کیست مچ دست چیست؟روش درمان آن چگونه است؟ (2 نکته مهم)
کیست مچ دست
گانگلیون (Ganglion) نوعی توده کیستی است که گاهی بر روی مفاصل و تاندون‌ها ظاهر می‌شود. به این توده، کیست سینوویال هم می‌گویند و معمولاً در ناحیه پشت مچ دست دیده می‌شود.
در مچ دست به طور طبیعی نباید کیستی وجود داشته باشد.
گانگلیون یا کیست سینوویال شایع‌ترین نوع توده خوش‌خیم در دست است.
کیست سینوویال به شکل یک کیسه است که داخل آن مایع غلیظی وجود دارد. این مایع همان مایع مفصلی است که مدت زمان زیادی درون کیست باقی مانده و غلیظ شده است. دیواره کیست نیز شبیه کپسول مفصلی مچ دست است.
در واقع گانگلیون یا کیست سینوویال یک نوع فتق یا بیرون‌زدگی از کپسول مفصلی مچ دست محسوب می‌شود. به این معنی که کپسول مفصلی در پشت مچ دست به سمت بیرون برآمده و مایع مفصلی داخل آن جمع می‌شود و سپس غلیظ می‌گردد.
علت دقیق بروز این توده به طور کامل شناخته نشده، اما احتمال دارد که ضربات مکرر به مچ یا حرکات تکراری و یکنواخت مچ دست باعث بروز آن شوند. به این توده غلیظک نیز گفته می‌شود.
گانگلیون ممکن است در سطح کفی مچ دست یا در انگشتان نیز ظاهر شود.
تشخیص کیست‌ها معمولاً با معاینه بالینی توسط پزشک انجام می‌شود و تنها در موارد نادر ممکن است از ام‌آرآی برای تشخیص کیست‌های پنهان استفاده شود.
علائم گانگلیون
شایع‌ترین علامت این کیست که باعث مراجعه بیماران به پزشک می‌شود، وجود یک توده برجسته در پشت مچ دست است.
این توده معمولاً نرم و گرد است و در بعضی موارد سفت می‌باشد.
توده ممکن است دردناک باشد و در برخی موارد درد بیمار بیشتر از برآمدگی آن احساس شود.
از دیگر علائم گانگلیون فشار آن به اعصاب مچ دست است. این فشار ممکن است باعث بیحسی یا احساس گزگز در دست شود.
همچنین ممکن است فرد احساس ضعف و ناراحتی در دست داشته باشد.
کیست معمولاً با فشار دادن زیر نمی‌رود و به طور کلی حرکت نمی‌کند.
اکثر اوقات درد خیلی کم ایجاد می‌کند، اما کیست‌هایی که نزدیک عروق و یا اعصاب سطحی قرار دارند می‌توانند باعث درد زیادی شوند که در بعضی موارد ممکن است به دیگر نواحی منتقل شود.
تشخیص کیست‌ها معمولاً با معاینه بالینی توسط پزشک انجام می‌شود و در موارد نادر برای تشخیص کیست‌های نهفته ممکن است از ام‌آرآی استفاده شود.
محل گانگلیون
شایع‌ترین محل برای گانگلیون پشت مچ دست است. دومین محل شایع در داخل مچ دست نزدیک شریان رادیال و سومین محل در جلوی قاعده انگشتان دست می‌باشد.
گانگلیون‌های پشت دست معمولاً ثابت، نرم و گرد هستند.
کیست سینوویال همچنین در مچ پا و زانو نیز دیده می‌شود و در بند انتهایی انگشتان نیز شایع است.
روند گانگلیون
کیست‌های گانگلیون ممکن است به مرور زمان بزرگتر یا کوچکتر شوند یا حتی به طور کامل ناپدید گردند. اندازه آنها متغیر است.
معمولاً زمانی که بیمار فعالیت‌های زیادی با مچ دست انجام می‌دهد، کیست بزرگتر می‌شود.
کیست ممکن است مدتی ناپدید شود و بعد از مدتی دوباره ظاهر گردد.
در بسیاری از موارد، این بیماری حتی بدون درمان نیز بعد از چند سال ناپدید می‌شود.
استفاده از روش‌های خانگی مانند ضربه زدن به کیست برای ترکاندن آن یا گذاشتن سکه روی آن و بستن با فشار توصیه نمی‌شود و ممکن است با عوارضی همراه باشد.
درمان گانگلیون
گانگلیون یک توده غیرسرطانی و بی خطر است که معمولاً خود به خود خوب می‌شود. بنابراین، در بیشتر موارد نیازی به درمان ندارد و پزشک به بیمار می‌گوید که این توده مشکلی برای او ایجاد نمی‌کند.
اگر گانگلیون درد داشته باشد، استفاده از آتل‌ها می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
ترکیبات خانگی مثل ضربه زدن به کیست یا گذاشتن سکه روی آن و بستن با فشار، توصیه نمی‌شود و می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد.
روش‌های دیگر مانند تخلیه مایع کیست با سوزن (آسپیراسیون) و تزریق کورتیکواستروئید نیز می‌توانند توسط پزشک انجام شوند.
کیست مچ دست
احتمال برگشت کیست بعد از درمان وجود دارد، اما کمترین احتمال برگشت در بین روش‌ها مربوط به جراحی است.
اگر جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شود، احتمال برگشت آن کمتر از جراحی با بیحسی موضعی است.
عمل جراحی برای برداشت این کیست است.
خارج کردن کیست از مچ دست مشکلی برای عملکرد و کارایی مچ دست ایجاد نمی‌کند و قدرت مچ دست را کاهش نمی‌دهد.
روش دیگری که می‌توان برای برداشتن کیست استفاده کرد، روش آرتروسکوپی است که در این روش زخم محل جراحی کوچکتر از روش‌های سنتی است.
در جراحی و آرتروسکوپی، کل کیسه بافتی که توده را ایجاد کرده است و مایع درون آن، به صورت یکجا از بدن خارج می‌شود.
عوارض گانگلیون
گانگلیونی که از عمق یا زیر پوست دست ناشی می‌شود، ممکن است با اعصاب اولنار و مدیان یا شاخه‌های آنها در کف دست تداخل کند.
این تداخل می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی و حسی در ناحیه‌ای که این اعصاب کار می‌کنند، شود.
