آشنایی با روش های کاشت و تکثیر یاس هلندی (2 نکته مهم)
معرفی بوته زیبای یاس هلندی
یاس هلندی که به نام علمی ligustrum texanum شناخته می‌شود، یک گیاه همیشه سبز است که برگ‌های براق و زیبایی دارد و به خانواده یاس‌ها تعلق دارد. این درختچه به طور طبیعی در شرق آسیا و به ویژه در منطقه هوکایدو در ژاپن رشد می‌کند. گل‌های معطر این گیاه در ماه خرداد ظاهر می‌شوند و معمولاً برای پر کردن باغچه‌ها و دیوارکشی‌ها از آن استفاده می‌شود.
یاس هلندی یک درختچه زیبا و مقاوم است که برگ‌های ضخیم و براق دارد و رشد متوسطی دارد. این گیاه می‌تواند هرس و شکل‌دهی شود و بومی هوکایدو در ژاپن است. گل‌های سفید و خوشبو آن در خرداد ماه شکوفا می‌شوند. این گیاه یکی از معدود درختچه‌هایی است که به کم آبی مقاوم هستند و می‌توانند در طراحی باغچه‌های پنهان یا حیاط‌های خلوت مناسب باشند. اما در طراحی‌های زیبا و نمایان در ویلاها معمولاً به عنوان گیاهی درجه ۲ و کلیشه‌ای شناخته می‌شود.
نیازهای اکولوژیک یاس هلندی
آبیاری: یاس هلندی به آبیاری هفتگی نیاز دارد. به دلیل فرم برگ‌های واکسی، تبخیر آب کمتر است و بنابراین به آب کمتری نیاز دارد.
نور: برگ‌های واکسی این گیاه بیشتر نور خورشید را منعکس می‌کنند، بنابراین باید در مکانی با نور کامل و زیاد نگهداری شود. (این نکته را برای همه گیاهان به خاطر بسپارید!!)
دما: یاس هلندی همیشه سبز است و در برابر سرما، حداقل در شهرهایی مثل تهران و کرج، به خوبی مقاومت می‌کند.
خاک: این گیاه به ترکیبی از خاک باغچه و ماسه شسته شده نیاز دارد.
تغذیه: یاس هلندی گیاهی کم توقع است. در تابستان پس از پایان گلدهی، دو بار از کود کریستالون سبز و یک بار در بهار از کود کریستالون صورتی برای افزایش گلدهی استفاده کنید.
رطوبت: رطوبت محیط باغچه برای این گیاه کافی است و اگر آن را در آپارتمان نگهداری می‌کنید، هفته‌ای دو بار باید آن را غبارپاشی کنید.
گلدهی: گل‌های این درختچه در فصول بهار روی شاخه‌های جدید رشد می‌کنند، البته به شرطی که گیاه در نور کامل آفتاب قرار داشته باشد!
روش کاشت و تکثیر یاس هلندی
تکثیر از طریق بذر
بذرها را حدود ۲۴ ساعت در آب بخیسانید و در این مدت ۲ بار آب را عوض کنید تا بذرها در آب نپوسند. پس از خیس شدن، آن‌ها را در عمق یک سانتی‌متری در گلدانی با خاک مناسب بکارید و خوب آبیاری کنید. سپس گلدان را در مکانی نیمه سایه قرار دهید.
اگر تعداد بیشتری بذر دارید و می‌خواهید گیاه را به صورت عمده تولید کنید، بهتر است محلی در زمین برای کاشت آماده کنید و خاک را به خوبی شخم بزنید.
سپس بذرها را در محلی مناسب پخش کنید و کمی کود دامی سرند شده روی آن بریزید و خوب آبیاری کنید. آبیاری را تا جوانه زدن بذرها مرتب تکرار کنید تا رطوبت زمین از دست نرود. نکته مهم این است که خزانه را در مکانی سایه یا نیمه سایه قرار دهید.
تعدادی از بذرها معمولاً بین ۱۵ روز تا یک ماه و در برخی موارد هم تا ۲ ماه برای جوانه زدن زمان نیاز دارند. سپس می‌توانید در فصل پاییز که نهال‌ها خزان کردند، آن‌ها را از خزانه درآورده و در گلدان بکارید.
هرچه فاصله بذرها بیشتر باشد، نهال‌های قوی‌تر و بزرگ‌تری در طول یک سال رشد خواهند کرد. بهترین فاصله بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر در خزانه است. همچنین باید توجه داشته باشید که خزانه‌ای که آماده می‌کنید، کمی از سطح زمین بلندتر باشد تا آب باران در آن جمع نشود، حدود ۲۰ سانتی‌متر مناسب است. کاشت در گلخانه گرم نیز امکان‌پذیر است و می‌توانید در هر زمانی از سال در گلخانه گرم بذرها را بکارید.
تکثیر با قلمه
برای تکثیر درختچه‌های برگریز، باید قلمه‌ها را در پاییز یا اوایل زمستان بزنیم. اما برای درختچه‌های همیشه‌سبز مثل یاس هلندی، قلمه‌گیری باید در اواخر تابستان انجام شود. برای این کار، باید برگ‌های پایین قلمه‌ها را هرس کرد و سپس آن‌ها را در محیطی مرطوب با نور غیرمستقیم و رطوبت بالا نگهداری کرد تا ریشه بزنند. قلمه‌ها در خاک مرطوب معمولاً پس از ۴ تا ۶ هفته ریشه‌دار می‌شوند و بعد می‌توانید آن‌ها را در گلدان‌های مناسب قرار دهید.
روش هرس یاس هلندی
بعد از اینکه فصل گلدهی تمام شد، با هرس کردن شاخه‌ها تا یک‌سوم، می‌توانید کمک کنید که شاخه‌های جدید بیشتری رشد کنند و به همین خاطر در سال آینده گل‌های بیشتری خواهید داشت.
آفات و بیماری‌های یاس هلندی
گاهی این گیاه ممکن است دچار بیماری‌هایی مثل انتراکنوز، گال طوقه، بلایت سرشاخه، و لکه‌های قارچی و باکتریایی شود، اما این موارد چندان شایع نیستند.
کوددهی یاس هلندی
- بسیاری از گیاهان نیاز به یک “رژیم غذایی” منظم شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم (N-P-K) دارند.
- برای بوته‌های کوچک، بهتر است در اوایل بهار و برای گیاهان بزرگ‌تر در تابستان، پاییز و زمستان کود بدهید.
- برای گیاهان دارای برگ، بهتر است از کودهایی با نیتروژن بالا استفاده کنید و برای گیاهانی که گل می‌دهند، کودهای حاوی فسفر مناسب است.
- اگر از کود محلول در آب استفاده می‌کنید، پس از تهیه محلول، آن را روی برگ‌ها یا خاک بریزید.
- استفاده از کود گرانوله نیز مناسب است، به‌طوری‌که کمی دورتر از محل قرارگیری شاخ و برگ یاس هلندی بر روی خاک بریزید.
روش‌های مراقبت از یاس هلندی
پس از پایان گلدهی، شاخه‌ها را هرس کنید تا گیاهی قوی‌تر و زیباتر داشته باشید. همچنین در تابستان پس از تمام شدن گلدهی می‌توانید گیاه را با کود تغذیه کنید. این گیاه به رطوبت علاقه‌مند است و در هوای مرطوب بهتر رشد می‌کند.
خواص دارویی و درمانی یاس هلندی
- شاخ و برگ یاس هلندی در ساخت یک تونیک برای تقویت سیستم ایمنی بدن کاربرد دارد.
- میوه‌ای که از این گیاه به دست می‌آید، می‌تواند به زنان در درمان علائم یائسگی کمک کند.
- یاس هلندی به بهبود بینایی نیز بسیار مفید است.
- شاخ و برگ آن گزینه‌ای مؤثر برای درمان وزوز گوش است.
- این شاخ و برگ‌ها همچنین می‌توانند به درمان سرگیجه و دردهای عضلانی، از جمله درد کمر کمک کنند.
- یاس هلندی برای جلوگیری از سفید شدن زودرس مو شناخته شده است.
- این گیاه به بیماران مبتلا به سرطان یا HIV برای کمک به بهبود ایمنی بدن داده می‌شود و همچنین ممکن است جلو رشد تومورها را بگیرد، هرچند شواهد علمی محدودی برای این ادعا وجود دارد.
- این گیاه به عنوان یک ضد باکتری و ضد ویروس نیز شناخته می‌شود.
- هیچ عارضه جانبی بارز یا گزارشی از عوارض این گیاه وجود ندارد، اما در مصرف آن باید احتیاط کرد، به خصوص برای زنان باردار و شیرده.
بیشتر بخوانید:
