آزمایش خون کبد : آیا با آزمایش خون کبد چرب مشخص میشود ؟ (2 نکته مهم)

آزمایش عملکرد خونی کبدی چیست ؟

تشخیص کبد چرب با آزمایش خون

برای بررسی وضعیت کبد، از تست ALT استفاده می‌شود. این آزمایش معمولاً با دیگر آزمایش‌ها مانند AST، آلکالن فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز (LDH) و بیلی‌روبین انجام می‌شود.

اما وقتی کبد به هر دلیلی آسیب ببیند، این آنزیم‌ها وارد خون می‌شوند.

آنزیم‌ها پروتئین‌هایی هستند که در سراسر بدن وجود دارند و هر کدام نقش خاصی دارند. این آنزیم‌ها به سرعت واکنش‌های شیمیایی را در بدن تسریع می‌کنند.

از مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی می‌توان به آمینوترانسفرازها اشاره کرد.

این آنزیم‌ها شامل آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) یا (SGOT) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) یا (SGPT) هستند که بیشتر در سلول‌های کبدی و در مقادیر کمتر در سلول‌های عضلانی وجود دارند.

اگر کبد آسیب ببیند، سلول‌های کبدی این آنزیم‌ها را به خون آزاد می‌کنند و به همین دلیل سطح AST و ALT افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده مشکلات کبدی است.

سایر آزمایش‌های مرتبط با کبد، به اندازه‌گیری آنزیم‌های دیگری که در کبد وجود دارند نیز می‌پردازد.

علاوه بر AST و ALT، آنزیم‌های دیگری مانند آلکالن فسفاتاز، 5 نوکلئوتیداز و گاما گلوتامیل ترانسپپتیداز (GGT) نیز در کبد وجود دارند. این مقاله به طور خاص بر روی آنزیم‌های کبدی، AST و ALT تمرکز دارد.

آنزیم‌های آمینوترانسفراز (ALT و AST) چیستند؟

آنزیم‌های آمینوترانسفراز، واکنش‌های شیمیایی را کاتالیز می‌کنند که در آن یک گروه آمینو از یک اسید آمینه به یک مولکول دیگر منتقل می‌شود. به همین دلیل آن‌ها “آمینوترانسفراز” نامیده می‌شوند.

اصطلاحات پزشکی گاهی می‌تواند گیج‌کننده باشد، به خصوص در مورد این آنزیم‌ها که نام‌های قابل تعویض دارند که در مقالات پزشکی و غیر پزشکی به کار می‌رود. برای مثال:

نام دیگر آمینوترانسفراز، ترانس آمیناز است.

1. آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) همچنین به عنوان ترانس آمیناز گلوتامیک اگزالواستیک ترانس آمیناز سرم (SGOT) شناخته می‌شود.
2. آلانین آمینوترانسفراز (ALT) نیز به عنوان گلوتامین پیروویک ترانس آمیناز سرم (SGPT) شناخته شده است.

به طور خلاصه، AST معادل SGOT و ALT معادل SGPT است و هر دو آنزیم توسط کبد و دیگر نوع‌های سلول‌ها تولید می‌شوند.

به طور معمول، آنزیم‌های آمینوترانسفراز (AST و ALT) چه هستند؟

(AST یا SGOT) معمولا در انواع بافت‌ها مانند کبد، قلب، عضله، کلیه و مغز وجود دارد.

هنگامی که هر یک از این بافت‌ها آسیب ببیند، این آنزیم‌ها به خون آزاد می‌شوند. برای مثال، سطح AST در خون در حملات قلبی یا آسیب‌های عضلانی افزایش می‌یابد.

بنابراین، این آنزیم به طور خاص نشان‌دهنده آسیب‌های کبدی نیست، زیرا افزایش سطح آن می‌تواند به دلیل آسیب سایر بافت‌ها نیز باشد.

در مقابل، ALT یا SGPT، به طور عمده در کبد قرار دارد. هرچند که این آنزیم به‌طور خاص فقط در کبد نیست، اما بیشترین مقدار آن در کبد وجود دارد.

در صورت آسیب کبد، این آنزیم‌ها وارد خون می‌شوند، بنابراین ALT به عنوان یک شاخص نسبتاً مشخص از وضعیت کبد شناخته می‌شود.

سطوح نرمال AST و ALT چیست ؟

1. محدوده طبیعی مقادیر AST) SGOT) حدود 5 تا 40 واحد در هر لیتر سرم (قسمت مایع خون) است.
2. محدوده طبیعی مقادیر ALT) SGPT) حدود 7 تا 56 واحد در هر لیتر سرم است.

با این حال، محدوده های AST و ALT ممکن است کمی متفاوت باشد بسته به روش و پروتکل های استفاده شده توسط آزمایشگاه های مختلف در سراسر جهان. با این حال، محدوده مرجع نرمال به طور مرتب توسط هر آزمایشگاهی ارائه می شود و در گزارش فردی هر بیمار چاپ می شود.

معیارهای بالای تست های کبدی (AST وALT ) چیست ؟

AST) SGOT) و ALT) SGPT) نشانگرهای خوبی برای مشخص کردن آسیب یا مشکلات کبدی ناشی از بیماری ها یا شرایط مختلف هستند و به طور کلی به این آزمایش ها آزمون های کبدی یا آزمایش خون کبد می‌گویند.

باید توجه کرد که اگر این آنزیم‌های کبدی بالاتر از حد طبیعی باشند، به معنای وجود مشکل در کبد نیست. این افزایش ممکن است به دلیل مشکلات غیرکبدی نیز باشد.

برای مثال، بالا رفتن این آنزیم‌ها می‌تواند به دلیل آسیب به عضلات نیز باشد. تفسیر نتایج AST و ALT بسیار مهم است و باید با در نظر گرفتن سابقه بالینی بیمار توسط پزشک متخصص انجام شود.

همچنین، سطح دقیق این آنزیم‌ها همیشه نشان دهنده وضعیت کبد نیست و نمی‌توان از آن برای پیش‌بینی حاد بودن یا میزان آسیب کبدی استفاده کرد. به عنوان مثال، افراد دارای هپاتیت A حاد ممکن است سطوح بسیار بالایی از AST و ALT داشته باشند، اما اکثراً هیچ مشکل جدی در کبد ندارند.

به طور مشابه، افراد مبتلا به هپاتیت C مزمن ممکن است تنها سطوح کمی از این آنزیم‌ها را داشته باشند، در حالی که آسیب کبدی شدید و حتی سیروز کبدی وجود دارد.

آیا نتایج آزمون AST و ALT نشان دهنده عملکرد کبد است ؟

مهم است که بدانید سطوح AST و ALT همیشه نمی‌تواند عملکرد کبد را نشان دهد، اگرچه در جامعه پزشکی به طور نادرست این آزمایش‌ها به عنوان آزمون‌های عملکرد کبدی شناخته می‌شوند.

حتی اگر این آنزیم‌ها به میزان بسیار بالا باشند، کبد ممکن است به درستی کار کند. بنابراین اگر سطوح آنزیم‌های کبدی شما بالا باشد یا نتایج غیرطبیعی داشته باشید، حتما با پزشک خود درباره این نتایج صحبت کنید.

آزمایش خون برای تشخیص عملکرد کبد

آزمایشی که واقعاً عملکرد کبد را نشان می‌دهد به شرح زیر است:

مقادیر طبیعی (محدوده) برای مردان بزرگسال ذکر شده است – زنان و کودکان ممکن است مقادیر مشابهی داشته باشند، اما کمی متفاوت از مقادیر آزمایش عادی هستند.

آزمایش‌های انعقاد (زمان پروترومبین یا PT و نسبت نرمال سازی بین‌المللی یا (INR): این آزمایش‌ها توانایی خون برای لخته شدن طبیعی و جلوگیری از خونریزی و کبودی را بررسی می‌کند.

این آزمایش‌ها عملکرد پروتئین‌های خاصی به نام عوامل لخته شدن را اندازه‌گیری می‌کند که عموماً در کبد تولید می‌شوند. مقادیر طبیعی در این آزمون حدود 9.5 تا 13.8 ثانیه است.

“`html
سطح آلبومین (هیپوآلبومینمی): آلبومین یک پروتئین مهم در خون است که مسئولیت‌های مختلفی دارد. این پروتئین تنها در کبد ساخته می‌شود و اگر میزان آن کمتر از حد طبیعی باشد، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های مزمن کبد یا سیروز کبدی باشد. همچنین باید توجه داشته باشید که کم شدن سطح آلبومین ممکن است به دلایل دیگری غیر از بیماری کبد نیز پیش بیاید. مقدار طبیعی آلبومین معمولاً بین ۳.۵ تا ۵ گرم در دسی‌لیتر است.

بیلیروبین: این ماده یک محصول جانبی است که بعد از تخریب گلبول‌های قرمز در کبد به وجود می‌آید و معمولاً به صورت صفرا در مدفوع دفع می‌شود. اگر بیلیروبین در خون افزایش یابد، می‌تواند به مشکل در عملکرد کبد اشاره کند. اما بعضی شرایط دیگر که باعث تخریب بیشتر گلبول‌های قرمز شوند نیز می‌توانند بیلیروبین را بالا ببرند در حالی که کبد عملکرد صحیحی دارد. میزان طبیعی بیلیروبین معمولاً بین ۰.۱ تا ۱.۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.

آزمایش خون برای تشخیص عملکرد کبد چگونه انجام می‌شود؟

• شمارش پلاکت: تعداد کم پلاکت‌ها (ترومبوسیتوپنی) می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد و یکی از این دلایل ممکن است بیماری پیشرفته کبد باشد. شمارش طبیعی پلاکت‌ها بین ۱۵۰،۰۰۰ تا ۴۰۰،۰۰۰ در هر μL است.
• گلوکز: سطح گلوکز در بدن از طریق مکانیسم‌های مختلف تنظیم می‌شود. کبد می‌تواند گلوکز خون را در مواقع گرسنگی برای تأمین انرژی سلول‌ها استفاده کند. این فرآیند که گلوکونئوژنز نامیده می‌شود، یکی از عملکردهای کلیدی کبد است. در موارد پیشرفته بیماری کبد، این عملکرد ممکن است باعث کاهش سطح گلوکز در شرایطی شود که مصرف خوراکی کافی وجود ندارد. برعکس، برخی افراد مبتلا به سیروز کبدی ممکن است به دیابت دچار شوند.
• (GGT) گاما گلوتامیل ترانسپپتیداز: این آنزیم نشان‌دهنده احتمال آسیب به کبد است. اگر سطح آن بالا باشد، نشان‌دهنده خطر بیشتر آسیب کبدی می‌باشد. سطح نرمال GGT بین ۹ تا ۴۸ U / L است.
• (ALP ) قلیایی فسفاتاز: کبد اکثر این آنزیم را تولید می‌کند، بنابراین اگر سطح آن در خون بالا باشد، ممکن است نشانه‌ای از آسیب به کبد یا دیگر مشکلات باشد. سطح نرمال ALP بین ۴۵ تا ۱۱۵ U / L است.
• LD یا LDH (لاکتات دهیدروژناز): این آنزیم می‌تواند در برخی از بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های کبد، افزایش یابد. سطح عادی آن حدود ۱۲۲ تا ۲۲۲ واحد در لیتر است.

توجه داشته باشید که بسیاری از بیمارستان‌ها و پزشکان آزمایش‌های عملکرد کبد را بر اساس موارد بالا انجام می‌دهند.

همچنین فراموش نکنید که مقادیر طبیعی این آزمایش‌ها ممکن است بین مردان، زنان و کودکان کمی متفاوت باشد، بنابراین بهتر است همیشه با پزشک در مورد نتایج صحبت کنید.

برخی پزشکان همچنین انجام آزمایش‌های دیگری مانند آمونیاک سرم و سطح لاکتات سرم را توصیه می‌کنند.

آزمایش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند عملکرد کبد را بررسی کنند، اما قبل از انجام این تست‌ها، بهتر است که در مورد اهداف و نتایج آن‌ها با یک متخصص بهداشت صحبت کنید.

چه داروهایی می‌توانند باعث افزایش تست آنزیم‌های کبدی (AST و ALT) شوند؟

داروهای مختلف می‌توانند باعث افزایش این آنزیم‌ها شوند.

“`کاهش آنزیم‌های کبدی ممکن است در برخی افراد مشاهده شود.

در اینجا به برخی از داروهای رایج که می‌توانند به کبد آسیب برسانند، اشاره می‌کنیم:

داروهای مسکن مانند:

1. آسپرین
2. استامینوفن (تیلنول و دیگر نام‌ها)
3. ایبوپروفن (Advil، Motrin)
4. ناپروکسن (Naprosyn، Naprelan، Anaprox، Aleve)
5. دیکلوفناک (Voltaren، Cataflam، Voltaren-XR)
6. فنیل بوتازون (بوتاکسیدیدین)

داروهای ضد تشنج مانند:

1. فینتوئین (دیلانتین)
2. اسید والپروک (Depakote، Depakote ER، Depakene، Depacon)
3. کاربامازپین (Tegretol، Tegretol XR، Equertro)
4. فنوباربیتال

آنتی‌بیوتیک‌ها مانند:

1. تتراسایکلین‌ها (مثل تتراسایکلین [آکرومایسین])
2. سولفونامیدها
3. ایزونیزید (INH) (Nydrazid، Laniazid)
4. سولفامتوکسازول (گانتانول)
5. تریمتوپریم (Trimpex؛ Proloprim، Primsol)
6. نیتروفورانتوئین (Macrodantin؛ Furadantin؛ Macrobid)
7. فلوکونازول (Diflucan) و برخی دیگر از داروهای ضدقارچ،

چه داروهایی می‌توانند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی (AST و ALT) شوند؟

داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مانند استاتین‌ها:

• لواستاتین (Mevacor، Altocor)
• پرواستاتین (Pravachol)
• آتورواستاتین (لیپیتور)
• فلوواستاتین (Lescol)
• سیمواستاتین (Zocor)
• (Crestor) rosuvastatin و نیاسین

داروهای قلبی و عروقی مانند:

• آمیودارون (Cordarone)
• هیدرازین (Apresoline)
• کینیدین (Quinaglute، Quinidex) و غیره

تهیه شده از مجله اینترنتی رضیم

مرضیه ملایری

بیشتر بخوانید :

چه شرایطی می‌تواند باعث افزایش سطح AST یا ALT به شدت بالا شود؟

سطوح آنزیم‌های کبدی AST و ALT در بعضی از وضعیت‌های کبدی می‌تواند از 10 برابر حد طبیعی تا هزاران واحد در لیتر برسد.

بالاترین سطوح AST و ALT معمولاً با بیماری‌هایی همراه است که باعث مرگ سریع سلول‌های کبدی می‌شود (نکروز کبدی گسترده). هرچند که این نوع افزایش آنزیم‌ها شایع نیست، اما ممکن است در مواردی مانند:

1. هپاتیت حاد ویروسی A یا B
2. آسیب شدید کبدی ناشی از سموم، مانند مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول) یا مسمومیت با قارچ
3. کاهش طولانی‌مدت جریان خون (شوک) که در آن کبد از خون تازه و اکسیژن محروم می‌شود.
4. همچنین سطح بسیار بالای AST و ALT ممکن است به بیماری‌های شدید عضلانی نیز مربوط شود.