علت دندان قروچه در خواب چیست؟ (2 نکته مهم)

دندان قروچه چه بلایی بر سر دندانهای شما می آورد؟

چرا زمانیکه در خواب هستیم دندان قروچه می کنیم؟

آیا دندان قروچه ، واکنشی ناخودآگاه و ناشی از اضطراب و استرس بوده یا این که ناشی از

مشکلات فکی یا حتی بیماری های دیگر است؟

علت ساییده شدن دندانها چه می تواند باشد؟

با رضیم همراه باشید تا با علت و درمان دندان قروچه آشنا شوید.

علایم دندان قروچه

همان طور که گفته شد، دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد اما ممکن است فشار دندان ها به همدیگر به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد. از بین بردن مینای دندان، باعث افزایش حساسیت دندان ها، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها می شود. در دندان های عقبی هم گاهی باعث از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می شود. البته در بعضی مواقع علایم دیگری هم دیده شوند مثلا سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دارشدن زبان به خصوص در قسمت های کنار هم گاهی به چشم می خورند.

انواع دندان قروچه

در کل دو نوع دندان قروچه وجود دارد:

نوع اولیه

زمانی که علت مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد.

نوع ثانویه

زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی مانند اختلالات روانی (اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مانند داروهای ضدافسردگی) یا بعضی بیماری ها (مانند پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس هنگام خواب) همراه است. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. البته در بعضی موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود و در این حالت با درمان و رفع مشکل زمینه ای باز هم این عادت از بین نخواهد رفت.

نکاتی که بهتر است رعایت شوند

افرادی که مشکل دندان قروچه دارند، نباید از رژیم غذایی خاصی تبعیت کنند اما تنها ممنوعیت آنها جویدن آدامس و نوشیدن نوشابه است. شاید بپرسید آدامس و نوشابه چه تاثیری روی این مشکل می گذارند؟!

• نوشابه ها حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک هستند؛ این دو اسید، باعث از بین رفتن مینای دندان ها می شوند، کلسیم را حل می کنند، باعث نرم شدن مینای دندان می شوند و ساییدگی را شدت می بخشند.
• جویدن به عضلات فک اجازه می دهد که به فشار دادن عادت کنند. برای همین باید سعی کنید به خود آموزش دهید حتی در طول روز هم دندان ها را روی هم فشار ندهید.

مراقب مفصل ها باشید

مطالعات زیادی در باره دلیل رخ دادن براکسیسم یا دندان قروچه انجام شده است، برای همین این مشکل را به دو نوع اولیه (زمانی که دلیل مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد) و ثانویه (زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی همراه باشد) تقسیم می کنند. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. در بزرگسالان می توان به طور کلی دو دلیل اصلی را برای نوع ثانویه دندان قروچه نام برد.

دلیل اول؛ استرس

وقتی از براکسیسم یا همان دندان قروچه صحبت می شود؛ استرس و فشار روحی باید به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته شود. ناملایمات و استرس های روزانه ممکن است در شب یا حتی در روز خود را به صورت دندان قروچه نشان بدهند. برای همین اگر این مشکل ناشی از استرس باشد باید با روش های مختلف استرس را از بین برد. گاهی وقت ها این مشکل آنقدر حاد است که نیاز است با مراجعه به پزشک و مصرف دارو آن را درمان کرد اما اگر استرس فقط ناشی از مشکلات روزانه است، می توانید با انجام کارهایی مثل ورزش، گوش دادن به موسیقی ملایم یا دوش آب گرم
“`

یا قراردادن یک حوله گرم روی گونه که برای کاهش تنش عضلات فک مفید است، می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

دلیل دوم؛ ناهماهنگی دندان ها

دلایل دندان قروچه در بزرگ‌ترها فقط به مشکلات عصبی مربوط نمی‌شود؛ بلکه ناهماهنگی دندان‌ها نیز می‌تواند باعث این مشکل شود. این به این معناست که فک بالایی و پایینی به درستی جفت نمی‌شوند یا دندان‌ها به درستی در کنار هم قرار نمی‌گیرند. این ممکن است به خاطر کج بودن دندان‌ها یا حتی گمشده بودن تعدادی از دندان‌ها باشد. وقتی دندان‌ها به صورت درست جفت نشوند، ممکن است مشکلاتی در ناحیه فک و مفصل گیجگاهی-فکی به وجود آید. در چنین حالتی، مفصل‌ها به طور غیرطبیعی جابه‌جا می‌شوند و برای درمان این نوع دندان قروچه، لازم است که حتما به دندان‌پزشک مراجعه شود.

دندان قروچه کودکان

هنوز دلیل دقیق دندان قروچه شناخته نشده، اما از بر اساس سن می‌توان دلایل مختلفی برای این مشکل تشخیص داد. کودکان معمولاً در دو زمان مشخص دندان قروچه می‌کنند: یکی زمان درآوردن دندان‌های شیری و دیگری در زمان درآوردن دندان‌های دائمی. اما دلایل دیگری نیز وجود دارند که می‌تواند به دندان قروچه در کودکان کمک کنند، مثل وجود پارازیت‌ها، انگل‌ها یا مشکلات فکی. با انجام یک آزمایش مدفوع می‌توان از وجود انگل‌ها باخبر شد. اگر عامل دقیق این مشکل مشخص شود، می‌توان هر دو مشکل را با درمان مناسب حل کرد. اگر دندان قروچه به خاطر درآوردن دندان‌ها باشد، معمولاً این حالت با رسیدن به سن نوجوانی بهبود می‌یابد. بیشتر کودکان پس از درآوردن دندان‌های دائمی این عادت را ترک می‌کنند، زیرا دندان‌های دائمی نسبت به درد حساس‌تر هستند. برای تشخیص درست نیاز به نظر دندان‌پزشک است. اگر مشکل از ناهماهنگی فک باشد، در سنین مناسب می‌توان با روش‌های ارتودنسی به حل آن پرداخت. اگر سن از این مرحله گذشته باشد، روش‌های دیگری مانند روکش دندان یا اصلاحات دیگر می‌تواند مؤثر باشد.

روش‌های درمان دندان قروچه

نایت گارد

در برخی مواقع باید از نایت گارد استفاده کرد. دندان‌پزشک ممکن است وسیله‌ای به نام نایت گارد برای شما بسازد. این وسیله از پلاستیک مقاوم است و باید شب‌ها در دهان قرار بگیرد. نایت گارد از فشارهای نادرست و مضر بر روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. این حفاظت‌ها در بسیاری از موارد موجب کاهش دندان قروچه می‌شود. البته آن‌ها درمان نمی‌کنند، فقط از آسیب به دندان‌ها و مفاصل جلوگیری می‌کنند.

بیوفیدبک

این دستگاه که در سال 2001 ساخته شد، یک وسیله‌ی باتری‌دار است که روی سر قرار می‌گیرد و وقتی انقباض عضلات صورت هنگام دندان قروچه حس می‌شود، صدایی تولید می‌کند. صدا به تدریج افزایش می‌یابد تا زمانی که دندان قروچه متوقف شود. هدف این است که فرد بدون بیدار شدن، دندان قروچه خود را متوقف کند. تحقیقات نشان داده که حدود 80 درصد افراد بعد از چند بار استفاده از این دستگاه، کاهش قابل توجهی در دندان قروچه خود داشته‌اند.

تحریک حس چشایی

در این روش، مواد بی‌ضرری که طعم تلخی دارند، در بسته‌هایی پر می‌شوند و بین دندان‌های عقب قرار داده می‌شوند. اگر فرد بخواهد دندان‌هایش را به هم نزدیک کند، بسته پاره می‌شود و فرد بیدار می‌شود. سازندگان این روش معتقدند که استفاده از آن کمتر از وسایل صدادار است و کمتر باعث اختلال در خواب می‌شود.

بوتاکس

سم بوتولونیم یا بوتاکس در ابتدا برای درمان وضعیت چشمی به نام لوچی (چپ چشمی) استفاده می‌شد. اما بعد از تحقیقات، مشخص شد که این سم می‌تواند به کاهش چروک‌های اطراف چشم نیز کمک کند. دندان قروچه یک اختلال است که با انقباض غیرارادی عضله‌های فک همراه است. برای درمان این مشکل، نوع رقیق‌تری از بوتولونیم استفاده می‌شود تا عضلات فک موقتا فلج شوند. این باعث می‌شود که اثرات دندان قروچه کاهش پیدا کند، اما به این معنی نیست که فرد نتواند از عضله‌ها به درستی استفاده کند. معمولاً حدود 5 تا 6 بار تزریق انجام می‌شود و تاثیرات آن روز بعد ظاهر می‌شود. این تزریق‌ها معمولاً یک بار در سال تکرار می‌شوند و مقدار بوتاکس بستگی به قدرت عضلات هر فرد دارد.

مکمل‌های غذایی

برخی نظریه‌ها بیان می‌کنند که مصرف مکمل‌هایی مثل منیزیم و کلسیم می‌تواند به کاهش دندان قروچه کمک کند.

بازسازی صدمات

دندان‌های آسیب دیده می‌توانند با روکش بازسازی شوند. اما برای محافظت از این روکش‌ها بهتر است که هنگام خواب از یک محافظ دندانی استفاده شود.

کنترل و درمان اضطراب

یکی از دلایل مهم دندان قروچه اضطراب است، بنابراین یکی از راه‌های درمانی مهم، کاهش استرس و نگرانی قبل از خواب است. انجام کارهایی مثل گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش، گرفتن دوش آب گرم یا قرار دادن یک حوله گرم روی صورت می‌تواند به آرامش عضلات فک کمک کند. برای کودکان، می‌توان با ماساژ، خواندن داستان یا پخش موسیقی ملایم آنها را آرام کرد. همچنین باید مطمئن شوید که کودک آب کافی می‌نوشد، زیرا کم‌آبی بدن نیز می‌تواند با دندان قروچه مرتبط باشد.

راه‌های کمکی دیگر

گاهی داروهای شل‌کننده عضلانی که پزشک تجویز می‌کند، می‌توانند موثر باشند. همچنین تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی ضروری است. مثلاً از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، الکل و سیگار تا حد ممکن پرهیز کنید. همچنین بهتر است از گاز زدن مداد یا خودکار در دهان خودداری کرده و حتی جویدن آدامس را کنار بگذارید، زیرا این کارها به عضلات فک فشار می‌آورند. سعی کنید به خود آموزش دهید که حتی در طول روز دندان‌هایتان را روی هم فشار ندهید. در طول روز می‌توانید زبان را میان دندان‌هایتان قرار دهید تا عضلات فک در حالت آرام تری باشند.

اگر سوال یا نکته‌ای درباره دندان قروچه دارید، لطفاً آن را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.

———————————————————————————————————-

مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی