آشنایی با بیماری دیابت نوع یک (2 نکته مهم)

نشانه‌های ابتلا به دیابت نوع 1

نشانه‌های این بیماری به سرعت نمایان می‌شوند و شامل:

• تشنگی شدید، خشکی دهان و نیاز مکرر به ادرار کردن
• کاهش وزن ناگهانی، خستگی و بی حالی
• احساس گرسنگی زیاد و افزایش اشتها
• مشکل در بینایی
• مشکلات پوستی مانند خشکی پوست و عفونت‌های قارچی و باکتریایی، که بیشتر در دخترها دیده می‌شود.

نشانه‌های خطرناک این بیماری که از عدم کنترل قند خون ناشی می‌شوند شامل:

• از دست دادن هوشیاری
• بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها
• کتواسیدوز – که زمانی رخ می‌دهد که سلول‌ها برای تأمین انرژی از چربی استفاده کنند و این کار باعث افزایش کتون‌ها در خون می‌شود. کتون‌ها می‌توانند بدن را مسموم کنند. افزایش اسید در خون می‌تواند موجب بی‌هوشی شود و به همین خاطر باید فرد به سرعت به بیمارستان منتقل شود.

اگر دیابت نوع یک دارید، یعنی پانکراس نمی‌تواند انسولین تولید کند. این هورمون به سلول‌ها کمک می‌کند تا قند را به انرژی تبدیل کنند. در نبود انسولین، قند در خون افزایش می‌یابد و می‌تواند به سطح خطرناکی برسد. برای جلوگیری از مشکلات جدی، افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید همیشه انسولین تزریق کنند.

علائم خطر ابتدایی

نشانه‌های دیابت نوع یک به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و شامل:

• احساس تشنگی بیشتر از حد معمول و خشکی دهان
• بوی نامطبوع دهان
• افزایش تعداد مراجعه به دستشویی

دلایل ابتلا به دیابت نوع 1

با اینکه دلیل اصلی ابتلا به دیابت نوع 1 هنوز مشخص نیست، اما در بیشتر افراد مبتلا، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. عوامل ژنتیکی و برخی ویروس‌ها ممکن است باعث این واکنش غیرطبیعی شوند. در ادامه به برخی از عواملی که می‌توانند موجب این بیماری شوند، اشاره می‌کنیم:

• عوامل ژنتیکی
• سابقه خانوادگی
• منطقه جغرافیایی
• بعضی از ویروس‌ها
• مصرف ویتامین D در نوزادی – تحقیقات نشان داده‌اند که ویتامین D ممکن است از دیابت نوع یک محافظت کند، اما مصرف زودهنگام شیر گاو که منبعی از ویتامین D است، ممکن است با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط باشد.

عوارض ابتلا به دیابت نوع 1

دیابت نوع یک می‌تواند بر اعضای مهم بدن مانند قلب، رگ‌های خونی، سیستم عصبی، چشم‌ها و کلیه‌ها تأثیر بگذارد. کنترل همیشگی قند خون و نگه داشتن آن در سطح مناسب بسیار حیاتی است.

“`html

سطح نرمال قند خون می‌تواند به طور مؤثری خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش دهد. برخی از مشکلاتی که می‌تواند برای افرادی که دیابت طولانی مدت و کنترل نشده دارند، بوجود آید شامل:

“““html

باشد که در دوران بارداری برایتان پیش آمده.

چه کسی دچارش می شود؟

دیابت نوع یک ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر اوقات قبل از 19 سالگی شناسایی می‌شود. این نوع دیابت به دختران و پسران به طور یکسان تاثیر می‌گذارد. با این حال، در کل، این بیماری در افرادی با پوست روشن بیشتر دیده می‌شود. طبق گزارش مرکز سلامت جهانی، دیابت نوع یک در میان بسیاری از افراد آفریقایی، بومیان آمریکا، و مردم آسیا کمتر شایع است.

چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما قند خون ناشتا را بررسی می‌کند یا یک آزمایش خون ناخودآگاه گرفته می‌شود. او همچنین می‌تواند سطح A1C را اندازه‌گیری کند که نشان دهنده قند خون شما در 2 تا 3 ماه گذشته است. این تست باید در دو روز جداگانه انجام شود. آزمایش تحمل گلوکز نیز می‌تواند به پزشک کمک کند.

مشکلات بلند مدت

داشتن قند خون بالا برای مدت طولانی می‌تواند به بسیاری از قسمت‌های بدن آسیب برساند. دیابت نوع یک می‌تواند خطر مشکلات زیر را افزایش دهد:

• بیماری قلب و سکته مغزی
• نارسایی کلیه
• نابینایی یا مشکلات بینایی دیگر
• بیماری لثه و از دست دادن دندان
• آسیب به عصب‌ها در دست‌ها، پاها و دیگر اندام‌ها

قند خون خود را چک کنید

اولین مرحله برای جلوگیری از عوارض، چک کردن قند خون است (که به آن گلوکز خون نیز گفته می‌شود). با خراشیدن انگشت، قطره‌ای از خون را روی نوار تست قرار می‌دهید و سپس نوار را در دستگاه می‌گذارید. نتایج به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی بهتری برای درمان داشته باشید. وقتی سطح قند خون شما نزدیک به حد معمول باشد، انرژی بیشتری خواهید داشت، مشکلات پوستی کمتر می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و آسیب به کلیه کاهش می‌یابد.

اندازه‌گیر مداوم گلوکز می‌تواند کمک کند؟

این دستگاه به وسیله یک سنسور، مقدار گلوکز خون شما را هر 10 ثانیه اعلام می‌کند و اطلاعات را به یک دستگاه به اندازه یک گوشی همراه ارسال می‌کند. این دستگاه به طور خودکار میانگین گلوکز را در طول 72 ساعت ذخیره می‌کند. اما این دستگاه نمی‌تواند جایگزین تست خون شود و تنها برای پیگیری سطح گلوکز استفاده می‌شود.

درمان با تزریق انسولین

هر کسی که دیابت نوع یک دارد باید از انسولین استفاده کند. برخی افراد انسولین را به صورت تزریق مصرف می‌کنند و باید این کار را چند بار در روز انجام دهند. پزشک با توجه به نتایج تست خون به بیمار می‌گوید که چه مقدار انسولین باید استفاده کند. هدف این است که سطح قند خون را تا حد ممکن در حالت طبیعی نگه داریم.

چگونه متوجه واکنش به انسولین شویم

واکنش به انسولین زمانی اتفاق می‌افتد که انسولین، سطح قند خون را به طور خطرناکی پایین می‌آورد. این حالت می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. نشانه‌های خطر عبارتند از:

• خستگی یا خواب‌آلودگی بیش از حد
• ناتوانی در صحبت یا فکر کردن درست
• از دست دادن هماهنگی عضلات
• عرق کردن و رنگ پریدگی
• تشنج
• از دست دادن هوشیاری

چگونه واکنش به انسولین را درمان کنیم

همیشه حداقل 15 گرم کربوهیدرات که به سرعت جذب می‌شود همراه خود داشته باشید. این موارد، سطح قند خونتان را به سرعت افزایش داده و از بروز واکنش جلوگیری می‌کند. چند نمونه:

• نصف فنجان آب میوه یا نوشابه غیر رژیمی
• یک فنجان شیر
• …

“““html

• دو قاشق غذا خوری کشمش
• 3 قرص گلوکز یا 5 عدد آبنبات

اگر قند خونتان بعد از 15 دقیقه هنوز پایین بود 15 گرم دیگر استفاده کنید.

اگر بیهوش شوید اطرافیان باید کمکتان کنند. همیشه با خود پلاک یا چیزی حمل کنید که روی آن نوشته شده باشد دیابت دارید و به همراه خود کیت گلوکاگون داشته باشید. این دارو به زیر پوست تزریق می شود، به دوستان و افراد خانواده بگویید که نشانه های واکنش به انسولین چیست و به آنها نشان دهید که چگونه دارو را تزریق می کنند.

پمپ های انسولین: از تزریق امن تر هستند؟

این دستگاه می تواند احتمال واکنش را کم کند. این دستگاه توسط یک لوله ی باریک که زیر پوست شما قرار می گیرد به صورت برنامه ریزی شده به بدن انسولین وارد می کند. با استفاده از آن سطح قند خون ثابت می ماند و در برنامه ریزی برای غذاها آزاد تر می شوید. اشکالاتی نیز وجود دارد، پس بهتر است قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.

درمانتان عمل می کند؟

احتمالا پزشکتان توصیه می کند هر 3 تا 6 ماه یکبار تست A1C بدهید، این تست نشان می دهد که در طی 2 تا 3 ماه گذشته قند خونتان چگونه کنترل شده است. اگر نتایج خوب نباشد، باید دوز انسولین، برنامه ی غذایی یا سطح فعالیت خود را دوباره تنظیم کنید.

اگر انسولین کار نکرد

اگر تزریق انسولین نتوانست سطح قند خونتان را کنترل کند و یا مرتب دچار واکنش به انسولین می شدید، ممکن است دکتر پیوند سلول های پانکراس را پیشنهاد دهد. در این روش تجربی، جراح سلول های سالم سازنده ی انسولین را از یک اهدا کننده به پانکراس فرد دیابتی منتقل می کند. مشکلی وجود دارد: نتایج ممکن است فقط برای چند سال دوام داشته باشد و برای پیشگیری از پس زدن سلول ها باید دارو مصرف کنید. این کار ممکن است عوارض جدی در پی داشته باشد.

امید به یک پانکراس مصنوعی

محققان روی سیستمی کار می کنند که به آن پانکراس مصنوعی می گویند. این ترکیبی یک پمپ انسولین و سیستم نظارت بر قند خون مداوم است که توسط یک برنامه کامپیوتری پیچیده کنترل می شود. هدف این است که مانند نمونه واقعی کار کند. این یعنی با بالا رفتن یا پایین آمدن قند خون آن را تنظیم می کند. آزمایشات اولیه نشان داده این راه به کنترل بهتر قند خون کمک می کند.

ورزش با احتیاط

بدن به فعالیت فیزیکی نیاز دارد، اما وقتی این کار را می کنید باید مواظب باشید.
برای جلوگیری از افت ناگهانی قند خون پزشکتان قبل از انجام ورزش چنین توصیه هایی می کند:

• قند خونت را چک کن
• دوز انسولین را تنظیم کن
• یک میان وعده بخور

حتی ممکن است از شما بخواهد ادرار خود را برای وجود کتون ها چک کنید؛ نشانه ای که میگوید قند خون بالا است. اگر چنین مشکلی وجود داشت از ورزش سخت خودداری کنید.

چه چیزی می توانید بخورید؟

صحبت ها و خرافات زیادی درباره اینکه افراد دیابتی چه چیزی می توانند بخورند یا نمی توانند بخورند وجود دارد. حقیقت این است که هیچ غذایی محدود نمی شود. به عنوان بخشی از یک برنامه غذایی متعادل و در کنار درمان، می توانید شیرینی نیز استفاده کنید. مهم این است که با درمانگر خود همیشه برای متعادل کردن تزریق انسولین، وعده های غذایی و فعالیت فیزیکی هماهنگ باشید.

گردآوری: مجله اینترنتی رضیم