علت بالا و پایین شدن آزمایش خون شمارش سلول T چیست ؟ (2 نکته مهم)

آزمایش شمارش سلول T چیست ؟

وظیفه این گلبول‌ها، مبارزه با عوامل بیماری‌زا است. لمفوسیت‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

1. سلول T
2. سلول B

سلول‌های T به عفونت‌های ویروسی واکنش نشان می‌دهند و به دیگر سلول‌ها در سیستم ایمنی کمک می‌کنند. در حالی که سلول‌های B مسئول مبارزه با عفونت‌های باکتریایی هستند.

گاهی اوقات تعداد سلول‌های T در بدن خیلی کم یا زیاد می‌شود که این نشان‌دهنده مشکل در سیستم ایمنی بدن است.

آزمایش شمارش سلول T به طور دیگر با نام شمارش لمفوسیت‌های تولید شده در تیموس یا شمارش سلول‌های CD4 شناخته می‌شود. این بخاطر وجود برخی از سلول‌های T است که گیرنده CD4 دارند و این گیرنده محلی است که ویروس ایدز به سلول T متصل می‌شود.

چرا شمارش سلول T در آزمایش خون انجام می‌شود؟

اگر کسی دچار نقص در سیستم ایمنی باشد و علائمی مشابه بیماری ایدز را داشته باشد، پزشک او درخواست آزمایش شمارش سلول T می‌کند. همچنین علائم برخی بیماری‌های دیگر مانند لوسمی می‌تواند دلیل انجام این آزمایش باشد.

علایم نقص در سیستم ایمنی عبارتند از :

• عفونت‌های مکرر
• عفونت‌های شدید از باکتری‌ها و دیگر میکروب‌ها که معمولاً عفونت شدید ایجاد نمی‌کنند
• مشکلات در بهبود از بیماری‌های پیشین
• عفونت‌هایی که به درمان پاسخ نمی‌دهند
• عفونت‌های قارچی مکرر، مانند عفونت‌های مخمر
• عفونت‌های انگلی مکرر

مراحل آزمایش شمارش سلول T

برای این آزمایش به یک نمونه خون کوچک نیاز است و انجام آن آماده‌سازی زیادی نیاز ندارد.

قبل از انجام آزمایش، حتماً در مورد داروهای مصرفی با پزشک صحبت کنید. باید درباره هر نوع داروی تجویزی یا مکمل‌های گیاهی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید.

برخی داروها ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند و پزشک ممکن است از شما بخواهد که مصرف برخی داروها را برای مدتی متوقف کنید یا دوز آنها را تغییر دهد.

داروهایی که ممکن است بر نتایج آزمایش شمارش سلول T تأثیر بگذارند شامل:

1. داروهای شیمی درمانی
2. پرتو درمانی
3. کورتیکواستروئیدها
4. داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (مانند داروهایی که برای جلوگیری از پذیرش عضو پیوندی استفاده می‌شوند)

عملیات جراحی اخیر یا تجربیات بسیار استرس‌زا نیز می‌توانند بر نتایج این آزمایش تأثیرگذار باشند. در صورت وجود هر یک از این موارد، باید آنها را با پزشک خود در میان بگذارید.

چگونه تعداد سلول T اندازه‌گیری می‌شود؟

پزشک فقط به یک نمونه خون کوچک برای تعیین تعداد سلول T لازم دارد. فرایند نمونه‌گیری «خون‌گیری» یا «سوراخ کردن رگ» نامیده می‌شود. شما می‌توانید این آزمایش را در یک آزمایشگاه پزشکی تخصصی یا مطب پزشک انجام دهید.

• ابتدا، تکنسین آزمایشگاهی ناحیه‌ای از دست یا بازو که باید خون‌گیری شود را با یک محلول ضدعفونی‌کننده تمیز می‌کند.
• سپس یک نوار لاستیکی نرم، در قسمت بالایی بازو بسته می‌شود تا خون در رگ جمع شود.
• در مرحله بعد، یک سوزن استریل به رگ وارد می‌شود و خون به داخل یک مخزن متصل به سوزن می‌ریزد. مقدار خون گرفته شده بستگی به تعداد آزمایش‌هایی دارد که پزشک درخواست کرده است. این فرآیند بیشتر از چند دقیقه طول نخواهد کشید.
• شما ممکن است در حین خون‌گیری یک درد جزئی احساس کنید که می‌تواند شبیه به سوزن زدن باشد. شل کردن دست می‌تواند به کاهش این درد کمک کند.
• زمانی که فرایند خون‌گیری به اتمام رسید، نوار لاستیکی و سوزن از روی پوست برداشته می‌شوند و محل زخم پانسمان می‌شود. فشار روی زخم به قطع خون‌ریزی و جلوگیری از کبودی کمک می‌کند.

یک روز پس از خون‌گیری، شما می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود برگردید. نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود و تکنسین‌های آزمایشگاهی…

“““html

تعداد و نوع گلبول‌های سفید در نمونه خون را اندازه‌گیری می‌کنند و مشخص می‌کنند.

خطرات آزمایش شمارش سلول T چیست؟

آزمایش شمارش سلول T خطرات بسیار کمی دارد. این در حالی است که افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، معمولاً این آزمایش را انجام می‌دهند. این افراد ممکن است به علت ضعف سیستم ایمنی خود بیشتر در معرض عفونت‌ها قرار گیرند.

سایر خطرات احتمالی این آزمایش شامل:

• سوراخ شدن مکرر پوست در صورتیکه تکنسین آزمایشگاه برای پیدا کردن رگ به مشکل برخورد کند.
• خونریزی شدید
• سبک‌سری یا غش
• جمع شدن خون زیر پوست (هماتوم)
• عفونت در محل ورود سوزن به پوست

تفسیر آزمایش سلول T

هرچند آزمایش شمارش سلول‌های T ساده است، اما دقت آن بسیار بالا نیست. یکی از مشکلات این است که علاوه بر سلول‌های T، سلول‌های دیگری هم وجود دارند که مشخصه CD2 دارند، مانند سلول‌های NK که حدود 50 درصد آن‌ها همچنین این مشخصه را دارند.

به علاوه، در زمان جداسازی لنفوسیت‌ها، سلول‌های منوسیت هم جدا می‌شوند و ممکن است در شمارش افتراقی، منوسیت‌ها را به جای لنفوسیت‌ها بشماریم و این باعث می‌شود تا درصد سلول‌های T کمتر به نظر برسد. استفاده از روش ایمونوفلورسنت برای شمارش سلول‌های T دقیق‌تر است.

با استفاده از آنتی‌بادی‌های مخصوص که با مواد فلورسنت ترکیب شده‌اند، می‌توان سلول‌های T را بهتر شمرد (مانند anti-CD3).

پایین بودن تعداد سلول T

پایین بودن تعداد سلول‌های T، بیشتر از بالا بودن آن‌ها دیده می‌شود. کاهش تعداد این سلول‌ها می‌تواند نشانه وجود مشکل در سیستم ایمنی یا گره‌های لنفی باشد. بعضی از عواملی که می‌توانند به کاهش تعداد سلول‌های T منجر شوند عبارتند از:

• عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا
• افزایش سن
• بیماری‌های سیستم ایمنی
• قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر
• ویروس HIV
• سرطان‌هایی که بر روی خون یا گره‌های لنفی تأثیر دارند، مانند ماکروگلوبولینامیای والدنستروم، لوکمی، بیماری هوچکین
• نقص‌های مادرزادی در سلول‌های T (در موارد نادر)

بالا بودن تعداد سلول T

این امکان وجود دارد که تعداد سلول‌های T بیشتر از حد معمول باشد، هرچند این مورد به ندرت پیش می‌آید. عوامل زیر می‌توانند باعث افزایش تعداد سلول‌های T شوند:

• مونونوکلئوز عفونی که به نام‌های «بیماری مونو» یا «بوسه عفونی» نیز شناخته می‌شود
• لوکمی حاد لنفوسیتی (ALL)، یک نوع سرطان که بر روی گلبول‌های سفید تأثیر می‌گذارد
• میلومای چندگانه، نوعی سرطان که سلول‌های پلاسمایی را در مغز استخوان مبتلا می‌کند
• بیماری‌های ژنتیکی، مانند سندروم تکثیر لنفاوی خودایمنی

نتیجه:

محققان متوجه شدند که بیماران بستری در بخش ICU نسبت به بیماران خارج از این بخش، تعداد سلول‌های T کمتری دارند. همچنین، بیماران بالای 60 سال هم تعداد سلول‌های T کمتری داشتند.

به علاوه، سلول‌های T باقی‌مانده در بیماران کووید 19 بسیار خسته بودند و نتوانستند به درستی کار کنند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که ویروس کرونا به طور مستقیم به سلول‌های T حمله نمی‌کند، بلکه با تحریک آزادسازی سیتوکین، باعث آسیب و ناکارآمدی سلول‌های T می‌شود.

محققان می‌گویند این نتایج می‌تواند به ما کمک کند تا راه‌های درمان بیماری کووید 19 را بهتر بشناسیم.