آزمایش قند خون ناشتا (FBS) باید چند باشد و چه شرایطی دارد ؟ (2 نکته مهم)
“`html
آزمایش قند خون ناشتا
ناشتا بودن عامل مهمی در اندازه‌گیری قند خون است زیرا اگر بعد از 10 تا 12 ساعت ناشتایی، قند خون فرد بیشتر از 105 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، می‌تواند نشانه‌ای باشد که نیاز به دقت بیشتری در برنامه غذایی و سبک زندگی فرد دارد. قند خون بالا ممکن است نشان دهد که فرد احتمالاً در 10 سال آینده به دیابت مبتلا خواهد شد.
نام‌های دیگر آزمایش: GCT, GTT, 2hpp, قند خون, BS, FBS, گلوکز خون, OGTT
آزمایش‌های مرتبط: HbA1C, آزمایش ادرار, میکرو آلبومین
چرا و چه زمان آزمایش قند خون ناشتا انجام می‌شود؟
این آزمایش برای بررسی سطح قند خون، تشخیص دیابت و پیش دیابت و در زمان بارداری انجام می‌شود.
نمونه مورد نیاز:
نمونه خون وریدی یا نمونه ادرار
آمادگی قبل از انجام آزمایش قند خون ناشتا
بسته به نوع آزمایش ممکن است نیاز به 10 تا 12 ساعت ناشتایی باشد.
برای آزمایش BS (قند خون) نیازی به ناشتایی نیست. در آزمایش GCT و GTT معمولاً مقداری ماده قندی (گلوکز) به صورت پودر یا شربت به فرد داده می‌شود و در زمان‌های خاصی نمونه‌هایی (معمولاً 2 تا 4 بار) از فرد گرفته می‌شود.
در آزمایش 2hpp، فرد به صورت ناشتا مراجعه کرده و بعد از نمونه‌برداری صبحانه می‌خورد و 2 ساعت بعد مجدداً برای نمونه‌برداری می‌آید. برای انجام آزمایش‌های مربوط به قند حتماً به دقت توصیه‌های آزمایشگاه را رعایت کنید.
اطلاعات بیشتر درباره آزمایش قند خون ناشتا
قند، منبع اصلی انرژی سلول‌های بدن و تنها منبع انرژی مغز و سیستم عصبی است. بنابراین ضروری است که سطح قند خون همیشه متعادل باشد.
قند بدن از هضم میوه‌ها، سبزیجات، نان و دیگر غذاهای حاوی کربوهیدرات تأمین می‌شود. کربوهیدرات‌ها در دستگاه گوارش به قند تبدیل می‌شوند، در روده کوچک جذب می‌گردند و از آنجا از طریق سیستم گردش خون به سراسر بدن می‌روند.
بدن برای تبدیل قند به انرژی به هورمونی به نام انسولین نیاز دارد که توسط پانکراس ساخته می‌شود. انسولین سبب می‌شود قند به داخل سلول‌های بدن برود.
بدین ترتیب، قند می‌تواند وارد کبد شود و در آنجا به عنوان گلیکوژن ذخیره شود یا به تری‌گلیسرید تبدیل شده و در بافت‌های چربی ذخیره گردد.
به طور طبیعی، بعد از خوردن غذا قند خون افزایش می‌یابد و بسته به مقدار غذایی که خورده شده، پانکراس انسولین لازم را ترشح می‌کند. در این حالت قند موجود در خون به داخل سلول‌ها می‌رود و سطح قند خون به حالت طبیعی برمی‌گردد.
اگر قند خون به هر دلیلی پایین بیاید، پانکراس هورمون دیگری به نام گلوکاگون ترشح می‌کند که به کبد می‌گوید مقداری از قند ذخیره‌شده را به خون برگرداند.
زمانی که قند خون خیلی بالا باشد، بدن تلاش می‌کند با ترشح بیشتر انسولین و خروج قند از طریق ادرار، قند خون را به حالت طبیعی برگرداند.
دلیل اصلی بیماری دیابت، عدم تعادل در سطح قند خون است. دیابت انواع مختلفی دارد که می‌تواند به دلیل تولید ناکافی انسولین یا مقاومت سلول‌ها نسبت به انسولین باشد.
افزایش سطح قند خون را هایپرگلیسمی و کاهش آن را هیپوگلیسمی می‌نامند. هر دو حالت، اگر درمان نشوند، می‌توانند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بافت‌ها و اندام‌های بدن برسانند.
آزمایش قند بخشی از چکاپ سلامت است. برای تأیید تشخیص دیابت، لازم است بعد از انجام آزمایش قند و اطمینان از نتیجه آزمایشی که نشان‌دهنده بالا بودن قند است، آزمایش HbA1C نیز انجام شود.
“““html
افراد مبتلا به دیابت باید به‌طور مرتب قند خون خود را اندازه‌گیری کنند تا بتوانند مقدار دارو یا انسولین مصرفی خود را بر اساس آن تنظیم کنند. عوامل متعددی مانند سابقه خانوادگی دیابت، چاقی و سن بالای ۴۵ سال می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
از علائم بالا رفتن قند خون می‌توان به تشنگی زیاد، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید و زخم‌ها یا عفونت‌هایی که به سختی بهبود می‌یابند اشاره کرد. همچنین علائم قند خون پایین شامل عرق کردن، احساس گرسنگی، گیجی، تاری دید، لرزش دست‌ها و اضطراب است.
زنان باردار ممکن است به دیابت بارداری دچار شوند. این افراد باید در هفته 24 تا 28 بارداری آزمایش GTT را انجام دهند. اگر قبلاً دچار دیابت بارداری شده‌اند یا نشانه‌هایی از آن دارند، می‌توانند این آزمایش را زودتر انجام دهند.
در این آزمایش، مقداری شربت گلوکز به فرد داده می‌شود و در فواصل زمانی مختلف از او نمونه‌گیری می‌شود تا رفتار بدنش نسبت به قند بررسی شود. دیابت بارداری ممکن است بعد از زایمان بهبود یابد یا حتی ادامه پیدا کند.
برخی شرایط و بیماری‌ها، مثل استرس، گرسنگی شدید، مشکلات کبد و پانکراس می‌توانند بر قند خون تاثیر بگذارند.
مقادیر طبیعی آزمایش قند خون ناشتا
| توضیحات | محدوده طبیعی | آزمایش |
| قند ناشتا – طبیعی | mg/dl 70 تا 99 | FBS |
| قند ناشتا – پیش دیابت | mg/dl 100 تا 125 | FBS |
| قند ناشتا – دیابت | mg/dl بیشتر از 126 | FBS |
رعایت ناشتا بودن برای آزمایش قند خون
- برای انجام تمامی آزمایش‌ها بر روی خون بیمار رعایت ناشتایی الزامی است.
- شب قبل از آزمایش، شام سبک و مختصری میل شود.
- بین 12 تا 14 ساعت قبل از آزمایش، هیچ‌گونه غذا، مایع، شکلات یا آدامس مصرف نشود.
- استفاده از دخانیات به شدت ممنوع است.
- نوشیدن آب به مقدار لازم مانعی ندارد.
- مسواک زدن دندان‌ها هیچ مشکلی ندارد.
- در مورد مصرف یا قطع دارو قبل از آزمایش، حتماً با پزشک مشورت کنید.
آزمایش قند خون 2 ساعت پس از غذا
یک وعده غذایی متعادل و معمول (مانند پنیر و کره و …) آماده کنید.
زمان اتمام غذا را یادداشت کنید و 2 ساعت پس از آن، یعنی از لحظه شروع غذا خوردن حساب کنید. به عنوان مثال، اگر غذا در ساعت 8 تمام شده باشد، باید در ساعت 10 نمونه‌گیری انجام شود.
برای مصرف انسولین و دارو، یا قطع دارو قبل از آزمایش با پزشک مشاوره کنید.
مدت زمان غذا خوردن نباید بیشتر از 20 دقیقه طول بکشد.
دو آزمایش ناشتا و غیر ناشتایی باید در یک روز انجام شوند.
بعد از خوردن غذا، هیچ چیز دیگری به جز مقدار کمی آب نباید خورده شود.
قبل از انجام آزمایش و در مدت ناشتایی، از مصرف دخانیات و ورزش سنگین خودداری کنید.
۱۵ دقیقه قبل از زمان نمونه‌گیری (دو ساعت) در آزمایشگاه حاضر شوید.
به محض ورود به آزمایشگاه، مسئول نمونه‌گیری را مطلع کنید و اگر پس از 2 ساعت از شما خون‌گیری نشد، دوباره به مسئول پذیرش اطلاع دهید.
بیشتر بخوانید :
آزمایش قند خون ناشتا
سایت رضیم
“`
