آرتروز و شیوه ی درمان آن؟ (2 نکته مهم)

بیماری آرتروز یکی از مشکلات رایج مفاصل در میان خانم‌ها و آقایان ایرانی است که معمولاً در سنین بالا مشاهده می‌شود.

احتمالاً شما هم افرادی را دیده‌اید که از درد زانو شکایت می‌کنند و هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار مشکل می‌شوند. این افراد بیشتر به آرتروز مبتلا هستند.

آرتروز و روش‌های درمان آن

دکتر شهرام صادقی، متخصص طب فیزیکی، درباره این مشکل توضیح می‌دهد:

آرتروز چیست و کدام قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
آرتروز یا استئوآرتریت، شایع‌ترین نوع التهاب مفاصل است. در این بیماری، غضروف مفصل آسیب می‌بیند و به تدریج از بین می‌رود. آرتروز می‌تواند هر مفصلی را درگیر کند، اما مفاصل بزرگ مانند زانو و ران که بار بدن را تحمل می‌کنند، بیشتر به آن مبتلا می‌شوند.

علائم اصلی این بیماری چیست؟
آرتروز علائم متنوعی دارد، ولی سه علامت آن بارزتر و شایع‌تر هستند؛ نخستین علامت، خشکی پس از استراحت است، به طوری که گاهی وقتی مفصل برای مدت طولانی بی‌حرکت می‌ماند و نیاز به فعالیت دارد، دچار درد می‌شود.

شاید شما هم دیده‌اید که افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوند، به سختی راه می‌روند، ولی بعد از مدتی به حالت طبیعی بازمی‌گردند. این خشکی مفاصل معمولاً بعد از یک دوره طولانی عدم فعالیت اتفاق می‌افتد، اما معمولاً بیشتر از نیم ساعت طول نمی‌کشد.

دومین علامت، کاهش انعطاف‌پذیری است؛ به همین دلیل، بیماران مبتلا به آرتروز نمی‌توانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست کنند. علامت بعدی نیز درد در مفصل است. توصیه می‌شود افرادی که بیشتر از دو هفته چنین علائمی را تجربه می‌کنند، حتماً به پزشک مراجعه کنند.

چرا کسی به آرتروز مبتلا می‌شود؟
علت دقیق بروز این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما چند دلیل وجود دارد که می‌تواند به ابتلا به آرتروز کمک کند، یکی از آن‌ها سن بالاست؛ این بیماری معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود.

دلیل دیگر جنسیت است، زیرا آرتروز بیشتر در خانم‌ها اتفاق می‌افتد، هرچند دلیل این موضوع هنوز به درستی مشخص نیست. مورد بعدی ناهنجاری‌های مادرزادی استخوانی و یا صدمه به مفصل است. آرتروز در ورزشکاران حرفه‌ای که همواره در معرض ضربه دیدن هستند، رایج‌تر است؛ مانند فوتبالیست‌ها. صدمات غیر ورزشی مانند تصادفات رانندگی نیز می‌تواند زمینه‌ساز آرتروز باشد.

آیا چاقی می‌تواند بر ابتلا به آرتروز تأثیر داشته باشد؟
بله، چاقی خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد. به طور کلی، هرچه وزن بیشتر باشد، مفاصل بزرگ مانند زانوها باید فشار و بار بیشتری را تحمل کنند و در نتیجه خطر ابتلا به آرتروز در آن‌ها بیشتر می‌شود. چاقی حتی می‌تواند احتمال بروز آرتروز در دست‌ها را نیز افزایش دهد.

این بیماری چه عوارضی دارد؟
متأسفانه، این بیماری با گذشت زمان وخیم‌تر می‌شود و هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. اما با استفاده از برخی روش‌های درمانی می‌توانیم درد ناشی از این بیماری را کاهش دهیم و کیفیت زندگی بیماران را بهبود ببخشیم.

“`

زندگی بیماران را بهتر کنید.

تقریباً یک سوم از افرادی که به آرتروز مبتلا هستند ممکن است با مشکلات جدی روبرو شوند. گاهی درد و ناراحتی در مفصل آنقدر زیاد می‌شود که بیمار نمی‌تواند از آن مفصل استفاده کند.

شما به روش‌هایی اشاره کردید که می‌توانند درد و مشکلات بیماران را کاهش دهند. این روش‌ها شامل چه مواردی هستند؟
در موارد شدید آرتروز، جراحی تعویض مفصل ممکن است پیشنهاد شود، اما قبل از آن معمولاً روش‌های دیگری مطرح می‌شود که هدف آن جلوگیری از جراحی است. یکی از این روش‌ها استراحت دادن به مفصل دردناک است.

بیمار باید در هر ساعت حداقل ده دقیقه به مفصل خود استراحت دهد و سعی کند فعالیت‌های خود را طوری تنظیم کند که مفصل آسیب‌دیده کمتر درگیر باشد.

روش دیگر ورزش کردن است که حتماً باید تحت نظر پزشک انجام شود تا مشکلی برای مفصل پیش نیاید یا درد جدیدی ایجاد نکند. ورزش‌های سبک و لذت‌بخش مانند پیاده‌روی و شنا توصیه می‌شوند. ورزش به تقویت عضلات اطراف مفاصل کمک کرده و ثبات مفصل را افزایش می‌دهد. البته اگر ورزش کردن باعث درد در مفصل شود، باید فوراً متوقف شود.

برای افرادی که اضافه وزن دارند، کاهش وزن باید در نظر گرفته شود. البته رژیم غذایی و ورزش برای کاهش وزن باید تحت نظر پزشک باشد. همچنین می‌توان برای کاهش درد ناشی از آرتروز از کیسه یخ استفاده کرد. پزشک معمولاً داروهای ضد درد و ضد التهاب را برای بیمار تجویز می‌کند که در کاهش درد مفصل مؤثر است.

روش‌های جراحی برای درمان آرتروز چگونه هستند؟
این روش‌ها از پاکسازی فضای مفصلی تا تعویض کامل مفصل متفاوتند و جراح بسته به شدت بیماری یکی از این روش‌ها را انتخاب می‌کند. بیماران باید توجه داشته باشند که جراحی زمانی پیشنهاد می‌شود که درمان‌های دیگر مؤثر نبوده و بیمار نتواند فعالیت‌های روزمره‌اش را انجام دهد.

برای بیماران مبتلا به آرتروز چه توصیه‌هایی دارید؟
مهم‌ترین نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز استفاده از روش‌هایی است که درد و ناراحتی آن‌ها را کاهش دهد. همانند سایر بیماری‌ها، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سالم نیز بسیار مفید است. بیمار باید از طریق غذا مواد مورد نیاز بدن را تأمین کند، زیرا تغذیه نامناسب می‌تواند بدن را ضعیف کند و مقابله با بیماری را سخت‌تر کند.

اگر پزشک برای شما داروی ضد درد تجویز کرده، حتماً آن را سر وقت مصرف کنید. در غیر این صورت، وقتی درد شروع شود و شما تازه بخواهید مسکن مصرف کنید، کنترل درد طولانی‌تر و سخت‌تر می‌شود. اما اگر مرتب و طبق دستور پزشک دارو مصرف کنید، شدت حملات درد کاهش می‌یابد. سعی کنید از مفصل آسیب‌دیده خود کمتر کار بکشید.

برای مثال، اگر مفاصل انگشتان یک خانم دچار مشکل است، بهتر است از کیفی استفاده کند که بر روی شانه قرار می‌گیرد، نه کیفی که باید با انگشتان تولید شود. اگر دستی دچار مشکل دارد، بهتر است برای بلند کردن اشیا از دست سالم خود بیشتر استفاده کند تا فشار کمتری به مفصل دردناک وارد شود. بیمارانی که در مفصل زانو یا ران مشکل دارند، بهتر است در صورت صلاحدید پزشک از عصا برای راه رفتن استفاده کنند.

سعی کنید زمانی که راه می‌روید یا نشسته‌اید، بدنتان در وضعیت صحیحی قرار داشته باشد. آب درمانی همچنین می‌تواند هم به عنوان ورزشی و هم به عنوان روشی برای بهبود وضعیت ایستادن و راه رفتن به شما کمک کند. پزشک شما می‌تواند شما را درباره وضعیت صحیح و غلط ایستادن و نشستن راهنمایی کند.