علت بیماری هوچکین (سرطان غدد لنفاوی) چیست؟ آیا قابل درمان است؟ (2 نکته مهم)
“`html
آنچه باید دربارۀ لنفوم هوچکین بدانید
لنفوم هاجکین (به انگلیسی: Hodgkin’s lymphoma) یکی از انواع لنفوم‌ها است. لنفوم نوعی سرطان خون است که از سلول‌های سرطانی که به اسامی گلبول‌های سفید و لنفوسیت‌ها معروف‌اند، شکل می‌گیرد. این بیماری ممکن است در هر سنی دیده شود، ولی بیشتر در ۱۵ تا ۳۵ سالگی و بعد از ۵۵ سالگی شایع است، و همچنین در مردان بیشتر دیده می‌شود. امید به بقای ۵ ساله برای این بیماری تقریباً ۸۸ درصد است و در جوانان زیر ۴۵ سال این درصد به ۹۲ می‌رسد.
این بیماری معمولاً در یک ناحیه از دستگاه لنفاوی آغاز می‌شود و معمولاً در غده‌های لنفی شکل می‌گیرد. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، می‌تواند به تمام دستگاه لنفاوی گسترش یابد. بیماری هوچکین ممکن است ریه‌ها، اعضای داخلی شکم و استخوان‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. با پیشرفت بیماری، میزان گلبول‌های سفید طبیعی کاهش می‌یابد و در نتیجه بدن در مقابله با عفونت‌ها دچار مشکل می‌شود. به همین علت، بیماران مبتلا به این نوع لنفوم ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های مختلف باشند.
دستگاه لنفاوی در کجا یافت می‌شود؟
بیماری هوچکین در دستگاه لنفاوی رخ می‌دهد. دستگاه لنفاوی شامل شبکه‌ای از رگ‌های کوچک به نام عروق لنفاتیک و بافت‌های لنفاوی است که محل تجمع لنفوسیت‌ها می‌باشد و شامل غده‌های لنفی و بافت‌های دیگر است. عروق لنفاتیک وظیفه برگرداندن مایعات میان بافتی به جریان خون اصلی را دارند. بافت‌های لنفاوی در بیشتر بافت‌های بدن، به ویژه در طحال، کبد، مغز استخوان و روده‌ها یافت می‌شوند.
در طول مسیر عروق لنفاوی، تجمع‌های دانه‌ای شکل کوچکی از لنفوسیت‌ها وجود دارد که به آنها غدد لنفاوی می‌گویند. عملکرد این غدد حذف آلودگی‌ها و باکتری‌ها از لنف است. غده‌های لنفاوی در نقاط مختلف بدن پخش هستند و به راحتی در گردن، زیر بغل و کشاله ران شناسایی و لمس می‌شوند. این غدد معمولاً اندازه‌ای مشابه با دانه تسبیح دارند، اما در صورت عفونت یا بیماری‌های دیگر بزرگ می‌شوند. اگر یک غده لنفاوی بدون درد به مدت بیش از یک ماه بزرگ بماند، باید به پزشک مراجعه کرد.
علل بیماری هوچکین
برخی از محققان بر این باورند که بیماری هوچکین ناشی از واکنش دستگاه ایمنی بدن به یک تحریک خارجی مانند یک ویروس، ایجاد می‌شود. این بیماری در کشورهای در حال توسعه کمتر دیده می‌شود، جایی که افراد به طور مکرر با عوامل عفونی در تماس بوده‌اند. در حالی که در کشورهای صنعتی که کودکان تا سن ۱۰ سالگی کمتر با بیماری‌های شایع مواجه می‌شوند، این بیماری بیشتر شایع است. با این حال، اطلاعات ما درباره علت بیماری هنوز ناقص است.
تشخیص بیماری هوچکین
از آنجایی که علت بیماری هوچکین هنوز مشخص نیست، فعلاً نمی‌توان از آن پیشگیری کرد. اما تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد. معمولاً اولین علامت، مشاهده یک غده لنفاوی بزرگ و بدون درد است که معمولاً در گردن و گاهی در زیر بغل یا کشاله ران دیده می‌شود. این غده‌ها ممکن است در حین استحمام یا اصلاح موهای بدن کشف شوند. غده‌های لنفاوی ممکن است به دلیل عفونت یا بیماری‌های دیگر نیز بزرگ شوند، اما اگر یک غده لنفاوی بیش از یک ماه بزرگ بماند، باید توسط پزشک معاینه شود. غده لنفاوی ناشی از عفونت معمولاً دردناک است.
علاوه بر این، ممکن است علائم دیگری در بیمار مبتلا به هوچکین مشاهده شود:
- تب طولانی بدون علت مشخص.
- عرق شبانه بدون دلیل واضح، گاهی این عرق‌کردن آنقدر زیاد است که بیمار مجبور به تعویض ملحفه می‌شود.
- خارش بدن
- دردهای غیرعادی در ناحیه پشت یا شکم
- کاهش وزن غیرطبیعی
- تنگی نفس
- بیشتر موارد هوچکین، به‌ویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، قابل درمان هستند. به همین دلیل بهتر است که به طور منظم خود را معاینه کنید تا بتوانید غده‌های لنفاوی بزرگ شده را شناسایی کنید، به ویژه در گردن، زیر بغل و کشاله ران.
- این علائم در بیماری‌های دیگر نیز شایع است، اما اگر این علائم بروز کرد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از دست ندادن فرصت تشخیص مطمئن شوید.
“““html
چنانچه نتیجه نمونه‌برداری نشان دهد که بیماری هوچکین وجود دارد، آزمایش‌های اضافی زیر انجام می‌شود:
- رادیوگرافی قفسه سینه
- آزمایش خون
- لنفانژیوگرافی: به معنای تزریق ماده‌ای خاص به سیستم لنفاوی و بعد تهیه رادیوگرافی از آن، که وضعیت سیستم لنفاوی و میزان گسترش بیماری را نشان می‌دهد.
- سی تی اسکن شکم
- آزمایش مغز استخوان
- نمونه‌برداری از اندام‌های داخل شکم برای بررسی گسترش بیماری به آنها
- ممکن است نیاز نباشد که همه این آزمایش‌ها بر روی یک فرد انجام شود. تصمیم‌گیری در مورد آزمایش‌های لازم بر عهده پزشک معالج خواهد بود.
چگونه بیماری هوچکین درمان می‌شود؟
درمان بیماری هوچکین معمولاً شامل پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از هر دو است. نوع درمان به مرحله بیماری بستگی دارد.
پرتودرمانی
برای بیماران در مرحله ۱A (مرحله اول و بدون علائم کلی) ممکن است تنها درمان مورد نیاز، پرتودرمانی باشد. بیمار به مدت شش تا هشت هفته به مراکز پرتودرمانی مراجعه کرده و به صورت سرپایی درمان می‌شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی برای بیمارانی که بیماری آنها گسترش یافته و به ویژه آن‌هایی که علائم دارند (مانند مراحل ۳B یا ۴) استفاده می‌شود.
این درمان معمولاً به صورت سرپایی و به طور هفتگی انجام می‌شود و ممکن است چهار تا شش ماه طول بکشد. شیمی درمانی ممکن است باعث ریزش موها شود، اما نگران نباشید. موها بعد از چند ماه دوباره رشد خواهند کرد. شیمی درمانی ممکن است عوارض دیگری نیز به دنبال داشته باشد که پزشکان با تجویز داروها از آنها جلوگیری می‌کنند.
چگونه سرطان غدد لنفاوی درمان می‌شود؟
- موثر بودن درمان بر اساس کاهش علائم یا کاهش اندازه غدد بزرگ شده پیگیری می‌شود.
- علاوه بر این، ممکن است پزشک به طور منظم آزمایش‌های تشخیصی را برای شما تجویز کند. انجام اسکن PET بعد از هر دو دوره درمانی می‌تواند اطلاعات خوبی را به پزشک بدهد.
- اگر این اسکن نشان دهد که درمان موثر نبوده، ممکن است پزشک دوره درمان را فشرده‌تر کند. بیشتر بیماران به ۴ تا ۶ دوره درمانی نیاز دارند.
- این نوع سرطان، شانس بهبودی بالایی دارد، به ویژه اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود.
- این بیماری ممکن است بعد از درمان موفقیت‌آمیز دوباره برگردد.
- در چنین موردی، باید دوباره تمام مراحل تشخیص و درمانی را انجام دهید.
- بیمارانی که دوباره دچار عود بیماری می‌شوند، هنوز هم شانس درمان موفق را دارند، اما ممکن است این بار به درمان فشرده‌تر یا حتی پیوند سلول‌های بنیادی نیاز داشته باشند.
سایت رضیم
“`
