فوت و فن کاشت و تکثیر آماریلیس (2 نکته مهم)

معرفی گیاه آماریلیس

آماریلیس یا نسرین یکی از انواع گل‌های پیاز‌دار است که به سادگی اما با صرف زمان، چه در داخل منزل و چه در فضای باز، گل می‌دهد. آماریلیس بومی مناطق گرم‌سیر جنوب آمریکا بوده و نام گیاه‌شناسی‌ آن Hippeastrum می‌باشد. گل‌های بزرگ این گیاه و سهولت گل‌دهی، آماریلیس را به گیاهی محبوب و مورد تقاضا در سراسر جهان بدل نموده است. این گل دارای گونه‌های مختلفی با گل‌هایی به رنگ‌های قرمز، سفید، صورتی، حنایی و نارنجی و یا با طرح‌های راه‌راه می‌باشد.

آماریلیس گیاهی علفی است که بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر ارتفاع و بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر گستردگی دارد و ۵ الی ۱۰ سال زمان نیاز است تا گل آماریلیس به رشد کامل خود برسد.

از آنجایی که گل آمارلیس در زمستان گل‌های خود را حفظ می‌کند، گیاه زینتی محبوبی به شمار می‌آید. از آماریلیس به عنوان گل شاخه بریده، گیاه زینتی گلدانی و گیاه زینتی فضای سبز استفاده می‌شود.

گیاه شناسی آماریلیس

آماریلیس از گیاهان مناطق گرمسیری و بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است. گیاهی دایمی و سوخدار است و سوخ آن از نوع فلسی پوشش دار است. در محور هر چهار برگ (فلس) در سوخ، آماریلیس یک مریستم به وجود می‌آید که می‌تواند به سوخک یا ساقه گل‌دهنده تبدیل شود. گونه‌های اولیه این گیاه ارزش اقتصادی خود را از دست داده و دیگر کشت و کار نمی‌شوند. اما به دلیل دو رگه گیری‌های مکرر و آمیزش این پایه‌های اولیه به یکدیگر، امروزه دو رگه‌های متفاوتی از این گیاه پرورش داده می‌شود. دو رگه‌گیری و تلقیح مصنوعی در آماریلیس بسیار آسان صورت می‌گیرد و می‌توان با این عمل گل‌هایی به رنگ‌ها و شکل‌های گوناگون به دست آورد. گل‌های آن شیپوری شکل است و در انواع درشت، قطر آن به ۲۰ سانتی‌متر می‌رسد. طول ساقه گل‌دهنده به ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد و در انتهای آن بسته به گونه، ۲ تا ۶ عدد گل وجود دارد. گل‌ها به رنگ‌های سفید، قرمز روشن و قرمز تند بوده و گاهی خطوط سفید رنگی نیز روی آن دیده می‌شود.

تمام گونه‌های این جنس دارای سوخ به نسبت درشتی هستند که از هر سوخ به طور معمول یک و گاهی دو ساقه گل‌دهنده تولید می‌شود. اگر سوخ به حد کافی درشت باشد و تمام شرایط محیطی فراهم باشد، می‌تواند تا بیش از سه شاخه گل تولید کند. سوخ‌ها به سرما حساس هستند و در زمستان باید در انبار نگهداری شوند. این گیاه به دو دوره خشکی و رطوبت نیاز دارد که دوره خشکی آن زمانی آغاز می‌شود که برگ‌ها زرد شده و سوخ به خواب می‌رود و دوره رطوبت آن نیز زمانی است که سوخ رشد نموده و تولید برگ نماید. گلدهی بین این دو دوره صورت می‌گیرد. برگ‌های آن خطی یا نواری مانند به رنگ سبز تیره است. بیشتر به صورت گلدانی و به ندرت به صورت شاخه بریده استفاده می‌شود.

گل‌های برجسته قیفی یا شیپوری شکل معمولاً از زمستان تا بهار روی ساقه‌های گل‌دهنده بدون برگ ظاهر می‌شوند. در پایان فصل زمستان که گلدهی گل آماریلیس پایان می‌یابد، برگ‌های گل آماریلیس شلاقی و براق نمایان می‌شود و تا تابستان آتی سبز می‌ماند.

شرایط اکولوژیک رشد آماریلیس

خاک مناسب:

گیاهان پیازدار به خاک‌های سبک احتیاج دارند. برای آماریلیس مناسب‌ترین بستر مخلوطی است از رس، ماسه، کود حیوانی پوسیده و خاکبرگ. این مواد را به نسبت مساوی با هم مخلوط کنید.

نور و گرما:

این گیاه تا حدودی گرما دوست و روشنایی پسند است. نور مستقیم آفتاب باعث شکوفایی گل‌هایش می‌شود.

آبیاری :

آبیاری باید به صورت متوسط و منظم باشد. بین دو آبیاری باید سطح خاک گلدان خشک شود و سعی گردد از آب سبک استفاده شود (آبیاری بیش از حد، باعث از بین رفتن این گیاه خواهد شد.)

“““html
گونه های مهم آماریلیس

۱- H. aulicum: ساقه گل‌دار به طول ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و در انتها دارای دو گل قرمز رنگ است.
۲- H. reginae: ساقه گل‌دار به طول ۵۰ سانتی‌متر و در انتها به ۲ تا ۴ گل قرمز روشن ختم می‌شود، که در مرکز آن رنگ سبز مایل به سفیدی مانند ستاره دیده می‌شود.
۳- H.reticulatum: ساقه گل‌دار به طول ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر و در انتها دارای بیش از ۵ گل صورتی با رگه‌های صورتی تیره در قسمت داخلی است.
۴- H. vittatum: دارای گل‌های سفید با رگه‌های قرمز بوده و ارتفاع ساقه گل‌دار آن ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است. بیشتر ارقام فعلی از این گونه نشأت گرفته‌اند.

رشد آماریلیس در گلخانه

در گلخانه‌ها، برای افزایش عمر گل آماریلیس و جلوگیری از لقاح آن، ضروری است که بساک‌ها را قطع و حذف کنید. پس از برداشت گل، گلدان‌ها را مدتی در گلخانه نگه می‌دارند و پس از گرم شدن هوا، آنها را به محیطی آفتابی منتقل می‌کنند تا برگ‌ها رشد کرده و پیازهای قوی ایجاد شود. در شهریور ماه، آبیاری این پیازها کاهش یافته و در مهر ماه متوقف می‌شود. در این زمان، برگ‌ها را قطع می‌کنند. تا آذر ماه، گلدان‌ها را در زیر سکوی گلخانه به پهلو می‌خوابانند و در آذر ماه می‌توان آنها را فعال کرد. یعنی خاک سطح گلدان‌ها را عوض کرده و آب داده و در گلخانه گرم قرار می‌دهند.

آماده کردن آماریلیس برای کاشت

قبل از کاشت، پیاز و ریشه‌های آماریلیس باید چند ساعت در آبی ولرم قرار بگیرند. به‌خاطر داشته باشید که اگر نمی‌توانید پیازها را بلافاصله بعد از خرید بکارید، آنها را در دمایی سرد بین ۵ تا ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد نگه‌داری کنید.

پیازها را در خاکی که به اندازه کافی حاوی کمپوست گیاهی غنی باشد، بکارید. پیاز گیاه را تا گردن آن در خاک دفن کرده و مراقب باشید که به ریشه‌ها آسیبی نرسد. خاک اطراف آن را تا حدی فشار دهید تا پیاز در جای خود محکم شود.

محل کاشت و آبیاری آماریلیس

گلدان حاوی پیاز آماریلیس را در مکانی گرم و با نور مستقیم خورشید قرار دهید. گرمای کافی برای رشد ساقه گیاه لازم است. دمای ایده‌آل برای رشد این گیاه حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. پیاز گل آماریلیس تا زمان ظاهر شدن ساقه به آب کمی احتیاج دارد، اما به تدریج با رشد ساقه و برگ‌ها، گیاه به آب بیشتری نیاز پیدا می‌کند. در این مرحله، ساقه به سرعت رشد کرده و گل‌ها بعد از کامل شدن رشد گیاه ظاهر خواهند شد.

دوره گل‌دهی آماریلیس

پیازها معمولاً به مدت ۷ تا ۱۰ هفته گل خواهند داد. در زمستان، این دوره بیشتر از بهار خواهد بود. بنابراین، برنامه کاشت خود را از مهرماه تا اسفند تنظیم کنید. برای اینکه بتوانید از زیبایی گل‌های آماریلیس به طور مداوم بهره‌مند شوید، پیازها را در گلدان یا باغ به فواصل هر دو هفته بکارید.

مراقبت‌های پس از گلدهی آماریلیس

بعد از اینکه گل‌دهی آماریلیس متوقف شد، اگر از گیاه به خوبی مراقبت کنید، ممکن است گیاه در سال بعد دوباره گل بدهد. برای این کار گل‌های قدیمی را از شاخه قطع کرده و زمانی که ساقه شروع به خم شدن کرد، آن را از بالای پیاز قطع کنید.

رشد برگ‌ها: به آبیاری و کوددهی معمولی به گیاه در طول تابستان یا مدت ۵ تا ۶ ماهه ادامه دهید و اجازه دهید تا برگ‌ها به خوبی رشد کنند.

“`

کافی است که گل آماریلیس رشد و نمو کند. وقتی برگ‌ها شروع به زرد شدن کردند – که این معمولاً با آمدن پاییز اتفاق می‌افتد – برگ‌ها را از حدود ۵ سانتی‌متر بالای پیاز قطع کنید و پیاز را از خاک بیرون بیاورید.

نگهداری از پیاز: پیاز را تمیز کرده و در جایی سرد (حدود ۵ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد) و تاریک، مانند قسمت میوه‌ی یخچال، قرار دهید. نکته: پیازهای آماریلیس را در یخچالی که سیب دارد نگذارید زیرا این کار باعث ناباروری پیازها می‌شود. حداقل به مدت ۶ هفته پیازها را به این صورت نگهداری کنید.

کاشت دوباره: بعد از گذشت ۶ هفته از بیرون آوردن پیازها از خاک، می‌توانید هر زمان که خواستید آنها را دوباره بکارید. پیازها را ۸ هفته قبل از زمانی که می‌خواهید به گل بنشینند، بکارید.

آفات و مشکلات آماریلیس

در مورد گل آماریلیس، باید مراقب مگس پیاز و لاروهای آن باشید. یکی از آفات مهم آماریلیس، کنه پیاز است. این حشره سفید رنگ و با هشت پا به پیاز گل آسیب می‌زند و باعث کاهش رشد و زردی برگ‌ها می‌شود. همچنین ممکن است گلدهی گیاه هم متوقف شود. برای محافظت از گیاهان در برابر کنه‌ها، از سموم مخصوصی به نام کنه‌کش می‌توان استفاده کرد.

نگهداری پیاز گل در جای خنک و خشک می‌تواند از گسترش این آفت جلوگیری کند. همچنین حشرات دیگری هم به برگ‌ها حمله می‌کنند. اگر آفت‌های برگ‌خوار را مشاهده کردید، گلدان را از اتاق خارج کرده و روی برگ‌ها حشره‌کش بزنید.

بیماری‌های مختلفی مانند لکه قرمز، ویروسی موزاییک و پوسیدگی ریشه و ساقه، ممکن است گل آماریلیس را تهدید کنند. اگر گل آماریلیس نور کافی نداشته باشد، گلدهی انجام نمی‌شود.

گاهی گل آماریلیس در شرایط نامناسب به بیماری دچار می‌شود. یکی از مهمترین این بیماری‌ها، لکه برگی است که عامل آن قارچ است و باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها می‌شود. برای از بین بردن این عوامل بیماری‌زا، می‌توانید از سموم قارچ‌کش استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: