آشنایی با آداب و رسوم عید نوروز در اردبیل (+ تصاویر)

اردبیل در ایام نوروز

عید نوروز در اردبیل به نام هایی چون “بایرامی آیی”، “ایل بایرامی” و برای برخی طوایف به “امیرالمومنین(ع) بایرامی” شناخته می‌شود.

غبار روبی و خانه تکانی از رسوم نوروزی اردبیل

یکی از اولین آداب عید نوروز که از اوایل یا اواسط اسفند شروع می‌شود، غبار روبی منازل یا خانه تکانی است. این کار بسته به سلیقه افراد متفاوت است.

در این سنت، زنان و مادران با تمیز کردن و شست و شوی وسایل خانه، عید را شروع می‌کنند و برای ورود به ماه جدید آماده می‌شوند. آنها این کار را به عنوان نشانه‌ای از کنار گذاشتن غم و ناامیدی و استقبال از سال نو و خوشی‌ها می‌دانند.

دادن عیدی (بایراملیق) و سکه سال نو (ایل سکه سی) از رسوم نوروزی اردبیل

از آداب ویژه عید نوروز در اردبیل و آذربایجان، دادن عیدی (بایراملیق) و سکه سال نو (ایل سکه سی) است.

بایراملیق یا عیدی، در واقع هدیه‌ای است که افراد به همدیگر به مناسبت نوروز می‌دهند و معمولاً بزرگترها به کوچکترها این هدیه را اهدا می‌کنند. این سنت در اردبیل تاریخی طولانی دارد.

این هدیه می‌تواند یک تخم مرغ رنگی، یک لباس جدید یا اسکناس نو باشد که بسته به سلیقه افراد در مناطق مختلف متفاوت است. اما به طور کلی، اسکناس نو رایج‌ترین نوع بایراملیق در اردبیل است.

در بسیاری از خانواده‌ها، پدر خانواده اسکناس‌های نو را بین صفحات قرآن کریم نگه می‌دارد و بعد از تحویل سال به اعضای خانواده هدیه می‌دهد. همچنین دادن عیدی به تازه عروس‌ها و دامادها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

رسم دیگر «ایل سکه سی» یا «سکه سال» است که در آذربایجان رایج است. برخی افراد که به داشتن دست‌های پر رونق معروفند، در آغاز سال نو به دوستان و آشنایان «ایل سکه سی» می‌دهند تا سالی پر رونق و خوب داشته باشند.

آیین تکم خوانی رسوم نوروزی اردبیل

بر اساس یک سنت قدیمی، «تکم» که یک عروسک سنتی با تاریخچه طولانی است، در روزهای مانده به عید نوروز بر دستان تکم‌چی‌ها در کوچه‌های اردبیل به استقبال بهار می‌آید.

تکم خوانی، آیینی با قدمت طولانی است که همواره در آذربایجان مخصوصاً در اردبیل محبوبیت دارد و با روش خاصی اجرا می‌شود.

این آیین سال‌هاست که با آداب و رسوم مردم آذربایجان و اردبیل پیوند خورده است و مردم به انتظار تکم‌چی نشسته و امیدوارند که او نشانه خوشحالی بهاری را به آنها بیاورد.

اگرچه امروزه این آئین کمتر دیده می‌شود، اما هنوز هم در برخی روستاها می‌توان آثار این رسم قدیمی را مشاهده کرد.

نو اوستی

“`html

رسوم نوروزی اردبیل

در یک سنت قدیمی، مردم در شب چهارشنبه‌سوری از روی آتش می‌پرند و در روز چهارشنبه صبح از روی آب و نهرهای جاری عبور می‌کنند.

این کار که به ˈنو اوستی رفتنˈ معروف است، معمولاً در پل‌های قدیمی بر روی رودخانه بالخلو که از وسط شهر اردبیل عبور می‌کند، انجام می‌شد. این مراسم چندین دهه بود که فراموش شده بود.

اما شهرداری اردبیل در چند سال اخیر تلاش کرده تا دوباره این سنت را زنده کند و هر ساله افراد زیادی از گروه‌های مختلف مردم بر روی پل هفت چشمه این شهر جمع می‌شوند تا این مراسم را برگزار کنند.

آیین‌های عید نوروز در اردبیل

در شب عید، بسیاری از خانواده‌ها غذاهایی مخصوص تهیه می‌کنند، شامل ماهی دودی، گوشت قیمه، مرغ و کوکو به همراه برنج که می‌توان گفت بهترین شام آن‌ها در طول سال است.

همچنین برخی خانواده‌ها طبق سنت خود خوراکی‌های دیگری مانند شیر برنج، باقالی پلو و سبزی پلو با ماهی می‌پزند.

سفره هفت سین از آداب نوروزی اردبیل

هنگام تحویل سال، حتی اگر نیمه شب باشد، خیلی از اعضای خانواده بیدار مانده و دور سفره هفت سین که با قرآن و شمع‌های رنگی تزئین شده نشسته و با خواندن آیات الهی و دعا منتظر تحویل سال می‌مانند.

سفره هفت سین در برخی خانه‌ها تا سیزدهم فروردین برای پذیرایی از مهمانان پهن می‌ماند. قبل از تحویل سال، اکثر افراد وضو می‌گیرند و در این لحظات سکوتی خاص در فضا حاکم می‌شود و تنها صدای مناجات شنیده می‌شود.

چند دقیقه پس از تحویل سال، کوچه‌ها و خیابان‌های اردبیل حال و هوای تازه‌ای می‌گیرند و خانواده‌ها برای تبریک سال نو به دیدار یکدیگر می‌روند.

رفتن بر سر مزار درگذشتگان رسوم نوروزی اردبیل

بسیاری از مردم اردبیل طبق یک سنت مذهبی در آخرین و اولین پنجشنبه سال به مزار درگذشتگان خود مراجعه می‌کنند.

این افراد به طور گروهی یا انفرادی از صبح زود این روزها به آرامستان‌های اردبیل می‌روند و سوره‌های فاتحه و یاسین را بر سر قبور می‌خوانند، که حال و هوای معنوی خاصی به این مکان‌ها می‌دهد.

برخی خانواده‌ها با پخش خرما، حلوا و شیرینی نذری در بین مردم در آرامستان‌های شهر سعی می‌کنند تا اجر معنوی کسب کنند.

تعدادی از خانواده‌ها نیز با تهیه سبزه‌های ویژه نوروز، آن‌ها را به همراه بطری‌های گلاب بر روی قبر عزیزان خود می‌گذارند.

مردم اردبیل معتقدند که همان‌طور که در سال نو با دید و بازدیدها سعی در رفع کدورت‌ها دارند، باید با حضور در آرامستان‌ها به یاد آخرت از درگذشتگان طلب بخشش کرده و روح آنان را شاد کنند.

طبق سنتی قدیمی، ساکنان اردبیل مجالس ختمی برای بستگان خود که در سال قبل فوت کرده‌اند، در دومین روز عید نوروز برگزار می‌کنند.

این مجالس به صورت مشترک توسط خانواده‌های داغدار از یک محله در مسجد همان محله و قبل از ظهر برگزار می‌شود.

بیشتر بخوانید: