پلاگ های پونکتوم چیست و چه عوارضی دارد؟ (2 نکته مهم)

پلاگ های پونکتوم یا پانکتال

پلاگ های پونکتوم (پلاگ های اشکی)، دستگاه های کوچکی هستند که برای درمان خشکی چشم استفاده می‌شوند. این پلاگ ها به اندازه یک دانه برنج هستند و اگر قطره‌های چشم به تنهایی نتوانند مشکل شما را حل کنند، معمولاً پزشک استفاده از این پلاگ ها را توصیه می کند.

دو نوع پلاگ مجرای اشکی عبارتند از:

قابل جذب: این پلاگ‌ها از مواد خاصی ساخته شده‌اند که بدن می‌تواند آن‌ها را جذب کند، مثل کلاژن.
نیمه دائمی: این پلاگ ها از موادی ساخته شده‌اند که می‌توانند مدت طولانی‌تری در چشم باقی بمانند، مانند سیلیکون.

خشکی چشم چیست؟

بیماری خشکی چشم به حالتی گفته می‌شود که چشمان شما نمی‌توانند اشک‌های با کیفیت کافی تولید کنند تا چشم‌ها را مرطوب نگه دارند. خشکی چشم مزمن، علائمی مثل تحریک، آسیب یا خراشیدگی روی چشم ایجاد می‌کند و ممکن است باعث تاری دید نیز بشود.

در طول سندرم خشکی چشم، چشم شما سعی می‌کند اشک بیشتری تولید کند تا این مشکل را برطرف کند، اما اشک‌ها معمولاً کیفیت مناسبی ندارند و بیشتر از آب تشکیل شده‌اند، بنابراین نمی‌توانند چشم شما را مرطوب نگه دارند. به همین دلیل، چشم به تولید اشک بیشتر ادامه می‌دهد و گاهی این اشک‌ها از چشم شما بیرون می‌ریزد.

چشم پزشک برای درمان خشکی چشم شما روش‌های مختلفی پیشنهاد می‌دهد، اما اگر این درمان‌ها مؤثر نباشند، ممکن است پلاگ‌های پونکتوم را توصیه کند. یک جراح چشم پلاگ را در سوراخ کانال اشک قرار می‌دهد که این سوراخ محلی است که اشک‌ها به پشت بینی و گلو می‌ریزند. وظیفه پلاگ‌ها این است که مانع از خروج اشک‌ها شوند تا چشمان شما مرطوب و راحت بمانند.

متخصصان می‌گویند: قرار دادن پلاگ‌های پونکتوم یک عمل سرپایی است. جراح در این عمل از بیهوشی استفاده می‌کند و با ابزاری ویژه پلاگ‌ها را در ناحیه مورد نظر قرار می‌دهد. شما در طول این فرآیند نه احساس درد خواهید داشت و نه متوجه قرار دادن پلاگ‌ها خواهید شد. این عمل زمان زیادی نمی‌برد.

کوتری پونکتوم

اگر پلاگ‌های پانکتال نتوانند مشکل خشکی چشم شما را برطرف کنند، پزشک ممکن است از کوتری پونکتوم استفاده کند. در این روش، پزشک در ابتدا چشم شما را بی حس می‌کند و سپس یک سر کوتری (حرارتی) را در مجرای اشکی قرار می‌دهد و آن را می‌سوزاند تا این بخش بسته شود. به این عمل سوزاندن مجرای اشکی می‌گویند.

علائم خشکی چشم چیست؟

اگر کسی دچار خشکی چشم باشد، ممکن است با این علائم مواجه شود:

• احساس درد
• خستگی چشم‌ها
• ناراحتی در چشم‌ها
• احساس سوزش در چشم‌ها
• تاری دید
• احساس خارش در چشم‌ها
• قرمزی چشم‌ها
• حساسیت به نور (فتو فوبیا)

عوارض و خطرات وارد کردن پلاگ‌های پونکتوم

در بیشتر موارد، قرار دادن پلاگ‌های پونکتوم عارضه خاصی ندارد. اما باید به بعضی از عوارض جانبی که ممکن است به ندرت اتفاق بیفتند اشاره کنیم:

ممکن است پلاگ از محل مناسب خود جابجا شود. این مسئله می‌تواند زمانی رخ دهد که فرد چشم‌هایش را مالش دهد و فشار باعث حرکت پلاگ شود. در این صورت پزشک می‌تواند مشکل را برطرف کند. در بعضی موارد ممکن است عفونت چشم پیش بیاید، اما این موضوع نادر است.

چشم شما ممکن است به پلاگ‌های قرار داده شده واکنش نشان دهد که می‌تواند حساسیت، تورم و قرمزی را به همراه داشته باشد. همچنین، ممکن است فرد از اشک بیش از حد رنج ببرد (زیاد شدن اشک می‌تواند پس از قرار دادن پلاگ طبیعی باشد، بنابراین بهتر است این موضوع را با چشم پزشک خود در میان بگذارید).

درمان خشکی چشم بستگی به علت آن دارد. بنابراین باید ابتدا پزشک مشکل را شناسایی کند.

آیا دلیل خاصی برای خشکی چشم وجود دارد؟ اگر چنین دلیلی وجود داشته باشد، پزشک باید آن مشکل را درمان کند. همچنین، اگر دارویی که برای درمان یک بیماری دیگر استفاده می‌کنید، باعث خشکی چشم شده باشد، پزشک می‌تواند داروی شما را تغییر دهد.

اگر لنزهای تماسی باعث خشکی چشم شما شده باشد، چشم‌پزشک می‌تواند نوع دیگری از لنز را پیشنهاد دهد یا به شما بگوید که مدت زمان استفاده از لنزها را کاهش دهید. برای حل مشکل خشکی چشم، ممکن است چشم‌پزشک به عمل بستن منافذ خروجی اشک در گوشه‌های داخلی پلک‌ها که اشک را به درون بینی می‌فرستد، فکر کند.

“پلاگ‌های اشکی”(lacrimal plugs) یا “پلاگ‌های پونکتوم”(punctual plug)، قطعات کوچکی هستند که به طور موقت یا دائمی در منفذ مجرای اشکی قرار می‌گیرند. در برخی موارد، عمل جراحی “کوتری پونکتوم” (سوزاندن منفذ خروجی اشک با دستگاه کوتر) انجام می‌شود که به طور دائمی این منافذ را می‌بندد.

اگرچه ممکن است از قطره‌های چشمی استروئید استفاده شود، اما معمولاً برای درمان بلندمدت توصیه نمی‌شوند. روش‌های درمانی دیگر ممکن است شامل پمادها، ژل‌ها و اینسرت‌ها باشد.

اسیدهای چرب امگا ممکن است به کاهش علائم خشکی چشم کمک کنند. این اسیدها در غذاها و مکمل‌ها یافت می‌شوند. قبل از مصرف هرگونه مکمل، همیشه با پزشک خود مشورت کنید.

تحقیقات جدیدی که در مجله معتبر Cornea منتشر شده است، نشان می‌دهد مصرف مکمل‌هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا هستند، می‌توانند علائم خشکی چشم را کاهش دهند. این مطالعه در کالج پزشکی بیلور بر روی 38 زن در دوران پس از یائسگی که دچار مشکلات اشکی در هر دو چشم بودند، انجام شده است.

محققان اعلام کردند: “قبل از این تحقیق، شواهد کافی برای مؤثر بودن مکمل‌های غذایی در درمان خشکی چشم وجود نداشت. اما نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بعد از سه ماه، گروهی از زنانی که مکمل مصرف کرده بودند، تحریک کمتری در چشم‌ها داشتند و نشانه‌ای از التهاب یا مشکلات قرنیه در آنها مشاهده نشد. در حالی که گروهی که دارونما دریافت کرده بودند، علائم خشکی چشم در آن‌ها بدتر شده بود.”

به عنوان یک نکته مهم، به خاطر داشته باشید که یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به پیشگیری و بهبود خشکی چشم کمک کند. به‌ویژه، کمبود ویتامین A می‌تواند یکی از دلایل مشکلات در تولید لایه موسینی اشک باشد، و یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.

همچنین باید توجه داشت که گرما و سرمای زیاد، وزش هوای تند (از کولر یا بخاری)، رطوبت پایین هوا، استفاده بیش از حد از کامپیوتر، تابش مستقیم نور خورشید و آلودگی هوا می‌تواند از عواملی باشد که خشکی چشم را تشدید می‌کند.