سرطان واژن چیست ؟

سرطان واژن (به انگلیسی: Vaginal cancer) نوعی سرطان است که در بافت واژن، یعنی کانال تولد خانم‌ها، شکل می‌گیرد. واژن از دهانه رحم که خروجی رحم است، تا بیرون از بدن امتداد دارد. شایع‌ترین نوع سرطان واژن، کارسینوم سلول سنگفرشی نام دارد که از سلول‌های نازک و مسطحی که واژن را پوشانده‌اند آغاز می‌شود. نوع دیگری از سرطان واژن نیز وجود دارد که به نام آدنوکارسینوم شناخته می‌شود و از سلول‌های غده‌ای پوشش واژن ادامه می‌یابد.

سرطان واژن یکی از انواع نادر سرطان‌ها در خانم‌ها است و بیشتر خانم‌های بالای ۶۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از علائم این بیماری، خونریزی غیرطبیعی از واژن، به خصوص در زمان نزدیکی، می‌باشد. همچنین ممکن است این سرطان بر اثر ویروس پاپیلومای انسانی به وجود بیاید.

انواع سرطان واژن

انواع مختلفی از سرطان واژن وجود دارد، از جمله:

1. سلول سنگفرشی: این نوع سرطان در دهانه واژن آغاز شده و به آرامی رشد می‌کند. بر اساس اطلاعات دانشگاه تگزاس، حدود 75 درصد از سرطان‌های واژن از این نوع هستند.
2. آدنوکارسینوم: این نوع در بافت غدد واژینال شروع می‌شود و در زنان بالای 50 سال بیشتر شایع است. این دومین نوع رایج سرطان واژن محسوب می‌شود.
3. ملانوما: مانند ملانوما که در پوست شایع‌ترین نوع سرطان است، این نوع سرطان واژن نیز از سلول‌های تولید کننده رنگ پوست آغاز می‌شود.
4. سارکوما: این نوع سرطان فقط حدود 4 درصد از سرطان‌های واژن را شامل می‌شود و در دیواره واژن شروع می‌گردد.

اگر سرطان در مراحل اولیه شناسایی شود، احتمال موفقیت درمان بالا است.

علائم سرطان واژن

مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت سرطان واژن، خونریزی غیرعادی از واژن به خصوص هنگام مقاربت می‌باشد. همچنین این خونریزی ممکن است در بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از یائسگی رخ دهد. در برخی موارد، زخم‌هایی روی سطح واژن ظاهر می‌شوند که ممکن است عفونی شده و باعث درد و ترشح از واژن شوند. البته برخی از افرادی که مبتلا به سرطان واژن هستند، هیچ علامتی ندارند.

اگر تومور بزرگ باشد، می‌تواند بر مثانه تاثیر گذاشته و باعث نیاز مکرر به ادرار یا سایر مشکلات ادراری شود. در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است یک سوراخ بین واژن و مثانه یا بین واژن و رکتوم (بخش انتهایی روده بزرگ) ایجاد شود.

• ترشحات آبکی از واژن
• ادرار دردناک و مکرر
• درد در ناحیه لگن، به ویژه هنگام رابطه جنسی
• فیستول، در مراحل پیشرفته‌تر سرطان
• خونریزی غیرعادی از واژن
• تغییر شکل غیر طبیعی در واژن
• پیدایش توده‌ای قابل مشاهده
• درد غیرعادی در زمان قاعدگی

در برخی موارد، سرطان واژن هیچ علامتی ندارد و فقط در یک معاینه لگنی عادی کشف می‌شود.

علل و عوامل ابتلا به سرطان واژن

• سن: تقریباً ۸۵ درصد از موارد سرطان واژن در زنان بالای ۴۰ سال رخ می‌دهد و نزدیک به ۵۰ درصد در بالای ۷۰ سالگی دیده می‌شود.

• دی‌اتیل‌استیل‌بیسترول (Diethylstilbestrol): زنانی که مادران آن‌ها تحت تأثیر این دارو قرار داشته‌اند، یعنی دارویی که در سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۷۱ برای جلوگیری از سقط جنین استفاده می‌شد، بیشتر در معرض انواع خاصی از سرطان واژن قرار دارند که آدنوکارسینوم نامیده می‌شود. بخصوص احتمال این مورد در دختران زنانی که در شش ماه اول بارداری این دارو را مصرف کرده‌اند، بیشتر است.

“““html

• زنان بیشتر ممکن است به بدقوارگی جدی واژن دچار شوند و همچنین حالتی به نام آدنوز (Adenosis) را تجربه کنند.

• ویروس پاپیلوما انسانی (HPV): گروهی از بیش از ۱۰۰ ویروس است که برخی از آنها از طریق رابطه جنسی انتقال می‌یابند و ممکن است خطر ابتلا به سایر سرطان‌های دستگاه تناسلی را افزایش دهند. برخی از انواع رایج HPV ممکن است زگیل‌هایی به نام پاپیلوما ایجاد کنند، در حالی که دیگر انواع HPV ممکن است علامت خاصی نداشته باشند. انواع ۱۶ و ۱۸ HPV خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دارند. زنان زیر ۳۰ سال به این ویروس بیشتر مبتلا می‌شوند. واکسن‌های جدیدی در ایالت متحده طراحی شده‌اند که می‌توانند به بسیاری از زنان جوان کمک کنند تا خطر ابتلا به سرطان واژن را کاهش دهند.

• سرطان دهانه رحم: تشخیص قبلی وجود سرطان یا پیش سرطانی بودن دهانه رحم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان واژن را افزایش دهد.

• سیگار کشیدن: زنانی که سیگار می‌کشند، حداقل دو برابر دیگر زنان، در خطر ابتلا به سرطان واژن هستند.

• الکل: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که نوشیدن الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان واژن را در زنان افزایش دهد.

• ویروس نقص ایمنی (HIV): ابتلا به عفونت HIV هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان واژن را افزایش دهد.

عوامل خطر برای سرطان واژن

• برداشتن رحم یا هیسترکتومی به خاطر وجود توده خوش خیم یا بدخیم
• سیگار کشیدن که خطر ابتلا به سرطان واژن را دو برابر می‌کند
• سن بالای ۶۰ سال
• داشتن HIV یا ایدز
• ابتلا به HPV از طریق روابط جنسی

تشخیص سرطان واژن

در ابتدا، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند تا اطلاعات بیشتری درباره علائم و عوامل خطر ممکن به دست آورد. سپس یک معاینه لگنی انجام می‌دهد تا علل احتمالی نشانه‌های شما را ببیند. آنها همچنین یک پاپ اسمیر برای بررسی هر نوع سلول غیرطبیعی در ناحیه واژن انجام می‌دهند.

اگر پاپ اسمیر سلول‌های غیر طبیعی را نشان دهد، پزشک ممکن است کولپوسکوپی انجام دهد. در این روش، پزشک با استفاده از یک ابزار بزرگنمایی به نام کولپوسکوپ، دیواره‌های واژن و رحم را بررسی می‌کند و به دنبال سلول‌های غیر طبیعی می‌گردد.

این روند مشابه یک معاینه لگنی عادی است و پزشک با نمونه‌برداری از بافت داخل واژن بررسی‌های لازم را برای تشخیص سرطان انجام می‌دهد. اگر سلول‌ها سرطانی باشند، پزشک احتمالاً آزمایش‌هایی مانند MRI، CT اسکن یا PET اسکن انجام می‌دهد تا ببیند آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است یا خیر.

مراحل سرطان واژن

مراحل سرطان واژن نشان می‌دهد که سرطان تا چه اندازه گسترش یافته است. چهار مرحله اصلی برای سرطان واژن وجود دارد.

نئوپلازی داخل واژینال یک نوع پیش سرطانی است. در این حالت، سلول‌های غیر طبیعی در پوشش واژن وجود دارند، اما هنوز رشد و گسترش نیافته‌اند. VAIN سرطانی نیست.

1. سرطان تنها در دیواره واژن وجود دارد.
2. سرطان به بافت اطراف واژن گسترش یافته، اما هنوز به دیواره لگن نرسیده است.
3. سرطان به لبه و دیواره لگن گسترش یافته و ممکن است به گره‌های لنفاوی نزدیک هم رسیده باشد.
4. مرحله چهارم به دو زیرمجموعه تقسیم می‌شود:

1. در مرحله 4A، سرطان به مثانه، مقعد یا هر دو گسترش یافته است.
2. در مرحله 4B، سرطان به طور کلی به اندام‌هایی مانند ریه‌ها، کبد یا گره‌های لنفاوی دورتر گسترش یافته است.

“`

درمان سرطان واژن

اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، ممکن است پزشک عمل جراحی را برای برداشتن تومور و قسمتی کوچک از بافت سالم اطراف آن پیشنهاد دهد. این عمل معمولاً بعد از پرتودرمانی انجام می‌شود.

پرتو درمانی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی در تمامی مراحل سرطان واژن است.

در برخی موارد، ممکن است بتوانید از شیمی درمانی در کنار رادیوتراپی استفاده کنید. اما شواهدی که نشان دهد شیمی درمانی به ویژه برای سرطان واژن مفید است، کمیاب است.

اگر قبلاً در ناحیه واژن پرتودرمانی شده‌اید، پزشک ممکن است به شما عمل جراحی را توصیه کند. این به این خاطر است که هر بخش از بدن فقط می‌تواند یک مقدار خاصی از تابش را تحمل کند. بسته به اندازه، محل و حاشیه تومور، ممکن است:

1. فقط تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته شود.
2. قسمت یا کل واژن حذف شود.
3. اکثر اندام‌های تولید مثل یا لگن شما برداشت شود.

سرطان در مرحله 4B معمولاً قابل درمان نیست، اما درمان‌ها می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. در این حالت، پزشک ممکن است رادیوتراپی یا شیمی درمانی را تجویز کند. همچنین ممکن است شما را به یک آزمایش بالینی برای آزمایش روش‌های جدید درمانی راهنمایی کند.

پیشگیری از سرطان واژن

گرچه ممکن است نتوانید خطر ابتلا به سرطان واژن را به طور کامل از بین ببرید، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش این خطر انجام دهید.

1. اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به HPV را انجام دهید. این شامل استفاده از کاندوم و واکسیناسیون HPV است. برای اطلاعات بیشتر در مورد واکسن، با پزشک خود مشورت کنید.
2. اگر سیگار می‌کشید، هرچه سریع‌تر ترک کنید. سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی ایجاد سرطان واژن و دیگر سرطان‌ها است.
3. نوشیدن الکل: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف زیاد الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان واژن را افزایش دهد.
4. به طور منظم آزمایش‌های لگن و پاپ اسمیر دریافت کنید. این می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا سرطان را قبل از تبدیل شدن به یک مشکل جدی یا گسترش آن شناسایی کند.

چشم انداز سرطان واژن

براساس آمار انجمن سرطان آمریکا، میزان بقا در پنج سال بعد از تشخیص سرطان واژن به طور کلی 47 درصد است. نرخ بقا در مراحل مختلف بیماری بسیار متفاوت است. برای مرحله 1، نرخ بقاء 5 ساله 75 درصد برآورد شده است.

در مرحله 4، نرخ بقا بین 15 تا 50 درصد است. میزان بقا به میزان گسترش سرطان نیز بستگی دارد.

عوامل خاصی مانند سن نیز می‌توانند بر میزان بقا تأثیرگذار باشند. به عنوان مثال، زنانی که بالای 60 سال هستند معمولاً نرخ بقا کمتری دارند.

تهیه شده توسط مجله اینترنتی رضیم

مرضیه ملایری