آبشارهای زیبای ایران را بشناسید (+ تصاویر)

در این مطلب، به بررسی آبشارهای معروف ایران در ۷ منطقه جغرافیایی میپردازیم. برای سفر به این آبشارها در شهریورماه، ما سعی کردهایم آبشارهای بزرگتر، بلندتر و پرآبتر از باقی آبشارها را انتخاب کنیم تا زیبایی و تنوعهای طبیعت کشورمان را به نمایش بگذاریم.
آبشارها از ارتفاعات پرآب به پایین میریزند و با شدت به صخرههای سخت برخورد میکنند و هر قطرهشان به هزاران ذره تبدیل میشود. دیدن آبشار حس خنکی را در انسان ایجاد میکند و بودن در کنار آن لذتبخش است. سفر به آبشارها در گرمای تابستان، بهخصوص در شهریور، یکی از خوشایندترین تجربههاست چرا که گرما مقداری کاهش مییابد.
آبشارهای ایران در این سرزمین خشک و گرم مانند گنجینهای هستند که میتوانند مدت کوتاهی گرما را فراموش کنیم. این آبشارها کم نیستند و در هر جای ایران میتوان به دیدن آنها رفت، اما مشهورترین آنها در غرب و شمال کشور قرار دارند و بقیه در نقاط مختلف پراکندهاند.
اگر تمام آبشارهای بزرگ و کوچک را نام ببریم، فهرستی بسیار طولانی با بیش از هزار آبشار خواهیم داشت. به همین دلیل، در این مطلب به بررسی آبشارهای برجسته در ۷ منطقه جغرافیایی پرداختهایم. همچنین سعی کردیم آبشارهای بزرگتر و زیباتر را برای سفر شهریورماه پیشنهادی کنیم.
باید توجه داشته باشید که چون مرجع معتبری برای دستهبندی و بررسی وضعیت آبشارها در ایران وجود ندارد، مشخصات این آبشارها را از ادارههای محلی میراث فرهنگی و محیط زیست هر استان و کتابهای موجود استخراج کردهایم.
زیبای جنگل
کوهستان و جنگل در استان مازندران زیباترین آبشارهای ایران را خلق کردهاند. بسیاری از این آبشارها چندان شناخته شده نیستند و برای رسیدن به آنها به راهنمای محلی و پیادهروی نیاز است. در این منطقه، مجموعهای از آبشارها به نام «۷ آبشار» وجود دارد که آبشار «تیرکن» در نزدیکی روستای «درازکش» در شهرستان بابل قرار دارد. برای دسترسی به این آبشارها باید وارد جاده بندپی شوید و روی تابلوی روستای درازکش توقف کنید. ادامه مسیر را باید با کمک یک راهنمای محلی طی کنید.
۱- غرب ایران
عروسان آبشارها
در دامنههای زاگرس در غرب ایران میتوانید زیباترین و پرآبترین آبشارهای کشور را ببینید. آبشار پیران در شهرستان «سرپل ذهاب» کرمانشاه یکی از زیباترین و در عین حال ناشناختهترین آبشارها است و ارتفاع آن تقریباً ۱۰۰ متر است که آن را به یکی از بلندترین آبشارهای ایران تبدیل کرده است.
این آبشار، به نامهای «ریجاب» و «پیران» نیز شناخته میشود. برای رسیدن به آن باید از سرپل ذهاب حدود ۱۰ کیلومتر به سمت روستای شالان بروید، پس از حدود یک ربع پیادهروی به این آبشار زیبا خواهید رسید. ممکن است در حین تماشای آبشار، صخرهنوردانی را ببینید که در حال صعود از دیوارههای اطرافش هستند.
آبشار آب سفید یا به گویش لری «اواسبید»، آبشار معروفی است که به «عروس آبشارهای ایران» نیز شهرت دارد. آبی که از ارتفاع تقریباً ۷۰ متری به پایین میریزد به دلیل حبابها و رنگ سفیدش به این نام معروف است. البته با کمی تخیل، این حبابهای سفید را میتوان به لباس عروس تشبیه کرد. استان لرستان آبشارهای زیادی دارد اما این آبشار به خاطر زیبایی و ارتفاعش از همه معروفتر است.
آب این آبشار از دل تونلی در یک کوه سنگی به بیرون میآید و به رودخانه رودبار لرستان میریزد.
“`html
می ریزد و دست آخر هم به دز می پیوندد. این آبشار معروف حدود ۵۰ کیلومتری شهر الیگودرز و در منطقهای به نام «پشتکوه زلفی» واقع شده و برای رسیدن به آن، باید از الیگودرز به جاده اصفهان بروید.
آبشار «بیشه» یکی دیگر از آبشارهای زیبا و دیدنی در استان لرستان است. ارتفاع آن حدود ۵۲ متر است و آبی که این آبشار را تشکیل میدهد از چشمههایی بهدست میآید که در کوههای «اشترانکوه» به طور مداوم جوشیده میشوند. وقتی آب از این آبشار پایین میریزد، به رودخانه سزار میپیوندد و در نهایت به رود دز میرسد. فاصله آبشار از روستای بیشه حدود یک کیلومتر است که باید از یک مسیر ناهموار و خاکی عبور کنید. به همین خاطر، مقصد اول این سفر روستای بیشه است.
برای رسیدن به بیشه و آبشار زیبای آن میتوانید با قطار یا خودرو شخصی سفر کنید. علاوه بر این آبشار، در غرب ایران آبشارهای فوقالعاده زیادی وجود دارد: در استان لرستان، آبشارهای «آفرینه» در پل دختر، «نوژیان» و «وارک» در خرمآباد، «چکان» در «الیگودرز» و «سرکانه» در سپیدشت، در استان همدان آبشار گنجنامه، در چهارمحال و بختیاری، «دره عشق» در اردل، «آتشگاه» و «کُرودی کَن» در لردگان و «نیاکان» و «شیخ علیخان» در چلگرد، همچنین در ایلام آبشارهای «ماربره» در درهشهر و «خربزان» و «ماهوته» در آبدانان قرار دارند.
۲- شرق و شمال شرقی ایران
به رنگ شب
رشتهکوه بینالود که در فاصله مشهد و نیشابور قرار دارد، با دامنهها و درههای سبز، منطقهای خوش آب و هوا را در شمال شرقی ایران ایجاد کرده است. این کوهستان زیبا، آبشارهای زیادی دارد که یکی از معروفترین آنها آبشاری است نزدیک روستای «اخلمد» به همین نام. در مسیر زیبای کوهستانی، چندین آبشار با ارتفاع بالای ۴۰ متر قابل مشاهده است. برای دیدن این آبشارها در خراسان، باید از جاده قوچان و حدود ۴ کیلومتر بعد از چناران، وارد یکی از مسیرهای فرعی سمت چپ شوید تا به اخلمد برسید.
در سمت شرقی مشهد و در محدوده شهرستان کلات آبشارهای معروفی مانند «آبگرم»، «قره سو» و «ارتکند» قرار دارند که میتوانید در سفر به شرق مشهد از آنها دیدن کنید. همچنین آبشارهای «ایزی» در اسفراین، «بید» در شمال سبزوار و «حمید» در بجنورد نیز از معروفترین آبشارهای خراسان شمالی به شمار میروند.
در مجاورت شرق خراسان، تعدادی آبشار بزرگ و کوچک زیبا در استان گلستان، به ویژه در پارک ملی گلستان وجود دارد. یکی از زیباترین آبشارهای این استان، «کبودوال» است. نام این آبشار به خاطر خزههای سبز رنگی است که دور آن را فراگرفته و رنگ کبود و تیرهای به آن داده است. کبودوال در ۴ کیلومتری جنوب شرقی شهر علی آباد واقع شده و آب آن از کوه بلند هارون سرچشمه میگیرد و به داخل پارکی جنگلی به همین نام جریان مییابد.
در طول مسیر، شما شاهد آبشارهای کوچک و بزرگ و دریاچههای کوچکی خواهید بود که در پای هر یک وجود دارد و میتواند وسوسهتان کند که برای شنا و خنک شدن وارد آب شوید. سال گذشته سیل شدیدی در این منطقه به وقوع پیوست که آسیب زیادی به آبشار کبودوال وارد کرد، اما امسال بازسازیها انجام شده و آبشار آماده پذیرش مسافران از دور و نزدیک است.
اگر در این منطقه هستید و میخواهید ۱۲ آبشار کوچک و بزرگ را ببینید، باید به روستای «شیرآباد» بروید و آبشاری
“`
به همین نام در جنوب شهر «خان بین» بروید. بلندیترین آبشار این مجموعه حدود ۲۵ متر است و در پای هر کدام از آنها، یک دریاچه کوچک وجود دارد که عمق بعضی از آنها خیلی زیاد است.
آبشار ۱۵ متری «لوه» در ۲۵ کیلومتری شهر «گالی کش» یک آبشار زیبا در دل پارک ملی گلستان است. همچنین، آبشار «آق سو» یک آبشار کوتاه و پلکانی است که از پارک ملی گلستان میباشد و حدود ۵۰ کیلومتر از مینودشت فاصله دارد.
آبشار «کردکوی» یا «دوآب» در ۶ کیلومتری جنوب شهرستان کردکوی قرار دارد و نباید آبشارهای «شادان» و «هفت طبقه» در کردکوی و «زیارت» در نزدیکی روستای زیارت گرگان را از دست داد.
۳- شمال ایران
سرازیر در میان جنگل
آبشار بلند «لاتون» مسافران تالش و آستارا را در ماههای گرم به سمت شهر «لَوَندویل» و روستای «کوته کومه» جذب میکند. زیبایی طبیعی سرسبز و جنگلهای تالش بهخصوص بهخاطر وجود آبشاری به بلندی و زیبایی «لاتون» مشهور است. این آبشار حدود ۱۰۵ متر ارتفاع دارد و بعضی آن را بلندترین آبشار ایران میدانند، هرچند اگر هم بلندترین نباشد، قطعاً بلندترین آبشار استان گیلان است.
برای دیدن این آبشار بلند، باید یک پیادهروی ۴ ساعته و دشوار را طی کنید. اگر قصد سفر به این آبشار را دارید، باید از سمت رشت، ۱۳ کیلومتر مانده به آستارا وارد شهر لوندویل شوید و در خیابان آبشار حرکت کنید. بعد از حدود ۱۰ کیلومتر رانندگی به روستای کوته کومه میرسید. سپس باید حدود ۸ کیلومتر در مسیری سربالایی پیادهروی کنید که به ارتفاع ۷۷۰ متر میرسد.
در منطقه تالش آبشار دیگری هم وجود دارد به نام «حَویق» که به زمرد حویق هم معروف است. این آبشار در ۴۰ کیلومتری شمال شهر تالش واقع شده و فاصلهاش از شهر حویق ۹ کیلومتر است. آب این آبشار بسیار سرد است و در رودخانهاش میتوانید ماهی قزلآلا هم ببینید.
در شهرستان رضوانشهر یک جاذبه طبیعی دیگر به نام «ویسادار» در انتظار شماست. استان گیلان حدود ۴۰ آبشار دائمی دارد و آبشارهای «شیطان کوه» در لاهیجان و «باباولی» و «لونک» در سیاهکل و «دودوزن» در شفت از دیگر آبشارهای معروف این استان هستند.
حالا کمی هم به مازندران برویم؛ شهرستان آمل و مخصوصاً منطقه لاریجان مشهورترین آبشارهای این استان را در خود دارد که معروفترین آنها «شاهاندشت» است. وقتی آب از ارتفاع ۵۰ متری روی صخرهها میریزد، مه سفیدی در پایین آبشار درست میشود و هر مسافری را به وسوسه میاندازد که سرش را در این مه خنک فرو ببرد.
برای داشتن این تجربه هیجانانگیز باید به جاده بروید؛ حدود ۱۵ کیلومتر پس از پلور به «گزنک» میرسید و بعد از آن، حدود ۵ کیلومتر به پل «وانا» در سمت راست جاده میرسید که به روستای شاهداندشت میرسد. برای رسیدن به پای شاهاندشت، باید فقط حدود یک ربع در کوچههای سنگفرش و قدیمی روستا پیادهروی کنید. آبشار «اِسپه او» در جنوب شرقی بهشهر هم یکی از آبشارهای زیبا و پنهان در میان درختان است که حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد.
برای رسیدن به آبشار «اِسپه او» باید وارد جاده بهشهر به گلوگاه شوید و بعد از حدود ۱۰ کیلومتر، تابلوی روستای «پاسند» را در سمت راست جاده ببینید. سپس حدود ۲۵ کیلومتر رانندگی کنید تا به لب رودخانه نکا برسید.
“`html
برای رسیدن به آبشار «گزو» ابتدا باید به سوادکوه بروید که فاصله آن با شهرهای زیرآب و شیرگاه است. این آبشار بلند که ۷۰ متر ارتفاع دارد، یکی از آبشارهای معروف مازندران به شمار میآید. اگر به این آبشار سفر کنید، علاوه بر آن، یک آبشار کوچکتر دیگر نیز در راه خواهید دید. برای رسیدن به اینجا، پس از پلیس راه «پل سفید» در جاده فیروزکوه، باید به سمت چپ وارد جاده «آزادمهر» شوید. در این مسیر به یک دوراهی میرسید که باید به سمت چپ بروید. استان مازندران همچنین دارای حدود ۶۰ آبشار دیگر نیز هست، از جمله آبشار «تنگه دَراسله» در سوادکوه، «آب مراد» در لاریجان، «آکاپل» در کلاردشت و «آب پری» در نور.
۴- شمال غربی ایران
سفر از دره وصخره
در کوهستان البرز در شمال غربی ایران، آبشارهای زیادی وجود دارد و رود «ارس» که در مرز شمال غربی کشور قرار دارد، این آبشارها را پرآب و محیط اطراف را سرسبز کرده است. آبشار «آسیاب خرابه» با سنگهای خزهدارش در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این آبشار ارتفاع زیادی ندارد، اما طبیعت اطراف آن بسیار زیباست.
رودهای کوچک که از کوه «کیامکی» سرچشمه میگیرند، در درهای وارد میشوند و از صخرهها پایین میریزند. این آبشار روزگاری آسیاب آبی روستای «هلیق» را به حرکت در میآورد، اما اکنون منطقهای برای تفریح و شنا شده است. برای رسیدن به آبشار، باید حدود ۱۶ کیلومتر از شهر «جلفا» به سمت شرق بروید و در روستای «مرازاد» به یک جاده فرعی سمت راست بروید و حدود ۱۰ کیلومتر رانندگی کنید. آبشارهای دیگری در استان اردبیل وجود دارند مانند «عیش آباد» در مرند، «گل آخور» در ورزقان و «سردابه» در شهرستان اردبیل.
در نزدیکی این استان میتوانید آبشارهای زیبایی مانند آبشار «شَلماش» در شهرستان سردشت آذربایجان غربی را مشاهده کنید. این آبشار به همراه برف و یخ کوهستان زاگرس یکی از زیباترین آبشارهای ایران به شمار میرود.
آبشار شَلماش فقط یک آبشار نیست بلکه مجموعهای از ۳ آبشار است که در یک دره باریک جریان دارند. برای دیدن این آبشارها باید به سمت «تابانه» بروید و سپس حدود ۵۰ کیلومتر رانندگی تا سردشت داشته باشید. آبشار اول حدود ۴۵ متر ارتفاع دارد و دو آبشار بعدی کوتاهتر هستند. مسیر دسترسی به آبشارها به صورت پلکانی است و اگر به پایینترین آبشار بروید، میتوانید نمای زیبای هر سه آبشار و رودخانه آرام را ببینید. برای برگشت باید از پلهها بالا بیایید. همچنین «دره خور خوره» در شهر سلماس و «قینرجه» در تکاب از آبشارهای دیگر آذربایجان شرقی هستند.
۵- مرکز ایران
بر دامنه های البرز
آبشار «سنگان» یکی از آبشارهای پرآب ایران در بهار است و در زمستان هم یخ میزند و برای یخ نوردان مناسب است. با شروع بهار، این آبشار ۵۰ متری واقع در استان تهران دوباره سرزندگی مییابد. این آبشار به سبب ذوب شدن برفهای قلههایی مانند «چشمه شاهی» و «پهنه حصار» از آب و هوای سرد برخوردار است.
“““html
روستای سنگان که نامش از آبشارش گرفته شده، یک روستای ییلاقی در استان تهران است و در جاده سولقان واقع شده است. برای رسیدن به سنگان، باید در جاده سولقان حدود ۱۰ کیلومتر جلو بروید و قبل از امامزاده داوود (ع)، تابلویی را در سمت چپ جاده خواهید دید که مسیر رسیدن به روستای سنگان را نشان میدهد. وقتی به روستا برسید، تازه شروع ماجراست؛ زیرا حدود ۳ ساعت پیادهروی تا آبشار دارید. باید به سمت امامزاده قاسم (ع) در انتهای روستا بروید و به دنبال مسیر پاکوب ادامه دهید تا آبشار هر چه بیشتر نمایان شود.
در استان تهران و البرز، آبشارهای معروف دیگری نیز وجود دارند از جمله آبشار زیبای «ارنگه» یا «آدران» در جاده چالوس، «دوقلوی شیرپلا» در شمیران، «تنگه واشی» در فیروزکوه، «ایگُل» و «لالون» در فشم، «خور» در کرج و «کرکبود» در طالقان.
استان سمنان با طبیعت متنوع خود یک آبشار معروف به نام «مپُجن» دارد. برای دیدن این آبشار باید از یک دره خنک و سنگی عبور کنید. این آبشار خیلی بلند نیست، اما آب زیادی دارد و برای کسانی که علاقه دارند زیر ذرات ریز آب خنک شوند، جایی عالی است. از شاهرود تا آبشار حدود ۳۵ کیلومتر راه دارید که ۱۰ کیلومتر آخر از شهر مجن تا آبشار در میان مناظر رنگارنگ طبیعت طی میشود.
با اینکه طبیعت استان اصفهان به خاطر کویرهای زیبا شهرت دارد، اما در این استان آبشارهای خنک و بلندی نیز وجود دارد. آبشار «سمیرم» در ۴ کیلومتری شرق سمیرم واقع شده و برای رسیدن به آن از مرکز استان باید حدود ۱۵۰ کیلومتر رانندگی کنید. این آبشار حدود ۳۵ متر ارتفاع دارد و در عمق یک تنگه با صخرههای بزرگ قرار گرفته و زیبایی طبیعی اطرافش نیز بسیار دیدنی است. همچنین آبشار «آب ملخ» با جنگلهای اطرافش را نیز نباید از دست بدهید که نزدیک روستایی به همین نام در کیلومتر ۴۵ جاده سمیرم به سنندج قرار دارد.
اگر در اصفهان هستید، به آبشار «پونه زار» در فریدونشهر در غرب استان سر بزنید که با حدود ۷۰ متر ارتفاع یک بخش ناشناخته از طبیعت اصفهان است. همچنین آبشار «نیاسر» در ۴۰ کیلومتری غرب کاشان نیز نباید از دست برود.
۶- جنوب ایران
لطافت، در کنار خلیج فارس
این آبشار با نام «شوی» بسیار زیباست و در زبان محلی به معنای «لطافت» است. وقتی آبشار از ارتفاع پایین میریزد، نمایی لطیف از این منطقه کوهستانی به وجود میآورد. بسیاری معتقدند که این آبشار یکی از بزرگترین آبشارهای ایران است، اما هنوز مرجع معتبری برای تأیید این موضوع وجود ندارد.
با این حال «شوی» یا «تله زنگ» اگر بزرگترین آبشار ایران نیست، اما یکی از آنهاست؛ با حدود ۹۰ متر ارتفاع و پهنای آن که در بهار ممکن است به دهها متر برسد. این آبشار از کورههای «سرتنگ» سرچشمه میگیرد و از درون یک غار خارج میشود و در مسیری دشوار و کوهستانی پایین میریزد و به یکی از درههای شهرستان «سردشت» در شهرستان دزفول میرسد.
سختی طبیعتی که آبشار شوی در آن قرار دارد، سبب میشود که مسافران این آبشار، زیباترین مناظر طبیعی ایران را در مسیر رسیدن و اطراف آن مشاهده کنند. هر کسی که قصد دیدن آبشار شو را دارد، باید برای یک پیادهروی ۲ تا ۶ ساعته در این کوهستان آماده باشد. اگر بخواهید از مسیر ریلی بروید، باید به ایستگاه مربوطه مراجعه کنید.
“`
ابتدا از قطار پیاده شوید و اگر دوست دارید از جاده بیایید، باید از سمت دزفول و «شیهون» عبور کنید.
«شیوند» در ایذه، و «آرپناه» و «بابا روزبهان» در لالی، از دیگر آبشارهای این استان هستند. همچنین در بوشهر، که استان همسایه خوزستان است، «زیر راه» و «فاریاب» در دشتستان، آبشارهای مشهوری به شمار میروند.
آبشار «مارگون» که در مرز کهگیلویه و بویراحمد با استان فارس قرار دارد، بسیار شناخته شده است. این آبشار 80 متر ارتفاع دارد و در فصلهای پربار به عرض 90 متر میرسد. احتمالا به دلیل شکل پیچیدهاش، این آبشار «مارگون» نامیده شده، چرا که آبشارهای کوچک و بزرگ مانند مار از صخرههای بلند پایین میآیند. این آبشار در یک دره عمیق با درختان و پوشش گیاهی زیاد ریخته میشود و به خاطر تنوع گیاهی و جانوری اطرافش، به عنوان یکی از آثار طبیعی ملی ثبت شده است.
مارگون همچنین نام روستایی است که تقریبا 15 کیلومتر با آن فاصله دارد. این روستا در غرب شهرستان «سپیدان» (اردکان) واقع شده و از شیراز حدود 125 کیلومتر و از یاسوج حدود 60 کیلومتر فاصله دارد. از محلی که خودرو را پارک میکنید، باید حدود 2 کیلومتر در یک مسیر سنگفرش و پلکانی پیادهروی کنید تا به زیر آبشار برسید.
در شهرستان بویر احمد، آبشار «تنگ تامرادی» و «شادگان» گچساران، و همچنین آبشار «بهرام بیگی» در دنا، «کوه گل» در سی سخت و «کمر دوغ» در کهگیلویه از آبشارهای معروف این استان زیبا به شمار میروند. همچنین «تنگ براق» در اقلید، مجموعه آبشارهای «تنگه رغز» در شهرستان داراب و «دشتک» در مرودشت نیز از آبشارهای دیدنی استان فارس هستند.
یکی از آبشارهای مشهور در جنوب شرقی ایران و استان کرمان، آبشار شهر «رایِن» است. این آبشار که دارای ارگ تاریخی است، شهرت زیادی دارد و حدود 40 متر ارتفاع دارد. آبشار از دامنههای شرقی کوه هزار، که بلندترین قله این استان کویری است، سرچشمه میگیرد.
در زیر این آبشار 4 طبقه، منطقهای با درختان بید وجود دارد که امکانات رفاهی نیز برای مسافران فراهم کرده است. فاصله کرمان تا راین تقریبا 100 کیلومتر است و باید وارد جاده بم شوید. از راین هم باید حدود 14 کیلومتر در جنوب غربی رانندگی کنید تا به آبشار برسید. همچنین آبشار «آبسر» در شهرستان یافت و «وُروار» در جیرفت نیز از دیگر آبشارهای معروف کرمان محسوب میشوند.
در نزدیکی این استان، استان کویری سیستان و بلوچستان نیز آبشارهای پرآبی دارد، به ویژه در فصل بهار. آبشار «اِسپن» در شهرستان دلگان و «کَلگان» در شهرستان نیکشهر از معروفترین آبشارها هستند که آخر هفتهها محلی برای تفریح خانوادهها میشوند.
در مناطق جنوبی ایران، آبشارها کوتاهتر و کم آبتر هستند، اما هنوز هم برای ساکنان و مسافران این منطقه ارزشمندند. آبشار «کِرون» در منطقه سرسبز رودان در استان هرمزگان، در کنار زیباییهای طبیعی، باغهای خرما و مرکبات و دشتهای سبز، یکی از مقاصد گردشگری مشهور است. برای رسیدن به این آبشار، باید از بندرعباس به شهر رودان بروید و سپس به روستای «بادافشان» بروید. همچنین، آبشار «تِزرج» در جنوب غربی شهرستان حاجی آباد نیز بین مردم محلی محبوب است. در این ناحیه و در مسیر داراب، آبشار فدامی در 8 کیلومتری شهر «فدامی»، از دیگر آبشارهای معروف به شمار میرود.