آشنایی با گل ماهور و خواص آن (2 نکته مهم)
“`html
گل ماهور یا خرگوشک
گل ماهور یک گل خاص در منطقه آسیا، اروپا و مدیترانه است که حدود ۳۶۰ نوع دارد. بیشتر این انواع دو ساله هستند و تعداد کمی از آن‌ها یکساله، چند ساله یا همیشه سبزند. حدود ۴۰ نوع از این گل‌ها در ایران وجود دارد و برخی از آن‌ها مخصوص این سرزمین هستند. از زمان‌های قدیم، از این گیاه برای درمان بسیاری از بیماری‌ها در طب سنتی استفاده می‌شود.
گل ماهور که به نام‌های دُرماهى و زرماهى نیز شناخته می‌شود، گیاهی با گل‌های طلایی رنگ است و به خانواده خرگوشک تعلق دارد. این گیاه می‌تواند تا جایی رشد کند که به اندازه یک انسان شود.
مشخصات ظاهری گل ماهور
گل ماهور که به آن خرگوشک هم می‌گویند، گیاهی با ساقه‌های محکم و یکنواخت یکساله یا دوساله است. ریشه‌اش مخروطی و ضخیم است و انشعاب‌های کمی دارد. ساقه‌اش ضخیم و راست است و ارتفاع آن بسته به شرایط آب و هوایی محل رشد، بین ۶۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر تغییر می‌کند.
برگ‌های این گیاه دندانه‌دار و کشیده‌اند و به شکل بیضوی قرار دارند. طول این برگ‌ها می‌تواند به ۴۰ سانتیمتر برسد. در سال دوم رشد، گیاه به گل می‌رسد. برگ‌ها به طور متناوب بر روی ساقه قرار دارند. برگ‌های بالایی ساقه دارای دمبرگ کوتاهی هستند، در حالی که برگ‌های پایین دمبرگ‌های بلندی به طول ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر دارند. سطح برگ‌ها ناهموار و با شیارهای زیادی پوشیده شده است. رگبرگ‌های اصلی و فرعی در بخش زیرین برگ به وضوح دیده می‌شوند و طرفین رگبرگ‌ها پوشیده از کرک‌های ستاره‌ای شکل هستند.
گل‌ها به صورت خوشه‌ای بر روی ساقه‌های گل‌دهنده ظاهر می‌شوند. در هر نقطه از ساقه، یک تا پنج گل ممکن است دیده شود. رنگ گل‌ها زرد روشن است و رویه خارجی آن‌ها کرک‌دار و لایه داخلی‌شان صاف است. میوه‌ی گیاه به شکل کپسول و شامل دانه‌های ریز و متعددی می‌باشد.
شرایط نگهداری و پرورش گل ماهور
خاک: این گیاه به خاک‌های سبک و شنی نیاز دارد. خاک‌های رسی و متراکم برای رشد آن مناسب نیستند.
دما: این گیاه در برابر سرما مقاوم است. برگ‌های آن می‌توانند دماهای زیر صفر درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند. بذرها در دماهای ۸ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد به خوبی جوانه می‌زنند و برای رشد موفق به رطوبت مناسب نیاز دارند.
نور: اکثر انواع گل ماهور در طول رشد به نور آفتاب نیاز دارند.
آبیاری: ریشه‌ی گیاه خرگوشک می‌تواند آب را از اعماق زمین جذب کند و در برابر خشکی مقاوم است.
کوددهی: اگرچه گل ماهور می‌تواند در خاک‌های افت کمبود مواد مغذی هم رشد کند، اما وجود مواد مغذی مناسب باعث افزایش عملکرد و کیفیت گل می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که کودهای حیوانی نقش مهمی در بهبود عملکرد گل دارند.
روش تکثیر گل ماهور
این گیاه می‌تواند از طریق کاشت بذر، تقسیم بوته یا قلمه‌ی ریشه تکثیر شود. بذر را می‌توان در اوایل پاییز کاشت، که در این صورت در اوایل بهار به گل خواهد رفت.
نکات پرورشی گیاه خرگوشک یا گل ماهور
گل‌ها جزء زیبایی گیاه را تشکیل می‌دهند؛ در
“`
فصل رشد گل ماهور یک بار در ماه به کود کامل نیاز دارد. این گیاه در برابر سرما مقاوم است و برگ‌های آن پرزدار هستند. همچنین، این گل برای پرورش زنبور عسل مناسب است و به طور متوسط رشد می‌کند.
خواص دارویی گل ماهور
- دم‌کرده گل ماهور می‌تواند به درمان ناراحتی‌های تنفسی مثل آسم، سرفه‌های مزمن و ذات‌الریه کمک کند و برای خروج خلط موثر است.
- این گیاه به بهبود بیماری‌هایی مانند اسهال، بواسیر و عفونت مثانه کمک کرده و با انگل‌ها مقابله می‌کند.
- دم‌کرده این گل تسکین‌دهنده قوی است و می‌توانید برای درمان میگرن از آن استفاده کنید.
- به پیشگیری از استرس و بی‌خوابی کمک می‌کند.
- این گیاه خاصیت ضد اسپاسمی دارد و می‌تواند گرفتگی معده را برطرف کند.
- گل ماهور سرشار از کلسیم، کرومیم، کبالت، منیزیم، نیاسین، فسفر، سیلیکون، سدیم، ویتامین A و C است.
- می‌تواند خارش و سوزش ناشی از نیش حشرات و تاول‌ها را تسکین دهد.
- ترکیب روغن زیتون با دم‌کرده گل ماهور می‌تواند درد گوش را درمان کند.
روش مصرف گل ماهور
قسمت‌های قابل استفاده از این گیاه شامل گل، برگ و ریشه هستند که به صورت دم‌کرده، جوشانده، شربت و ضماد مصرف می‌شوند. این گیاه دارای طبع مرطوب و خنک و کمی شیرین است. برای استفاده خوراکی، بهتر است به شکل دم‌کرده مصرف شود:
برای تهیه دم‌کرده، مقداری گل ماهور را در یک لیتر آب یا شیر جوش بریزید و بگذارید دم بکشد. پس از آن، قبل از مصرف از صافی رد کنید. برای درمان عفونت‌های ریوی، تنگی نفس یا نفخ ریه، روزی سه بار و هر بار یک فنجان از این دم‌کرده را بین وعده‌های غذایی میل کنید. چای قوی گل ماهور علاوه بر تسکین درد، به شما خواب و آرامش می‌بخشد.
شربت گل ماهور:
برای تهیه شربت، ۲۵ گرم گل ماهور و ۵۰ گرم شکر را در یک لیتر شیر بجوشانید، صاف کنید و برای سرفه‌های مزمن یا ناراحتی‌های ریوی روزانه ۶ قاشق از این شربت را مصرف کنید.
مصرف غیر خوراکی گل ماهور:
اگر چند برگ گل ماهور را در شیر بجوشانید و سپس له شده آن را به صورت پماد روی کورک و انواع زخم‌های جلدی بگذارید، تاثیر مفیدی خواهد داشت. همچنین، حمام گل ماهور برای درمان اولسرها و بواسیر بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید:
