آشنایی با درخت قهوه سودانی (2 نکته مهم)

قهوه سودانی یا درخت دوریان

قهوه سودانی با نام علمی Durio zibethinus یکی از گونه های جنس Durio است که میوه هایی خوراکی تولید می کند و بومی جنوب شرقی آسیا می باشد.

میوه های گونه های مختلف این گیاه حتی وقتی که پوست آنها سالم و دست نخورده باشد، عطر خوشایند و قوی ای دارد. به همین دلیل بسیاری از مردم به این گیاه علاقه مند هستند.

حدود 30 گونه از این جنس وجود دارد که حداقل 9 گونه از آنها میوه های قابل خوردن تولید می کنند. همچنین صدها نوع مختلف از گونه D. zibethinus وجود دارد که در بازارهای جهانی با قیمت های بالا به فروش می رسند.

ویژگی های گیاه شناسی قهوه سودانی

قهوه سودانی درختی بزرگ است که ارتفاع آن بین 25 تا 50 متر می رسد. برگ های این درخت همیشه سبز و به شکل بیضوی یا کشیده هستند و طول آنها بین 10 تا 18 سانتی متر می باشد.

گل ها به صورت خوشه هایی با 3 تا 30 گل روی شاخه های بزرگ یا شاخه اصلی درخت ظاهر می شوند. هر گل دارای یک کاسه گل و پنج (گاهی چهار یا شش) گلبرگ است. این گل ها در بعدازظهر باز می شوند و در عصر گرده افشانی می کنند، و سپس در صبح، کاسه گل، گلبرگ ها و پرچم ها می ریزند و تنها مادگی گل باقی می ماند. درخت دوریان معمولا یک تا دو بار در سال گل می دهد و میوه می دهد. این گل ها شهد فراوانی دارند.

میوه ها خوشبو و به طول بیش از 30 سانتی متر و قطر 15 سانتی متر هستند. هر میوه حدود یک تا سه کیلوگرم وزن دارد. شکل میوه ها از دوکی تا گرد متغیر است. پوست آنها سبز تا قهوه ای بوده و گوشت میوه بسته به نوع گیاه، زرد کم رنگ است. این میوه ها به صورت آویزان از درخت دیده می شوند. در برخی موارد، میوه های دوریان شبیه جک فروت هستند اما از نظر خانوادگی ارتباطی با آن ندارند. چوب این درخت قهوه ای مایل به قرمز است.

شرایط محیطی رشد قهوه سودانی

درخت قهوه سودانی به خاک های حاصلخیز و با زهکشی خوب نیاز دارد. اگر خاک کمی اسیدی باشد، بهتر است و این گیاه آن را می پسندد. به صورت طبیعی این گیاه در خاک های رسی و شنی رشد می کند.

این درخت باید در شرایط نور کامل قرار گیرد و این شرایط باید حفظ شود. به سرما بسیار حساس است و در یخبندان و سرما میمیرد. درختان بزرگتر نسبت به سرما مقاوم ترند.

ارزش غذایی قهوه سودانی

در هر صد گرم از میوه این گیاه حدود 615 کیلوژول (147 کیلوکالری) انرژی، 65 گرم آب، 27.09 گرم کربوهیدرات، 3.8 گرم فیبر خام، 5.33 گرم چربی، 1.47 گرم پروتئین، 44 IU ویتامین آ، 0.374 میلی گرم ویتامین ب1 (تیامین)، 0.2 میلی گرم ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)، 0.074 میلی گرم ویتامین ب3 (نیاسین)، 0.23 میلی گرم ویتامین ب5 (پانتوتنیک اسید)، 0.316 میلی گرم ویتامین ب6، 36 میکروگرم ویتامین ب9 (فولات)، 19.7 میلی گرم ویتامین ث، 6 میلی گرم کلسیم، 0.43 میلی گرم آهن، 30 میلی گرم منیزیم، 0.325 میلی گرم منگنز، 39 میلی گرم فسفر، 436 میلی گرم پتاسیم، 2 میلی گرم سدیم و 0.28 میلی گرم روی وجود دارد.

روش تکثیر درخت قهوه سودانی

قهوه سودانی می تواند از طریق کاشت بذر یا پیوند زدن تکثیر شود. بذرها به سرعت
“`

قوه نامیه‌ی بذرها بعد از برداشت کاهش می‌یابد و باید بلافاصله کاشته شوند. مهم است که قبل از کاشت، بذرها خشک نشوند. بذرها حدود یک هفته پس از کاشت جوانه می‌زنند و خیلی سریع رشد می‌کنند.

درختانی که از طریق پیوند زدن تکثیر می‌شوند، معمولاً چهار تا پنج سال پس از پیوند شروع به میوه‌دهی می‌کنند. در حالی که نهال‌هایی که از بذر به وجود آمده‌اند، ممکن است 15 سال یا بیشتر زمان ببرند تا میوه دهند.

از گونه‌های D. malaccensis، D. mansoni و D. lowianus از همین جنس (Durio) برای پیوند بر روی این گیاه استفاده می‌شود. همچنین در هند، از گیاه Cullenia excelsa برای سریع‌تر کردن باردهی این گیاه استفاده می‌شود.

خوابانیدن هوایی نیز یک روش است، اما معمولاً موفقیت زیادی ندارد. برای پیوند در درخت دوریان (durio zibethinus)، به طور کلی از پایه‌های گونه‌های مذکور استفاده می‌شود، زیرا به اکثر خاک‌ها سازگاری بیشتری دارد و نسبت به بیماری‌ها و خشکی مقاومت بیشتری نشان می‌دهد.

خواص درمانی و کاربردی قهوه سودانی

قسمت اصلی قهوه سودانی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، میوه آن است. این میوه برای مصرف تازه استفاده می‌شود و همچنین در پخت غذاها و تهیه غذاهای محلی با سبزیجات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دوریان یا قهوه سودانی قرمز مقدار زیادی پتاسیم دارد و از این نظر بسیار غنی است. همچنین فیبر بالایی دارد که به عبور آسان‌تر غذا در دستگاه گوارش کمک می‌کند.

مصرف این میوه انرژی زیادی به بدن می‌دهد و کالری بالایی دارد. همچنین به خاطر روغنی که دارد، ممکن است مقدار زیادی بتا کاروتن داشته باشد و از این نظر به عنوان یک دارو نیز شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: