همه چیز در مورد قله حضرت آدم (سری پادا) در سریلانکا (+ تصاویر)

قله حضرت آدم (ع) ؛ قدمگاه اولین پیامبر در سریلانکا

کوه‌ها به عنوان نمادی از قدرت و استقامت، در فرهنگ‌ها و ادیان مختلف اهمیت ویژه‌ای دارند. برای مثال، کوه سینا که محل نزول وحی به حضرت موسی (ع) است و کوه المپوس که خانه خدایان یونان باستان به شمار می‌آید. همچنین کوه‌هایی مانند جبل الرحمه و کوه احد از مکان‌های مقدس در اسلام هستند. در قرآن کریم، کوه‌ها به عنوان “اوتاد” یاد شده‌اند.

قلۀ آدم (Adam’s Peak) با ارتفاع 2300 متر در کوه راهون واقع در جنوب سریلانکا یکی از کوه‌های مقدس است که برای پیروان ادیان مختلف مهم است.
بودایی‌ها به این کوه “سری پادا” یا جای پای بودا می‌گویند.
هندوان آن را جای پای شیوا (یکی از خدایان هندی) می‌دانند و مسیحیان نیز بر این باورند که اینجا پای حضرت آدم (ع) است.

مسلمانان محلی در سریلانکا بر این عقیده‌اند که خداوند حضرت آدم (ع) را بعد از خروج از بهشت در این مکان بر روی یک پا ایستاد تا توبه‌اش پذیرفته شود، بنابراین این مکان به عنوان جای پای حضرت آدم (ع) شناخته می‌شود. هرچند اعتقادات این چهار دین متفاوت است، اما همه بر قداست این مکان توافق دارند.

قله آدم با ارتفاع بیش از 2300 متر از همه مناطق سریلانکا شناخته‌شده‌تر است. در قله آن جای پای بزرگی وجود دارد که اندازه‌اش حدود یک متر در دو متر است و از آن زمان‌ها به عنوان زیارتگاه پیروان مذاهب مختلف شناخته می‌شود. هر ساله ده‌ها هزار نفر از اقشار مختلف مردم، با عشق و ایمان، بدون توجه به تفاوت‌های عقیدتی، با پای برهنه از دامنه کوه به سمت قله می‌روند.

به دلیل ویژگی‌های کوهستانی و جنگلی مسیر، همچنین وجود حیوانات وحشی و مه غلیظ و باران‌های شدید، ایام زیارتی قله فقط در فصل خاصی از سال امکان‌پذیر است که معمولاً از ماه دسامبر تا اوایل آوریل ادامه دارد.
مسیر اولیه رسیدن به قله دشوار بود، اما به مرور زمان مسیرهای بهتری از طریق رفت و آمد مردم پیدا شده است.
حالا سه راه برای رسیدن به قله وجود دارد:

1- مسیری که از شهر هتن (Hottan) شروع و از روستاهای کوهستانی عبور می‌کند.
2- مسیری که از شهر راتناپور آغاز شده و از روستاهای گیلیمالد و پالاباتگاله می‌گذرد و به قله می‌رسد.
3- مسیری که از شهر کورووتیا آغاز می‌شود و به قله می‌رسد.

بهترین مسیر برای زائرین در حال حاضر مسیر شماره یک است که معمولاً از میان باغ‌های چای عبور می‌کند.
مسیر از شهر راتناپور معمولاً از میان جنگل‌هایی عبور می‌کند که حیوانات وحشی چون خرس، شیر و یوزپلنگ در آنجا وجود دارد و قسمتی از آن از کنار جنگل معروف باران در سریلانکا می‌گذرد. این راه اگرچه دارای استراحتگاه‌های زیاد است، ولی دشوار است.

طبیعت سبز و جذاب منطقه، صداهای آرامش‌بخش آبشارها و جویبارها و صداهای دل‌نشین پرندگان هر زائر و مسافری را نوازش می‌کند.
زائرانی که از این مسیر استفاده می‌کنند، در راه خود از کنار معبدی ژاپنی عبور می‌کنند. هر روز صبح با طلوع آفتاب، یک روحانی ژاپنی همراه با سرودهای مذهبی طبل بزرگ خود را به صدا در می‌آورد و با او روحانی دیگری با کوبیدن طبل‌های کوچکتر او را همراهی می‌کند.

صدای طبل از پایین کوه و صدای زنگ معبد قله آدم (ع) از بالای کوه با یکدیگر ترکیب می‌شود و در کوهستان‌های اطراف می‌پیچد، که این صدا یک هارمونی زیبا و دلنشین ایجاد می‌کند و هر شنونده‌ای را مسحور می‌کند و لحظات معنوی و خاصی را به وجود می‌آورد که سال‌های سال در یاد می‌ماند.
بعضی‌ها می‌گویند که بهترین راه برای بالا رفتن به قله، سال‌ها پیش توسط زائران ایرانی کشف شده و نام “راه صلواتی” را بر آن گذاشته‌اند.

امروزه زائرین از وسایل نقلیه مختلفی برای رسیدن به این مکان استفاده می‌کنند.

“““html

زائران با وسائل نقلیه به معبد صلح می‌رسند، اما از آنجا باید پیاده‌روی را آغاز کنند و برای رسیدن به قله، از پله‌های زیادی که در دل کوه و صخره‌ها کنده شده، عبور کنند.

نقطه بعدی محلی به نام «سیتاگانگولا» (Seetha Gangula) است که در آن چشمه آب زلال و سردی وجود دارد. زائران در آن چشمه غسل می‌کنند و لباس‌های تمیز و سفیدی می‌پوشند و سکه‌هایی که برای نذر آوردند را در آب چشمه می‌شویند تا آماده زیارت جای پای حضرت آدم (ع) شوند.
پس از طی مسافتی به یک باریکه شکاف‌مانند می‌رسند که فقط یک نفر می‌تواند از آن عبور کند و بعد از آن شیب تندی وجود دارد که بالا رفتن از آن سخت و خسته‌کننده است.

طول مسیر پیاده‌روی حدود 5.6 کیلومتر است و زائران هر چه به مکان مقدس نزدیک‌تر می‌شوند، بیشتر حالت معنوی به خود می‌گیرند. آن‌ها از گفتار نابجا دوری می‌کنند و به تکرار ذکر و دعا می‌پردازند. در حین حرکت به سمت قله، وقتی از کنار دیگر زائران عبور می‌کنند، این سرود را می‌خوانند: “امیدواریم الطاف خداوند شامل حال شما شود، ای کسانی که در حال پایین آمدن (یا بالا رفتن) هستید.”

در آخرین نقطه مسیر و در نوک قله، یک سکوی بزرگ و هموار وجود دارد. در یک طرف سکو، چراغی وجود دارد که به‌طور دائمی با استفاده از روغن نارگیل روشن است و این روغن از نذورات زائران تامین می‌شود.
بسیاری از مردم برای انجام مناسک خاص گرد این چراغ جمع می‌شوند و پس از پایان زیارت، با نواختن زنگ بزرگی پایان مراسم را اعلام می‌کنند.
زائران برای جلوگیری از گرمازدگی معمولاً شب‌ها به سمت قله صعود می‌کنند و پس از زیارت، حدود دو ساعت را در بالای کوه به انتظار طلوع آفتاب تخلیه می‌سازند، که منظره‌ای زیبا و منحصر به فرد دارد.

باد شمال شرقی که در این فصل می‌وزد، منظره زیبایی از حرکت ابرهای سفید در پایین قله به وجود می‌آورد. زمانی که اولین اشعه‌های خورشید می‌تابند، ابرها به صورت مثلثی شکل دیده می‌شوند. این منظره زیبا در سه مرحله پیشرفت می‌کند و تا حدود نیم ساعت در افق نمایان است، به گونه‌ای که هر بیننده‌ای فکر می‌کند خورشید سه بار طلوع می‌کند.

اینک خورشید ابتدا به رنگ صورتی کم‌رنگ است و پس از چند دقیقه به یک گوی آتشین قرمز رنگ تبدیل می‌شود و در نهایت به رنگ طلایی در می‌آید.
پس از طلوع کامل خورشید، سایه آبی رنگ کوه مقدس بر روی کوه‌های مجاور می‌افتد و مردم عادی این پرتوها را ناشی از سنگ‌های قیمتی زیادی می‌دانند که در دل این کوه قرار دارد.

اعتقاد مسلمانان نسبت به کوه راهون

همانطور که پیشتر اشاره شد، اکثر مسلمانان محلی به این کوه احترام خاصی قائلند و در فصل زیارت، همراه با پیروان ادیان دیگر به زیارت جای پای حضرت آدم (ع) می‌روند. آن‌ها با استناد به روایات و کتب تاریخی، بر صحت جای پای حضرت آدم تاکید دارند.
مرحوم سید اختر امام، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه “پرونیا”، در مقاله‌ای تحت عنوان «روابط تاریخی بین ایران و سیلان» به نقل از تاریخی ابن اثیر می‌گوید که حضرت علی (ع) فرموده‌اند: حضرت آدم (ع) در قله سیلان فرود آمد. همچنین سعودی در مروج الذهب می‌نویسد که: آدم ابوالبشر در کوه راهون در جزیره سراندیب هند فرود آمد.

خاقانی، شاعر معروف فارسی زبان، در مدح پیامبر اسلام (ص) می‌گوید:
گر مدحتش به خاک سراندیب ادا کنم، گوهر زخاک آدم و حوا برآورم
در جای دیگر نیز سروده است که:
آنجا که دم گشاد اسرافیل دعوتش جان بازیافت پیر سراندیب در زمان.

در لغت‌نامه برهان قاطع می‌خوانیم:
“نام کوهی است مشهور که حضرت آدم علیه السلام از بهشت بدانجا فرود آمد و مقام کرد و نقش قدم او در آنجا هست، و بعضی می‌گویند نام شهری بزرگ بر لب دریا است و آن کوه منسوب به آن شهر است و می‌گویند قبر ابوالبشر در آن جا است.”
نظامی نیز از آن به اینگونه یاد کرده است:
سراندیب را کار بر هم زدم، قدم بر قدمگاه آدم زدم.

ابن سینا نیز در کتاب جواهرنامه‌اش، در توضیح کیفیت سنگ‌های قیمتی موجود در سریلانکا، به موضوع جای پای حضرت آدم (ع) اشاره کرده است.
ابن…

“`

بطوطه در کتاب خود به طور مفصل درباره زیارت جای پای حضرت آدم (ع) در کوه راهون توضیح می‌دهد. زمانی که پادشاه سیلان از او می‌پرسد که هدفش از سفر به سیلان چیست، او پاسخ می‌دهد که برای زیارت جای پای حضرت آدم (ع) آمده است. به همین خاطر، پادشاه سیلان تمامی امکانات لازم برای سفر او به قله را فراهم می‌کند.

بر اساس باور برخی مسلمانان در سریلانکا، سنگ‌های قیمتی مانند یاقوت، زمرد و زبرجد که در دامنه‌های کوه راهون پیدا می‌شوند، از اشک‌های حضرت آدم (ع) ایجاد شده‌اند. این اشک‌ها هنگامی که او برای بخشش و قبول توبه‌اش به درگاه خداوند دعا کرده، ریخته شده‌اند.

به هر حال، هرچه که ریشه این اعتقادات باشد، قله حضرت آدم (ع) در حال حاضر به عنوان یکی از مکان‌های زیارتی احترام ویژه‌ای دارد. این مکان نه تنها برای مردم سریلانکا بلکه برای گردشگران نیز دارای جاذبه است. با وجود سختی‌های مسیر، هر ساله هزاران جهانگرد و بازدیدکننده از این مکان مقدس دیدن می‌کنند.