آیا از عوارض داروهای مسکن بر کلیه باخبرید؟ (2 نکته مهم)
“`html
عوارض و خطرات مصرف بی رویه داروهای مسکن
- این داروها وقتی که پزشک تجویز می‌کند و در دوز مناسبی مصرف شوند، معمولاً خطرناک نیستند. اما در بعضی شرایط، حتی این مسکن‌های معمولی هم می‌توانند برای کلیه‌ها زیان‌آور باشند.
- مصرف طولانی‌مدت این داروها ممکن است خطر مشکلات کلیوی را افزایش دهد.
- بیشتر داروهایی که می‌توانند به کلیه آسیب بزنند، از طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند. یعنی این داروها از طریق دستگاه گوارش یا کبد خارج نمی‌شوند.
عوارض داروهای مسکن
عوارضی که داروهای مسکن و درد و مشکلات کلیوی ایجاد می‌کنند عبارتند از:
۱- نارسایی حاد کلیه
استفاده بیش از حد از داروهای مسکن مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم ممکن است به نارسایی حاد کلیه منجر شود. یعنی کلیه به طور ناگهانی از کار می‌افتد.
بیمارانی که نارسایی حاد کلیه دارند به دیالیز فوری نیاز دارند تا خونشان پاک‌سازی شود. معمولاً آسیب کلیه در این شرایط قابل برگشت است و پس از متوقف کردن مصرف دارو و رعایت موارد ضروری، کلیه به حالت طبیعی برمی‌گردد.
۲- نفروپاتی داروهای ضد درد (مسکن)
نوع دیگر آسیب کلیوی ناشی از مصرف روزانه داروهای مسکن، نفروپاتی است که ممکن است پس از چند سال مصرف به وجود بیاید.
نفروپاتی ضد درد یک بیماری مزمن کلیوی است که به تدریج باعث نارسایی دائمی کلیه و نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد که چهار نفر از هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر ممکن است دچار این بیماری شوند و بیشتر در زنان بالای ۳۰ سال رایج است.
به همین دلیل مواردی که مرتبط با نفروپاتی ضد درد هستند، در بسیاری از کشورهای دنیا از بازار داروها حذف شده‌اند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که استفاده روزانه از داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند خطر آسیب کلیوی مزمن را افزایش دهد، اما هنوز دلایل این موضوع کاملاً روشن نیست.
بنابراین در مجموع، مصرف غیرضروری و بی‌رویه داروهای مسکن عوارض منفی دارد که به آرامی و در طول زمان خود را نشان می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود این داروها تا حد امکان تنها در مواقع ضروری و با تجویز پزشک مصرف شوند.
بسته به اینکه عملکرد کلیه شما چقدر تحت تأثیر قرار گرفته است، پزشک ممکن است به شما تغییرات در رژیم غذایی، داروهایی برای جلوگیری از کم‌خونی و مشکلات استخوانی (به دلیل بیماری کلیوی) پیشنهاد کند. همچنین پزشک شما با مراجعه منظم و آزمایش ادرار و خون، بر روی عملکرد کلیه شما نظارت خواهد کرد.
داروهای مضر برای کلیه و عوارض آن ها
آسپرین
- مصرف مداوم آسپرین ممکن است عملکرد کلیه را موقتی یا دائمی کاهش دهد. همچنین در افرادی که مشکل کلیوی دارند، احتمال خونریزی افزایش می‌یابد.
- افرادی که زمینه مشکلات کلیوی، بیماری کبد یا نارسایی شدید قلبی دارند، باید قبل از استفاده از آسپرین با پزشک مشورت کنند.
موارد منع مصرف آسپیرین
برای کودکان زیر 12 سال (به دلیل احتمال بروز سندرم ری)، وجود زخم خونریزی‌دهنده در دستگاه گوارش، هموفیلی، حساسیت به سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) ، ترومبوسیتوپنی، آنژیوادم و پولیپ‌های بینی در افرادی که آسم دارند، باید از مصرف آسپرین خودداری کرد.
تأثیر آسپیرین بر آزمایش‌های تشخیصی
- آسپیرین ممکن است با آزمایش‌های تشخیصی مانند Clinitest، Tes-Tap و Clinistix تداخل ایجاد کند.
- غلظت سرمی اسیداوریک ممکن است به صورت کاذب افزایش یابد.
- آسپیرین ممکن است با آزمون Gerhardt که برای سنجش استواستیک اسید ادرار انجام می‌شود، تداخل کند.
- این دارو می‌تواند غلظت سرمی کراتینین، BUN، آنزیم‌های کبدی را افزایش و شمارش گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را کاهش دهد.
عوارض جانبی
“`
آسپیرین
- آسپرین می‌تواند به آرامی دستگاه گوارش را تحریک کند و گاهی اوقات خونریزی بدون علامت و افزایش زمان خونریزی را به همراه داشته باشد که این موضوع شایع است.
- در افرادی که به این دارو حساس هستند، ممکن است مشکلاتی مانند اسپاسم برونش‌ها و واکنش‌های پوستی به وجود بیاید.
- مشکلات کلیوی، کبدی و عوارض عصبی مانند گیجی، سرگیجه، وزوز گوش، تشنج و افسردگی از جمله عوارضی هستند که به میزان مصرف این دارو بستگی دارند.
پزشک من برای پیشگیری از ایست قلبی مصرف آسپیرین را به من پیشنهاد کرده است، باید چه کنم؟
- اگر پزشک شما تجویز کرده است که آسپیرین مصرف کنید، نیازی به نگرانی نیست. معمولاً دوز پایینی از این دارو برای جلوگیری از حمله قلبی فرنهاد شده است. به عنوان مثال، استفاده از آسپیرین بچه حتی برای افرادی که مشکل کلیه دارند، تحت نظر پزشک مناسب است.
داروهای موسوم به NSAIDs
با نگاهی عمومی‌تر، داروهای ضد درد که به NSAIDs معروف هستند، مانند ایبوبروفن، ناپروکسین، کتروپروفن، استامینوفن، دیکلوفناک و پروکسیکام در صورتی که عملکرد کلیه کاهش یافته باشد، توصیه نمی‌شوند. این داروها باید حتماً تحت نظر پزشک مصرف شوند.
اگر مشکل کلیوی دارید، بهتر است قبل از مصرف این داروها با پزشک متخصص کلیه (نفرولوژیست) خود مشورت کنید. مصرف مداوم این داروها ممکن است به طور موقت یا حتی دائمی باعث کاهش عملکرد کلیه شود.
روش‌هایی برای حفظ سلامتی کلیه‌ها
- با رعایت برخی نکات، می‌توان عوارض داروهای مسکن بر کلیه‌ها را کاهش داد.
- برای درد بیش از ۱۰ روز و یا تب بیشتر از سه روز از این داروها استفاده نکنید. اگر درد یا تب شما مدت طولانی‌تری ادامه داشت، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- از مصرف طولانی مدت داروهای مسکن ترکیبی پرهیز کنید.
- اگر داروهای مسکن می‌خورید، میزان مایعاتی که روزانه مصرف می‌کنید را به ۶ تا ۸ لیوان در روز افزایش دهید.
- در صورتی که نیاز به مصرف مسکن دارید، از نوشیدن الکل خودداری کنید.
- اگر مشکل کلیوی دارید، قبل از مصرف آنتی‌بیوتیک، به ویژه NSAID و آسپیرین با دوز بالا، با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر بالای ۶۵ سال دارید و از داروهای دیوریتیک استفاده می‌کنید یا مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری کلیوی یا کبدی دارید، از داروهای گروه NSAID تحت نظر پزشک بهره‌مند شوید.
- تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، حتی داروهای بدون نسخه را به پزشک خود اطلاع دهید.
- قبل از استفاده از داروها، برچسب‌های روی آنها را مطالعه نمایید.
همچنین بخوانید:
