آشنایی با چوب راش و ویژگی های منحصر به فرد آن

چوب راش چیست ؟

تشخیص چوب راش اصل موضوع ماست. یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین چوب‌ها در صنعت چوب و هنر چوب، چوب راش است.

چوب راش در نقاط مختلف دنیا انواع و اقسام مختلفی دارد و هر کدام از این انواع، ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارند که بر قیمت و کاربرد آن تأثیر می‌گذارد.

اسم علمی درخت راش از واژه یونانی Fago به معنای “خوراکی” گرفته شده است، که به دانه‌های قابل خوردن این درخت اشاره دارد. در کل، این خانواده از درخت‌ها دارای ۶۵۰ گونه شناخته شده است و برخی منابع این عدد را به بیش از ۹۰۰ گونه هم می‌رسانند.

این تعداد زیاد گونه‌ها به ۷ جنس مختلف تقسیم می‌شود و این تقسیم‌بندی بر اساس علم گیاه‌شناسی صورت گرفته است.

در بعضی تقسیم‌بندی‌ها تا ۹ جنس نیز برای این چوب وجود دارد. سه جنس مهم این خانواده، به نام‌های Fagus، Quercus و Costanea در ایران رشد می‌کنند.

تشخیص چوب راش اصل

چوب راش از دسته چوب‌های درختان سخت و برگ‌پهن است. یکی از روش‌های تشخیص چوب راش این است که رنگ چوب از داخل یک کرم مایل به قرمز است. این نوع چوب از چوب‌های نیمه‌سنگین محسوب می‌شود و بافتی یکدست و مقاوم در برابر حشرات و قارچ دارد.

چوب راش نوعی درخت است که در جنگل‌های ایران هم وجود دارد، اما نوع‌های آمریکایی و آلمانی از معروف‌ترین انواع آن هستند.

این چوب در صنایع مختلفی مانند ساخت در و پنجره، مبلمان، میله‌های راه‌آهن، میز و صندلی به کار می‌رود و از پرکاربردترین چوب‌ها به شمار می‌آید.

چوب راش به طور کلی نرم است که این نرمی اجازه می‌دهد در برش و طراحی روی آن خیلی آسان‌تر کار کنیم. این چوب قابلیت شکل‌دهی و انعطاف بیشتری نسبت به چوب‌های سخت دارد، به همین دلیل برای تولید مبلمان و محصولات چوبی بسیار مناسب است.

عملاً چوب راش چوبی سخت و مقاوم با منافذ بسیار ریز و پره‌های بزرگ است که ساختاری شبیه چوب افرا دارد.

این چوب برای ساخت چهارچوب‌ها، درب‌ها، پنجره‌ها و پایه‌های خمیده صندلی‌ها و همچنین در خراطی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از برش‌های شعاعی و نیمه‌لوله‌ای آن برای روکش‌سازی بهره می‌برند.

چوب راش یکی از درختانی است که درصد پوست آن بسیار کم است و به همین دلیل در معرض خطر سوختگی کامبیوم قرار دارد. همچنین در مقطع مماسی چوب راش می‌توان نقاط خاصی را مشاهده کرد.

به طور کلی چوب راش در هر زمینه‌ای از هنر و صنعت چوب کاربرد خوبی دارد و می‌توان به راحتی با ماشین‌آلات مربوط به صنایع چوب کار کرد.

با اینکه چوب راش تراکم بالایی دارد، اما اگر با ابزار مناسب برش داده شود، بسیار خوش‌کار است و در صورتی که با تیغه نامناسب بریده شود، احتمال سوختگی در سطح چوب وجود دارد.

یکی دیگر از روش‌های تشخیص چوب راش اصل این است که چسبندگی آن خوب است و کیفیت پرداخت عالی دارد. در مرحله پرداخت که قبل از رنگ‌آمیزی انجام می‌شود، می‌توان نقوش زیبا و منحصر به فرد این چوب را با رعایت اصول صحیح مشاهده کرد.

چوب راش در خراطی بسیار استفاده می‌شود و کیفیت نهایی خوبی دارد. این چوب بدون بو و طعم است، اما در حین کار با آن بویی خاص احساس می‌شود، هرچند جز چوب‌های معطر به حساب نمی‌آید.

چوب راش در دسته چوب‌های نیمه‌سخت تا سخت قرار دارد و وزن مخصوص آن بین ۶/۰ تا ۷۵/۰ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. اگر بخواهیم در مقایسه با چوب‌های سخت این چوب را ارزیابی کنیم، می‌توانیم آن را نیمه‌سخت بنامیم.

در مقایسه با سایر چوب‌ها، چوب راش در برابر خمیدگی و ضربه مقاوم است؛ اما مشکلی که دارد این است که معمولاً در امتداد پره‌های چوبی در جهت شعاعی شکاف می‌خورد. به دلیل تراکم مناسب، این چوب رنگ‌پذیری خوبی دارد و بسیار خوش‌کار است.

برای شناسایی چوب های مختلف، بهترین کار این است که با دقت به چوب ها نگاه کنیم و آنها را کنار هم مقایسه کنیم. وقتی به چوب راش می‌رسیم، باید توجه کنیم که چوب از کدام قسمت درخت بریده شده است.

تنه درخت می‌تواند به سه صورت برش بخورد: برش مماسی، برش شعاعی و برش مقطعی. مهم‌ترین نکته برای شناسایی چوب راش در برش مماسی، وجود خطوط یا اشعه‌های چوبی است.

باید تفاوت چوب‌هایی مثل بلوط، چنار و توسکا که اشعه‌های چوبی شبیه به راش دارند را بررسی کنیم. با مقایسه رنگ و نوع این اشعه‌های چوبی، می‌توانیم راش را تشخیص دهیم. رنگ بیرونی چوب راش سفید و مایل به صورتی است، در حالی که رنگ درونی آن زرد روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز یا صورتی است.

اما در راش ایرانی، این رنگ‌ها معمولاً تیره‌تر و زیباتر هستند که با مقایسه رنگ‌ها و اشعه‌های چوبی می‌توانیم چوب راش را شناسایی کنیم. این اشعه‌های چوبی در برش شعاعی با درخشش زیادی دیده می‌شوند طوری که اگر چوب را تکان دهیم، رنگ این اشعه‌ها تیره‌تر به نظر می‌رسد.

در برش شعاعی، حلقه‌های رویش به صورت خطوطی موازی و در راستای طول درخت مشاهده می‌شوند. تشخیص چوب راش در برش مقطعی کمی سخت‌تر است و نیاز است تا قطر آوندها و نوع بافت چوب که ممکن است دانه‌ای یا پراکنده باشد، مقایسه شود تا چوب راش را شناسایی کنیم.

البته در این جهت، رنگ خاص چوب راش به شناسایی کمک می‌کند، اما در موارد خاصی که این نوع چوب رنگ زرد یا سفید می‌شود، تشخیص کمی دشوارتر می‌شود.