آیا حجامت برای بدن مفید است ؟ (2 نکته مهم)

“`html
با مجله رضیم همراه باشید تا بر این باور برسید که آیا حجامت برای بدن مفید است یا خیر ؟
افرادی که حجامت را دوست دارند فکر میکنند میتوانند با این روش بیماریهای زیادی را درمان کنند.
اما در علم پزشکی جدید به طور رسمی از این روش استفاده نمیشود و دلیلش هم این است که تحقیقات علمی و معتبر کافی درباره تاثیر آن در درمان وجود ندارد.
بسیاری از افراد به باور خود ادامه میدهند و بهخصوص کسانی که فکر میکنند خون با این روش بهتر میشود.
به همین خاطر، با وجود روشهای جدید و بهداشتیتر مانند فصد خون، حجامت در پزشکی جدید اهمیت خاصی ندارد.
حجامت چیست ؟
حجامت یا کوزه انداختن (Cupping) یک روش درمانی سنتی در طب اسلامی است که ریشه در طب سنتی چین و همچنین مصر باستان دارد. گفته میشود بقراط، پزشک معروف یونانی نیز از این روش درمانی استفاده میکرده است. در حجامت، با کمک بادکشها، نوعی خلأ در نقاط خاصی از پوست ایجاد میشود تا اثرات درمانی خاصی در بدن فردی که حجامت روی او انجام میشود، بوجود آید. قبل از استفاده از بادکش، بر روی پوست خراشهایی ایجاد میشود تا خون خارج شود.
بسیاری از پزشکان سنتی بر این باورند که بدن انسان دارای چهار مایع است: خون، صفرا، بلغم و سودا. آنها میگویند اگر در این مایعات اختلالی ایجاد شود، ممکن است منجر به بیماری شود. پزشکان روم باستان میگفتند این مایعات به همراه چهار عنصر اصلی زمین، هوا، آتش و آب، نوعی مزاج ترکیبی در افراد به وجود میآورد و تحت تأثیر عوامل مختلف نظیر غذا، محل زندگی، آب و هوا و سن، وضعیت جسمی هر فرد را شکل میدهد. بنابراین، وقتی که اختلال در بدن به دلیل زیاد بودن خون تشخیص داده میشد، بیماری با حجامت درمان میشد.
در هزاره گذشته، پس از اینکه اروپاییها با روشهای درمانی تمدن اسلامی آشنا شدند، حجامت در اروپا هم مورد استفاده قرار گرفت، اما با پیشرفت علم پزشکی مدرن، علاقه به آن کم شد. امروزه در کشورهای اسلامی، بخصوص در خاورمیانه، بسیاری از مردم به این روش درمانی با استناد به روایتهای تاریخی از پیامبر(ص) و ائمه(ع) اعتقاد دارند و هر سال در فصل بهار برای حفظ سلامتی خود حجامت میکنند.
حجامت چقدر ایمن است ؟
پزشکان سنتی میگویند حجامت قادر است بسیاری از بیماریها، حتی برخی بیماریهای روحی و روانی را به طور کامل یا نسبی درمان کند و یا حداقل به عنوان درمانی مکمل باعث بهبود سایر روشها شود. به طوری که گفته میشود آثار مثبت حجامت در درمان حدود 200 بیماری و اختلال مختلف مشاهده شده است.
این روزها علاوه بر مراکز سنتی، با جستجوی اینترنتی میتوان به بسیاری از کلینیکها و مراکز طب سنتی دسترسی پیدا کرد که با استفاده از ابزارهای یکبار مصرف و مدرن خدمات حجامت ارائه میدهند. همچنین گزارشهایی در وبسایتها درباره انجام حجامت در خانه وجود دارد، اما به دلیل خطرات آن، به هیچ عنوان این روش توصیه نمیشود.
ولی ماجرا به همین جا ختم نمیشود؛ بسیاری از پزشکان و محققان پزشکی مدرن بر اساس آزمایشات مختلف معتقدند خطرات حجامت میتواند بسیار جدیتر از مزایای آن باشد. آنها میگویند در حین انجام حجامت، اگر بهداشت رعایت نشود، ممکن است خطر انتقال بیماریهای عفونی جدی مانند ایدز و هپاتیت وجود داشته باشد. همچنین، احتمال وجود زخم، خونریزی شدید، وخامت حال افرادی که بیماریهای قلبی عروقی دارند، افزایش لختههای خونی و مشکلات جدی دیگری از خطرات حجامت باید در نظر گرفته شود.
تاثیر حجامت
در پزشکی مدرن، برای اینکه یک دارو یا روش درمانی بتواند از مرحله آزمایش به داروخانهها و مراکز درمانی راه پیدا کند، باید آزمایشهای ایمنی سختی را پشت سر بگذارد تا نه تنها موثر بودنش برای درمان بیماری خاص تایید شود، بلکه عوارض جانبی میان مدت و طولانی آن نیز پیش از استفاده گسترده بررسی شود.
“““html
این روشها باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. ابتدا، این تحقیقها باید بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شود و در صورت موفقیت، به مطالعات انسانی و در نهایت به بررسیهای بالینی در جمعیت بزرگتر گسترش یابند.
زمانی که اثرات دارو یا روش درمانی به طور معنیدار در ارزیابیهای آماری مشخص میشود و چندین بار تکرار شود و نتایج آن در نشریات علمی و پژوهشی، به ویژه در نشریات با ضریب تأثیر بالا منتشر شود، مجوزهای لازم برای ورود داروها به چرخه درمان و داروخانهها صادر خواهد شد. به همین دلیل ممکن است در اخبار پزشکی درباره داروهای متنوعی برای بیماریهای صعبالعلاج بشنوید، در حالی که بسیاری از این داروها با وجود نشان دادن اثرات مثبت در مراحل ابتدایی تحقیق، به دلیل عدم اثربخشی کافی یا مشاهده عوارض جانبی خطرناک در مراحل بعدی، اجازه ورود به فرآیند درمان را پیدا نمیکنند.
برخی از بررسیهای بالینی درباره اثر مثبت حجامت بر کاهش و کنترل چربی و قند خون نتایج مثبتی را نشان میدهد، اما اندازه کوچک نمونهها و کیفیت پایین آزمایشها اعتبار این نتایج را زیر سوال برده است. بنابراین با وجود تحقیقات اخیر، به ویژه در کشور ما در زمینه اثرات حجامت، عدم انتشار نتایج دقیق آنها در نشریات معتبر بینالمللی و نیز بیطرفی نهادهای تحقیقاتی و کیفیت انجام آزمایشها، باعث شده تا اعتبار برخی نتایج مثبت درباره حجامت مورد تردید قرار گیرد.
نتایج تحقیقات حجامت
در حال حاضر، کمبود نتایج تحقیقات مستقل از مؤسسات درمانی و دانشگاهی معتبر که تأثیر حجامت را بر روی بیماریهای مختلف به دقت بررسی کرده باشند، به نقطه ضعف مدافعان و طرفداران این روش درمانی تبدیل شده است. معمولاً در پاسخ به انتقادات مبنی بر خطرات انجام حجامت، به جای استناد به شواهد قوی و قابل بررسی، به احساسات و تجربیات شخصی یا داستانهایی که از ائمه نقل شده است، استناد میکنند. هرچند این نظرات برای ما مسلمانان محترم است، اما در سطح جهانی باید به شواهد قابل اعتماد در زمینه علمی اکتفا کرد.
به نظر میرسد با توجه به علاقه عمومی به حجامت در ایران و دیگر کشورها، برای روشن شدن نقاط قوت یا ضعف این روش درمانی از نگاه پزشکی مدرن، بهجای ایجاد سیاستهای متناقض درباره مجوز دادن به مراکز حجامت و بعد از آن بستن آنها به دلایل مختلف، نیاز است که مجموعهای از مطالعههای دانشگاهی بلندمدت و بدون تعصب با جامعه آماری بزرگ انجام شود. این مطالعات باید با استفاده از روشهای مختص به تحقیقات علمی و با همکاری محققان از دانشگاههای مختلف صورت گیرد، تا امکان انتشار یافتههای آنها در نشریات معتبر و پذیرش آن در جامعه پزشکی فراهم شود. نتایج چنین مطالعهای میتواند شواهد قاطعی از تأثیر این روش درمانی ارائه دهد و در عین حال، افرادی که به حجامت اعتقاد دارند، حتی اگر تأثیری نداشته باشد، با آگاهی از نظر علمی مدرن، میتوانند با مسئولیت خود ادامه دهند.
در این ارتباط بیشتر بدانید:
تهیه شده توسط مجله اینترنتی رضیم
مرضیه ملایری
سایت رضیم
“`