت 14:
خستگی در این ساعت به شدت احساس می‌شود. برای افرادی که از دندان‌پزشکی می‌ترسند، این ساعت بهترین زمان است زیرا درد را کمتر احساس می‌کنند.
بدن در ساعت 15:
در این زمان، انرژی مجدداً به بدن بازمی‌گردد و حافظه به خوبی کار می‌کند، اما بهره‌وری همچنان کمتر از صبح است.
بدن در ساعت 16:
برای افرادی که به ورزش علاقه دارند، ساعت 16 بهترین زمان برای ورزش کردن است زیرا فشار و گردش خون بدن در این زمان در بهترین حالت قرار دارد.
بدن در ساعت 17:
یک…
“““html
ساعت‌های پرکار برای مو، ناخن، کلیه و مثانه مهم هستند. در این ساعت از روز، فعالیت اعضای بدن به اوج خود می‌رسد. نیروی بدن بیشتر می‌شود و اکسیژن زیادی مصرف می‌شود. کلیه و مثانه به خوبی کار می‌کنند و در این زمان، موها و ناخن‌ها هم به خوبی رشد می‌کنند. همچنین، اسید معده افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل احتمال خونریزی نیز در این ساعات بیشتر است.
بدن در ساعت ۱۸:
این ساعت از روز بهترین زمان برای خوردن شام است. چرا؟ زیرا در این زمان پانکراس به خوبی کار می‌کند.
بدن در ساعت ۱۹:
فشار خون و ضربان قلب کمی کم می‌شود، بنابراین افرادی که داروهای کاهش فشار خون مصرف می‌کنند، باید دقت بیشتری داشته باشند و با احتیاط بیشتری داروهای خود را مصرف کنند. همچنین داروهای ضد افسردگی در این ساعت تأثیر زیادی دارند.
بدن در ساعت ۲۰:
در این ساعت، مقدار چربی کبد کم می‌شود و به طرز قابل توجهی خون کثیف به قلب بیشتر می‌رسد. افرادی که آلرژی یا آسم دارند باید در این زمان داروهای خود را مصرف کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز در این ساعت بیشترین اثر را دارند.
بدن در ساعت ۲۱:
یک هشدار برای افرادی که خیلی دیر شام می‌خورند: کارکرد ترشح غدد در این زمان به پایان می‌رسد و هضم و جذب غذا به کندی انجام می‌شود. این وضعیت می‌تواند خطرناک باشد به‌ویژه برای کسانی که عادت به خوردن غذا در این زمان و بعد از آن دارند، زیرا باقی‌مانده‌ی غذا می‌تواند به مخاط روده آسیب بزند.
بدن در ساعت ۲۲:
در این ساعت، سیستم دفاعی بدن در حالت آماده‌باش قرار دارد و افراد سیگاری باید بدانند که بعد از ساعت ۲۲ بدنتان دفع سمومی مانند نیکوتین را سخت‌تر انجام می‌دهد.
بدن در ساعت ۲۳:
درست مثل یک دستگاه هوشمند و حتی بهتر از هر سیستم پیشرفته‌ای، در این ساعت بدن ترشح هورمون‌های فعال در طول روز را متوقف می‌کند و آرامش به بدن می‌رسد. زمانی که بدن خود را خوب بشناسید، می‌توانید بهتر از آن مراقبت کنید.غذایی انتخاب کنید که برای بدن شما سالم باشد. وعده‌های غذایی را به موقع بخورید. ورزش و مدیتیشن را در برنامه روزانه خود بگنجانید. شب‌ها دیر نخوابید و صبح‌ها به‌موقع از خواب بیدار شوید.
سایت رضیم
“`
