آشنایی با موارد مصرف و عوارض ترانیل سیپرومین (2 نکته مهم)

معرفی داروی ترانیل سیپرومین

ترانیل سیپرومین (Tranylcypromine) یک نوع داروی ضد افسردگی است که به دسته‌ی مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز تعلق دارد. این دارو برای درمان افسردگی شدید و اختلال پانیک تجویز می‌شود. ترانیل سایپرومین با تأثیر بر آنزیم مونوآمین اکسیداز در مغز، به جلوگیری از تجزیه دوپامین، سروتونین، اپی‌نفرین و دیگر مواد شیمیایی مغز کمک کرده و به این ترتیب، می‌تواند به کاهش افسردگی کمک کند.

نام تجاری: Parnate

موارد مصرف ترانیل سیپرومین

• افسردگی
• اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
• اختلال وسواسی جبری (OCD)
• اختلال پانیک (Panic)

مکانیسم اثر ترانیل سیپرومین

ترانیل سایپرومین به کنترل آنزیم مونوآمینواکسیداز (MAO) کمک کرده و باعث افزایش میزان مواد شیمیایی عصبی در مغز می‌شود. این عمل اثر ضد افسردگی این دارو را به همراه دارد.

فارماکوکینتیک ترانیل سیپرومین

این دارو به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود و در کبد به شکل فعال درمی‌آید. اثرات آن معمولاً ۷ تا ۱۰ روز پس از مصرف خوراکی آغاز می‌شود.

موارد و مقدار مصرف ترانیل سیپرومین

افسردگی شدید، اختلال پانیک

برای بزرگسالان، مقدار 30 میلی‌گرم در روز به صورت خوراکی و در دوزهای منقسم تجویز می‌شود. اگر بعد از دو هفته بهبودی مشاهده نشد، می‌توان دوز را هر 1 تا 3 هفته به مقدار 10 میلی‌گرم افزایش داد. حداکثر مقدار روزانه 60 میلی‌گرم است.

اثر درمانی ترانیل سیپرومین معمولاً پس از ۷ تا ۱۰ روز شروع می‌شود، در حالی که دیگر داروهای مشابه ممکن است نیاز به ۲۱ تا ۳۰ روز داشته باشند. همچنین، با قطع مصرف این دارو، فعالیت آنزیم مونوآمین اکسیداز سریع‌تر از سایر داروها به حالت قبل برمی‌گردد.

مصرف ترانیل سیپرومین در دوران بارداری و شیردهی

گروه C: در این دسته از داروها، تحقیقات بر روی حیوانات باردار نشان داده که دارو می‌تواند عوارضی برای جنین داشته باشد، اما اطلاعات کافی در مورد اثرات آن بر انسان‌ها وجود ندارد. اگر مزایای استفاده از دارو برای زنان باردار بیشتر از خطرات آن باشد، ممکن است تجویز شود.

مصرف در شیردهی: مقدار کمی از دارو در شیر مادر ترشح می‌شود و هنوز مشخص نیست چه تأثیری بر نوزاد خواهد گذاشت. بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.

عوارض جانبی ترانیل سیپرومین

• اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب‌آلودگی، سردرد، بیقراری، لرزش، اضطراب، گیجی، سوزن سوزن شدن اندام‌ها، ضعف.
• قلبی ـ عروقی: کاهش فشارخون هنگام ایستادن، افزایش ناگهانی فشارخون، تپش قلب، تند تپشی، ورم.
• چشم، گوش: تاری دید، وزوز گوش.
• دستگاه گوارش: خشکی دهان، بی‌اشتهایی، حالت تهوع، اسهال، یبوست، درد شکمی.
• ادراری ـ تناسلی: اختلال در انزال، ناتوانی جنسی، مشکل در ادرار کردن.
• خونی: کاهش تعداد گلبول‌های سفید و قرمز خون.
• کبد: التهاب کبد.
• عضلانی ـ اسکلتی: گرفتگی عضلات، پرش‌های غیر ارادی.
• پوست: بثورات جلدی.

“`html

عوارض جانبی دیگر: لرز، سندرم SIADH.

مسمومیت با ترانیل سیپرومین و نحوه درمان آن

نشانه‌های بالینی: ممکن است عوارض جانبی تشدید شوند و پاسخ بدن به دارو بیشتر از حد معمول باشد. این علائم معمولاً به تدریج (بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت) ظاهر می‌شوند و ممکن است تا دوسال باقی بمانند. این علائم شامل آشفتگی، هیجان، ضربان قلب تند، کاهش یا افزایش فشار خون، تپش قلب، افزایش فعالیت حرکتی، لرزش عضلانی، افزایش رفلکس‌های عمیق، حملات تشنج، تب شدید، ایست قلبی و تنفسی یا کما می‌باشند. مرگ و میر در اثر مصرف ۳۵۰ میلی‌گرم دارو گزارش شده است.

درمان: درمان شامل اقدامات علائم‌دار و حمایتی است. برای مدیریت بحران فشار خون بالا، می‌توان ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم فنتول‌آمین را به صورت وریدی تزریق کرد. حملات تشنج، آشفتگی یا لرزش را می‌توان با تزریق وریدی دیازپام کنترل کرد. برای ضربان قلب تند از بتابلوکرها و برای تب از پتوهای سرد استفاده می‌شود. همچنین باید علائم حیاتی و تعادل آب و الکترولیت بررسی شود. مصرف داروهایی که تحریک‌کنندۀ سیستم سمپاتیک هستند (مثل نوراپی‌نفرین و فنیل‌افرین) در صورتی که فشار خون پایین باشد، ممنوع است.

تداخلات دارویی با ترانیل سیپرومین

• مصرف همزمان ترانیل سیپرومین با دوپامین، افدرین، سودوافدرین، فنیل‌افرین، فنیل‌پروپانول‌آمین یا داروهای مشابه ممکن است باعث بروز سردرد، فشار خون بالا، تب و حملات افزایش فشار خون شود.
• مصرف همزمان باربیتورات‌ها، دکسترومتورفان، اوپیوئیدها و سایر داروهای آرام‌بخش با ترانیل سیپرومین می‌تواند عوارض بیشتری بر سیستم عصبی مرکزی ایجاد کند.
• مصرف همزمان این دارو با سیتالوپرام، فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون، پاروکستین، سرترالین یا ونلافاکسین ممکن است منجر به بروز سندرم سروتونینی شود که شامل تحریک عصبی، لرز و تغییر در سطح هوشیاری است. بین مصرف این داروها حداقل باید ۲ هفته فاصله باشد. اگر نیاز به مصرف ترانیل سیپرومین پس از قطع فلوکستین باشد، باید حداقل ۵ هفته صبر کرد.
• مصرف همزمان این دارو با لوودوپا ممکن است باعث افزایش فشار خون شود.
• مرگ و میر و افت فشار خون پس از مصرف همزمان با پتئیدین گزارش شده است.
• مصرف همزمان با داروهای بیهوشی عمومی یا داروهای بی‌حس‌کننده نخاعی که معمولاً توسط آنزیم MAO تجزیه می‌شوند، ممکن است موجب افت شدید فشار خون و ضعف بیش از حد CNS شود. مصرف ترانیل سیپرومین باید حداقل ۱۰ روز قبل از مصرف این داروها قطع شود.
• ترانیل سیپرومین اثربخشی داروهای بی‌حس‌کننده موضعی (مانند پروکائین و لیدوکائین) را کاهش می‌دهد و بنابراین انسداد عصبی زیادی به وجود نمی‌آید.
• از مصرف همزمان کوکائین یا داروهای بی‌حس‌کننده موضعی حاوی ترکیبات تنگ‌کننده عروق با این دارو باید اجتناب شود.
• اگر همزمان با الکل، باربیتورات‌ها، داروهای تسکین‌بخش، مخدرها و دکسترومتورفان مصرف شود، باید مقدار دوز ترانیل سیپرومین کاهش یابد و با احتیاط مصرف شود.
• برای تغییر از ترانیل سیپرومین به داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای، حداقل دو هفته زمان لازم است.
• مصرف همزمان فرآورده‌های گیاه جین‌سنگ (مانند Gincosan و Ginsana) با این دارو ممکن است منجر به سردرد، لرزش و حالت مانیا شود.
• مصرف الکل همزمان با ترانیل سیپرومین می‌تواند اثرات منفی بر سیستم عصبی مرکزی را تشدید کند.

اثر ترانیل سیپرومین بر تست‌های تشخیصی

• ترانیل سیپرومین می‌تواند نتایج آزمایش‌های عملکرد کبد و غلظت کاتکول‌آمین ادرار را تحت تأثیر قرار دهد.

“““html
را افزایش می‌دهد.

• این دارو ممکن است سطح هموگلوبین و شمارش گلبول‌های سفید، گرانولوسیت‌ها و پلاکت‌ها را پایین بیاورد.

هشدارها در مورد ترانیل سیپرومین

این دارو باید در شرایط زیر با احتیاط مصرف شود:

• ریتم نامنظم قلب، بیماری‌های قلبی و عروقی، سردردهای شدید و مکرر، مشکلات کبدی، فشار خون بالا، اختلالات کلیوی، اسکیزوفرنی، تمایل به خودکشی و بیمارانی که عمل سمپاتکتومی شده‌اند.
• در طول درمان با این دارو، فشار خون باید کنترل شود. اگر تپش قلب یا سردرد مداوم بروز کند، مصرف دارو باید متوقف شود.

موارد منع مصرف ترانیل سیپرومین

در موارد نارسایی شدید کبد، فئوکروموسیتوما، الکلیسم حاد، نارسایی قلب و نارسایی شدید کلیه، مصرف این دارو ممنوع است.

پرهیز غذایی در دوره مصرف ترانیل سیپرومین

در طول درمان با ترانیل سیپرومین و تا دو هفته پس از آن، باید از مصرف موارد زیر خودداری شود:

• ماءالشعیر
• نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مثل چای، قهوه و نوشابه) و میوه موز
• پنیر
• جگر
• غذاهای دودی یا نگهداری‌شده (مثل ترشی‌ها)
• سوسیس
• محصولات سویا
• ماست
• شکلات

نکات مهم در مورد ترانیل سیپرومین

1. برای اینکه اثر درمانی این دارو نمایان شود، حداقل 3 هفته زمان نیاز است.
2. قطع مصرف این دارو باید به تدریج و با مشورت پزشک صورت گیرد.
3. از مصرف همزمان این دارو با دیگر داروهای ضد افسردگی پرهیز کنید.
4. دیگر داروهای ضد افسردگی باید حداقل 2 هفته بعد از قطع این دارو تجویز شوند.
5. مصرف این دارو باید حداقل یک هفته بعد از قطع دیگر داروهای ضد افسردگی و در مورد فلوکستین حداقل 5 هفته بعد، آغاز شود.
6. در صورت بروز تپش قلب یا سردرد مداوم با این دارو، باید مصرف آن متوقف شود.
7. ترانیل سیپرومین نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف گردد.
8. اگر یک نوبت مصرف دارو فراموش شد، به محض یادآوری آن نوبت باید مصرف شود، مگر اینکه کمتر از 2 ساعت تا نوبت بعدی باقی مانده باشد. از دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی باید خودداری شود و دارو طبق رژیم درمانی مصرف گردد.
9. باید از مصرف غذاهای حاوی تیرامین، نوشیدنی‌های کافئینی و محصولات حاوی الکل و داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی، بدون مشورت با پزشک خودداری شود.
10. در صورت بروز علائم بحران فشار خون بالا، باید به بیمارستان مراجعه کرد یا با پزشک تماس گرفت.
11. به دلیل احتمال بروز سرگیجه، باید هنگام بلند شدن از حالت خوابیده یا نشسته احتیاط کرد.
12. به دلیل احتمال سرگیجه یا تاری دید، هنگام رانندگی یا کار با دستگاه‌هایی که نیاز به دقت دارند، باید احتیاط کرد.
13. اگر به هر نوع جراحی یا درمان اضطراری نیاز است، پزشک باید از مصرف دارو مطلع شود.
14. بیماران مبتلا به آنژین بدون مشورت با پزشک نباید فعالیت بدنی خود را افزایش دهند.

نکات پرستاری در هنگام تجویز ترانیل سیپرومین

1- مصرف دارو با غذا و مایعات توصیه می‌شود.
2- قطع ناگهانی مصرف دارو توصیه نمی‌شود.
3- از مصرف دارو نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.
4- ممکن است حملات فشار خون بالا بروز کند.
5- اثرات درمانی در عرض 3 روز ظاهر می‌شود، ولی برای ایجاد اثرات کامل به 2 تا 3 هفته زمان نیاز است.
6- از مصرف غذاهای حاوی تیرامین پرهیز کنید.

شرایط نگهداری ترانیل سیپرومین

این دارو باید در ظرف محکم و در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم