شپش و جرب در طوطی سانان چگونه درمان می شود؟ (2 نکته مهم)

در مورد جرب و شپش در طوطی چه می دانید؟

شپش در طوطی یا louse

شپش‌های پرندگان انواع مختلفی دارند و به عنوان انگل‌های خاص شناخته می‌شوند.

به عبارت دیگر شپش‌های پرندگان با هم متفاوت هستند، اما امکان انتقال آن‌ها به پرندگان دیگر نیز وجود دارد.

شپش‌ها در میان پرهای پرنده زندگی می‌کنند و از پوست، پرها و گاهی ترشحات آن‌ها تغذیه می‌کنند.

تمام مراحل زندگی این انگل روی بدن پرنده اتفاق می‌افتد.

شپش‌های پرندگان برعکس برخی شپش‌های پستانداران خون نمی‌مکند.

این انگل‌ها به شدت به زندگی روی بدن پرندگان سازگار شده‌اند و نمی‌توانند به حیوانات یا انسان‌ها منتقل شوند و اگر از بدن پرنده جدا شوند، به سرعت از بین می‌روند.

شپش‌ها بسیار کوچک هستند، اندازه کوچک‌ترین آن‌ها حدود نیم میلی‌متر است و می‌توان آن‌ها را با چشم غیرمسلح مشاهده کرد.

شپش‌ها تخم‌های خود را روی پرها می‌چسبانند و تشخیص این تخم‌ها نیز کار دشواری نیست.

تشخیص آلودگی طوطی با شپش وقتی تعداد زیادی شپش روی پرها وجود داشته باشد، به راحتی قابل تشخیص است، اما پیدا کردن تعداد کم شپش‌ها بسیار سخت است.

اگر آلودگی با شپش زیاد باشد، ممکن است پرنده دچار استرس و ناراحتی شود، اما همانطور که گفته شد، تشخیص این وضعیت آسان است.

با این حال، بسیاری از صاحبان پرندگان وقتی پرنده خود را می‌خارد، به فکر شپش می‌افتند، در حالی که این تصور اشتباه است. آلودگی با شپش معمولاً بیماری‌زایی و علائم جدی ندارد مگر اینکه تعداد شپش‌ها بسیار زیاد باشد و به وضوح قابل مشاهده باشد.

به عبارت دیگر، عفونت با تعداد کم یا غیرقابل مشاهده علائم بالینی ندارد.

در مورد طوطی سانان بیشتر بدانید::

مایت (mit) یا جرب در طوطی سانان

مایت‌های (جرب‌های) پرندگان را می‌توان به چهار زیرگونه تقسیم کرد.

1. مایت (جرب) دستگاه تنفسی یا کیسه هوا

این جرب به نام استرنوستوماتراکئاکلوم (Stemostomatracheacolum)، دستگاه تنفسی را آلوده می‌کند و بر نای، ریه و کیسه‌های هوایی تأثیر می‌گذارد.

تمام چرخه زندگی این انگل در بدن پرنده تکمیل می‌شود و معمولاً در نای پرندگان مختلفی از جمله انواع طوطی، قناری‌ها، مرغ مینا و سهره مشاهده می‌شود.

علائم این عفونت شامل عطسه، سرفه، ترشحات بینی و تنفس با دهان باز است.

تشخیص آن به علت دشواری در معاینه باید به دقت انجام شود.

به یاد داشته باشید که این نوع عفونت را نباید با سرما خوردگی اشتباه گرفت؛ در سرما خوردگی صدای خس خس پرنده شنیده می‌شود.

2. جرب پوست طوطی

چرخه زندگی مایت‌های پوست به طور کامل روی بدن پرنده انجام می‌شود و آن‌ها از لایه خارجی پوست تغذیه می‌کنند.

این جرب‌ها با نفوذ به پوست موجب خارش می‌شوند و با تحریک لایه زیرین پوست، موجب ضخیم‌تر شدن آن می‌گردند.

این وضعیت معمولاً در اطراف چشم، منقار، پاها و مقعد دیده می‌شود.

در

“`

قناری‌ها و مرغ‌ها علاوه بر علائم ذکر شده، فلس‌های موجود روی انگشتان و ساق پاهایشان نیز بیشتر و بارزتر به نظر می‌رسند.

از جمله رایج‌ترین نوع جرب‌هایی که بر روی این پرنده‌ها تأثیر می‌گذارند، گونه‌ای به نام کنیمیدوکوپتس پیله (Cnemidocoptes pilae) است.

رشد غیر طبیعی منقار و ناخن‌ها ممکن است ناشی از آلودگی به این نوع جرب‌ها باشد.

علاوه بر این، در این حالت ممکن است علائم دیگری مانند افزایش ضخامت پوست و فلس‌ها نیز دیده شود.

3. جرب پر و بال طوطی

چرخه زندگی این نوع جرب‌ها کاملاً روی بدن پرنده انجام می‌شود.

انواع مختلفی از این نوع جرب‌ها شناسایی شده‌اند و هر کدام بخش خاصی از پرها را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

محل زندگی آن‌ها در محور اصلی پر و بین رشته‌های پر (Barbules) می‌باشد.

این دسته از جرب‌ها به شدت به میزبان خاص خود وابسته هستند و بیماری‌زایی آن‌ها معمولاً زمانی است که به میزبان غیر خاص انتقال پیدا کنند یا عفونت شدید ایجاد شود که منجر به حرکت جرب از پرها به سمت پوست می‌شود.

از علائم بیماری‌زایی این نوع انگل می‌توان به خوردگی و بد شکلی پرها اشاره کرد.

از جمله شایع‌ترین گونه‌های این دسته می‌توان به جرب دوبینییا (Dubinina spp) اشاره کرد که اغلب در مرغ عشق‌ها دیده می‌شود.

4. جرب‌های خونخوار

این مایت‌ها باعث کم‌خونی و خارش روی سطح بدن و کاهش رشد جوجه‌ها می‌شوند.

جرب درمانیسوس (Dermanysus/ Red Mite) تنها در شب فعال است و در روز در شکاف‌های دیوار یا اطراف پنهان می‌شود.

بنابراین برای شناسایی آن باید شب‌ها اقدام کرد.

این نوع جرب قابلیت انتقال از انسان و دیگر حیوانات را نیز دارد.

این انگل فقط برای تغذیه روی بدن پرنده قرار می‌گیرد. از این رو، برای درمان، علاوه بر درمان پرنده، سم‌پاشی دوره‌ای محیط نیز لازم است.

جرب اورنیتونیسون (Ornithonyssus Fowl Mite) مشابه جرب درمانیسوس است، با این تفاوت که به صورت دائمی بر روی بدن پرنده وجود دارد و چرخه زندگی‌اش را روی بدن پرنده کامل می‌کند و مدت زیادی خارج از بدن نمی‌تواند زنده بماند.

در مورد طوطی سانان بیشتر بدانید::

درمان قطعی شپش و مایت در طوطی

دوستان باید توجه کنند که اگر شپش‌ها و مایت‌ها (جرب) در لانه طوطی سانان زیاد شده باشند، به طور قطع تعدادشان زیاد است.

برای اطمینان از تعداد آن‌ها، می‌توانید یکی از لانه‌ها را بردارید و روی بخاری قرار دهید. بعد از گرم شدن، متوجه خواهید شد که چقدر محیط شما با این حشرات درگیر شده است.

من خودم از انواع اسپری‌های ایرانی و خارجی استفاده کرده‌ام، اما به نظر من بهترین گزینه یک برند استرالیایی است که به طور تخصصی برای پرنده‌ها و حیوانات صموم تولید می‌کند.

البته استفاده از برگ بو مادران و چوب تنباکو نیز بسیار کمک‌کننده است، اما استفاده از محلول کنسانتره از برند فیدُز واقعاً اثرگذار و عالی است.

یکی دیگر از محصولاتی که پیدا کردن آن در بازار دشوار است، قطره پشت گردنی آیورلوکس مورنینگ بٍرد است که می‌توانید آن را به آب آشامیدنی پرنده نیز اضافه کنید.