آشنایی با پرنده سار و نقش آن در طبیعت (2 نکته مهم)
معرفی پرنده سار
سار جزو پرندگان است و متعلق به دسته گنجشک‌سانان است که خانواده ساریان را تشکیل می‌دهد. در زبان انگلیسی به این پرنده starling گفته می‌شود و نام علمی آن sturnus vulgaris است. سار پرنده‌ای اجتماعی و پر سر و صداست که معمولاً به صورت گروهی زندگی می‌کند. همچنین این پرنده پروازی سریع و مستقیم دارد و می‌تواند صدای پرندگان و حتی بعضی از حیوانات را تقلید کند. پرنده سار در نقاط مختلف دنیا مانند آسیا و اروپا به وفور دیده می‌شود.
سار پرنده‌ای پر سر و صدا است. با این حال، این پرنده اجتماعی است و در فصل پاییز و زمستان، به ویژه هنگام غروب، به صورت گروه‌های بزرگ در مناطق روستایی و شهری مانند پارک‌ها جمع می‌شوند و سر و صدا می‌کنند. در ایران چهار گونه از خانواده سارها شناسایی شده‌اند که شامل مرغ مینا، سار صورتی، سار تاج سیاه و سار معمولی هستند.
سار یک پرنده به طول حدود ۲۱ سانتیمتر است و دمی کوتاه دارد که هنگام پرواز سریع و مستقیم، حالت مثلثی به خود می‌گیرد. این پرنده دارای پرهای سیاه و براق است که رنگ‌های سبز و بنفش با خال‌های سفیدی روی بدنش جلب توجه می‌کند. در زمستان، منقار سار بالغ تیره است و در بهار به رنگ زرد لیمویی تغییر می‌کند. مانند مرغ مینا، سار معمولی توانایی تقلید صداهای حیوانات و پرندگان دیگر را نیز دارد.
اطلاعات کلی پرنده سار
سار پرنده‌ای از گروه ساریان است که در ایران دو گونه معمولی و یک گونه مینا دارد. این پرندگان بسیار اجتماعی و پر سر و صدا هستند. این سر و صدا معمولاً زمانی بیشتر می‌شود که آنها به صورت گروهی جمع می‌شوند. به ویژه در غروب‌های پاییز و زمستان، سارها در پارک‌ها یا نواحی روستایی به صورت گله‌ای جمع شده و سر و صدا می‌کنند. سارها می‌توانند هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی زندگی کنند، با این حال معمولاً ترجیح می‌دهند در گروه‌ها زندگی کنند.
زندگی گروهی به آنان کمک می‌کند تا در مقابل خطراتی مانند شکار شدن توسط پرندگان شکاری آسیب‌پذیری کمتری داشته باشند، اما ممکن است برای پیدا کردن غذا به صورت گروهی با چالش مواجه شوند. سارها می‌توانند صدای حیوانات و آوازهای پرندگان دیگر را به خوبی تقلید کنند. معمولاً آنها در دسته‌های بزرگ پرواز کرده و گاهی با حرکات چرخشی در آسمان، به نوعی از خود دفاع می‌کنند که به رفتار دفاعی از شکارچیان مربوط می‌شود. شکل پرواز سارها سریع و مستقیم است که یکی از ویژگی‌های قابل تشخیص آنهاست؛ زیرا دم و بال‌های کوتاهشان به صورت مثلثی نمایان می‌شود. ویژگی جالب دیگر این پرندگان، پرواز همراه با بال‌های باز قبل از نشستن بر روی درخت‌ها یا زمین است.
انواع پرنده سار
همان‌طور که گفتیم، انواع مختلف سارا در ایران شامل سار معمولی، سار صورتی و مرغ مینا هستند.
سار معمولی
پرنده‌ای داریم که حدود بیست و یک سانتیمتر طول دارد. این پرنده دمی کوتاه و بال‌هایی نوک تیز دارد و منقار آن هم بلند است. پر و بال این پرنده در فصل زمستان دارای خال‌های زیادی می‌باشد و در این فصل در بیشتر نقاط کشور دیده می‌شود. این پرندگان معمولاً در گروه‌های بزرگ زندگی می‌کنند و در مناطق شهری و روستایی و حتی در سوراخ‌های درختان سکونت دارند.
سار صورتی
ظاهر و نحوه پرواز این پرنده شبیه به پرنده سار معمولی است، اما نحوه پرواز آنها کمی تفاوت دارد. بال و پر این پرنده صورتی رنگ است و منقار زرد رنگش آن را متمایز می‌کند. معمولاً آن را در کنار سار معمولی مشاهده می‌کنیم. این پرنده بیشتر در دشت‌ها، جلگه‌ها و کوه‌ها زندگی می‌کند و در تابستان تعداد بیشتری از آنها دیده می‌شوند.
مرغ مینا
یکی دیگر از انواع پرندگان سار، مرغ مینا است. سر و گردن مرغ مینا سیاه است و بال‌هایش قهوه‌ای رنگ است. این پرنده مهارت زیادی در تقلید صدا دارد و انسان‌ها به این پرنده علاقه دارند. مرغ مینا نیز مانند سار معمولی همگی‌خوار است و تمایل دارد در مناطق مسکونی و روستایی زندگی کند.
تولید مثل پرنده سار
پرنده‌های نر و ماده سار به یک شکل هستند. هنگامی که پرنده نر در حال جفت‌گیری است، لانه را با اشیاء مختلف تزئین کرده و برای ماده آماده می‌کند. ماده سار در بهار و تابستان تخم‌گذاری می‌کند و بین پنج تا هفت تخم آبی رنگ می‌گذارد. آنها به مدت دوازده تا پانزده روز تخم‌ها را می‌خوابند و جوجه‌ها بعد از سه هفته قادر به پرواز می‌شوند.
تغذیه پرنده سار
سارها همه چیزخوار هستند و معمولاً از حشرات، کرم‌ها و دیگر موجودات کوچک تغذیه می‌کنند. همچنین آنها دانه‌ها، میوه‌ها و باقی‌مانده‌های غذای انسان‌ها را هم می‌خورند.
نقش پرنده سار در طبیعت
این پرنده‌ها در کنترل آفات کمک می‌کنند. سارها شکارچیان حلال گوشت هستند و شکار آنها می‌تواند منبع درآمد برای بعضی افراد باشد. همچنین، توانایی تقلید صدای پرندگان دیگر باعث شده که مردم تمایل به نگهداری از این پرندگان داشته باشند. اما کشاورزان چندان از آنها راضی نیستند، زیرا سارها می‌توانند به باغ‌ها و مزارع حمله کرده و خسارت زیادی به محصولات وارد کنند.
زیستگاه پرنده سار
این پرندگان در انواع مکان‌ها مانند جنگل‌ها، نیزارها، مناطق شهری و روستایی، باغ‌ها و حتی در سوراخ‌های درختان زندگی می‌کنند. سارها معمولاً در مکان‌های مسکونی و روستایی را بیشتر می‌پسندند، در حالی که ساری‌های صورتی در دشت‌ها و کوه‌ها می‌زیند.
پراکندگی پرنده سار
این پرنده در بیشتر کشورها و نقاط جهان فراوان است. در ایران نیز در نیمه شمالی کشور در طول سال و در نیمه جنوبی به ویژه در نزدیکی دریاچه هامون در فصل زمستان دیده می‌شود. سار صورتی بیشتر به صورت مهاجر در سراسر ایران دیده می‌شود و معمولاً در گروه‌های بزرگ و با تعداد زیاد وجود دارد. از نظر حفاظت هم مشکلی برای شکار آنها وجود ندارد.
بیشتر بخوانید:
