همه چیز در مورد کلستئاتوم که باید بدانید (2 نکته مهم)
کلستئاتوم چیست؟
کلستئاتوم رشد نادرست و غیرسرطانی سلول‌های پوست در بخش میانی گوش، یعنی در پشت پرده گوش است. این مشکل ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشد، اما بیشتر اوقات به خاطر عفونت‌های مکرر گوش میانی به وجود می‌آید.
زمانی که سلول‌های مرده پوست جمع می‌شوند، یک توده بزرگ‌تر می‌شود و می‌تواند به استخوان‌های حساس گوش میانی آسیب برساند. این آسیب می‌تواند بر شنوایی، تعادل بدن و کارکرد عضلات صورت تاثیر منفی بگذارد.
دلایل ایجاد کلستئاتوم
دلایل مختلفی می‌توانند باعث بروز کلستئاتوم شوند:
عفونت یا آسیب به گوش: گاهی بعد از عمل جراحی در گوش یا به خاطر یک آلرژی، شیپور استاش به خوبی کار نمی‌کند و فضای خالی در گوش ایجاد می‌شود. این فضای خالی باعث می‌شود که پرده گوش به داخل کشیده شود و به شکل یک کیسه در بیاید که جای زیادی برای جمع شدن سلول‌های پوستی دارد. عفونت یکی از دلایل اصلی کلستئاتوم است.
اختلال در شیپور استاش: شیپور استاش لوله‌ای است که گوش را به بینی متصل می‌کند. اگر مشکلی در شیپور استاش پیش بیاید، پرده گوش نمی‌تواند تغییرات فشار هوا را کنترل کند و به داخل فرو می‌افتد و تبدیل به یک کیسه می‌شود که سلول‌های پوستی در آن جمع می‌شوند و کلستئاتوم را به وجود می‌آورند.
دلایل مادرزادی: در برخی از موارد نادر، کلستئاتوم به صورت مادرزادی در نوزادان وجود دارد. بخشی از پوشش گوش نوزاد در حین رشد در استخوان گیر می‌کند. کودکان که به طور مکرر دچار عفونت گوش می‌شوند، ممکن است در دوران نوجوانی به کلستئاتوم مبتلا شوند.
پس می‌توان گفت که دلایل کلستئاتوم به صورت زیر هستند:
- عفونت مزمن گوش
- عفونت‌های سینوسی و سینوزیت
- سرماخوردگی
- آلرژی و حساسیت
علائم کلستئاتوم
علائم کلستئاتوم معمولاً از ابتدا خفیف هستند، اما با بزرگ‌تر شدن کیست و مشکلات بیشتر در گوش، این علائم هم بیشتر می‌شوند.
- صدای دائم در گوش (وزوز گوش)
- سرگیجه و منگی
- عفونت گوش
- درد گوش
- احساس پر شدن در یکی از گوش‌ها
- ترشحات بدبو از گوش
- کاهش شنوایی در یکی از گوش‌ها
- ضعف در نیمه چپ یا راست صورت
اگر فرد برای مدت طولانی به کلستئاتوم دچار باشد و اقدامی برای درمان نکند، این توده می‌تواند به سایر نواحی گوش، مانند قسمتی که مسئول حفظ تعادل است، سرایت کند.
در موارد جدی، کلستئاتوم می‌تواند منجر به عفونت گوش داخلی یا حتی مغز شود. البته این مشکلات بسیار نادر هستند، اما نباید درمان کلستئاتوم را نادیده گرفت.
کلستئاتوم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص کلستئاتوم، باید به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک با استفاده از یک اتوسکوپ، داخل گوش را معاینه می‌کند. این وسیله دارای یک لامپ است که به پزشک کمک می‌کند تا ببیند آیا کیست یا توده‌ای از سلول‌ها در داخل گوش وجود دارد یا خیر.
اگر پزشک به کلستئاتوم مشکوک شود، ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
سی تی اسکن: این یک سری عکس با اشعه ایکس است که جزئیات استخوان‌ها، رگ‌های خونی و بافت‌های نرم داخل گوش را نشان می‌دهد. با سی تی اسکن، پزشک می‌تواند بفهمد که آیا کلستئاتوم به استخوان‌های گوش رسیده است یا نه.
اگر این سوال تایید شود، این به معنی این است که سلامت شنوایی و تعادل بیمار تحت تاثیر قرار گرفته است. اگر تنها راه حل مشکل جراحی باشد، پزشک با سی تی اسکن نمای بهتری از داخل گوش خواهد داشت.
ام آر آی: اگر سی تی اسکن مورد مشکوکی را نشان دهد، ام آر آی تصویری واضح‌تر از ناحیه‌ای که پوست طبیعی گوش آسیب دیده و سلول‌های اضافی در آنجا جمع شده‌اند، نشان می‌دهد.
درمان کلستئاتوم
کلستئاتوم به خودی خود از بین نمی‌رود. همچنین، هیچ دارویی برای درمان آن وجود ندارد و تنها راه قاطع برای خلاص شدن از آن، جراحی است. وقتی که پزشک تشخیص دهد که کلستئاتوم وجود دارد، معمولاً مقداری آنتی‌بیوتیک و قطره گوش تجویز می‌کند تا التهاب کیست‌ها کاهش یابد و ترشحات گوش خالی شود. این کار به پزشک کمک می‌کند که بهتر بتواند علائم کیست و روند جراحی را بررسی کند.
جراحی معمولاً ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بعد از جراحی، بیمار نیازی به بستری شدن ندارد. در ابتدا، کیست برداشته می‌شود و سپس قسمت‌های آسیب‌دیده‌ای از گوش ترمیم می‌شوند.
پس از برداشتن کلستئاتوم، بیمار باید توسط پزشک معالج خود معاینه شود تا از عدم عود کیست مطمئن شود. اگر کیست باعث شکستن استخوان در گوش شده باشد، ممکن است نیاز به یک عمل جراحی دیگر برای ترمیم استخوان شکسته باشد. برخی از بیماران ممکن است بعد از جراحی، دچار سرگیجه یا نشانه‌های غیرعادی شوند.
عوارض کلستئاتوم
اگر کلستئاتوم درمان نشود، بزرگ‌تر می‌شود و عوارض آن می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. سلول‌های پوستی مرده که در گوش جمع می‌شوند، شرایط را برای رشد و تکثیر باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌کنند و این وضعیت می‌تواند منجر به ایجاد کیست عفونی و التهاب مجدد ترشحات گوش شود.
کلستئاتوم ممکن است به مرور زمان استخوان‌های اطراف را تخریب کند. این توده می‌تواند به پرده گوش، استخوان‌های درون گوش، استخوان‌های نزدیک به مغز و عصب‌های صورت آسیب برساند. اگر استخوان‌های داخلی گوش شکسته شوند، ممکن است بیمار به طور دائمی شنوایی خود را از دست بدهد.
عوارض دیگر کلستئاتوم عبارتند از:
- عفونت مزمن گوش
- تورم گوش داخلی
- فلج شدن ماهیچه‌های صورت
- مننژیت (عفونت بسیار خطرناک مغز)
- آبسه‌های مغزی یا تجمع چرک در مغز
پیشگیری از کلستئاتوم
نمی‌توان از کلستئاتوم مادرزادی جلوگیری کرد، اما والدین باید از این بیماری آگاه باشند و در صورت مشاهده نشانه‌ها، فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنند. اما با درمان سریع و جلوگیری از عفونت‌های گوش در بزرگسالی، می‌توان از بروز کلستئاتوم پیشگیری کرد.
