کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری چیست و چه کاربردی دارد ؟

کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری و ضرورت استفاده از آن در تابلو برق خانه هوشمند برای بسیاری از افراد سوال برانگیز است.

مشخصات روی فیوز مینیاتوری در انواع مختلف نشان دهنده روش کار فیوز مینیاتوری است.

کلید مینیاتوری دستگاهی است که در برابر جریان اضافی حساس است و وظیفه آن این است که به سرعت جریان را در مدار قطع کند.

این فیوزها به سرعت به جریان اولیه و بار اضافی واکنش نشان داده و در صورت نیاز، جریان برق را قطع می‌کنند.

منطق عملکرد فیوز در سیستم یک مدار الکتریکی

وظیفه یک سیستم قدرت، ارائه انرژی الکتریکی به مصرف‌کننده به طور پیوسته و بدون وقفه است.

بزرگترین خطر برای یک سیستم قدرت، اتصال کوتاه است که می‌تواند تغییرات ناگهانی و شدید در سیستم ایجاد کند.

اتصال کوتاه باعث هدر رفت انرژی به صورت گرما می‌شود که می‌تواند آتش سوزی یا آسیب‌های جدی به تجهیزات ایجاد کند.

بنابراین، ضروری است که قسمت معیوب هر چه سریع‌تر از مدار جدا شود تا به قسمت‌های سالم آسیبی وارد نشود و حداقلی از قطع برق در سایر قسمت‌ها وجود داشته باشد.

این کار نیاز به انتخاب صحیح وسایل حفاظتی مدار دارد، مانند رله‌ها و فیوزها.

فیوزها به تنهایی خطا را شناسایی کرده و مدار را قطع می‌کنند، در حالی که رله‌ها پس از شناسایی خطا به کلیدها فرمان می‌دهند.

از نظر حفاظتی، یک سیستم قدرت به نواحی کوچکتر تقسیم می‌شود که هر کدام می‌تواند با وسایل حفاظتی اصلی و پشتیبان محافظت شود.

جریان‌های معین شده روی کلید مینیاتوری

مشخصات روی فیوز مینیاتوری و جریان‌های معین شده روی آن شامل دو نوع جریان در فیوزهای مینیاتوری است:

• جریان لحظه‌ای کلید مینیاتوری

به جریانی گفته می‌شود که در یک لحظه (کمتر از یک ثانیه) فیوز توانایی تحمل آن را دارد.

معمولاً روی فیوزها عددی مانند 6000 یا 3000 نوشته شده است که نشان‌دهنده جریان لحظه‌ای فیوز مینیاتوری است.

• جریان نامی کلید مینیاتوری

به حداکثر جریان مجازی که یک فیوز مینیاتوری می‌تواند تحمل کند، گفته می‌شود و اگر جریانی بیشتر از میزان نامی بر روی فیوز عبور کند، فیوز مدار را قطع خواهد کرد.

در این صورت، اگر جریانی بیش از جریان نامی فیوز عبور کند، می‌توان نتیجه گرفت که فیوز سوخته و در نتیجه جریان برق در مدار قطع می‌شود.

به عبارت ساده، فیوز یک وسیله حفاظتی است که وظیفه‌اش این است که در مواقعی که جریان بیشتر از حد نرمال از وسیله برقی عبور می‌کند، با سوختن خود مدار را قطع کند تا به تجهیزات دیگر آسیبی نرسد.

اجزای تشکیل‌دهنده‌ی فیوز

اجزای فیوزها شامل یک سیم حرارتی است که در مدار جریان قرار می‌گیرد و به ازای میزان مشخصی از جریان در زمان معین، ذوب می‌شود (می‌سوزد).

عملکرد صحیح فیوز نه تنها به دقت در ساخت آن بستگی دارد، بلکه همچنین به استفاده درست و نگهداری مناسب پس از نصب نیز وابسته است.

اگر فیوز در مدار به درستی استفاده نشود، می‌تواند خسارات جدی به تجهیزات گران‌قیمت مدار وارد آورد.

1. پایانه فیوز

قسمت‌هایی از فیوز که برای اتصالات الکتریکی به مدار خارجی طراحی شده‌اند را پایانه می‌نامند.

2. پایه فیوز

قسمت‌های ثابت یک فیوز که دارای ترمینال‌هایی برای اتصال به مدار خارجی هستند، پایه فیوز نامیده می‌شوند و در برخی انواع فیوزها، این قسمت دارای پوشش محافظتی نیز هست.

فیوز
“““html

فیوز باید در مسیر فاز و آغاز مدار نصب شود تا بتواند از مدار محافظت کند.

3. کنتاکت‌های پایه فیوز

این بخش‌ها به قسمت‌های هادی پایه فیوز می‌گویند که با کنتاکت‌های کلاهک فیوز یا رابط فیوز در ارتباط هستند.

4. کلاهک فیوز

این قسمت قابل جدا شدن از فیوز است و کمک می‌کند تا راحت‌تر کارت فیوز را بیرون آورده و تعویض کنیم.

5. کنتاکت‌های کلاهک فیوز

این کنتاکت‌ها به منظور اتصال به کنتاکت‌های رابط فیوز و همچنین اتصال به کنتاکت پایه فیوز طراحی شده‌اند.

6. نگهدارنده فیوز

به مجموع پایه فیوز و کلاهک فیوز، نگهدارنده فیوز گفته می‌شود.

7. رابط فیوز (فشنگ فیوز)

این قسمت شامل المان فیوز است و بعد از عملکرد فیوز، برای آماده‌سازی دوباره آن باید تعویض شود.

8. کنتاکت‌های رابط فیوز

این کنتاکت‌ها برای وصل کردن رابط فیوز به کنتاکت‌های پایه فیوز و کنتاکت‌های کلاهک فیوز طراحی شده‌اند.

9. المان یا سیم فیوز

به بخشی از فیوز که در زمان عملکرد فیوز ذوب می‌شود، المان فیوز می‌گویند.

10. شاخص فیوز

این قسمت مشخص می‌کند که آیا فیوز سالم است و یا به درستی کار کرده است.

شاخص فیوز بر اساس جریان نامی فیوز به رنگ‌های مختلف ساخته می‌شود.

بعد از سوختن المان فیوز، سیم مقاومتی هم می‌سوزد و یک پولک فلزی که تحت کشش فنر کوچکی است، آزاد می‌شود.

در فیوزهای فشار قوی به جای پولک از یک میله فلزی قطع‌کننده (فشنگ) استفاده می‌شود.

این میله با فشاری حدود ۱۲ کیلوگرم موجب قطع کنتاکت کلید و فرمان به لامپ سیگنال و غیره می‌شود.

انواع کلید مینیاتوری و کاربردهای آنها

اعداد و حروف روی فیوز مینیاتوری نشان‌دهنده نوع فیوز و جریان نامی آن هستند.

فیوز مینیاتوری از نظر کاربرد به تیپ‌های B روشنایی، C موتوری، D ترانسفورماتوری، K قدرت و Z بسیار حساس تقسیم بندی می‌شود.

• کلید مینیاتوری نوع B روشنایی

این کلید معمولاً در مصارف خانگی و برای سیستم‌های روشنایی استفاده می‌شود.

این کلیدها در زمان اضافه بار، جریان بین 3 تا 5 برابر جریان نامی را قطع می‌کنند و حساسیت مناسبی برای کاربردهای خانگی دارند.

• فیوز مینیاتوری نوع C موتوری

این فیوز مینیاتوری بیشتر در موارد صنعتی کاربرد دارد و جریان را بین 5 تا 10 برابر جریان نامی در زمان مشخص قطع می‌کند و زمان قطع آن بیشتر از تیپ B است.

• کلید مینیاتوری نوع D ترانسفورماتوری

در کاربردهای صنعتی خاص مانند مولدهای اشعه X-Ray از فیوز ترانسفورماتوری استفاده می‌شود.

این کلیدها می‌توانند جریان را بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص قطع کنند و زمان قطع آنها نیز از همه تیپ‌ها بیشتر است.

• فیوز مینیاتوری نوع K قدرت

این کلید مینیاتوری برای حفاظت از مدارهای قدرت، ترانسفورماتور‌ها و موتورها به کار می‌رود.

در این نوع کلیدها، حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار، کمتر از سایر کلیدها است.

• کلید مینیاتوری نوع Z بسیار حساس

وقتی جریان عبوری بیشتر از جریان نامی شود، این فیوز مینیاتوری در یک مدت زمان کوتاه‌تر از تمام دیگر تیپ‌ها، دستور قطع جریان را صادر می‌کند.

حساسیت این نوع کلیدها در مواقع اضافه بار و همچنین در اتصال کوتاه بیشتر از تمامی تیپ‌های دیگر است و در صورت بروز مشکل، مدار را سریع‌تر قطع می‌کند.

بنابراین، کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارهایی با حساسیت بسیار بالا است.

بیشتر بخوانید :