آشنایی با داروی ضد ویروس تیپراناویر (2 نکته مهم)
“`html
موارد مصرف و عوارض داروی تیپراناویر
تیپراناویر (Tipranavir) یک داروی ضدویروسی است که برای درمان ویروس نقص ایمنی اکتسابی انسانی (HIV) استفاده می‌شود. این دارو کمک می‌کند تا سرعت گسترش عفونت HIV کاهش یابد، اما نباید به عنوان درمان اصلی برای HIV در نظر گرفته شود. ویروس HIV باعث آسیب به سلول‌های CD4 بدن می‌شود که نوعی سلول سفید خون هستند و برای محافظت از بدن در برابر عفونت مهم هستند. اگر این ویروس درمان نشود، می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیر کند.
داروی تیپراناویر در دسته داروهای ضد رتروویروسی قرار دارد که به نام مهارکننده‌های پروتئاز (PIs) شناخته می‌شوند. این دارو معمولاً به همراه چند داروی دیگر ضدویروسی به عنوان بخشی از درمان ترکیبی مصرف می‌شود. هنگام استفاده از سه یا بیشتر داروهای ضد رتروویروسی به‌طور هم‌زمان، تأثیر درمانی بیشتر و بهتری حاصل می‌شود و خطر ایجاد مقاومت دارویی کمتر می‌شود.
این دارو کمک می‌کند تا عفونت HIV کنترل شده و تعداد ویروس‌ها در بدن کاهش یابد. این موضوع به بهبود سیستم ایمنی کمک کرده و خطر ابتلا به عوارض ناشی از عفونت HIV را کاهش می‌دهد. پزشک شما این دارو را تجویز خواهد کرد و باید به‌طور منظم و بعد از وعده غذایی مصرف شود، در کنار دیگر داروهای ضد رتروویروسی.
نام تجاری: Aptivus
موارد منع مصرف داروی تیپراناویر
- تاریخ انقضای دارو را بررسی کنید و اگر تاریخ آن گذشته است، از آن استفاده نکنید.
- هرگز این دارو را به دیگران ندهید حتی اگر علائمی مشابه شما داشته باشند.
- از دوزهای بیشتر از آنچه پزشک تجویز کرده، استفاده نکنید.
- قبل از مصرف این دارو، تداخلات دارویی را بررسی کرده و به پزشک خود بگویید که چه داروی دیگری مصرف می‌کنید.
تداخلات دارویی تیپراناویر
تداخل دارویی می‌تواند بر عملکرد داروها اثر بگذارد و خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بنابراین باید فهرستی از تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل‌های گیاهی) تهیه کرده و با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. همچنین، دوز دارو را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید و مصرف دارو را ناگهان متوقف نکنید.
- برخی از داروهایی که ممکن است با تیپراناویر تداخل داشته باشند شامل: داروهای ضد پلاکتی مثل کلوپیدوگرل، آرتمتر (artemether)، داروهای رقیق‌کننده خون مثل وارفارین و هپارین، برخی داروهای ضد التهابی چون ایبوپروفن و ناپروکسن، دی سولفیرام، استروژن‌ها، مکمل‌های سیر، ویتامین E و چند داروی دیگر است.
- تیپراناویر و ریتوناویر ممکن است بر روی تأثیر و حذف سایر داروها اثر بگذارند. برخی از داروهای دیگری که تحت تأثیر این دو قرار می‌گیرند، شامل آلفازوسین، بنزودیازپین‌ها مثل میدازولام و تریازولام، و داروهای HIV دیگر مثل اتراویرین و لوپیناویر هستند.
- داروهایی که بر روی حذف دارو تأثیر می‌گذارند ممکن است عوارض جانبی یا مشکلات دیگری را ایجاد کنند، بنابراین مهم است که در این مورد دقت کنید.
“““html
- داروهایی که بر روی تیپراناویر تأثیر می‌گذارند و عملکرد آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شامل آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید (مثل اریترومایسین)، ریفامایسین‌های مشخص (مثل ریفامپین و ریفاپنتین)، مخمر سنت جان و داروهایی که برای درمان صرع استفاده می‌شوند (مثل کاربامازپین و فنی‌توئین) هستند.
- استفاده از تیپراناویر به همراه آسپرین ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد. اما اگر پزشک برای پیشگیری از سکته یا حمله قلبی، آسپرین با دوز پایین (معمولاً ۳۲۵-۸۱ میلی‌گرم در روز) تجویز کرده است، باید به مصرف آن ادامه دهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید ترک کنید. برای جزئیات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
- مصرف داروی تیپراناویر ممکن است تأثیر کنترل بارداری هورمونی مثل قرص، چسب یا حلقه را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند به بارداری منجر شود. بنابراین با پزشک خود درباره روش‌های مطمئن‌تری برای کنترل بارداری صحبت کنید و در تمامی فعالیت‌های جنسی از یک روش ایمن (کاندوم لاتکس یا پلی‌اورتان) برای کاهش خطر انتقال HIV به دیگران استفاده کنید.
- اگر در دوران مصرف تیپراناویر دچار لکه بینی یا خونریزی شدید شدید، حتماً با پزشک خود در این باره صحبت کنید. این ممکن است نشانه‌ای باشد که کنترل بارداری هورمونی شما به درستی عمل نمی‌کند.
نکاتی که قبل از مصرف تیپراناویر باید در نظر گرفته شود
برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و برخی دیگر در صورت نیاز به درمان اضافی تجویز می‌شوند. بنابراین بهتر است قبل از مصرف دارو تیپراناویر، پزشک شما از موارد زیر مطلع باشد:
- اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید یا در حال شیر دادن به نوزاد خود هستید.
- اگر مبتلا به دیابت نوع یک هستید.
- اگر به شما گفته شده است که دچار اختلال در ریتم قلب هستید.
- اگر هپاتیت (التهاب کبد) یا بیماری کبدی دارید.
- اگر به اختلال خونی به نام هموفیلی یا بیماری به نام پورفیری (یک بیماری خونی ارثی نادر) مبتلا هستید.
- اگر در حال مصرف دارویی خاص هستید. این داروها می‌توانند شامل هر دارویی باشند، چه تجویزی و چه بدون نسخه پزشک، مثل داروهای گیاهی و مکمل‌ها.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به داروی دیگری دارید.
عوارض جانبی احتمالی داروی تیپرانویر
تمام داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، اما بسیاری از افراد هیچ مشکلی را تجربه نمی‌کنند. برخی از عوارض بعد از مدت کوتاهی از مصرف دارو، به خودی خود از بین می‌روند. در صورت بروز هر گونه عارضه‌ای که مدت زیادی ادامه پیدا کند، باید پزشک خود را مطلع کنید.
عوارضی که در هر ۱ نفر از ۱۰ نفر مشاهده می‌شود:
- احساس حالت تهوع، درد شکمی، نفخ، سوء هاضمه، اسهال، سردرد، احساس خستگی، جوش پوستی و تغییر در عملکرد کبد.
- اگر علائمی در شما بروز کرد که احساس می‌کنید ناشی از مصرف تیپرانویر است، با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه نگهداری داروی تیپراناویر
تمامی داروها را دور از دسترس کودکان نگه‌دارید.
کپسول‌های تیپرانویر بسته‌بندی نشده را در یخچال نگه‌دارید. به محض باز کردن بسته، می‌توانید دارو را تا ۶۰ روز ذخیره کنید.
“`
دارو را در یک جای خشک و خنک و به دور از نور خورشید و گرما نگهداری کنید.
محلول خوراکی تیپراناویر را در دمای اتاق حفظ کنید و آن را در یخچال نگه ندارید. شما می‌توانید ۶۰ روز بعد از اولین بار که در بطری را باز کردید از آن استفاده کنید. بعد از این مدت نمی‌توانید از محلول استفاده کنید و باید باقی‌مانده‌اش را دور بیندازید.
اگر دیدید که کریستال‌هایی بر روی دارو تشکیل شده است، از پزشک یا داروساز بخواهید که بطری را برای شما عوض کند. مهم است که همیشه از محلول تازه استفاده کنید.
