موارد مصرف قرص ترامادول و عوارض این دارو (2 نکته مهم)
ترامادول چیست و چه تاثیری بر ما دارد؟
ترامادول (Tramadol) که به نام‌های تجاری ترامال، ترامد و بایومادولو پیرالژین نیز خوانده می‌شود، یک داروی ضد درد اپیویید است که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید تجویز می‌شود.
با ما در این بخش از رضیم همراه باشید تا با موارد مصرف ترامادول آشنا شوید.
چگونه ترامادول عمل می‌کند؟
عملکرد ترامادول به دو شکل است. اول، مانند سایر داروهای اوپیویید (مشتقات تریاک)، به گیرنده‌های مو (μ) متصل می‌شود. البته ترامادول ضعیف‌تر از مرفین در این زمینه عمل می‌کند. ماده‌ای به نام او-دسمتیل‌ترامادول که در بدن شکل می‌گیرد، قدرت بیشتری برای اتصال به این گیرنده‌ها دارد و تاثیر مخدر قوی‌تری دارد. به همین دلیل، قدرت تسکین درد ترامادول نسبت به مرفین حدود ده برابر کمتر است. همچنین، ترامادول به گیرنده‌ای به نام سیگما ۱ متصل می‌شود که ارتباطاتی با بهبود حالات روحی دارد.
همچنین، ترامادول از بازجذب دو ماده شیمیایی به نام‌های نورآدرنالین و سروتونین جلوگیری می‌کند. این باعث می‌شود غلظت این مواد در مغز افزایش یابد و احساس هوشیاری را ایجاد کند. بر خلاف مرفین، ترامادول می‌تواند فرد را فعال‌تر کند و به همین دلیل در برخی موارد احساساتی شبیه به داروهای تفریحی ایجاد می‌کند. می‌توان گفت، این دارو درد را تسکین می‌دهد و در دوز ۱۰۰ میلی‌گرم پس از دو ساعت به بالاترین سطح خود در خون می‌رسد.
حدود ۲۰ درصد ترامادول به پروتئین‌های خون متصل می‌شود. ۳۰ درصد آن به صورت غیرتغییر یافته و ۶۰ درصد به صورت متابولیت‌های شکسته‌شده از طریق ادرار دفع می‌شود. نیمه عمر این دارو بین ۴ تا ۶ ساعت است و معمولاً برای تسکین درد به مدت کمتر از ۵ روز و در دوز ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۸ ساعت تجویز می‌شود. به تازگی از ترامادول برای درمان سندرم پای بی‌قرار نیز استفاده می‌شود و برخی تحقیقات در حال بررسی تاثیر آن در درمان افسردگی ماژور هستند.
ترامادول از مرفین ضعیف‌تر و از بروفن و استامینوفن قوی‌تر است وزمان مصرف آن برای بیش از دو هفته توصیه نمی‌شود. اثر این دارو مشابه سایر مسکن‌های مخدر است، بنابراین اگر بیش از حد توصیه شده استفاده شود، می‌تواند باعث مسمومیت شبیه به سایر مواد مخدر و همچنین اعتیاد شود. در ابتدا تصور می‌شد که ترامادول دارویی ایمن و با عوارض کم است، اما با گذشت زمان، آمار اعتیاد به آن نشان می‌دهد که این دارو به یکی از مواد اعتیادآور تبدیل شده است که مشکلات زیادی را به همراه دارد.
————————————————————————————–
دلایل اصلی سوء مصرف ترامادول:
1 – افرادی که کارهای سنگین و شب‌کاری دارند، برای رفع خستگی و حفظ انرژی به این دارو مراجعه می‌کنند.
2 – افرادی که با مشکل زود انزالی در رابطه جنسی مواجه هستند، به ترامادول روی می‌آورند.
3 – بیمارانی که به دلیل درد شروع به مصرف این دارو کرده‌اند،…
“`html
پزشک‌ها و برخی افراد به صورت خودسرانه و بدون مشورت با پزشک، داروی ترامادول را به طور مداوم مصرف می‌کنند.
4 – افرادی که به سایر مواد افیونی اعتیاد دارند، ممکن است برای کاهش علائم ترک یا جابه‌جایی با ترامادول شروع به مصرف این دارو کنند. همه این چهار گروه ممکن است با عوارض شدید ناشی از ترامادول روبرو شوند.
————————————————————————————–
عوارض خطرناک مصرف ترامادول
اختلالات تعادل، افت فشار، تشنج، علائم یائسگی در زنان، نفخ، عارضه‌های پوستی و خارش، تکرر ادرار، مشکلات بینایی، یبوست، از دست دادن اشتها، دردهای نامشخص شکمی، مشکلات روحی، اختلالات خواب، نگرانی، گیجی، خستگی و ضعف عمومی.
استفاده از این دارو در افرادی که بیماری‌های مزمن کبدی و کلیوی دارند، زنان باردار (به دلیل خطر ناهنجاری‌های جنینی) و افرادی که سابقه تشنج دارند ممنوع است. همچنین مصرف همزمان این دارو با الکل، خواب‌آورها و مواد مخدر بسیار خطرناک است.
متأسفانه، به دلیل اینکه ترامادول به آسانی در دسترس است، قیمتش پایین است و در برخی داروخانه‌ها بدون نسخه ارائه می‌شود، بسیاری از افراد بدون آگاهی از عوارض این دارو، به طور گسترده از آن استفاده می‌کنند. ترامادول به گونه‌ای عمل می‌کند که مشابه داروهای ضدافسردگی عمل می‌کند و در حالی که یک داروی مخدر است، باعث افزایش هوشیاری و فعالیت می‌شود. به همین علت، مصرف‌کنندگان به این دارو جذب می‌شوند.
هنوز آمار دقیقی از میزان سوء مصرف ترامادول در کشور وجود ندارد، اما زمانی که اعلام شد ایران بالاترین میزان مسمومیت با ترامادول را در جهان دارد، هشدار جدی مطرح شد؛ این موضوع نشان‌دهنده مصرف زیاد و غیرمجاز این دارو در کشور است. پس از استفاده طولانی و بیش از حد از ترامادول، اعتیاد به آن ایجاد می‌شود و در این مرحله، ترک آن بسیار دشوار خواهد بود. مصرف ترامادول را نباید به صورت ناگهانی قطع کرد، زیرا باعث بروز علائم ناخوشایند ترک می‌شود.
نکته مهم درباره ترک ترامادول این است که علائم جسمی آن با تریاک شدیدتر است، زیرا این دارو خاصیت ضدافسردگی دارد. اگر بلافاصله ترامادول را قطع کنید، علائمی مانند اضطراب، تعریق، بی‌خوابی، تهوع، لرز، اسهال، درد عضلانی، ترس، بیقراری، گرگرفتگی و تشنج بروز می‌کند. بنابراین، افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند نباید خودسرانه ترک کنند.
حالا سؤال اینجاست که دارویی که اکثر پزشکان تمایلی به تجویز آن ندارند و به سختی در نسخه‌های پزشکی مشاهده می‌شود، چگونه در برخی داروخانه‌ها به آسانی یافت می‌شود و بدون نسخه فروخته می‌شود؟
بنابراین، نظارت بر فعالیت داروخانه‌ها ضروری است. آیا زمان آن نرسیده که مسئولان بررسی کنند تولید ترامادول در کارخانه‌های داخلی با نیاز واقعی و تجویز پزشکان چه نسبتی دارد و به دنبال پاسخی باشند که چرا ترامادول با دوزهای بالا به صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود و این موضوع سلامتی جامعه را تهدید می‌کند؟
————————————————————————————–
ایران بالاترین آمار مسمومیت با ترامادول را دارد
در خبری که در تاریخ ۱۳۹۳/۸/۱۷ در سایت خبری تحلیلی خرداد منتشر شد، یکی از متخصصان پزشکی قانونی اعلام کرد که بیشترین مسمومیت و عوارض ناشی از مصرف ترامادول مربوط به ایران است و گفت: «متأسفانه به دلیل تقاضا در بازار، اشکال دویست، چهارصد و پانصد میلی‌گرمی این دارو به صورت غیرمجاز و قاچاق وارد کشور شده و توزیع می‌شود.»
عوارضی مانند دیگر داروهای شبه‌تریاک (تهوع، سرگیجه، خواب‌آلودگی، منگی، خشکی دهان، دیر انزالی، یبوست، افت فشار خون، تعریق، و خارش) نیز در ترامادول مشاهده می‌شود، اما احتمال بروز این عوارض در ترامادول بیشتر است.
“`
بروز مشکلات تنفسی ناشی از مصرف ترامادول خوراکی نسبت به مرفین کمتر است اما همچنان جدی است. این دارو به دلیل افزایش میزان سروتونین در بدن، بیشتر از دیگر داروهای مشابه باعث حالت تهوع می‌شود و ممکن است باعث بی‌خوابی هم شود. اگر فردی بیش از ۴۰۰ میلی‌گرم ترامادول مصرف کند و بدنی هم به این دارو عادت نکرده باشد، این کار می‌تواند خطرناک باشد.
استفاده همزمان از داروهایی که بر روی سروتونین تاثیر دارند مانند: سیتالوپرام، بوپروپیون، فلوکستین و مهارکننده منوآمینواکسید می‌تواند عوارض مصرف ترامادول را شدیدتر کند و در برخی موارد به سندرم سروتونین منجر شود. یکی از عوارض نادر اما خطرناک مصرف ترامادول، ایجاد تشنج است. تشنج معمولاً در نتیجه مصرف بیش از حد این دارو یا مصرف آن توسط افراد مبتلا به صرع، بیماران با آسیب مغزی، یا کسانی که مشکلات کبدی و کلیوی دارند به وجود می‌آید. همچنین افرادی که به الکل اعتیاد دارند نیز در خطر بیشتری قرار دارند. احتمال وابستگی به ترامادول و بروز علائم ترک مشابه دیگر مواد مخدر هم وجود دارد.
یکی دیگر از عوارض نادر ترامادول، افزایش فشار خون و سردرد شدید است که معمولاً چهار تا پنج ساعت پس از مصرف اتفاق می‌افتد. مریم اخگری، رئیس بخش سم‌شناسی پزشکی قانونی تهران، در مورد افزایش مصرف داروهای مخدر مانند متادون و ترامادول گفت که در مطالعه‌ای که در پنج سال اخیر انجام شده، مرگ‌های ناشی از مصرف ترامادول ۴۰ برابر بیشتر شده است. اما در این مقاله به نوع مرگ و تعداد قربانیان اشاره نشده است.
اگر سوال یا نکته‌ای درباره ترامادول چیست دارید، لطفاً آن را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.
————————————————————————————–
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
