همه چیز در مورد پرورش گاومیش (2 نکته مهم)
“`html
مزایای پرورش گاومیش
گاومیش از خانواده گاوسانان است که در سال‌های اخیر در ایران به آن توجه زیادی نشده است. اما این دام بزرگ می‌تواند منبع خوبی برای تامین شیر و گوشت باشد. اگر گاومیش‌ها در شرایط مناسب پرورش یابند، می‌توانند شیر و گوشت باکیفیت و فراوان تولید کنند.
مطالعات نشان می‌دهد که اولین گاومیش‌ها حدود ۲۵۰۰ تا ۲۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح توسط انسان‌ها اهلی شدند تا در کارهای کشاورزی به کار گرفته شوند.
یکی از مهم‌ترین مناطق پرورش گاومیش‌ها آسیای شرقی و غربی بوده است. این گاومیش‌ها در آن زمان مانند تراکتور بودند و علاوه بر کشاورزی، منبع مهمی برای تولید محصولات دامی نیز حساب می‌شدند. همچنین در بخش‌های وسیعی از قاره آفریقا، پرورش گاومیش بسیار شایع بوده است.
بعد از مکانیزه شدن کشاورزی، نقش گاومیش‌ها در این زمینه کمتر شد، اما هنوز هم برای شخم‌زنی، ماله‌کشی زمین‌ها و حمل بار استفاده می‌شوند. دلیل این عملکرد این است که پرورش گاومیش‌ها به صرفه‌تر از گاوهاست و آنها قدرت بدنی بیشتری دارند و محصولات فرعی متنوعی مانند شیر، گوشت، کود و پوست تولید می‌کنند.
روش پرورش گاومیش
گاومیش‌ها نسبت به گاوها کمتر از شاخ‌های خود استفاده می‌کنند و به همین دلیل کمتر دچار آسیب می‌شوند. آنها نیز مانند گاوها نعره می‌زنند و طول عمرشان حدود 30 سال است که 25 سال از آن قابلیت کار دارند. گاومیش‌ها معمولاً تا سن 28 سالگی می‌توانند زایمان کنند اما پرورش‌دهندگان معمولاً زایمان را تا 10 سالگی برای آنها تنظیم می‌کنند. بعد از 12 سالگی معمولاً از آبستن شدن گاومیش‌ها جلوگیری می‌شود.
دوره آبستنی گاومیش‌ها 10 ماه است و معمولاً اولین زایمان در سن ۴ تا ۵ سالگی اتفاق می‌افتد. فاصله بین دو زایمان حدود 553 روز است و نرخ آبستنی آنها 60 درصد می‌باشد. در پرورش صنعتی گاومیش‌ها، این نرخ به 68.8% افزایش یافته و اولین تلقیح در سن 2.2 تا 3 سالگی انجام می‌شود. در این شرایط فاصله بین دو زایمان نزدیک به 3 سال تنظیم می‌شود.
تشخیص دوره فحلی گاومیش‌های ماده دشوار است. هر دوره فحلی حدود 43 ساعت به طول می‌انجامد و فاصله بین دو دوره فحلی تقریباً 24 روز است. گاومیش‌ها معمولاً در فصل پاییز جفت‌گیری می‌کنند و به دلیل طول دوره آبستنی، زمان زایمان پس از فصل برداشت محصولات خواهد بود.
انواع گاومیش
گاومیش‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: گاومیش‌های باتلاقی و گاومیش‌های رودخانه‌ای.
گاومیش‌های باتلاقی
این گاومیش‌ها در مناطق باتلاقی زندگی می‌کنند و از نظر تغذیه بیشتر به نى و علوفه خشبی وابسته‌اند. در هندوستان و پاکستان، تعداد زیادی گاومیش باتلاقی پرورش داده می‌شود و آنها بیشتر به دلیل تولید شیر حیاتی هستند. در برخی از بخش‌های این کشورها، گاومیش‌های باتلاقی به شیوه صنعتی پرورش داده می‌شوند و حدود یک پنجم جمعیت گاومیش‌های جهان را تشکیل می‌دهند.
گاومیش‌های باتلاقی بسیار قوی هستند و در کشورهای آسیای شرقی مانند چین به عنوان نیروی کار در مزارع برنج به کار گرفته می‌شوند. در برخی کشورها نیز این گاومیش‌ها به دلیل ویژگی‌های خاص خود، بیشتر برای تولید…
“““html
تولید شیر به‌خوبی در پرورش گاومیش‌ها امکان‌پذیر است. گاومیش‌های باتلاقی شیر بسیار پرچرب تولید می‌کنند.
اگر گاومیش‌های باتلاقی به‌درستی پرورش و نژادشان اصلاح شود، آنها می‌توانند شیر خوبی تولید کنند. اما بهترین کاربرد این حیوانات بیشتر برای تولید گوشت است.
گاومیش‌های رودخانه‌ای
گاومیش‌های رودخانه‌ای معمولاً به‌عنوان گاومیش‌های شیری هندوستان، پاکستان و نژادهای مختلفی مثل مورا، جعفرآبادی، سورتی، نیلی راوی و کوندی شناخته می‌شوند.
سازگاری گاومیش
بیشتر گاومیش‌های دنیا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می‌کنند و تعداد کمی از آنها در آب و هوای سرد آسیا و اروپا هستند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این حیوانات به خوبی می‌توانند با آب و هوای سرد نیز سازگار شوند.
ویژگی‌های رفتاری و جایگاه پرورش گاومیش
گاومیش‌ها بسیار دوست دارند در آب شنا کنند و پس از چرا، معمولاً به آب می‌روند تا خود را مرطوب کنند.
آنها برای فرار از حشرات مزاحم به آب می‌روند و با آغشته کردن بدن خود به گل و لای، از نور آفتاب و حشرات محافظت می‌کنند. برخی محققان بر این باورند که اگر گاومیش به‌طور مناسب خنک شود، شنا در آب برایش ضروری نیست.
گاومیش‌ها تحمل کمی در برابر گرما و نور مستقیم آفتاب دارند و آفتاب شدید باعث ناراحتی آنها می‌شود. تغییرات ناگهانی دما نیز ممکن است به بیماری پنومونی یا حتی مرگ آنها منجر شود. بنابراین، هنگام نگهداری آنها باید این موضوعات را در نظر گرفت تا گاومیش‌ها به آرامی با دماهای جدید سازگار شوند.
گاومیش‌ها در چرا با گاو رقابت نمی‌کنند، زیرا گاوها انتخابی چرا می‌کنند در حالی که گاومیش‌ها تقریباً همه‌چیز می‌خورند. بنابراین، این دو نوع دام می‌توانند به خوبی در کنار هم زندگی کنند. گاومیش‌ها حیواناتی پرخور هستند و مناطق مرطوب و نیمه گرمسیری مکان مناسبی برای آنهاست.
خلق و خو و رفتار گاومیش
اگرچه گاومیش‌ها ظاهری خشن دارند، اما بسیار آرام هستند و به‌راحتی می‌توان آنها را کنترل کرد. آنها نسبت به رنگ قرمز حساس هستند و معمولاً به یک شخص مشخص برای دوشش عادت می‌کنند.
گاومیش نر بالغ می‌تواند خطرناک باشد و کنترل آن بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است. برای مهار آنها، معمولاً از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌شود.
گاومیش‌ها بر خلاف گاو نمی‌توانند به خوبی لگد بزنند و به‌راحتی مضطرب نمی‌شوند. آرامش و قدرت تحمل این حیوانات باعث شده تا آنها بخشی بسیار مهم از کشاورزی در کشورهای آسیایی باشند.
به‌طور متوسط، گاومیش‌ها روزانه ۵/۶ لیتر شیر تولید می‌کنند و در ایران، رکورد تولید شیر گاومیش‌ها به ۱۲۰۰ کیلوگرم در یک دوره شیردهی ۲۰۰ روزه رسیده است.
تغذیه گاومیش
یکی از ویژگی‌های بارز و برجسته
“““html
گاومیش از علوفه خشبی و به مقدار زیاد تغذیه می‌کند و از این نظر نسبت به گاو برتری دارد. دلیل این امر این است که دستگاه گوارشی گاومیش بزرگ‌تر از گاو است و همچنین چین خوردگی‌های بیشتری دارد. بعلاوه، میکروارگانیسم‌های موجود در شکمبه گاومیش از نظر تعداد و تنوع بیشتر از گاو هستند.
با توجه به اینکه گاومیش به صورت سنتی و صنعتی نگهداری می‌شود، سیستم‌های مختلفی برای تغذیه آنها طراحی شده است که شامل:
۱ ـ سیستم تغذیه گسترده
در این سیستم، گاومیش در مزارع مرتفع، باتلاق‌ها و مرداب‌ها تغذیه می‌کند و معمولاً خود به دنبال غذا می‌گردد. اگر مراتع خوب و سرسبز باشند، در عرض دو تا چهار ساعت شکمبه‌اش را پر می‌کند.
۲ ـ سیستم تغذیه متمرکز
در این سیستم، تغذیه دام در محوطه دامداری انجام می‌شود و هنگامی که مزرعه یا چراگاه در دسترس نباشد، استفاده می‌شود.
۳ـ سیستم تغذیه نیمه متمرکز
این سیستم ترکیبی از دو سیستم قبلی است و مهم‌ترین غذای دام، علوفه باقی‌مانده مزارع است که با مقادیر متفاوتی از غلات و دانه‌های روغنی تکمیل می‌شود.
انواع محصولات گاومیش
شیر: گاومیش حدود ۶/۵٪ از کل شیر جهان را تأمین می‌کند. شیر گاومیش از نظر چربی بیشتر از شیر گاو است، ولی ماده خشک کمتری دارد و میزان لاکتوز در آن نسبت به شیر گاو متفاوت است. همچنین، درصد املاح و پروتئین شیر گاومیش بیشتر از شیر گاو است.
گوشت: برای گاومیش، به دلیل داشتن شکمبه بزرگ، سر توپر و سنگین و درصد چربی بیشتر، میزان گوشت و لاشه کمتر از گاو گوشتی است.
پوست: پوست گاومیش ضخیم است و برای تولید دستکش‌های چرمی ضخیم، تسمه‌های چرمی، زیره‌های کفش، زین اسب و همچنین چرم ضد آب کاربرد دارد. ضخامت موی گاومیش دو برابر گاو است و برای تولید برس و قلم مو استفاده می‌شود. تراکم مو در گاومیش کمتر از گاو است و با افزایش سن کم می‌شود.
شاخ: شاخ گاومیش برای ساخت دکمه، دسته چاقو، چتر، عصا، آلات موسیقی و وسایل تزئینی استفاده می‌شود و در هندوستان در صنایع دستی کاربرد دارد.
فضولات: کود گاومیش از بهترین نوع کودها برای حاصل‌خیزی زمین‌های زراعی، به ویژه برای پرورش قارچ است. در بعضی روستاها فضولات گاومیش به عنوان ماده سوختی برای تولید گرما استفاده می‌شود.
نیروی کار: در بسیاری از مناطق جهان، ماشین‌آلات نمی‌توانند به خوبی گاومیش‌ها را جایگزین کنند و از این رو گاومیش برای شخم‌زنی و باربری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین بیماری‌های گاومیش
- تب برفکی، طاعون، شاربن
- سل، بروسلوز، آبله
- اسهال ویروسی، فاسیولوز، ننیازین
- سارکوسیت، تیلریوز، بابزیوز، کوکسیدیوز
- بیماری‌های انگلی ناشی از بندپایان مانند جرب، کنه، شپش، ورم پستان و غیره
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
