آموزش تکثیر گل و گیاه به روش های خوابانیدن شاخه (2 نکته مهم)

به طور کلی، خوابانیدن شاخه یکی از روش های ساده و موثر برای تکثیر گیاهان است. این روش به جای استفاده از قلمه، به شما این امکان را می‌دهد که گیاهان بزرگ‌تری داشته باشید. در این روش، ریشه‌ها روی شاخه‌ای که به گیاه مادری وصل است، تشکیل می‌شوند.

آموزش خوابانیدن شاخه

خوابانیدن شاخه یعنی اینکه شما شاخه گیاه مادری را به شکلی در خاک قرار می‌دهید که قسمتی از آن زخمی باشد و در خاک مرطوب و هوادار، ریشه‌دار شود. شما می‌توانید برای کمک به ریشه‌زایی، قسمتی که زخمی شده است را با هورمون اکسین آغشته کنید.
از جمله عوامل موثر در ریشه‌زایی می‌توان به این موارد اشاره کرد: کمک گیاه مادری در ارسال مواد غذایی به محل ریشه‌زایی، وجود زخم که سبب تولید کالوس در محل زخم می‌شود و تامین رطوبت مناسب در خاک.

این روش معمولاً برای گیاهانی که به صورت غیر جنسی تکثیر می‌شوند، استفاده می‌گردد. در این روش، بخشی از شاخه یا ساقه گیاه در خاک پنهان می‌شود و بعد از مدتی، ریشه‌های جدیدی ایجاد می‌شود که ارتباط آن قسمت را با گیاه مادری قطع کرده و شما می‌توانید گیاه جدید را جدا کرده و در جایی دیگر بکارید.

روش های مختلف برای خواباندن شاخه گیاهان:

بهترین زمان برای خوابانیدن شاخه درختان، اوایل بهار است. همچنین روش‌های متنوعی برای خواباندن شاخه وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم:

خوابانیدن نوکی یا انتهایی:

در این روش، معمولاً گیاهانی که قسمت زیر انتهای ساقه‌شان فعالیت بیشتری دارد، ریشه‌زایی بهتری نشان می‌دهند. به همین خاطر، در زمان خواباندن شاخه، بهتر است این قسمت را در خاک قرار دهید به طوری که فقط جوانه انتهایی از خاک بیرون باشد.
گیاهانی همچون یاس ها، آقطی، تمشک قرمز و پیچ تلگرافی که ریشه‌زایی سریعی دارند، با این روش به راحتی قابل تکثیر هستند.

خوابانیدن ساده:

در این روش، شما باید ساقه‌ی منعطف گیاهانی مثل سیب و فندق را به سمت خاک هدایت کرده و با شیب ملایم آن را درون خاک قرار دهید. قبل از انجام این کار، باید زخم زنی را به خوبی انجام دهید. عمق چاله‌ای که حفر می‌کنید باید بین ۱۵ تا ۲۱ سانتی‌متر باشد. همچنین استفاده از هورمون در این روش نیز بسیار موثر خواهد بود.

خوابانیدن کپه ای تا تپه ای:

این روش معمولاً برای گیاهانی که پاجوش دارند مانند فندق و انجیر که جدا کردن پاجوش آن‌ها مشکل است، استفاده می‌شود. در این روش، گیاه مادری قوی را در اواخر زمستان از سطح زمین پایین می‌آوریم و وقتی نوک و پاجوش‌ها شروع به رشد کردند، باید حدود ۱۰ سانتی‌متر ماسه دور آن‌ها بریزیم.
پس از اینکه پاجوش‌ها دوباره رشد کردند، یک لایه دیگر ماسه می‌ریزیم. این کار باید در چندین مرحله انجام شود. همچنین رطوبت توده ماسه‌ای باید به صورت منظم تامین شود تا پاجوش‌ها ریشه‌زایی کنند و آماده جدا شدن شوند. فندق و پایه‌های سیب مالینگ به راحتی با این روش تکثیر می‌شوند.

خوابانیدن مارپیچی یا مرکب:

این شیوه برای تکثیر گیاهانی مثل عشقه، انگور، پیچ اناری و گل ساعتی که شاخه‌های بلند و منعطف دارند، به کار می‌رود و شما می‌توانید با یک شاخه چندین گیاه به دست بیاورید. پیشنهاد می‌شود که شاخه را چندین بار زیر خاک ببرید و از چوبی دو شاخه یا هر وسیله‌ای دیگر برای نگه‌داشتن آن استفاده کنید.

خوابانیدن شیاری:

این نوع خوابانیدن برای تکثیر نهال درختانی مانند گلابی و پایه‌های سیب، به ویژه…
“`

مالینگ ۹ بسیار کارآمد خواهد بود. پیشنهاد می‌شود که شاخه‌هایی که به خاک نزدیک‌تر هستند را در عمیق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری خوابانده و انحنا را در پشت جوانه‌های بالای شاخه ایجاد نمایید.
همچنین باید جوانه‌هایی که زیر شاخه و نزدیک خاک قرار دارند را به آرامی حذف کنید.
حدوداً سه سانتی‌متر ماسه بادی روی شاخه خوابانده شده بریزید. در بهار، جوانه‌ها شروع به رشد کرده و شاخه‌های جدیدی به وجود می‌آورند.
وقتی که این شاخه‌ها به طول ۲۹۰ سانتی‌متر از سطح خاک بیرون آمدند، دوباره حدود ۵ سانتی‌متر ماسه روی شاخه خوابانده بریزید. هر بار که حدود ۲۰ سانتی‌متر به طول شاخه‌ها اضافه شد، باید لایه دیگری از ماسه را روی آنها قرار دهید.

در این مراحل اطمینان حاصل کنید که زاویه شیار بین ۳۰ تا ۴۵ درجه باشد. همچنین برای هر جوانه، باید در پشت آن زخمی ایجاد کنید. هدف از اضافه کردن لایه لایه ماسه در خوابانیدن، افزایش ریشه‌زایی است، زیرا شاخه‌های در حال رشد پتانسیل ریشه‌زایی خوبی دارند. بنابراین با افزودن ماسه، سرعت ریشه‌زایی بیشتر خواهد شد.
شاخه‌هایی که ریشه‌دار شده‌اند را می‌توانید در پایان فصل رشد همان سال از خاک خارج کنید و سپس به محل اصلی کشت منتقل کنید.

خوابانیدن هوایی:

این روش معمولاً برای گیاهانی که شاخه‌های قابل انعطاف ندارند یا به خاک نزدیک نمی‌شوند، توصیه می‌شود. همچنین برای گیاهانی که پاجوش ندارند و نمی‌توان آنها را به روش کپه‌ای تکثیر کرد، این روش مناسب است.
برای این کار، باید در فاصله ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری نوک شاخه‌های هوایی، پوست را به عرض ۲ سانتی‌متر قطع کرده یا زخمی زبانه‌ای ایجاد کنید. سپس با استفاده از کیسه پلاستیکی یا گلدان، محل زخم را با محیط ریشه‌زایی مانند خزه خرد شده، ماسه بادی یا پرلیت ریز بپوشانید و مرتب این محیط را مرطوب نگه‌ دارید.
به مرور زمان، گیاه از محل زخم ریشه‌های هوایی تولید می‌کند تا اینکه کیسه پر از ریشه خواهد شد.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، این است که سرعت ریشه‌زایی گیاهان در این روش متفاوت است. برای مثال، در تکثیر فیکوس، این فرآیند در مدت ۴ تا ۶ هفته کامل می‌شود و سرعت ریشه‌زایی در این روش دو برابر قلمه‌ها است. معمولاً گیاهانی نظیر فیکوس، دیفن باخیا، دراسنا، انبه و انجیر به این روش تکثیر می‌شوند.

سایت رضیم