مهمترین علت دفع پروتئین از کلیه ها چیست؟ (2 نکته مهم)
“`html
دفع پروتئین مهمترین علامت وجود مشکل در کلیه است
علت دفع پروتئین در ادرار چیست و چگونه درمان میشود؟
در شرایط معمولی، پروتئین یا آلبومین به
وسیله ادرار دفع نمی‌شود. اگر پروتئین از کلیه‌ها خارج شود، میزان پروتئین خون کاهش
پیدا می‌کند و به دنبال آن، مایع خون ممکن است از رگ‌ها خارج شده و باعث ورم در بدن شود.
پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار چیست؟
-
وقتی مقدار پروتئین موجود در ادرار از حد معمول بیشتر شود، به آن پروتئینوری یا
دفع پروتئین در ادرار می‌گویند. این موضوع یکی از مهمترین نشانه‌های وجود بیماری
در کلیه‌هاست. -
در پزشکی، به وجود پروتئین‌های غیرطبیعی در ادرار (بیش از یک گرم در روز)
پروتئینوری می‌گویند. پروتئینوری یکی
از علائم رایج بیماری‌های کلیوی است. -
پروتئین‌ها جزء اصلی تمام بخش‌های بدن، از جمله عضلات، استخوان‌ها، مو و ناخن
هستند. پروتئین‌های موجود در خون نیز نقش‌های مهمی دارند و به محافظت در برابر عفونت‌ها
کمک کرده و در لخته شدن خون و حفظ میزان مایع در بدن نقش دارند. -
کلیه یکی از اندام‌های بسیار مهم در بدن انسان است. عملکرد مناسب این عضو برای
اکثر اعضای بدن ضروری است. برخی از وظایف کلیه شامل ساخت خون، تنظیم
متابولیسم ویتامین D و کمک به متابولیسم کلسیم و سیستم استخوانی را می‌توان
نام برد. -
کلیه همچنین در حفظ تعادل اسید و باز بدن که برای ساختار داخلی بدن حیاتی است،
نقش دارد و یکی دیگر از وظایف مهم کلیه، دفع سموم بدن است. برای این
کار، خون از گلومرول‌ها که شبیه یک صافی عمل می‌کنند، عبور می‌کند. -
این صافی اجازه می‌دهد که مواد ضروری برای بدن دوباره جذب شوند و سموم و
مواد زائد دفع شوند. در شرایط معمولی، پروتئین‌ها نباید از این صافی عبور کنند. -
البته در یک محدوده بسیار کم، زیر 150 میلی‌گرم در 24 ساعت، برخی
مولکول‌های خاص پروتئین می‌توانند در ادرار وجود داشته باشند. بنابراین وجود
بعضی پروتئین‌ها در ادرار در مقادیر کم غیرطبیعی نیست. -
اما وقتی کلیه دچار مشکل شود، مواد غیرطبیعی ممکن است از این صافی عبور کنند
و بازجذب مواد ضروری مختل میشود. اگر کسی پروتئینوری داشته باشد، یعنی
او به طور غیرعادی پروتئین در ادرار دارد. -
پروتئینوری می‌تواند علامت مهمی از بیماری‌های کلیوی باشد. در واقع
پروتئینوری بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای است که ممکن است به دلیل
عوارض داروها بر کلیه یا بیماری‌های عفونی ایجاد شود. -
بیماری‌های دیابت و فشار خون نیز می‌توانند باعث پروتئینوری شوند. به طور کلی،
پروتئینوری موضوعی نیست که باید به سادگی از کنار آن گذشت. علت دفع پروتئین در
ادرار از کلیه‌ها، تصفیه مایع خون یا پلاسماست که مواد زائد را حذف می‌کند. -
در شرایط معمولی، کلیه‌ها از خروج آلبومین (نوعی پروتئین در خون) از پلاسما به
داخل ادرار جلوگیری می‌کنند، بنابراین ادرار بدون پروتئین یا آلبومین است. -
آلبومین مهمترین پروتئین در خون است که به نگه داشتن مایع پلاسما در رگ‌ها
کمک می‌کند. در حین تصفیه، کلیه‌ها سدی دارند که مانع خروج آلبومین به ادرار
میشود، بنابراین ادرار معمولاً عاری از پروتئین یا آلبومین است. -
احتمال وجود آلبومین (یک پروتئین محلول در آب) در ادرار بیش از سایر پروتئین‌ها
است و در بعضی مواقع به جای واژه پروتئینوری از کلمه آلبومینوری
استفاده میشود که وقتی در آزمایش ادرار، آلبومین مشخص میشود، به کار می‌رود. -
آلبومین مایعات را در بدن ذخیره می‌کند و مانند یک اسفنج، مایع بافت‌های بدن را
به خود جذب می‌کند.
“““html
به خود می‌گیرد. البته در شرایط خاصی مانند ورزش شدید یا وجود عفونت ادراری، مقدار کمی آلبومین در ادرار دفع میشود که معمولاً توسط بدن جبران میشود. وقتی دفع پروتئین از کلیه‌ها به میزان زیادی باشد، مقدار پروتئین در خون کاهش می‌یابد و مایع از رگ‌ها خارج شده و بیمار دچار ورم میشود.
- برخی بیماری‌ها وجود دارند که عملکرد سد خونی – ادراری در کلیه را مختل می‌کنند و مقدار زیادی آلبومین به ادرار راه پیدا کرده و دفع میشود. در این شرایط، کبد شروع به تولید بیشتر آلبومین می‌کند و این کمبود تا حدی جبران میشود.
- اگر کبد نتواند به خوبی با دفع زیاد آلبومین کنار بیاید، مقدار آلبومین خون کم میشود و به تدریج مایع از رگ‌ها به زیر پوست نفوذ کرده و ورم ایجاد می‌کند.
- ورم ناشی از دفع پروتئین، بر خلاف ورم در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، یک ورم عمومی است. یعنی صبح که فرد از خواب بیدار میشود، به‌طور کامل متورم و زیر پلک‌هایش ورم کرده است.
علت دفع پروتئین از کلیه‌ها چیست؟
علت وجود پروتئین در ادرار بسته به سن و وضعیت بیمار متفاوت است و بعضی اوقات فرد ممکن است به دلیل تجربیات زیر، مقادیر بیشتری پروتئین در ادرارش داشته باشد:
- کم آبی یا دهیدراتاسیون
- ورزش‌های بسیار سنگین
- استرس
- تب
- ماندن در دماهای بسیار پایین و سرد
اگر پروتئینوری مشخص شود، پزشک با توجه به آزمایش‌های بیمار، میزان دفع پروتئین از کلیه را پیگیری می‌کند تا دلیل بیماری زمینه‌ای را بیابد. اگر فردی در معرض خطر پیشرفت به بیماری‌های کلیوی باشد، پزشک انجام تست‌های منظم برای ارزیابی پروتئینوری را توصیه می‌کند.
افرادی که در معرض خطر بالای پروتئینوری با حجم بالا به صورت دائمی هستند، ممکن است برخی از بیماری‌های زیر را داشته باشند:
- دیابت
- فشار خون بالا
- آمیلوئیدوز: وجود پروتئین‌های غیرطبیعی در اندام‌های داخلی
- بیماری برگر: التهاب و اختلال در عملکرد کلیه به دلیل تجمع آنتی‌بادی‌ها
- ایمونوگلوبولین A
- اندوکاردیت: التهاب و عفونت دریچه‌های قلب
- گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال: نوعی بیماری که در آن بخش‌هایی از گلومرول که وظیفه پاکسازی خون و دفع مواد سمی را دارند، دچار بافت غیرعملکردی و اسکار می‌شوند. عدم درمان این بیماری در مراحل اولیه می‌تواند به نارسایی کلیه، دیالیز و پیوند کلیه منجر شود.
- بیماری‌های قلبی از جمله نارسایی قلبی
- لنفوم هوچکین: نوعی سرطان خون که به دلیل رشد غیرطبیعی و افزایش سلول‌های لنفاوی ایجاد میشود.
- لوپوس: نوعی بیماری خودایمنی که در آن احتمال درگیری کلیه و تخریب آن توسط سیستم ایمنی بدن وجود دارد.
- مالاریا
- مالتیپل میلوما: شایع‌ترین تومور منبع‌گرفته از استخوان‌ها
- پروتئینوری ارتوستاتیک: دفع پروتئین تنها در وضعیت خاص بدنی
- پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری که به همراه سردرد، تاری دید و افزایش فشار خون است.
- بارداری
- آرتریت روماتوئید
- سارکوئیدوز: بیماری التهابی که چند ارگان از جمله چشم، ریه، کبد و غدد لنفاوی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- آنمی داسی شکل: نوعی اختلال خونی که منجر به تولید سلول‌های خونی معیوب میشود.
تشخیص بیماری دفع پروتئین
- در کل، میزان آلبومین دفع شده در ادرار یک فرد سالم بسیار کم است و بالا رفتن آن نشانه آسیب کلیوی و اختلال در عملکرد کلیه‌ها است که فقط با ارزیابی آزمایش ادرار قابل تشخیص است. به همین دلیل در افراد دیابتی، سالانه بررسی آلبومین ادرار انجام میشود.
- اگر دفع آلبومین به دلیل آسیب کلیوی به بیش از 300 میلی‌گرم در ادرار طی 24 ساعت برسد، به تدریج و طی سال‌های آینده در صورتی که دیابت کنترل نشود، می‌تواند به نارسایی کلیه‌ها منجر شود.
- وقتی کلیه‌ها دچار نقص شوند، در واقع سطح اوره و کراتینین در خون بیمار بالا رفته و توانایی آنها برای دفع سموم کاهش می‌یابد و به تدریج به جایی می‌رسد…
“`
درمان بیماری دفع پروتئین
درمان این بیماری معمولاً با استفاده از کورتون‌ها شروع میشود و معمولاً در مدت دو تا سه هفته، مقدار پروتئین دفع شده کاهش می‌یابد. به طور کلی، هدف درمان این است که دفع پروتئین از ادرار کمتر شود و در نتیجه ورم بدن نیز کاهش یابد. زیرا ورم شدید می‌تواند مشکلاتی در سیستم گوارش و تنفس ایجاد کند. همچنین، رژیم غذایی بیمار نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت او دارد، بنابراین کنترل رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد.
همچنین بخوانید:
