آشنایی با داروی فامپریدین برای درمان ام اس (2 نکته مهم)
معرفی داروی فامپریدین
فامپریدین (Fampridine) دارویی است با نام تجاری دالفیرا که برای بهبود سرعت راه رفتن در بعضی بزرگسالان مبتلا به بیماری ام اس طراحی شده است؛ این دارو در ماه جولای سال 2011 توسط آژانس پزشکی اروپا (EMA) تأیید شده است.
فامپریدین به صورت قرص و به شکل خوراکی مصرف می‌شود. معمولاً توصیه می‌شود که بیماران یک قرص صبح و یک قرص در شب مصرف کنند. این دارو به آرامی در بدن آزاد می‌شود تا مقدار ثابت‌تری از فامپریدین در دسترس بدن بیمار قرار گیرد.
فامپریدین یکی از داروهای خوراکی برای درمان ام اس (بیماری مولتیپل اسکلروز) است. همچنین در بیماران با آسیب طناب نخاعی نیز استفاده می‌شود. این دارو به انتقال عصبی در سلول‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند و ضعف ناشی از اختلال در جریان الکتریکی را بهبود می‌بخشد.
نام‌های تجاری: Fambiox ، Fampyra و نورپیرا
موارد مصرف فامپریدین
- بهبود راه رفتن در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS) و کسانی که آسیب طناب نخاعی دارند.
تحقیقات در مورد فامپریدین
درباره فامپریدین تحقیقات زیادی انجام شده است. به عنوان مثال، در یک مطالعه فاز 3 که شامل 301 بیمار با نوع عود کننده یا پیشرونده ام اس بود، نتایج نشان داد که بیماران دریافت‌کننده فامپریدین، در مقایسه با بیمارانی که دارونما دریافت کرده بودند، بهبودی قابل توجهی در سرعت راه رفتن داشتند (35% در مقابل 8%).
بررسی‌های انجام شده روی آزمایشات مختلف نشان می‌دهد که فامپریدین نسبت به دارونما تاثیر مثبتی بر سرعت راه رفتن دارد. با این حال، شواهد کمی در مورد تاثیر قابل توجه فامپریدین بر روی تست ناتوانی (EDSS) وجود دارد.
مکانیسم اثر فامپریدین
فامپریدین یک مهارکننده غیر اختصاصی کانال پتاسیم است که قابلیت هدایت عصبی را در آکسون‌های آسیب‌دیده تقویت می‌کند. این کار باعث می‌شود که فرآیند بازپتانسیل تاخیر بیفتد و زمان پتانسیل عمل طولانی‌تر شود. تقویت هدایت عصبی باعث بهبود عملکرد فیبرهای عضلانی و در نتیجه بهبود عملکرد نورون‌های حرکتی می‌شود.
فارماکوکینتیک فامپریدین
- جذب: سریع
- توزیع: Vd: 2.6 L/kg
- اتصال به پروتئین: محدود و عمدتاً به پروتئین‌های پلاسما متصل نمی‌شود
- متابولیسم: متابولیسم محدود و متابولیت‌ها غیر فعال هستند
- فراهمی زیستی: 96% (نسبت به محلول آبی)
- نیمه عمر حذف: 5.2 تا 6.5 ساعت و در نارسایی کلیوی شدید تا سه برابر افزایش می‌یابد
- زمان رسیدن به پیک: 3-4 ساعت
- دفع: عمدتاً از طریق ادرار (96%؛ 90% دوز کلی به صورت داروی دست‌نخورده دفع می‌شود)؛ همچنین از طریق مدفوع
مقدار مصرف فامپریدین
مقدار مصرف معمول برای مولتیپل اسکلروزیس : بزرگسالان:
- حداکثر مقدار توصیه شده: 10 mg هر 12 ساعت (بدون توجه به غذا)
- اگر بعد از 4 هفته بهبودی در راه رفتن مشاهده نشد، باید مصرف دارو را قطع کرد.
مصرف فامپریدین در بارداری و شیردهی
C (داروهای گروه C تنها باید با تجویز پزشک مصرف شوند. خطرات ناشی از مصرف این گروه از داروها باید مورد بررسی قرار گیرد.)
داروها هنوز تأیید نشده‌اند و یا تحقیقات انسانی در مورد آن‌ها انجام نشده است. پزشک زمانی از این داروها استفاده می‌کند که مطمئن باشد فواید آن‌ها نسبت به خطرات احتمالی بیشتر است و برای بیمار ضروری است.
از آنجا که مشخص نیست آیا فامپریدین به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر و ممکن است بر نوزاد تأثیر بگذارد، در صورتی که در حال شیردهی هستید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
کارایی و ایمنی فامپریدین برای کودکان تأیید نشده است.
ملاحظات در مصرف فامپریدین
- در زمان مصرف فامپریدین باید از باردار شدن خودداری کنید.
- اگر فشار خون بالا، مشکلات قلبی یا نارسایی قلبی دارید، با احتیاط فامپریدین مصرف کنید.
- در نارسایی کلیوی نیز باید با احتیاط از فامپریدین استفاده کرد.
نکات مهم درباره فامپریدین
- به پزشک، پرستار، داروساز و دندانپزشک خود بگویید که این دارو را مصرف می‌کنید.
- اگر بیش از 65 سال دارید، با احتیاط مصرف کنید.
- در صورت بارداری، قصد بارداری یا شیردهی، حتماً پزشک را مطلع کنید.
- این دارو را می‌توانید با یا بدون غذا مصرف کنید. قرص را نصف یا خرد نکنید.
- اگر یک دوز را فراموش کردید، دوز بعدی را دو برابر نکنید.
عوارض جانبی فامپریدین
عوارض جانبی رایج فامپریدین شامل تهوع، سردرد، بی‌خوابی، یبوست، گیجی، ضعف، خواب رفتگی اندام‌ها، سوءهاضمه، عفونت دستگاه ادراری، کمر درد و التهاب بینی و گلو است.
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید:
- ضربان نامنظم قلب؛ خستگی، تشنج
- تاری دید یا مشکلات بینایی
- احساس گیجی
- علائمی شبیه آنفولانزا (سرفه، گلودرد، بی‌حالی و تب ناگهانی)
- عدم تعادل
- وزوز گوش
- سرگیجه
- علائم عفونت ادراری مانند درد شکم و در هنگام ادرار کردن
- مشکلات تنفسی
- علائم حساسیت شدید
موارد منع مصرف فامپریدین
- نارسایی کلیوی شدید
- افرادی که سابقه اختلالات تشنجی دارند
- نارسایی کلیوی متوسط
تداخلات دارویی فامپریدین
- بتابلاکرها (مانند پروپرانول، پیندولول، و کاروینول)
- سایمیتیدین
- متفورمین
- کینولیدین
- راینیتیدین
- وارنیکلین
- پروکائینامید
شرایط نگهداری فامپریدین
فامپریدین را در دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
ترجمه و گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
