موارد مصرف داروی ریفامپین یا ریفامپیسین و عوارض جانبی این دارو (2 نکته مهم)

همه چیز در مورد داروی ریفامپین یا ریفامپیسین

ریفامپین (rifampin) یا ریفامپیسین (Rifampicin) یک آنتی‌بیوتیک قوی است که می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد (باکتریوسیدال) و متعلق به دسته‌ای به نام ریفامایسین (rifamycin) می‌باشد. این دارو از یک باکتری به نام آمی کولاتوپسیس ریفامی سینیکا (Amycolatopsis rifamycinica) گرفته شده است. در سال ۱۹۵۷، نمونه‌ای از خاک در جنگل‌های کاج در جنوب فرانسه به آزمایشگاه میلان در ایتالیا فرستاده شد و در آنجا محققان نوعی باکتری جدید پیدا کردند که می‌توانست مواد آنتی‌بیوتیک تولید کند.

به خاطر علاقه محققان به یک داستان جنایی فرانسوی به نام ریفی فی (Rififi)، نام این ترکیب را ریفامایسین گذاشتند. پس از دو سال تلاش برای ساخت یک نسخه بهینه‌تر، در سال ۱۹۵۹ موفق به تولید یک مولکول به نام ریفامپیسین شدند که تاثیر بسیار بالایی دارد.

مکانیسم اثر ریفامپین

ریفامپین یک آنتی‌بیوتیک با اثر وسیع است و می‌تواند باکتری‌ها را با جلوگیری از تولید RNA آن‌ها از بین ببرد.

فارماکوکینتیک ریفامپین

این دارو به راحتی از طریق خوراکی جذب می‌شود و پس از جذب در بیشتر بافت‌ها و مایعات بدن پخش می‌شود. غلظت ریفامپین در خون ۲-۴ ساعت بعد از مصرف به بالاترین میزان می‌رسد. این دارو در کبد متابولیزه می‌شود و نیمه‌عمر آن ۳-۵ ساعت است که پس از استفاده مکرر به ۲-۳ ساعت کاهش می‌یابد. بیشتر دارو از طریق صفرا و مدفوع دفع می‌شود و به چرخه روده‌ای – کبدی هم وارد می‌شود. تقریباً ۶-۱۵ درصد دارو به صورت تغییر نیافته و ۱۵ درصد به صورت متابولیت فعال از طریق ادرار دفع می‌شوند.

عوارض جانبی ریفامپین

عوارض جانبی ممکن است شامل بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال، تغییر رنگ ادرار و ترشحات بدن به رنگ نارنجی، نشانه‌هایی شبیه آنفلوانزا مثل لرز، تب، سرگیجه و درد استخوان، کلاپس و شوک، کم‌خونی همولیتیک، نارسایی حاد کلیه، پورپورای ترومبوسیتوپنیک، تغییرات در عملکرد کبد، یرقان، برافروختگی، کهیر و مشکلات پوستی باشد.

تداخلات دارویی ریفامپین

ریفامپین می‌تواند باعث افزایش متابولیسم بسیاری از داروها شود که این امر موجب کاهش اثر یا غلظت آن‌ها در خون خواهد شد.

مقدار و نحوه مصرف ریفامپین

مقدار دقیق مصرف این دارو باید حتماً توسط پزشک متخصص تعیین شود. معمولاً برای درمان بیماری توبرکلوزیس در بزرگسالان، به مقدار ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای یک روز تجویز می‌شود، که حداکثر تا ۶۰۰ میلی‌گرم در روز می‌تواند باشد و به صورت خوراکی یا تزریق وریدی مصرف می‌شود.

نکاتی که در رابطه با مصرف این دارو باید بدانید

• افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند باید به طور منظم تحت آزمایش‌های عملکرد کبد قرار بگیرند.
• این

“`html

• دارو می‌تواند باعث تغییر رنگ ادرار، مدفوع، اشک، بزاق و عرق شود.
• ریفامپین ممکن است به شیر مادر منتقل شود؛ بنابراین در زمان شیردهی باید با احتیاط مصرف گردد.
• برای بهترین جذب، این دارو باید یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف شود. همچنین می‌توانید محتویات کپسول را با غذا یا مایعات مخلوط کنید تا استفاده از آن آسان‌تر شود.
• هرگز بدون مشورت با پزشک دارو را قطع نکنید.
• احتمال گیجی و خواب‌آلودگی وجود دارد. بنابراین در هنگام مصرف دارو از رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به دقت و هوشیاری دارند، پرهیز کنید.
• دوره مصرف دارو را کامل کنید.
• قرص‌های ضد بارداری ممکن است در زمان مصرف ریفامپین تاثیر کمتری داشته باشند، پس بهتر است از روش‌های پیشگیری دیگری استفاده کنید.
• ریفامپین می‌تواند متابولیسم برخی دیگر از داروها را افزایش دهد و به این ترتیب اثر یا غلظت آن‌ها در خون کاهش یابد. بنابراین فهرستی از داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک بدهید.
• در دوران بارداری، فقط با نظر پزشک باید از این دارو استفاده کرد.

توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری

• ریفامپین معمولاً با سایر داروهای ضد سل استفاده می‌شود تا از بروز مقاومت در برابر دارو جلوگیری کند یا آن را به تأخیر بیندازد.
• بیمار باید تحت نظر متخصص از نظر عوارض جانبی، نتایج آزمایش‌های عملکرد کبد و کلیه، و وضعیت الکترولیت‌های خون قرار گیرد تا خطر مسمومیت به حداقل برسد.
• بیمار باید از نظر نشانه‌های مشکل کبد مانند بی‌اشتهایی، خستگی، کسالت، زردی، تیره شدن رنگ ادرار و حساسیت کبد به لمس بررسی شود.
• ریفامپین تزریقی فقط باید به داخل ورید تزریق شود و تزریق آن به داخل عضله یا به صورت زیر جلدی مجاز نیست.
• در افراد مبتلا به بیماری کبدی و کسانی که به طور همزمان از دارویی با اثر سمی بر کبد استفاده می‌کنند، باید با احتیاط مصرف شود. همچنین این دارو در موارد انسداد صفراوی ممنوع است.