موارد مصرف داروی ایزوکام (لودوپا) (2 نکته مهم)
“`html
موارد و عوارض مصرف لودوپا (ایزیکام) (Levodopa/Carbidopa) چیست؟
منع مصرف و تداخل دارویی لودوپا (ایزیکام) چیست؟
- لوودوپا (به انگلیسی: Levodopa) یا L-DOPA
- رده درمانی: داروهای درمان پارکینسون
- اشکال دارویی: قرص
لوودوپا یک آمینو اسید است که در بیولوژی طبیعی انسان‌ها و حیوانات نقش دارد. انسان‌ها و بسیاری از حیوانات این ماده را از طریق ساخته شدن اسید آمینهٔ L-tyrosine تولید می‌کنند. لوودوپا در کارکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین، نوراپی نفرین (نورآدرنالین)، و همچنین اپی‌نفرین (آدرنالین) تاثیر زیادی دارد. علاوه بر این، لوودوپا در آزادسازی فاکتورهای نوروتروفیک که به سلامت و بهبود عملکرد مغز کمک می‌کنند، نقش دارد.
لوودوپا می‌تواند به شکل خالص تولید شده و به عنوان ماده مخدر روانگردان مورد استفاده قرار گیرد. نام‌های تجاری این دارو شامل Sinemet، Pharmacopa، Atamet، Stalevo، و Madopar هستند.
موارد مصرف لودوپا
لوودوپا برای درمان بیماری پارکینسون تجویز می‌شود. این دارو بیشتر به کاهش کندی حرکات (برادی کینزی) و سختی عضلات (رژیدیتی) بیماران کمک می‌کند تا کنترل لرزش (ترمور). لوودوپا به منظور افزایش سطح دوپامین در درمان بیماری پارکینسون و بیماری سگاوا استفاده می‌شود. این درمان برای اولین بار توسط George Cotzias و همکارانش پیشنهاد شد و آن‌ها به خاطر این کشف موفق به دریافت جایزه لاسکر شدند.
دوپامین ماده‌ای است که اگر در مغز کم باشد یا وجود نداشته باشد، موجب بیماری پارکینسون می‌شود. بدن می‌تواند لوودوپا را در بعضی نواحی مغز به دوپامین تبدیل کند که در نتیجه، بیماران پارکینسونی بهبود قابل توجهی خواهند داشت. وقتی لوودوپا به سیستم عصبی مرکزی وارد می‌شود، با کمک آنزیمی به نام Aromatic L-amino acid decarboxylase به دوپامین تبدیل می‌شود. ویتامین B6 (پیریدوکسال فسفات) نیز یکی از عوامل کلیدی در این فرایند است، بنابراین گاهی برای بیماران همراه با لوودوپا تجویز می‌شود.
لوودوپا همچنین در سیستم عصبی محیطی هم به دوپامین تبدیل می‌شود. اگر دوپامین بیش از حد در این سیستم تولید شود، ممکن است عوارض جانبی زیادی به وجود بیاید. به همین دلیل، این دارو معمولاً با داروهای دیگری مانند لوودوپابی (لودوپا + بنسرازید) و لوودوپاسی (لودوپا + کاربی‌دوپا) ترکیب می‌شود که سرعت تبدیل لوودوپا به دوپامین را در بدن کاهش می‌دهد و به این ترتیب، مقدار بیشتری از لوودوپا به مغز می‌رسد.
یعنی به‌طور معمول در کنار لوودوپا، از مهارکننده‌های دوپامین محیطی، مانند کاربودوپا (برای جلوگیری از تولید دوپامین در سیستم عصبی محیطی) استفاده می‌شود. عدم استفاده از این مهارکننده‌ها می‌تواند عوارض جانبی جدی تولید کند که در طول تاریخ باعث سردرگمی‌های زیادی شده است. همچنین ترکیب این دو دارو به عنوان یک درمان ممکن برای سندروم پای بی‌قرار نیز مورد بررسی قرار گرفت، ولی کاهش علائم در این بیماری مشاهده نشد.
پس از تجویز داروی لوودوپا، دو نوع پاسخ مشاهده می‌شود:
- پاسخ کوتاه‌مدت که در ارتباط با نیمهٔ عمر دارو است.
- پاسخ بلندمدت که مربوط به حداقل دو هفته پس از تجویز است. در درمان پارکینسون، این پاسخ معمولاً در مراحل اولیه بیماری دیده می‌شود که مغز هنوز توانایی ذخیره دوپامین را دارد.
نقش بیولوژیکی
لوودوپا از طریق بیوسنتز اسید آمینهٔ L-tyrosine تولید می‌شود و همچنین از دوپامین، نوراپی نفرین (نورآدرنالین) و اپی‌نفرین (آدرنالین) ناشی می‌شود که به صورت کلی به آن‌ها کاتکول آمین گفته می‌شود.
عوارض جانبی لوودوپا شامل:
- افت فشار خون به ویژه در صورت مصرف دوز بالای دارو.
- ضربان نامنظم قلب (آریتمی) به ندرت.
- تهوع که معمولاً با خوردن غذا کاهش می‌یابد. با این حال، غذاهای پروتئینی ممکن است موجب کاهش اثربخشی دارو شوند.
“““html
- دارو جذب می‌شود و چون لوودوپا یک اسید آمینه است، پروتئین‌ها می‌توانند جذب این دارو را توسط بدن کاهش دهند.
- خونریزی در دستگاه گوارش
- مشکل در تنفس
- ریزش مو
- اضطراب و سردرگمی
- مشکلات عاطفی، به ویژه افزایش ناگهانی تمایل جنسی
- خواب‌آلودگی زیاد یا بی‌خوابی
- توهم، چه شنوایی و چه بینایی
- مسائل مربوط به یادگیری؛ بعضی تحقیقات نشان می‌دهند که این دارو می‌تواند حافظه کاری را بهبود بخشد، ولی روی سایر عملکردهای پیچیده‌تر تأثیر منفی بگذارد.
- خواب‌آلودگی و حملات خواب
- عوارض جانبی لوودوپا عموماً کمتر از سایر داروهای ضد پارکینسون مانند آنتی کولینرژیک‌ها است.
عوارض جدی‌تری که ممکن است در درمان پارکینسون با لوودوپا پیش بیاید:
- بدتر شدن عملکرد به خاطر کاهش اثر دارو
- یخ زدن هنگام حرکت
- عدم تأثیر دوز دارو (مقاومت به دارو)
- دیسکینزی (حرکات غیرارادی)
- سندرم دوپامین، که نظم حرکات را مختل می‌کند
- معمولاً برای جلوگیری از این عوارض، تلاش می‌شود که دوز لوودوپا در حد ممکن کاهش یابد.
همچنین بخوانید:
سایت رضیم
“`
