موارد مصرف قرص یاسنال ۵ میلی گرم (دونپزیل) و عوارض جانبی این دارو (2 نکته مهم)

موارد مصرف قرص یاسنال یا دونپزیل

این دارو برای درمان بیماری آلزایمر در مراحل خفیف، متوسط و شدید مورد تأیید قرار گرفته است. اما باید بدانید که این دارو نمی‌تواند روند بیماری را متوقف کند؛ بلکه فقط توانایی درک و شناخت، فعالیت ذهنی، حافظه، توجه، ارتباط اجتماعی، تفکر، قدرت صحبت و فعالیت‌های روزانه بیمار را بهتر می‌کند. در برخی موارد، استفاده از دونپزیل همراه با ممانتین برای درمان بیماری آلزایمر بهتر است تا استفاده از دونپزیل به تنهایی.

بلوک آنزیم استیل کولین استراز. دونپزیل یک دارو است که به شکل خاص و غیر رقابتی عمل کرده و آنزیم استیل کولین استراز را مهار می‌کند و این کار باعث می‌شود استیل کولین در سطح سلول‌ها بیشتر شود.

درمان ناتوانی‌های شناختی ناشی از بیماری آلزایمر با قرص یاسنال

استیل کولین ماده مهمی در مغز است که به عنوان پیام‌رسان بین دو سلول عصبی عمل می‌کند. این ماده معمولاً بعد از مدت کوتاهی توسط آنزیم کولین استراز تجزیه می‌شود. اما در بیماران مبتلا به آلزایمر، مقدار استیل کولین کاهش می‌یابد و ارسال پیام‌ها بین سلول‌ها مختل می‌شود. داروهایی که این آنزیم را مهار می‌کنند، می‌توانند سطح استیل کولین را افزایش دهند.

اولین دارو از این دسته دارویی به نام تاکرین بود که ده سال پیش برای درمان صدها بیمار آلزایمر معرفی شد. پس از آن سه داروی دیگر به نام‌های دونپزیل (آریسپت )، ریواستیگمین (اکسلون) و گالانتامین (رمینیل) به بازار عرضه شده‌اند و عوارض جانبی آن‌ها کمتر از تاکرین است. همچنین دارویی به نام ممانتین از سال ۲۰۰۳ در آلمان ارائه شده است.

عوارض جانبی دارو دونپزیل چیست؟

داروی تاکرین گاهی می‌تواند به کبد آسیب برساند و به همین خاطر امروزه کمتر استفاده می‌شود. اما سایر داروهای نام‌برده عوارض خطرناکی ندارند. فقط ممکن است باعث تهوع، استفراغ، ‌اسهال و کاهش وزن شوند. البته این عوارض در افراد مختلف متفاوت است و میزان تأثیر داروهای مهار کننده کولین استراز معمولاً زیاد است. حدود پنجاه درصد بیماران برخی بهبودی‌ها در حافظه، توانایی صحبت کردن صحیح، توانایی استدلال کردن و انجام کارهای روزمره را تجربه می‌کنند.

خانواده‌ها عموماً می‌گویند که ذهن بیمار پس از مصرف این داروها بهتر کار می‌کند، حواسش جمع‌تر شده و اتفاقات اخیر را بهتر به یاد می‌آورد. همچنین بیمار می‌تواند از خود بهتر مراقبت کند و روحیه‌اش بهبود می‌یابد. همچنین کمتر سؤالات تکراری می‌پرسد و نسبت به جابجایی اجسام غریبه و سردرگمی در محیط‌های آشنا کمتر می‌شود. هرچند این تغییرات چندان بزرگ نیستند، اما معمولاً خانواده‌ها را خوشحال می‌کند.

هنوز به‌طور قطع نمی‌توان گفت که آیا داروهای مهار کننده کولین استراز می‌توانند آسیب مغزی را روند کند یا نه. برای پاسخ به این سؤال باید صبر کرد و به مرور زمان به اطلاعات بیشتری دست یافت. استفاده از این داروها تازه آغاز شده و با گذشت زمان و به دست آوردن تجربه می‌توان به تأثیر آن‌ها بر بیماری پی برد. اما حتی اگر اثر مثبت این داروها موقتی باشد، باز هم مصرف آن‌ها توصیه می‌شود، چرا که کیفیت زندگی بیمار و اطرافیان را بهبود می‌بخشد.

با مصرف چه دارویی از آلزایمر پیشگیری کنیم؟

دونپزیل (نام تجاری آریسپت)

این دارو به طور گسترده‌ای برای درمان بیماری آلزایمر در همه مراحل بیماری استفاده می‌شود. دونپزیل عوارض گوارشی کمتری دارد و بیماران بهتر می‌توانند آن را تحمل کنند. این دارو به صورت قرص‌های ۵ و ۱۰ میلی‌گرمی یک بار در روز و قبل از خواب مصرف می‌شود. علاوه بر عوارض گوارشی، ممکن است باعث درد مفاصل، بی‌خوابی، خواب آلودگی، سرگیجه یا کابوس هم شود. استفاده از آن در افرادی که صرع دارند، مشکلات قلبی، آسم، زخم معده و اختلال در ادرار، یا انسداد مثانه ممنوع است. همچنین این دارو با فلووکسامین، سایمیتدین، کتوکنازول، پارکستین، اریترومایسین و آنتی‌هیستامین تداخل دارد.

ریواستیگمین (نام تجاری اکسلون)

این دارو باعث افزایش سطح استیل‌کولین در مغز می‌شود. در تحقیقات نشان داده شده است که ریواستیگمین می‌تواند به بهبود عملکرد‌های فکری کمک کند و از افت حافظه جلوگیری کند. بیمارانی که با این دارو درمان شده‌اند، قادرند بهتر کارهای روزانه را انجام دهند. این دارو برای مراحل خفیف تا متوسط بیماری مفید است. یکی از عوارض آن افزایش ترشح اسید معده و ورم معده در برخی بیماران است، بنابراین باید با غذا مصرف شود. این دارو تداخل خاصی با سایر داروها ندارد و به شکل کپسول‌های ۵/۰، ۳، ۵/۴ و ۶ میلی‌گرمی در دسترس است.

پچ‌های پوستی ریواستیگمین

این پچ‌ها با دو دوز حاوی ۹ میلی‌گرم و ۹٫۵ میلی‌گرم دارو در دسترس هستند. پچ‌ها باید روی قسمت بالای بازو، پشت یا سینه، بر روی پوست تمیز، خشک و بدون مو که زخم یا جوش ندارد، چسبانده شوند. دارو طی ۲۴ ساعت جذب می‌شود و پس از آن باید پچ را کنده و از پچ بعدی استفاده کنید. عوارض جانبی ممکن شامل تشدید لرزش، کاهش وزن و اشتها، تهوع و استفراغ است. در بیمارانی که سابقه زخم معده، بیماری‌های قلبی، مشکلات تنفسی و انسداد ادرار دارند، باید با احتیاط استفاده شود.

داروی گیاهی گالانتامین (نام تجاری رمینیل)

این دارو از گل نرگس استخراج می‌شود و به شکل قرص‌های ۴، ۸ و ۱۲ میلی‌گرمی موجود است. مصرف روزانه‌ی ۲۴ میلی‌گرم از این دارو در مراحل خفیف و متوسط بیماری، به بهبود عملکرد ذهنی و توانایی انجام کارهای روزمره کمک می‌کند. شایع‌ترین عوارض جانبی آن تهوع، استفراغ، اسهال و کاهش اشتها است. در بیماران با اختلالات کبدی و کلیوی، دوز دارو باید توسط پزشک تنظیم شود. در بیماران با مشکلات تنفسی، انسداد ادرار و سابقه صرع باید با احتیاط مصرف شود. این دارو نباید بلافاصله بعد از غذا مصرف شود چون ممکن است جذب دارو را کاهش دهد.

ممانتامین (ابیکسا)

این دارو سال‌هاست که در آلمان برای درمان آلزایمر استفاده می‌شود و به کند کردن روند تخریب سلول‌های مغز کمک می‌کند. این دارو در مراحل متوسط تا شدید بیماری استفاده می‌شود. به بهبود حافظه، تمرکز، تفکر، زبان و توانایی انجام کارهای ساده کمک می‌کند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل سردرد، یبوست، منگی و سرگیجه باشد. در نارسایی شدید کلیه توصیه نمی‌شود. این دارو به شکل قرص‌های ۵ و ۱۰ میلی‌گرمی موجود است و می‌توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد (غذا تاثیری بر جذب دارو ندارد). بهتر است دارو قبل از خواب مصرف شود.

در حال حاضر، در میان مکمل‌های غذایی، ویتامین B6، B12، اسید فولیک و امگا ۳ ممکن است در کند کردن پیشرفت بیماری و پیشگیری موثر باشد.

چند نکته کلی در مصرف داروی دونپزیل

• تأثیر داروهای مورد استفاده در بیماری آلزایمر بر روی سیستم عصبی مرکزی است. بنابراین هیچ‌گاه نباید دارو را به طور ناگهانی قطع کرد.
• دارو را حتما در ظرف بسته در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.

“`html
از نور، گرما و رطوبت نگهداری کنید.

درمان علائم رفتاری بیماری آلزایمر:

این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، اما اگر با مصرف آنها رفتارهای بیمار بهتر می‌شود، باید از آنها استفاده کرد. همچنین وجود یک مراقب آرام و صبور که بتواند نیازهای بیمار را با احترام و مهربانی رفع کند، خیلی کمک‌کننده است.

* درمان افسردگی:

افسردگی در بیماران مبتلا به آلزایمر رایج است. احساس ناراحتی از بیماری، ترس از تنهایی، سردرگمی، ضعف حافظه و مشکلات ذهنی، همچنین کاهش آنزیم‌های مغزی مثل سروتونین می‌تواند به افسردگی کمک کند. خوشبختانه داروهای زیادی برای درمان افسردگی وجود دارد که می‌توان با تجویز پزشک از آنها استفاده کرد.

* درمان علائم روان‌پریشی :

در کنار بیماری آلزایمر، علائمی مانند عصبانیت، سردرگمی، توهم و هذیان ممکن است پیش بیاید. معمولاً می‌توان این رفتارها را با داروهای مناسب درمان کرد.

* درمان اضطراب :

اضطراب و ناآرامی در بسیاری از بیماران مشاهده می‌شود. مصرف داروهای مربوطه می‌تواند به آرامش بیماران کمک کند.

* درمان مشکلات خواب:

اگرچه مشکلات خواب در بیماران آلزایمری شایع است، اما باید با احتیاط داروهای خواب‌آور مصرف شوند، زیرا ممکن است باعث عدم تعادل و افزایش خطر افتادن شوند. تأثیر این داروها ممکن است روز بعد هم باقی بماند و باعث گیجی بیمار شوند. بنابراین بهتر است از روش‌های غیردارویی مانند ورزش روزانه، دوش گرم قبل از خواب و پرهیز از خواب نیمروزی بلند استفاده کنید و اگر خواب بهبود نیافت، با پزشک مشورت کنید تا دارو تجویز کند.

همچنین بخوانید: