همه ی آنچه باید در مورد آب آوردن شکم (آسیت) بدانید (2 نکته مهم)
“`html
آسیت (آب آوردن شکم) چیست؟
آسیت (Ascites) یا آب‌آوردگی شکم به معنای جمع شدن مایع اضافی در ناحیه شکم و ورم شکم است.
آسیت به تجمع مایع در فضایی بین دیواره شکم و اعضای داخلی آن (حفره صفاق) اشاره دارد. آب‌آوردگی شکم معمولاً نتیجه فشار بالا در رگ‌های خونی کبد و سطوح پایین پروتئینی به نام آلبومین است.
افزایش فشار خون در ورید پورت و همچنین انسداد جریان خون در کبدی که آسیب دیده، از دلایل اصلی آسیت به شمار می‌روند. نارسایی کبد در متابولیسم ماده‌ای به نام آلدسترون، می‌تواند به تجمع سدیم و احتباس آب در بدن منجر شود. همچنین، کاهش تولید آلبومین باعث حرکت آب از سیستم عروق به داخل فضای پریتوئن (صفاق) می‌شود.
طبق نظریه‌ای، گشاد شدن عروق خونی به دلیل فشار بالا در ورید پورت می‌تواند باعث کاهش حجم خون در گردش شود. این موضوع باعث فعال شدن سیستمی به نام رنین-آنژیوتانسیون-آلدسترون و هورمونی به نام ADH می‌شود که در نتیجه موجب احتباس آب و سدیم و در نهایت آسیت می‌شود.
علائم آب آوردن شکم چیست؟
افراد ممکن است احساس سنگینی یا سوزش در ناحیه شکم داشته باشند.
آسیت خفیف خالی از نشانه‌های خاص است، اما نوع شدید آن معمولاً دارای نشانه‌های واضح‌تری است که به شرح زیر می‌باشند:
– برآمدگی شکم، نفخ و برجستگی در پهلوها
– در موارد شدید، با ضربه زدن یا فشار دادن به شکم، جابجایی مایع داخل شکم احساس می‌شود.
– احساس سنگینی در شکم
– بی‌اشتهایی، سوزش سردل و حالت تهوع
– احساس پری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
– یبوست
– تنگی نفس به دلیل فشار مایع داخل شکم به دیافراگم
– تجمع مایع در اطراف شش‌ها و سرفه شدید
– در صورتی که آسیت ناشی از سیروز یا نارسایی کبدی باشد، ممکن است در ناحیه پاها تورم و کبودی دیده شود.
– آسیت ناشی از سرطان ممکن است با کاهش وزن بی‌دلیل و احساس خستگی همراه باشد.
– در مواردی که آسیت به دلیل نارسایی قلبی است، معمولاً نشانه‌های آن شامل خس خس سینه، تنگی نفس و ناتوانی در حرکات بدنی می‌باشد.
– فشار داخلی بر دیواره فتق شکم و شکم
– درد کمر به دلیل فشار بالا بر روی ماهیچه‌های کمر
علل بیماری آسیت چیست؟
– آسیت می‌تواند به دلیل نارسایی احتقانی قلبی ایجاد شود.
– علت عمده آسیت بیماری‌های کبدی یا سیروز است که نزدیک به ۸۰ درصد موارد به آسیب کبدی پیشرفته مربوط می‌شود. افزایش فشار در جریان خون کبد و کاهش آلبومین در خون از عوامل اصلی آسیت شکمی هستند.
– انباشته شدن آب و نمک نیز ممکن است در تشدید علائم آسیت تأثیرگذار باشد.
– نارسایی کلیه و آسیب‌های کلیوی نیز می‌توانند موجب آسیت شوند.
– آسیت می‌تواند به دلیل انسداد وریدهای باب به دلیل تومورها یا ایجاد لخته خون نیز رخ دهد.
– بعضی سرطان‌ها مانند سرطان کولون، معده، ریه، پانکراس، تخمدان، پستان و لنف ممکن است باعث آسیت حاد شوند.
– پانکراتیت یا التهاب پانکراس ناشی از اعتیاد به الکل نیز می‌تواند سبب آسیت پانکراسی شود.
تشخیص بیماری آسیت
تشخیص آسیت معمولاً با استفاده از آزمایشات پزشکی و سونوگرافی انجام می‌شود.
“`
آسیت یا آب آوردن شکم وقتی تشخیص داده می‌شود که حجم مایع در شکم بیشتر از ۵۰۰ سی‌سی باشد.
روش‌های درمان آب آوردن شکم
درمان آسیت با استفاده از داروهایی که باعث افزایش ادرار می‌شوند، انجام می‌شود تا آب انباشته شده در شکم کاهش یابد. در مواقعی که عفونت وجود دارد از آنتی‌بیوتیک‌ها هم بهره می‌برند.
به این بیماران پیشنهاد می‌شود از نوشیدن الکل و خوردن نمک اجتناب کنند.
اگر آسیت شدید باشد و درمان دارویی نتیجه ندهد، از روشی به نام پاراسنتز استفاده می‌شود که در آن مایع شکم با یک لوله خاص تخلیه می‌شود.
به جز درمان‌های دارویی، تعدادی درمان‌های طبیعی نیز برای آسیت وجود دارد:
- یک قاشق چایخوری آب سیر را به یک لیوان آب اضافه کنید و با معده خالی بنوشید. این درمان را برای چند روز ادامه دهید تا درد و تورم شکم کاهش یابد.
- یک فنجان آب برگ تربچه را با مقداری آب مخلوط کرده و به طور منظم بنوشید. این درمان خانگی بسیار مؤثر است.
- یک مشت تخم شنبلیله را شب در آب بخیسانید. صبح آن را هم بزنید و سپس صاف کنید و مایع را بنوشید.
- انبه در درمان آسیت مؤثر است. سعی کنید هر روز یک انبه بخورید.
- آب هویج یا آب لیموی تازه می‌تواند نشانه‌های آسیت را به سرعت کاهش دهد.
- پیاز خاصیتی دارد که باعث افزایش ادرار می‌شود و در کاهش آب اضافی در بدن کمک می‌کند.
- ماساژ ملایم شکم با روغن کرچک می‌تواند نفخ و گاز معده را کاهش دهد. اما قبل از اینکار با یک متخصص یا پزشک مشورت کنید.
- ریشه قاصدک به بهبود عملکرد کلیه کمک می‌کند و خاصیت ادرارآوری دارد. گیاهان دیگر مثل سنا و آلوورا نیز همین خاصیت را دارند.
- کمپرس آب گرم همراه با شیره آنغوزه به رفع تورم شکم کمک می‌کند.
رژیم غذایی مناسب برای آب آوردن شکم
- رژیم غذایی مناسب باید بر کاهش سدیم (نمک) متمرکز باشد. اگر نمک زیاد بخورید، درمان‌ها اثر نخواهند داشت. بنابراین مصرف نمک باید به ۴ تا ۵ گرم در روز کاهش یابد. پتاسیم نیز نمی‌تواند جایگزین سدیم شود زیرا با داروهای درمان آسیت تداخل دارد.
- افراد مبتلا به آسیت باید از غذاهای آماده و فرآوری شده، به ویژه سس‌های سالاد و غذاهای مخلوط با سس که نمک زیادی دارند، دوری کنند.
- این افراد باید غذاهای کم‌چربی و با کلسترول پایین مصرف کنند. انجمن قلب آمریکا غذاهای پرفیبر، غلات کامل، کم‌چربی و بدون شکر فرآوری شده را توصیه می‌کند.
- غذاهایی مثل سالاد تربچه، سیر و عسل را روزانه در وعده‌های غذایی خود داشته باشند.
- از غذاهای نشاسته‌ای مانند برنج و سیب‌زمینی پرهیز کنند.
- در بعضی موارد، تغذیه ممکن است فقط از طریق ورید انجام شود که باید طبق نظر پزشک صورت گیرد.
توصیه‌های مفید برای افراد مبتلا به آسیت
- پرهیز از الکل به پیشگیری از بیماری‌های کبدی و سیروز کمک می‌کند. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن باید با احتیاط مصرف شوند زیرا می‌توانند به کبد آسیب بزنند و خون‌رسانی به کلیه‌ها را کاهش دهند.
- قبل از شروع هر نوع درمان جایگزین یا گیاهی، با پزشک مشورت کنید. مصرف بیش از حد برخی گیاهان ممکن است آسیب‌زا باشد و با داروهای روزانه تداخل کند.
- از خوابیدن در طول روز و بلافاصله بعد از غذا خوردن پرهیز کنید زیرا این کار گوارش غذا را سخت می‌کند.
- ویروس‌های هپاتیت B و C عوامل خطر آسیت هستند، بنابراین باید از مبتلا شدن به آنها جلوگیری کنید.
اگر این مطلب را مفید می‌دانید، با لایک کردن و به اشتراک گذاشتن آن، از ما حمایت کنید. نظرات، پیشنهادات و درخواست‌های خود را از طریق قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
