چگونه با کم‌خونی مبارزه کنیم؟ (2 نکته مهم)
اگر درمان به خوبی انجام نشود و در مدت یک ماه بهتر نشویم، باید به دنبال علت خونریزی باشیم. ممکن است بیمار هنوز هم مشکل و خونریزی در بدن داشته باشد. به عنوان مثال، می‌توان به خونریزی‌های غیرطبیعی در دوران قاعدگی توجه کرد.
یک متخصص خون در مورد کم‌خونی‌ها توضیحاتی بیان کرد و رابطه بین خونریزی‌های غیرطبیعی در دوران قاعدگی و کم‌خونی را شرح داد.
سیدرضا صفایی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: کم‌خونی‌ها ممکن است ارثی یا اکتسابی باشند. برای مثال، بیماری سلیاک می‌تواند موجب کم‌خونی شود که منشا آن ارثی است. سلیاک جزء بیماری‌هایی است که بدن نمی‌تواند مواد مغذی مثل آهن را به خوبیت جذب کند. البته این بیماری شایع نیست و کم دیده می‌شود.
چگونه با کم‌خونی مقابله کنیم؟
وی گفت: کم‌خونی‌ها انواع مختلفی دارند. به عنوان مثال، تالاسمی یکی از کم‌خونی‌ها است که بعد از شش ماهگی کم‌کم نمایان می‌شود و تا پایان عمر فرد وجود دارد و به صورت ارثی منتقل می‌شود.
تالاسمی انواع مختلفی دارد. نوع ماژور آن نیاز به تزریق خون همیشگی دارد اما شیوع آن بالا نیست. اما تالاسمی مینور بخصوص در شمال و جنوب ایران شایع است. با این حال، تالاسمی مینور به عنوان یک نوع کم‌خونی جدی محسوب نمی‌شود و افرادی که به آن مبتلا هستند، زندگی عادی دارند.
این متخصص خون ادامه داد: کم‌خونی‌های دیگری نیز وجود دارند که در سنین مختلف بروز پیدا کرده و ممکن است هم در مردان و هم در زنان مشاهده شوند. اما معمولاً نوع کم‌خونی که در زنان دیده می‌شود و در سنین باروری نمایان می‌شود، کم‌خونی ناشی از کمبود آهن است.
این متخصص داخلی افزود: اگر فردی علامت بیماری داشته باشد و به پزشک مراجعه کند، آزمایش‌هایی برای او انجام می‌شود که در تشخیص مؤثر است و درمان کم‌خونی با تجویز قرص آهن و مکمل‌های آهن‌دار انجام می‌شود. این افراد معمولاً به سرعت به درمان پاسخ می‌دهند.
خونریزی‌های غیرطبیعی دوران قاعدگی و ارتباط آن با کم‌خونی
صفایی ادامه داد: اگر درمان مؤثر نباشد و در مدت تقریباً یک ماه بهبود نیابد، باید به دنبال علت خونریزی باشیم. ممکن است فرد هنوز هم با مشکلات و خونریزی‌هایی در بدن دست و پنجه نرم کند. به عنوان مثال، باید به خونریزی‌های غیرطبیعی در دوران قاعدگی توجه کنیم.
این متخصص خون افزود: این امکان وجود دارد که فردی که دچار کمبود آهن و به دنبال آن کم‌خونی است، در دوران قاعدگی خونریزی کمتری داشته باشد یا حتی قطع شود. این موارد به میزان ذخایر آهن بدن بستگی دارد و معمولاً با تجویز قرص آهن اصلاح می‌شود. ولی اگر طبیعی نبود و به درمان پاسخ ندهد، نیاز به بررسی دقیق‌تری است. زیرا ممکن است سیکل‌های هورمونی دچار اختلال شده یا فرد دچار مشکلات گوارشی باشد.
مصرف مداوم قرص آهن و خطرات آن
وی تأکید کرد که هرگز نباید از قرص آهن به صورت خودسرانه استفاده کرد، چه برای زنان و چه برای مردان.
هر سنی که بدون دلیل خاصی قرص آهن تجویز شود، به ویژه در افراد بالای ۴۵ سال خطرناک است. زیرا مصرف مداوم قرص آهن می‌تواند باعث شود که برخی از بیماری‌ها از دید پنهان بمانند.
برای مثال، کم‌خونی می‌تواند علامت سرطان روده بزرگ باشد، اما اگر فردی قرص آهن مصرف کند و مشکل کم‌خونی را رفع کند، پزشک نمی‌تواند به راحتی سرطان را تشخیص دهد و ممکن است زمانی متوجه این بیماری شود که به مراحل پیشرفته‌تری رسیده باشد.
صفایی افزود: البته ممکن است به زنانی که در سن باروری هستند بگوییم که قرص آهن را چند روز در ماه مصرف کنند، اما این نیز باید با احتیاط انجام شود.
دلیل توزیع قرص آهن در مدارس دخترانه
وی در مورد دلیل توزیع قرص آهن در مدارس دخترانه گفت: هدف از ارائه قرص آهن به دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی یا راهنمایی، کمک به رشد آنهاست. چون بچه‌ها در سن روشن و رشد هستند و آهن نه تنها در تولید خون بلکه در ساختن عضلات نیز موثر است.
بنابراین اگر دانش‌آموزان تغذیه مناسبی نداشته باشند، ممکن است به اختلال در رشد دچار شوند. در نتیجه، توزیع قرص آهن یک راهکار مناسب برای جلوگیری از بروز اینگونه مشکلات است.
غنی‌سازی نان و نمک با آهن، تدبیر وزارت بهداشت برای پیشگیری از کم‌خونی
این فوق تخصص خون ادامه داد: یکی دیگر از راهکارها، غنی‌سازی مواد غذایی مانند نان و نمک با آهن است. این اقدام بر اساس ارزیابی‌های وزارت بهداشت در مورد کمبود مواد مغذی در جامعه انجام می‌شود و بیشتر جنبه پیشگیری دارد تا درمان.
