آشنایی با گیاهان و درختان مناسب روف گاردن (2 نکته مهم)
“`html
گیاهان مناسب روف گاردن
روف گاردن (Roof Garden) که به نام بام سبز نیز شناخته می‌شود، یک روش نوین در معماری و شهرسازی است. این روش بر پایه‌ای مفاهیم توسعه پایدار ساخته شده و به ما کمک می‌کند که فضای سبز بیشتری داشته باشیم، کیفیت زندگی را بهتر کنیم و شهرها را به سمت پایداری هدایت کنیم. در این فضا می‌توانیم گیاهان مختلفی کاشت کنیم. ویژگی‌های هر گیاه برای روف گاردن بسیار مهم است.
انتخاب گیاهان مناسب برای روف گاردن باید با توجه به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی آن منطقه انجام شود. برای مثال، گیاهانی که برای هوای مرطوب و معتدل شمال ایران مناسب هستند، در مناطق گرم و خشک مرکزی این کشور نمی‌توانند دوام بیاورند.
انتخاب گیاهان مناسب روف گاردن
به طور کلی، سه عامل مهم در انتخاب گیاهان روف گاردن تاثیر دارد: عامل مکانی، اجتماعی و اقتصادی. باید گیاهان مناسبی انتخاب کنیم که با شرایط اقلیمی خاص هر منطقه به خوبی سازگار باشند، چه این شرایط خشک، گرم یا سرد باشد.
یکی از مهم‌ترین نکات درباره بام سبز، مقاومت گیاهان در برابر شرایط خشک است. به همین دلیل بهتر است از گیاهانی استفاده کنیم که بتوانند آب را در خود ذخیره کنند. گیاهانی مثل سدوم و برخی دیگر از خانواده‌ی کراکسولاسیا این ویژگی را دارند.
در بین گونه‌های سدوم، تنوع‌هایی وجود دارد که رنگ‌ها و روش‌های رشد مختلفی دارند. این گیاهان معمولاً با خزه‌ها ترکیب می‌شوند و در بام‌های گسترده بسیار رایج هستند. در جاهایی که سدوم به طور طبیعی وجود ندارد، توسعه بازار بام سبز به رقابت بین گیاهان مقاوم متناسب با ویژگی‌های محلی تبدیل شده است. به این نکات توجه کنید:
الف) نیاز آبی پایین: در نظر داشته باشید که بیش از دو سوم ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک است و با بحران خشکسالی روبرو هستیم. بنابراین، گیاهانی که به آب کمی نیاز دارند، انتخاب خوبی هستند. این کار همچنین به کاهش هزینه‌های نگهداری و صرفه‌جویی در آب کمک می‌کند.
ب) طول عمر گیاه: هزینه‌های نگهداری به طول عمر گیاه بستگی دارد. گیاهان با عمر کوتاه نیاز به نگهداری بیشتری دارند. لذا انتخاب گیاهان با طول عمر بیشتر، بهتر از گیاهان ارزان‌قیمت و کوتاه‌عمر است.
ج) توقعات پایین: هر چه گیاه به شرایط منطقه سازگارتر باشد و نیاز کمتری به نگهداری و آب داشته باشد، بهتر است. بنابراین، انتخاب گیاهان بومی که به خوبی با محیط سازگار هستند، باید در اولویت قرار گیرد.
ساکولنت‌های مناسب برای روف گاردن
گیاهان ساکولنت از بهترین گزینه‌ها برای روف گاردن‌های مسطح هستند، زیرا می‌توانند بدون نیاز به آب و خاک به رشد خود ادامه دهند. یکی از انواع ساکولنت‌ها، گل ناز نام دارد.
همچنین گیاهان همیشه‌سبز از دیگر انواع ساکولنت‌ها هستند که براحتی روی بام‌ها رشد می‌کنند. این گیاهان مانند گل ناز در رنگ‌ها و تنوع‌های مختلفی وجود دارند. دلوسپرما نیز نوع دیگری از ساکولنت است که شبیه گل آفتاب‌گردان رشد می‌کند و در زمان رشد شکوفه می‌دهد. این گل‌ها در رنگ‌های زرد، سفید، قرمز و بنفش هستند و در سایه رنگ خود را از دست می‌دهند.
گل آئونیوم نوعی دیگر از گل‌های خانگی است که به عنوان درختچه کوچک شناخته می‌شود.
“`
و معمولاً کمتر از 60 سانتی‌متر قد دارد. این گیاه مانند سایر ساکولنت‌ها روی زمین رشد نمی‌کند، اما می‌توانید با آن یک تنوع کوچک در روف گاردن خود ایجاد کنید. این گل رنگی نزدیک به بنفش و سیاه دارد.
از چه نوع چمنی در روف گاردن استفاده می‌شود؟
یک نوع دیگر از گیاهان که می‌توان در روف گاردن مسطح استفاده کرد، چمن‌ها هستند. بیشتر چمن‌ها در تابستان از بین می‌روند مگر اینکه مرتب آبیاری شوند. ولی تعداد محدودی از چمن‌ها وجود دارند که می‌توانند شرایط سخت را تحمل کنند. به‌طور معمول، اکثر چمن‌هایی که در روف گاردن استفاده می‌شوند از گونه‌های گیاهی واقعی نیستند و به‌طور دقیق‌تر به آن‌ها گیاهان چمنی می‌گویند.
چمن‌ها نیز مانند ساکولنت‌ها برای پوشش فضای وسیع مفید هستند و زمانی که با ساکولنت‌ها ترکیب شوند، تضاد جالبی را به وجود می‌آورند. بسیاری از بذرهای آن‌ها به‌صورت خودکار در باغ ذخیره می‌شوند و زیبایی خاصی به بام خانه می‌بخشند.
آرمریا یا چمن هلندی، که به عود قرمز هم معروف است، مانند سایر چمن‌ها در علفزار نمی‌روید، اما شاخ و برگ‌هایی شبیه درختان دارد و انبوهی از سبزه‌ها را به شکل منظم به نمایش می‌گذارد. این چمن‌ها در صخره‌ها و مناطق سنگلاخی رشد می‌کنند، بنابراین به خوبی با شرایط بام‌ها سازگارند. نوع دریایی این چمن‌ها برعکس دیگر چمن‌ها در تابستان گل می‌دهند و گل‌هایشان بنفش و صورتی است.
نوع دیگری از چمن‌ها، Carex nigra نام دارند که به‌طور فنی به‌عنوان جگن (گیاهان آبی) شناخته می‌شوند. این گیاهان معمولاً در سقف‌ها زندگی می‌کنند زیرا نیاز به خاک کمتری برای رشد دارند.
انواع گل‌های وحشی قابل‌استفاده در روف گاردن
نوع دیگری از Roof Garden، که دارای گیاهانی با ریشه‌های نسبتاً عمیق است، روف گاردن نیمه عمیق یا نیمه انبوه نامیده می‌شود. در این نوع، چون لایه‌های ضخیم‌تری روی سقف قرار دارند، می‌توان از تنوع گیاهی بیشتری استفاده کرد، اما وزن بیشتری هم بر سازه وارد می‌شود.
گل‌های وحشی نسبت به دیگر گیاهانی که تا به حال ذکر شد، به خاک عمیق‌تری برای رشد نیاز دارند. با طراحی محوطه کاشت، می‌توان این گونه‌ها را در نقاط مختلف پرورش داد و تپه‌های کوچک از گل‌های وحشی ایجاد کرد. چون این گل‌ها بلند هستند، باید در مکان‌های مناسبی روی سقف کاشته شوند.
مینای دائم، گیاهی زینتی از جنس Aster که بومی کوه‌های اروپا است، به شرایط آب‌وهوایی سخت و خاک سبک عادت دارد. این گیاه گل‌های درخشان بنفش با دکمه‌های زرد در وسط آن تولید می‌کند که به سمت خود پروانه‌ها را جذب می‌کند. این گیاه به اندازه 15 تا 30 سانتی‌متر رشد می‌کند و گل‌های آن می‌توانند صورتی، بنفش، سیاه و سفید باشند و معمولاً در اواخر بهار و اوایل تابستان شکوفه می‌دهند.
Achillea millefolium که به‌طور عمومی به نام بومادران شناخته می‌شود، از دیگر گل‌های وحشی است که مانند ستاره‌ها به صورت یک پوشش زمینی روی سقف پخش می‌شود. این گیاه علفی پایا است و به طول 20 تا 90 سانتی‌متر و گستردگی بین 10 تا 50 سانتی‌متر می‌رسد. رشد کامل این گیاه 2 تا 5 سال زمان می‌برد. برگ‌های آن شبیه سرخس و کرکی هستند و گل‌های آن سفید، کوچک و بسیار معطر می‌باشند. ساقه‌های بلند این گل با کلاهک‌هایی پوشانده شده و به شکل مقعری دارند و به‌راحتی پروانه‌ها را جذب می‌کنند. گل‌های بومادران منبع غذایی مهمی برای حشرات و زنبورها هستند.
“`html
آیا می‌توان از گیاهان معطر در روف گاردن استفاده کرد؟
بام ساختمان‌ها می‌تواند به یک باغ زیبا پر از گل و گیاه تبدیل شود. بسیاری از گیاهان معطر در مکان‌های خشک و سنگی رشد می‌کنند و به همین دلیل برای ایجاد روف گاردن بسیار مناسب هستند. گونه‌های گیاهی که در این متن معرفی می‌شوند، رشد کمی دارند و به راحتی در فضاهای گوناگون پخش می‌شوند که این ویژگی به خصوص برای روف گاردن مهم است.
آویشن باغی یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که می‌تواند در روف گاردن مورد استفاده قرار بگیرد. این گیاه دارای برگ‌های کوچک و تیز شکل است و معمولاً به چند سانتی‌متر رشد می‌کند. آویشن باغی که بومی مناطق مدیترانه‌ای است، برای رشد به هوای گرم و نور مناسب نیاز دارد و به خوبی می‌تواند کم‌آبی را تحمل کند. این گیاه می‌تواند فضایی زیبا و دلنشین را بر روی بام ایجاد کند و همچنین می‌تواند در آشپزی مورد استفاده قرار بگیرد.
مرزنجوش وحشی، که بیشتر با نام پونه کوهی شناخته می‌شود، گیاهی بومی است که روی تپه‌های سنگی در مناطق مدیترانه‌ای رشد می‌کند و می‌تواند عطر دلپذیری را به بام خانه شما ببخشد. این گیاه پوششی است که می‌تواند بین 10 تا 12 سانتی‌متر ارتفاع بگیرد.
سایر گونه‌های گیاهی قابل‌استفاده برای روف گاردن
زغال‌اخته کره‌ای یک درخت کوچک است که برخی از گونه‌های آن می‌توانند تا 9 متر رشد کنند و بنابراین برای روف گاردن بسیار مناسب می‌باشند. این درخت در بهار کوچک است، اما گل‌های زیبای سفید مایل به صورتی دارد که در تابستان به شاخ و برگ‌های سبز تبدیل می‌شوند. زیبایی درخت زغال‌اخته در پاییز با برگ‌های قرمز و بنفش و میوه‌هایش بیشتر می‌شود.
یک درختچه زینتی به نام فندق زینتی، ظاهری خاص دارد و به خوبی برای روف گاردن مناسب است. شاخ و برگ‌های این گیاه به شکل قلب هستند و می‌توانند تا 3 متر بلندی داشته باشند و در دماهای 4 تا 8 درجه به خوبی رشد می‌کنند.
سرو پاکوتاه هینوکی، درختی زینتی و همیشه‌سبز است که به آرامی رشد می‌کند. این درخت به حداکثر ارتفاع 90 سانتی‌متر می‌رسد و به نگهداری زیادی نیاز ندارد، اما باید توجه داشته باشید که به طور منظم آبیاری شود. این گیاه دماهای 12 درجه را تحمل می‌کند و می‌تواند در گوشه‌های روف گاردن قرار بگیرد یا با دیگر گیاهان ترکیب شود.
آستیلب، گیاهی علفی و چندساله است که در هر شرایطی می‌تواند رشد کند، اما بهتر است در مناطقی با نیم‌سایه قرار گیرد. برگ‌های آن سبز و دندانه‌دار هستند و شکوفه‌های ارغوانی آن در نیمه تابستان ظاهر می‌شود. آستیلب به آبیاری زیادی نیاز دارد و بهتر است خاک آن همیشه مرطوب باشد. این گیاه تا 50 سانتی‌متر ارتفاع می‌گیرد و دماهای بین -3 تا 21 درجه را تحمل می‌کند.
برگ‌های بزرگ و زیبای هوستا در مناطق سایه‌دار روف گاردن جلوه‌ای دلپذیر ایجاد می‌کند و یک راه عالی برای اضافه کردن زیبایی به فضای بام شما است. این گیاه تا 1 متر رشد می‌کند و در دماهای 3 تا 8 درجه گزینه‌ای مناسب برای روف گاردن است، زیرا می‌تواند دماهای تا -15 درجه را نیز تحمل کند. برگ‌های آبی و سبز آن بسیار زیبا و جلب توجه هستند.
“`
که می‌توانند حتی در سبد گل نیز مورداستفاده قرار گیرند.
گیاه پوششی آجوگا، پروانه‌ها و پرندگان کوچک را به‌سوی خود جذب می‌کند و می‌تواند دمای هوا را تا -15 درجه تحمل کند. این گیاه به آبیاری متوسطی نیاز دارد و برای روف گاردن بسیار مناسب است. گل‌های آن که آبی مایل به بنفش هستند و برگ‌های برنزی رنگش، فضایی زیبا و دلنشین می‌سازند.
گیاهان و درختچه‌های همیشه‌سبز مانند اسطوخودوس ، می‌توانند در روف گاردن های نیمه انبوه خود را نشان دهند. این گیاه از بومیان مدیترانه که جزء خانواده نعناست، عطر و طعم خوبی دارد و می‌تواند به‌راحتی آب و هوای طوفانی و خشک را تحمل کند. شاخ و برگ زیبای آن به رنگ سبز تیره و با کرک‌های زیادی است که باعث می‌شود به رنگ خاکستری یا نقره‌ای به نظر بیاید. این درختچه معطر می‌تواند حدود 30 تا 60 سانتی‌متر رشد کند اما در بعضی شرایط به 2 متر نیز می‌رسد.
با افزایش ساختمان‌ها و کمبود گیاهان در شهرها، با مشکلاتی مانند جزیره گرمایی شهری و افزایش دما روبه‌رو هستیم. بنابراین برای حل این مشکل، باید به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم. اجرای روف گاردن در پشت‌بام‌ها یکی از این راه‌حل‌ها برای تنظیم دمای محیط است. با توجه به اینکه فضای پشت‌بام محدودیت‌هایی مانند تحمل سقف و شرایط آب و هوایی دارد، نمی‌توانیم هر نوع گیاهی را برای روف گاردن انتخاب کنیم. ساکولنت‌ها، انواع چمن‌ها و برخی درختچه‌های زینتی، گزینه‌های مناسبی برای این فضا هستند.
بیشتر بخوانید:
